آیه ۳۴ - سوره انفال

آیه وَ ما لَهُمْ أَلاَّ يُعَذِّبَهُمُ اللهُ وَ هُمْ يَصُدُّونَ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ ما كانُوا أَوْلِياءَهُ إِنْ أَوْلِياؤُهُ إِلاَّ الْمُتَّقُونَ وَ لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ [34]

چرا خدا آن‌ها را مجازات نكند، با اينكه آنان از [عبادت موحّدان در كنار] مسجد الحرام جلوگيرى مى‌كنند درحالى‌كه سرپرست [و متولّى] آن نيستند؟! سرپرست آن، فقط پرهيزگارانند؛ ولى بيشتر آن‌ها نمى‌دانند.

۱
(انفال/ ۳۴)

الصّادق (علیه السلام)- فِی قَوْلِ اللَّهِ وَ هُمْ یَصُدُّونَ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ ما کانُوا أَوْلِیاءَهُ یَعْنِی أَوْلِیَاءَ الْمَیِّتِ یَعْنِی الْمُشْرِکِینَ إِنْ أَوْلِیاؤُهُ إِلَّا الْمُتَّقُونَ حَیْثُ مَا کَانُوا هُمْ أَوْلَی بِهِ مِنَ الْمُشْرِکِین.

امام صادق ( [منظور از این آیه]: وَ هُمْ یَصُدُّونَ عَنِ المَسْجِدِ الحَرَامِ وَ مَا کَانُواْ أَوْلِیَاءهُ، یعنی اولیای خانه‌ی خدا، یعنی مشرکان [خود را اولیای خانه خدا می‌دانند]؛ إِنْ أَوْلِیَآؤُهُ إِلاَّ المُتَّقُونَ، چراکه آنان از مشرکان، به مسجدالحرام شایسته‌تر بودند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۵۵۴
مستدرک الوسایل، ج۱۷، ص۱۴۱/ بحار الأنوار، ج۱۰۱، ص۳۳۹/ العیاشی، ج۲، ص۵۵/ نور الثقلین/ البرهان
۲
(انفال/ ۳۴)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- فَلَمَّا هَمُّوا بِقَتْلِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ أَخْرَجُوهُ مِنْ مَکَّهًَْ قَالَ اللَّهُ وَ ما لَهُمْ أَلَّا یُعَذِّبَهُمُ اللهُ وَ هُمْ یَصُدُّونَ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ ما کانُوا أَوْلِیاءَهُ یَعْنِی قُرَیْشاً مَا کَانُوا أَوْلِیَاءَ مَکَّهًَْ إِنْ أَوْلِیاؤُهُ إِلَّا الْمُتَّقُونَ أَنْتَ وَ أَصْحَابُکَ یَا مُحَمَّدُ (صلی الله علیه و آله) فَعَذَّبَهُمُ اللَّهُ بِالسَّیْفِ یَوْمَ بَدْرٍ فَقُتِلُوا.

علیّ‌بن‌ابراهیم ( این موقعی بود که او طلب مغفرت نمود امّا وقتی تصمیم به کُشتن پیامبر (گرفتند و از مکّه او را خارج نمودند، خداوند فرمود: وَ ما لَهُمْ أَلَّا یُعَذِّبَهُمُ اللهُ وَ هُمْ یَصُدُّونَ عَنِ الْمسْجِدِ الحَرامِ وَ ما کانُوا أَوْلِیاءَهُ یعنی قریش صاحب اختیار مکّه نبودند، إِنْ أَوْلِیاؤُهُ إِلَّا الْمتَّقُونَ؛ ای محمّد (! صاحب اختیار مکّه تو و اصحابت هستند. خداوند آن‌ها را با شمشیر عذاب نمود در جنگ بدر عذاب نمود و کُشته شدند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۵۵۶
بحار الأنوار، ج۹، ص۲۱۰/ بحار الأنوار، ج۱۸، ص۲۳۴/ القمی، ج۱، ص۲۷۶
۳
(انفال/ ۳۴)

ابن‌عباس (رحمة الله علیه)- وَ ما کانُوا یَعْنِی کُفَّارَ مَکَّهًَْ أَوْلِیاءَهُ إِنْ أَوْلِیاؤُهُ یَعْنِی مَا أَوْلِیَاؤُهُ إِلَّا الْمُتَّقُونَ یَعْنِی {عَنِ} الشِّرْکِ وَ الْکَبَائِرِ، یَعْنِی عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ (علیه السلام) وَ حَمْزَهًَْ (رحمة الله علیه) وَ جَعْفَراً وَ عَقِیلًا، هَؤُلَاءِ هُمْ أَوْلِیَاؤُهُ وَ لکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لا یَعْلَمُونَ.

ابن‌عبّاس ( وَ ما کانُوا یعنی کفّار مکّه. أَوْلِیاءَهُ إِنْ أَوْلِیاؤُهُ یعنی دوستان او (مکه) نیستند إِلَّا الْمتَّقُونَ مگر پرهیزگاران، یعنی آنان که از شرک و گناهان کبیره پرهیز کرده‌اند، مراد [از آن] علیّ‌بن‌ابی‌طالب (و حمزه و جعفر و عقیل هستند که اینان دوستان او بودند؛ وَ لکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لا یَعْلَمُونَ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۵، ص۵۵۶
شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۸۳
بیشتر