آیه وَ إِذْ يَعِدُكُمُ اللهُ إِحْدَى الطَّائِفَتَيْنِ أَنَّها لَكُمْ وَ تَوَدُّونَ أَنَّ غَيْرَ ذاتِ الشَّوْكَةِ تَكُونُ لَكُمْ وَ يُريدُ اللهُ أَنْ يُحِقَّ الْحَقَّ بِكَلِماتِهِ وَ يَقْطَعَ دابِرَ الْكافِرينَ [7]
و [به ياد آريد] هنگامى را كه خداوند به شما وعده داد كه يكى از دو گروه (كاروان تجارى، يا لشكر مسلّح قريش) نصيب شما خواهد بود و شما دوست مىداشتيد كه كاروان [غير مسلّح] براى شما باشد؛ ولى خداوند مىخواهد حق را با دستورات خود تقويت، و ريشه كافران را قطع كند [ازاينرو شما را برخلاف ميلتان، با لشكر قريش درگير ساخت].
علیبنإبراهیم (رحمة الله علیه)- قَوْلُهُ إِحْدَی الطَّائِفَتَیْنِ قَالَ الْعِیرُ أَوْ قُرَیْش.
علیّبنابراهیم ( إِحْدَی الطَّائِفَتَیْنِ؛ یعنی کاروان تجاری یا [لشکرِ] قریش.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قَالَ الوَاقِدی: وَ لَمَّا رَأَی رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) قُرَیْشاً تَصَوَّبُ مِنَ الْوَادِی قَالَ اللَّهُمَّ إِنَّکَ أَنْزَلْتَ عَلَیَّ الْکِتَابَ وَ أَمَرْتَنِی بِالْقِتَالِ وَ وَعَدْتَنِی إِحْدَی الطَّائِفَتَیْنِ.
پیامبر ( واقدی گوید: هنگامیکه رسول خدا (قریش را درحال پایینآمدن از درّه مشاهده نمود، فرمود: «پروردگارا! تو قرآن را بر من نازل فرمودی و به من دستور پیکار نمودن [با مشرکان] دادی و به من وعدهی [پیکار با] یکی از دو گروه (کاروان تجاری قریش، یا لشکر مسلّح آنها) را دادی».
أمیرالمومنین (علیه السلام)- عَنِ الصَّادِقُ (علیه السلام) عَنْ أمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام): وَ لَمَّا خَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) إِلَی بَدْرٍ کَانَ خُرُوجُهُ فِی طَلَبِ الْعَدُوِّ وَ قَالَ لِأَصْحَابِهِ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ قَدْ وَعَدَنِی أَنْ أَظْفَرَ بِالْعِیرِ أَوْ بِقُرَیْشٍ فَخَرَجُوا مَعَهُ عَلَی هَذَا فَلَمَّا أَفْلَتَتِِ الْعِیرُ وَ أَمَرَهُ اللَّهُ بِقِتَالِ قُرَیْشٍ أَخْبَرَ أَصْحَابَهُ فَقَالَ إِنَّ قُرَیْشاً قَدْ أَقْبَلَتْ وَ قَدْ وَعَدَنِی اللَّهُ سُبْحَانَهُ إِحْدَی الطَّائِفَتَیْنِ أَنَّهَا لَکُمْ وَ أَمَرَنِی بِقِتَالِ قُرَیْشٍ قَالَ فَجَزِعُوا مِنْ ذَلِکَ وَ قَالُوا یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَإِنَّا لَمْ نَخْرُجْ عَلَی أُهْبَهًِْ الْحَرْبِ قَالَ وَ أَکْثَرَ قَوْمٌ مِنْهُمُ الْکَلَامَ وَ الْجِدَالَ فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَی وَ إِذْ یَعِدُکُمُ اللهُ إِحْدَی الطَّائِفَتَیْنِ أَنَّها لَکُمْ وَ تَوَدُّونَ أَنَّ غَیْرَ ذاتِ الشَّوْکَةِ تَکُونُ لَکُمْ إِلَی قَوْلِهِ وَ یَقْطَعَ دابِرَ الْکافِرِینَ.
امام علی ( امام صادق (از امام علی (روایت میکند که فرمود: هنگامیکه رسول خدا (درپی جستجوی دشمنان به سمت بدر خارج شد، به اصحابش فرمود: «خداوند عزّوجلّ به من وعده داده است که بر کاروان تجاری یا [لشکرِ] قریش غلبه میکنم». اصحاب نیز بر اساس این وعده، همراه رسول خدا (خارج شدند هنگامیکه کاروان تجاری از دسترس خارج شده و خداوند، پیامبر (را مأمور به پیکار با قریش نمود، حضرت (خطاب به اصحابش فرمود: «[لشکرِ] قریش نزدیک شده و خداوند سبحان به من وعده داده یکی از دو گروه برای شما خواهد بود [و بر آن غلبه خواهید کرد] و مرا مأمور به پیکار با قریش فرموده است». اصحاب با شنیدن این سخنان، بیتابی کرده و گفتند: «ای رسول خدا (! ما با آمادگی [و ساز و برگِ] جنگی خارج نشدهایم». و برخی از ایشان گفتگو و کشمکشِ فراوانی کردند؛ در این هنگام خداوند متعال این آیه را نازل فرمود: وَ إِذْ یَعِدُکُمُ اللهُ إِحْدَی الطَّائِفَتَیْنِ أَنَّها لَکُمْ وَ تَوَدُّونَ أَنَّ غَیْرَ ذاتِ الشَّوْکَةِ تَکُونُ لَکُمْ وَ یُریدُ اللهُ أَنْ یُحِقَّ الْحَقَّ بِکَلِماتِهِ وَ یَقْطَعَ دابِرَ الْکافِرین.
الباقر (علیه السلام)- عن جابر (رحمة الله علیه) قال: سَأَلْتُ أَبَاجَعْفَر (علیه السلام) عَنْ تَفْسِیرِ هَذِهِ الْآیَهًِْ فِی قَوْلِ اللَّهِ یُرِیدُ اللَّهُ أَنْ یُحِقَّ الْحَقَّ بِکَلِماتِهِ وَ یَقْطَعَ دابِرَ الْکافِرِینَ قَالَ أَبُوجَعْفَرٍ (علیه السلام) تَفْسِیرُهَا فِی الْبَاطِنِ یُرِیدُ اللَّهُ فَإِنَّهُ شَیْءٌ یُرِیدُهُ وَ لَمْ یَفْعَلْهُ بَعْدُ وَ أَمَّا قَوْلُهُ یُحِقَّ الْحَقَّ بِکَلِماتِهِ فَإِنَّهُ یَعْنِی یُحِقُّ حَقَّ آلِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ أَمَّا قَوْلُهُ بِکَلِماتِهِ قَالَ کَلِمَاتُهُ فِی الْبَاطِنِ عَلِیٌّ هُوَ کَلِمَهًُْ اللَّهِ فِی الْبَاطِنِ وَ أَمَّا قَوْلُهُ وَ یَقْطَعَ دابِرَ الْکافِرِینَ فَیَعْنِی بَنِیأُمَیَّهًَْ هُمُ الْکَافِرُونَ یَقْطَعُ اللَّهُ دَابِرَهُم.
امام باقر ( جابر (گوید: از امام باقر (دربارهی تفسیر این آیه: یُرِیدُ اللهُ أَنْ یُحِقَّ الحَقَّ بِکَلِماتِهِ وَ یَقْطَعَ دابِرَ الْکافِرِینَ پرسیدم». فرمود: «تفسیر این آیه در باطن این است که خدا اراده دارد، یعنی هنوز انجام نداده است. و معنی یُحِقَالحَقَّ بِکَلِماتِهِ؛ یعنی احقاق حقّ آل محمّد (را بکند، امّا [منظور از] بِکَلِماتِهِ؛ در باطن، علی (کلمهًْ اللَّه است. وَ یَقْطَعَ دابِرَ الْکافِرِینَ؛ منظور بنیامیّه است که خداوند دمار از روزگار آنها در خواهد آورد».
علیبنإبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ إِذْ یَعِدُکُمُ اللهُ إِحْدَی الطَّائِفَتَیْنِ أَنَّها لَکُمْ قَالَ الْعِیرُ أَوْ قُرَیْشٌ وَ قَوْلِهِ وَ تَوَدُّونَ أَنَّ غَیْرَ ذاتِ الشَّوْکَةِ تَکُونُ لَکُمْ قَالَ ذَاتُ الشَّوْکَهًِْ الْحَرْبُ قَالَ تَوَدُّونَ الْعِیرَ لَا الْحَرْبَ وَ یُرِیدُ اللهُ أَنْ یُحِقَّ الْحَقَّ بِکَلِماتِهِ قَالَ الْکَلِمَاتُ الْأَئِمَّهًُْ (علیهم السلام).
علیّبنابراهیم ( وَ إِذْ یَعِدُکُمُ اللهُ إِحْدَی الطَّائِفَتِیْنِ أَنَّها لَکُمْ منظور کاروان یا قریش است. و این کلام خدای عزّوجلّ: وَ تَوَدُّونَ أَنَّ غَیْرَ ذَاتِ الشَّوْکَةِ تَکُونُ لَکُمْ؛ ذَاتِ الشَّوْکَةِ منظور جنگ است. خداوند میفرماید: «کاروان را میخواهید نه جنگ را». و در این آیه: وَ یُرِیدُ اللهُ أَن یُحِقَّ الحَقَّ بِکَلِمَاتِهِ؛ منظور از کلمات، ائمّه (است».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ مُحَمَّدِبْنِیَحْیَی الْخَثْعَمِیِّ عَنْ أَبِیعَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام): فِی قَوْلِهِ وَ إِذْ یَعِدُکُمُ اللهُ إِحْدَی الطَّائِفَتَیْنِ أَنَّها لَکُمْ وَ تَوَدُّونَ أَنَّ غَیْرَ ذاتِ الشَّوْکَةِ تَکُونُ لَکُمْ فَقَالَ الشَّوْکَهًُْ الَّتِی فِیهَا الْقِتَالُ.
امام صادق ( محمّدبنیحیی خثعمی از امام صادق (روایت میکند که فرمود: [منظور از ذات الشوکهًْ] در آیه: وَ إِذْ یَعِدُکُمُ اللهُ إِحْدَی الطَّائِفَتِیْنِ أَنَّها لَکُمْ وَ تَوَدُّونَ أَنَّ غَیْرَ ذَاتِ الشَّوْکَةِ تَکُونُ لَکُمْ، چنگال و سلاحی که در جنگ است، میباشد.