آیه وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها وَ تَوَكَّلْ عَلَى اللهِ إِنَّهُ هُوَ السَّميعُ الْعَليمُ [61]
و اگر تمايل به صلح نشان دهند، تو نيز از در صلح درآى؛ و بر خدا توكّل‌كن، كه او شنوا و داناست.
أمیرالمومنین (علیه السلام)- لَمَّا کَانَ یَوْمُ بَدْرٍ وَ عَرَفَ اللَّهُ حَرَجَ الْمُسْلِمِینَ أَنْزَلَ عَلَی نَبِیِّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها وَ تَوَکَّلْ عَلَی اللهِ فَلَمَّا قَوِیَ الْإِسْلَامُ وَ کَثُرَ الْمُسْلِمُونَ أَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَی فَلا تَهِنُوا وَ تَدْعُوا إِلَی السَّلْمِ وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَ اللهُ مَعَکُمْ وَ لَنْ یَتِرَکُمْ أَعْمالَکُمْ فَنَسَخَتْ هَذِهِ الْآیَهًَْ الَّتِی أَذِنَ لَهُمْ فِیهَا أَنْ یَجْنَحُوا.
امام علی ( هنگامی‌که خداوند در جنگ بدر، در تنگنا قرارگرفتن مسلمانان را مشاهده نمود، این آیه را نازل فرمود: وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها وَ توکّل عَلَی اللهِ؛ بعدها که اسلام قدرت پیدا کرد و مسلمانان زیاد شدند، خداوند این آیه را نازل فرمود: پس هرگز سست نشوید و [دشمنان را] به صلح [ذلّت‌بار] دعوت نکنید درحالی‌که شما برترید و خداوند با شماست و چیزی از [ثواب] اعمالتان را کم نمی‌کند. (محمّد/۳۵) و این آیه، [حکمِ] آیه‌ای که به مسلمانان اجازه صلح می‌داد را نسخ و باطل نمود.
علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهَا قَالَ: هِیَ مَنْسُوخَهًٌْ بِقَوْلِهِ فَلَا تَهِنُوا وَ تَدْعُوا إِلَی السَّلْمِ وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَ اللهُ مَعَکُمْ نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهًُْ أَعْنِی قَوْلَهُ وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ قَبْلَ نُزُولِ قَوْلِهِ یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْأَنْفالِ وَ قَبْلَ الْحَرْبِ وَ قَدْ کُتِبَتْ فِی آخِرِ السُّورَهًِْ بَعْدَ انْقِضَاءِ أَخْبَارِ بَدْرٍ.
علیّ‌بن‌ابراهیم ( وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها؛ [حکمِ] این آیه به‌وسیله‌ی آیه: پس هرگز سست نشوید و [دشمنان را] به صلح [ذلّت‌بار] دعوت نکنید درحالی‌که شما برترید و خداوند با شماست. (محمّد/۳۵) نسخ و باطل شده است؛ و این آیه: وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ قبل از آیه: یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْأَنْفالِ قبل از [روی دادنِ] جنگ بدر نازل گردید ولی [به دستور پیامبر (] در اواخر این سوره و بعد از پایان‌یافتن آیات مربوط به جنگ بدر قرار گرفته است».
علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- کَانَ فِی عَسْکَرِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فرسین {فَرَسَانِ} فَرَسٌ لِلزُّبَیْرِ‌بْنِ‌الْعَوَّامِ وَ فَرَسٌ لِلْمِقْدَادِ وَ کَانَتْ فِی عَسْکَرِهِ سَبْعُونَ جَمَلًا یَتَعَاقَبُونَ عَلَیْهَا فَکَانَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) وَ مَرْثَدُ‌بْنُ‌أَبِی‌مَرْثَدٍ الْغَنَوِیُّ عَلَی جَمَلٍ یَتَعَاقَبُونَ عَلَیْهِ وَ الْجَمَلُ لِمَرْثَدٍ وَ کَانَ فِی عَسْکَرِ قُرَیْشٍ أَرْبَعُمِائَهًِْ فَرَسٍ ... وَ فَزِعَ أَصْحَابُ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) حِینَ نَظَرُوا إِلَی کَثْرَهًِْ قُرَیْشٍ وَ قُوَّتِهِمْ فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَی عَلَی رَسُولِهِ (صلی الله علیه و آله) وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها وَ تَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ وَ قَدْ عَلِمَ اللَّهُ أَنَّهُمْ لَا یَجْنَحُونَ وَ لَا یُجِیبُونَ إِلَی السِّلْمِ وَ إِنَّمَا أَرَادَ بِذَلِکَ لِتَطَیُّبِ قُلُوبِ أَصْحَابِ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله).
علیّ‌بن‌ابراهیم ( در لشکر رسول خدا ([فقط] دو اسب یافت می‌شد، اسب زبیربن‌عوام و اسب مقداد، همچنین هفتاد شتر بود که مسلمانان به نوبت سوار آن‌ها می‌شدند و رسول خدا (و علیّ‌بن‌ابی‌طالب (و مرثدبن‌ابی‌مرثد غنویّ به نوبت بر یک شتر که از آنِ مرثد بود سوار می‌شدند و در لشکر قریش چهارصد اسب بود. وقتی یاران رسول خدا (فراوانی قریش و نیروی آن‌ها را مشاهده کردند دچار ترس شدند، در این‌حال خداوند بر رسولش (نازل فرمود: وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها وَ توکّل عَلَی اللهِ، این درحالی بود که خداوند می‌دانست قریش، تمایلی به صلح نداشته و زیر بار آن نخواهند رفت ولی این آیه را به خاطر آرامش دلِ یاران پیامبر (نازل فرمود.
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ تَعَالَی وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها قَال قُلْتُ مَا السَّلْمُ قَالَ الدُّخُولُ فِی أَمْرِنَا.
امام صادق ( حلبی گوید: از امام (پرسیدم: «سَلْمِ چیست»؟ فرمود: «داخل‌شدن در ولایت ماست».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها فَسُئِلَ مَا السِّلْمُ قَالَ الدُّخُولُ فِی أَمْرِکَ.
امام صادق ( حلبی گوید: از امام صادق (سؤال شد: «سَلْمِ یعنی چه»؟ فرمود: «ورود در امر تو (اطاعت و فرمانبرداری از توست)».
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَ وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها قُلْتُ لَهُ: مَا السِّلْمُ؟ قَالَ: الدُّخُولُ فِی أَمْرِنَا وَ أَمْرُهُمْ عِبَارَهًٌْ عَنِ الْوَلَایَهًِْ.
امام صادق ( حَلبی گوید: از امام صادق (پرسیدم: «منظور از سَلْم در آیه: وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها چیست»؟ امام (فرمود: «مراد داخل‌شدن در امر ماست؛ و مراد از امر ایشان، همان ولایت است».