آیه أَجَعَلَ الْآلِهَةَ إِلهاً واحِداً إِنَّ هذا لَشَيْ‌ءٌ عُجابٌ [5]
آيا او به جاى اين همه خدايان، خداى واحدى قرار داده؟! اين به‌راستى چيز عجيبى است!
الرّضا (علیه السلام)- عَن مُحَمَّدِ‌بْنِ‌الْجَهْمِ قَالَ حَضَرْتُ مَجْلِسَ الْمَأْمُونِ وَ عِنْدَهُ الرِّضَا عَلِیُّ‌بْنُ مُوسَی (علیه السلام) فَقَالَ الْمَأْمُونُ یَا أَبَاالْحَسَنِ (علیه السلام) فَأَخْبِرْنِی عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عزّوجلّ لِیَغْفِرَ لَکَ اللهُ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِکَ وَ ما تَأَخَّرَ قَالَ الرِّضَا (علیه السلام) لَمْ یَکُنْ أَحَدٌ عِنْدَ مُشْرِکِی أَهْلِ مَکَّهًَْ أَعْظَمَ ذَنْباً مِنْ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) لِأَنَّهُمْ کَانُوا یَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ ثَلَاثَمِائَهًٍْ وَ سِتِّینَ صَنَماً فَلَمَّا جَاءَهُمْ (صلی الله علیه و آله) بِالدَّعْوَهًِْ إِلَی کَلِمَهًِْ الْإِخْلَاصِ کَبُرَ ذَلِکَ عَلَیْهِمْ وَ عَظُمَ وَ قَالُوا أَجَعَلَ الْآلِهَةَ إِلهاً واحِداً إِنَّ هذا لَشَیْءٌ عُجابٌ وَ انْطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ امْشُوا وَ اصْبِرُوا عَلی آلِهَتِکُمْ إِنَّ هذا لَشَیْءٌ یُرادُ ما سَمِعْنا بِهذا فِی الْمِلَّةِ الْآخِرَةِ إِنْ هذا إِلَّا اخْتِلاق فَلَمَّا فَتَحَ اللَّهُ عزّوجلّ عَلَی نَبِیِّهِ مَکَّهًَْ قَالَ لَهُ یَا مُحَمَّدُ (صلی الله علیه و آله) إِنَّا فَتَحْنا لَکَ مَکَّةَ فَتْحاً مُبِیناً لِیَغْفِرَ لَکَ اللهُ ما تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِکَ وَ ما تَأَخَّرَ عِنْدَ مُشْرِکِی أَهْلِ مَکَّهًَْ بِدُعَائِکَ إِلَی تَوْحِیدِ اللَّهِ فِیمَا تَقَدَّمَ وَ مَا تَأَخَّرَ لِأَنَّ مُشْرِکِی مَکَّهًَْ أَسْلَمَ بَعْضُهُمْ وَ خَرَجَ بَعْضُهُمْ عَنْ مَکَّهًَْ وَ مَنْ بَقِیَ مِنْهُمْ لَمْ یَقْدِرْ عَلَی إِنْکَارِ التَّوْحِیدِ عَلَیْهِ إِذَا دَعَا النَّاسَ إِلَیْهِ فَصَارَ ذَنْبُهُ عِنْدَهُمْ فِی ذَلِکَ مَغْفُوراً بِظُهُورِهِ عَلَیْهِم.
امام رضا (علیه السلام)- محمّدبن‌جهم گوید: به مجلس مأمون وارد شدم و امام رضا (علیه السلام) نزد او بود، مأمون به حضرت (علیه السلام) عرض کرد: «ای اباالحسن (علیه السلام)! مرا از معنای کلام خداوند متعال: تا خداوند گناهان گذشته و آینده‌ای را که به تو نسبت می‌دادند ببخشد. (فتح/۲) آگاه ساز». حضرت (علیه السلام) فرمود: «در نظر مشرکان مکّه، هیچ‌کس گناهکارتر از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نبود، چرا که آن‌ها به‌جز خداوند، سیصدوشصت بت را می پرستیدند و چون پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نزدشان آمد و آنان را به سخن لا اله الّا الله دعوت نمود، این سخن بر آن‌ها سنگین و گران آمد و گفتند: أَجَعَلَ الْآلِهَةَ إِلَهًا وَاحِدًا إِنَّ هَذَا لَشَیْءٌ عُجَابٌ ...وَ انطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ امْشُوا وَ اصْبِرُوا عَلَی آلِهَتِکُمْ إِنَّ هَذَا لَشَیْءٌ یُرَادُ* مَا سَمِعْنَا بِهَذَا فِی الْمِلَّةِ الْآخِرَةِ إِنْ هَذَا إِلَّا اخْتِلَاقٌ سپس وقتی خداوند عزّوجلّ مکّه را برای پیامبرش فتح نمود، فرمود: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! ما برای تو پیروزی آشکاری فراهم ساختیم!. تا خداوند گناهان گذشته و آینده‌ای را که به تو نسبت می‌دادند ببخشد. (فتح/۲-۱) یعنی در نظر مشرکان مکّه، بدان سبب که آنان را در گذشته به یگانگی خدا دعوت کردی و در آینده نیز خواهی کرد؛ زیرا پس از فتح، برخی از مشرکان، اسلام آوردند و برخی از مکّه بیرون رفتند و غیر از این دو، آنانکه به‌جا ماندند، وقتی مردم آن‌ها را به یگانه‌پرستی فرا می‌خواندند، یارای سر باز زدن از آن را نداشتند، پس این‌گونه گناهی که پیامبر (صلی الله علیه و آله) در نظر آن‌ها داشت، با ورود حضرت (صلی الله علیه و آله) بر ایشان آمرزیده شد».