آیه ۱۱ - سوره نمل

آیه إِلّا مَنْ ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْناً بَعْدَ سُوءٍ فَإِنِّي غَفُورٌ رَحِیمٌ [11]

مگر کسى‌ که ستم‌ کرده؛ سپس بدى را به نیکى تبدیل نموده، که [توبه‌ی او را مى‌پذیرم] زیرا منم آمرزنده‌ی مهربان.

۱
(نمل/ ۱۱)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- قَوْلُهُ إِلَّا مَنْ ظَلَمَ مَعْنَاهُ وَ لَا مَنْ ظَلَمَ فَوُضِعَ حَرْفٌ مَکَانَ حَرْفٍ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- إِلَّا مَنْ ظَلَمَ معنایش و لا مَنْ ظَلَمَ است که حرف الّا به‌جای حرف لا گذاشته شده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۱۲
بحار الأنوار، ج۱۳، ص۱۰۸/ القمی، ج۱، ص۸؛ «فوضع حرف مکان حرف» محذوف/ القمی، ج۲، ص۱۲۶
۲
(نمل/ ۱۱)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَمَّا مَا جَاءَ فِی أَصْلِ التَّنْزِیلِ حَرْفٌ مَکَانَ حَرْفٍ فَهُوَ قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ وَما کانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ یَقْتُلَ مُؤْمِناً إِلَّا خَطَأً مَعْنَاهُ وَ لَا خَطَأً وَ کَقَوْلِهِ یا مُوسی لاتَخَفْ إِنِّی لایَخافُ لَدَیَّ الْمُرْسَلُونَ إِلَّا مَنْ ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْناً بَعْدَ سُوءٍ وَ إِنَّمَا مَعْنَاهُ وَلَا مَنْ ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْناً بَعْدَ سُوءٍ.

امام علی (علیه السلام)- امّا آیاتی که در ظاهر آن‌ها کلمه‌ای به جای کلمه‌ای دیگر به کار رفته است مانند این آیه است: ... هیچ فرد باایمانی مجاز نیست که مؤمنی را به قتل برساند، مگر اینکه این کار از روی خطا و اشتباه از او سر زند. (نساء/۹۲) معنایش و لاخطأ است [که همزه جای واو آمده و شده الاّّ خطأ] و مانند این سخن خداوند: یا مُوسی لا تَخَفْ إِنِّی لا یَخافُ لَدَیَّ المُرْسَلُونَ؛ إِلَّا مَنْ ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْناً بَعْدَ سُوءٍ که معنای آن لَا مَنْ ظَلَمَ ثُمَّ بَدَّلَ حُسْناً بَعْدَ سُوءٍ است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۱۲
بحار الأنوار، ج۹۰، ص۳۱
بیشتر