آیه وَ یَوْمَ یُنْفَخُ فِي الصُّورِ فَفَزِعَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ إِلّا مَنْ شاءَ اللهُ وَ کُلٌّ أَتَوْهُ داخِرِینَ [87]
و [به خاطر آورید] روزى را که در«صور» دمیده مى‌شود و تمام کسانى که در آسمان‌ها و زمین هستند در وحشت فرو مى‌روند، جز کسانى که خدا خواسته و همگى با خضوع در پیشگاه او حاضرمى‌شوند.
الباقر (علیه السلام)- وَکُلٌّ أَتَوْهُ داخِرِینَ قاَلَ صَاغِرِینَ.
امام باقر (علیه السلام)- در روایت ابوالجارود آمده است: امام باقر (علیه السلام) در مورد آیه: وَ کُلٌّ أَتَوْهُ دَاخِرِینَ فرمود: «معادل صاغرین (ذلّت و خواری) دانسته است».
علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ کُلٌّ أَتَوْهُ داخِرِینَ قَالَ: خَاشِعِینَ.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ کُلٌّ أَتَوْهُ داخِرِینَ؛ داخرین معادل خاشعین است.
الرّضا (علیه السلام)- اللَّهُمَّ صَلِ عَلَی إِسْرَافِیلَ حَامِلِ عَرْشِکَ وَ صَاحِبِ الصُّورِ الْمُنْتَظِرِ لِأَمْرِک.
امام رضا (علیه السلام)- خدایا، بر اسرافیل درود فرست، او که حامل عرش تو ست و در شیپور قیامت می‌دمد و منتظر فرمان توست.
السّجّاد (علیه السلام)- وَ قَدْ رَوَی الثِّقَهًُْ عَنْ زَیْنِ الْعَابِدِینَ (علیه السلام) أَنَ الصُّورَ قَرْنٌ عَظِیمٌ لَهُ رَأْسٌ وَاحِدٌ وَ طَرَفَانِ .... بِعَدَدِ أَرْوَاحِ الْخَلَائِقِ وَسِعَ فَمُهُ مَا بَیْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ لَهُ فِی الصُّورِ ثَلَاثُ نَفَخَاتٍ نَفْخَهًُْ الْفَزَعِ وَ نَفْخَهًُْ الْمَوْتِ وَ نَفْخَهًُْ الْبَعْثِ فَإِذَا أُفْنِیَتْ أَیَّامُ الدُّنْیَا أَمَرَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إِسْرَافِیلَ أَنْ یَنْفُخَ فِیهِ نَفْخَهًَْ الْفَزَعِ فَرَأَتِ الْمَلَائِکَهًُْ إِسْرَافِیلَ وَ قَدْ هَبَطَ وَ مَعَهُ الصُّورُ قَالُوا قَدْ أَذِنَ اللَّهُ فِی مَوْتِ أَهْلِ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ فَیَهْبِطُ إِسْرَافِیلُ عِنْدَ بَیْتِ الْمَقْدِسِ مُسْتَقْبِل الْکَعْبَهًِْ فَیَنْفُخُ فِی الصُّورِ نَفْخَهًَْ الْفَزَعِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی وَ یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ فَفَزِعَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شاءَ اللهُ وَ کُلٌّ أَتَوْهُ داخِرِینَ إِلَی قَوْلِهِ تَعَالَی مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَیْرٌ مِنْها وَ هُمْ مِنْ فَزَعٍ یَوْمَئِذٍ آمِنُونَ وَ تَزَلْزَلَتِ الْأَرْضُ وَ تَذْهَلُ کُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَ تَضَعُ کُلُّ ذاتِ حَمْلٍ حَمْلَها وَ یَصِیرُ النَّاسُ یَمِیدُونَ وَ یَقَعُ بَعْضُهُمْ عَلَی بَعْضٍ کَأَنَّهُمْ سُکَارَی وَ ما هُمْ بِسُکاری وَ لَکِنْ مِنْ عَظِیمِ مَا هُمْ فِیهِ مِنَ الْفَزَعِ وَ تَبْیَضُّ لِحَی الشُّبَّانِ مِنَ الْفَزَعِ وَ تَطِیرُ الشَّیَاطِینُ هَارِبَهًًْ إِلَی أَقْطَارِ الْأَرْضِ .... ثُمَّ یَأْمُرُ اللَّهُ تَعَالَی إِسْرَافِیلَ أَنْ یَنْفُخَ فِی الصُّورِ نَفْخَهًَْ الصَّعْقِ فَیَخْرُجُ الصَّوْتُ مِنَ الطَّرَفِ الَّذِی یَلِی الْأَرْضَ .... فَلَا یَبْقَی فِی السَّمَاوَاتِ ذُو رُوحٍ إِلَّا مَاتَ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی إِلَّا مَنْ شاءَ اللهُ وَ هُوَ جَبْرَائِیلُ وَ مِیکَائِیلُ وَ إِسْرَافِیلُ وَ عِزْرَائِیلُ فَأُولَئِکَ الَّذِینَ شَاءَ اللَّهُ فَیَقُولُ اللَّهُ تَعَالَی یَا مَلَکَ الْمَوْتِ مَنْ بَقِیَ مِنْ خَلْقِی فَقَالَ یَا رَبِّ أَنْتَ الْحَیُ الَّذِی لا یَمُوتُ بَقِیَ جَبْرَائِیلُ وَ مِیکَائِیلُ وَ إِسْرَافِیلُ وَ بَقِیتُ أَنَا فَیَأْمُرُ اللَّهُ بِقَبْضِ أَرْوَاحِهِمْ فَیَقْبِضُهَا ثُمَّ یَقُولُ اللَّهُ یَا مَلَکَ الْمَوْتِ مَنْ بَقِیَ فَیَقُولُ مَلَکُ الْمَوْتِ بَقِیَ عَبْدُکَ الضَّعِیفُ الْمِسْکِینُ مَلَکُ الْمَوْتِ فَیَقُولُ اللَّهُ مُتْ یَا مَلَکَ الْمَوْتِ بِإِذْنِی فَیَمُوتُ مَلَکُ الْمَوْتِ وَ یَصِیحُ عِنْدَ خُرُوجِ رُوحِهِ صَیْحَهًًْ عَظِیمَهًًْ لَوْ سَمِعَهَا بَنُو آدَمَ قَبْلَ مَوْتِهِمْ لَهَلَکُوا وَ یَقُولُ مَلَکُ الْمَوْتِ لَوْ کُنْتُ أَعْلَمُ أَنَّ فِی نَزْعِ أَرْوَاحِ بَنِی آدَمَ هَذِهِ الْمَرَارَهًَْ وَ الشِدَّهًَْ وَ الْغُصَصَ لَکُنْتُ عَلَی قَبْضِ أَرْوَاحِ الْمُؤْمِنِینَ شَفِیقاً فَإِذَا لَمْ یَبْقَ أَحَدٌ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ فِی السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ نَادَی الْجَبَّارُ جَلَّ جَلَالُهُ یَا دُنْیَا أَیْنَ الْمُلُوکُ وَ أَبْنَاءُ الْمُلُوکِ أَیْنَ الْجَبَابِرَهًُْ وَ أَبْنَاؤُهُمْ وَ أَیْنَ مَنْ مَلَکَ الدُّنْیَا بِأَقْطَارِهَا أَیْنَ الَّذِینَ کَانُوا یَأْکُلُونَ رِزْقِی وَ لَا یُخْرِجُونَ مِنْ أَمْوَالِهِمْ حَقِّی ثُمَّ یَقُولُ لِمَنِ الْمُلْکُ الْیَوْمَ فَلَا یُجِیبُهُ أَحَدٌ فَیُجِیبُ هُوَ عَنْ نَفْسَهُ فَیَقُولُ لِلهِ الْواحِدِ الْقَهَّارِ ثُمَّ یَأْمُرُ اللَّهُ السَّمَاءَ فَتَمُورُ أَیْ تَدُورُ بِأَفْلَاکِهَا وَ نُجُومِهَا کَالرَّحَی وَ یَأْمُرُ الْجِبَالَ فَتَسِیر کَمَا تَسِیرُ السَّحَابُ ثُمَّ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ بِأَرْضٍ أُخْرَی لَمْ یُکْتَسَبْ عَلَیْهَا الذُّنُوبُ وَ لَا سُفِکَ عَلَیْهَا دَمٌ بَارِزَهًٌْ لَیْسَ عَلَیْهَا جِبَالٌ وَ لَا نَبَاتٌ کَمَا دَحَاهَا أَوَّلَ مَرَّهًٍْ وَ کَذَا تُبَدَّلُ السَّمَاوَاتُ کَمَا قَالَ اللَّهُ تَعَالَی یَوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَیْرَ الْأَرْضِ وَ السَّماواتُ وَ بَرَزُوا لِلهِ الْواحِدِ الْقَهَّارِ وَ یُعِیدُ عَرْشَهُ عَلَی الْمَاءِ کَمَا کَانَ قَبْلَ خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ مُسْتَقِلًّا بِعَظَمَتِهِ وَ قُدْرَتِهِ ثُمَّ یَأْمُرُ اللَّهُ السَّمَاءَ أَنْ تُمْطِرَ عَلَی الْأَرْضِ .... ثُمَّ یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَی لَنُحْیِی جَبْرَئِیلَ وَ مِیکَائِیلَ وَ إِسْرَافِیلَ وَ عِزْرَائِیلَ وَ حَمَلَهًَْ الْعَرْشِ فَیُحْیَوْنَ بِإِذْنِ اللَّهِ فَیَأْمُرُ اللَّهُ إِسْرَافِیلَ أَنْ یَأْخُذَ الصُّورَ بِیَدِهِ ثُمَّ یَأْمُرُ اللَّهُ أَرْوَاحَ الْخَلَائِقِ فَتَأْتِی فَتَدْخُلُ فِی الصُّورِ ثُمَّ یَأْمُرُ اللَّهُ إِسْرَافِیلَ أَنْ یَنْفُخَ فِی الصُّوَرِ لِلْحَیَاهًِْ وَ بَیْنَ النَّفْخَتَیْنِ أَرْبَعِینَ سَنَهًًْ قَالَ فَتَخْرُجُ الْأَرْوَاحُ مِنْ أَثْقَابِ الصُّورِ کَأَنَّهَا الْجَرَادُ الْمُنْتَشِرُ فَتَمْلَأُ مَا بَیْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ فَتَدْخُلُ الْأَرْوَاحُ فِی الْأَرْضِ إِلَی الْأَجْسَادِ وَ هُمْ نِیَامٌ فِی الْقُبُورِ کَالْمَوْتَی فَتَدْخُلُ کُلُّ رُوحٍ فِی جَسَدِهَا فَتَدْخُلُ فِی خَیَاشِیمِهِمْ فَیُحْیَوْنَ بِإِذْنِ اللَّهِ تَعَالَی فَتَنْشَی الْأَرْضُ عَنْهُمْ کَمَا قَالَ یَوْمَ یَخْرُجُونَ مِنَ الْأَجْداثِ سِراعاً کَأَنَّهُمْ إِلی نُصُبٍ یُوفِضُونَ خاشِعَةً أَبْصارُهُمْ تَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ذلِکَ الْیَوْمُ الَّذِی کانُوا یُوعَدُونَ وَ قَالَ تَعَالَی ثُمَّ نُفِخَ فِیهِ أُخْری فَإِذا هُمْ قِیامٌ یَنْظُرُونَ ثُمَّ یَدْعُو إِلَی عَرْصَهًِْ الْمَحْشَرِ فَیَأْمُرُ اللَّهُ الشَّمْسَ أَنْ تَنْزِلَ مِنَ السَّمَاءِ الرَّابِعَهًِْ إِلَی السَّمَاءِ الدُّنْیَا قَرِیبٌ حَرُّهَا مِنْ رُءُوسِ الْخَلْقِ فَیُصِیبُهُمْ مِنْ حَرِّهَا أَمْرٌ عَظِیمٌ حَتَّی یَعْرِفُونَ مِنْ شِدَّهًِْ حَرِّهَا کَرْبَهَا حَتَّی یَخُوضُونَ فِی عَرَقِهِمْ ثُمَّ یُبْعَثُونَ عَلَی ذَلِکَ حُفَاهًًْ عُرَاهًًْ عِطَاشاً وَ کُلُّ وَاحِدٍ دَالِعٌ لِسَانَهُ عَلَی شَفَتَیْهِ قَالَ فَیَبْکُونَ عِنْدَ ذَلِکَ حَتَّی یَنْقَطِعَ الدَّمْعُ ثُمَّ یَبْکُونَ بَعْدَ الدُّمُوعِ دَماً قَالَ الرَّاوِی وَ هُوَ الْحَسَنُ بْنُ مَحْبُوبٍ یَرْفَعُهُ إِلَی یُونُسَ‌بْنِ‌أَبِی فَاخِتَهًَْ قَالَ رَأَیْت زَیْنَ الْعَابِدِینَ (علیه السلام) عِنْدَ بُلُوغِهِ الْمَکَانَ یَنْتَحِبُ وَ یَبْکِی بُکَاءَ الثَّکْلَی وَ یَقُولُ آهِ ثُمَّ آهِ عَلَی عُمُرِی کَیْفَ ضَیَّعْتُهُ فِی غَیْرِ عِبَادَهًِْ اللَّهِ وَ طَاعَتِهِ لِأَکُونَ مِنَ النَّاجِینَ الْفَائِزِین.
امام سجّاد (علیه السلام)- صور اسرافیل شاخی بزرگ است که یک‌طرف آن در آسمان و طرف دیگرش در زمین است و به تعداد ارواح مخلوقات سوراخ دارد و دهانش به وسعت فاصله‌ی زمین و آسمان است و سه بار اسرافیل در آن می‌دمد، دمیدن اوّل [نفخه‌ی] فزع [و گریه و زاری] است و دمیدن دوّم، [نفخه‌ی] مرگ است [که همه می‌میرند] و دمیدن سوّم، [نفخه‌ی] محشورشدن مردم است، پس وقتی‌که روزگار جهان سرآید، خداوند به اسرافیل امر می‌کند که نفخه‌ی فزع را بدمد و فرشتگان اسرافیل را با صور در حال فرود [به زمین] ببینند، می‌گویند: «خداوند اذن مردن اهل آسمان و زمین را داده است و اسرافیل در بیت المقدس فرود می‌آید و رو به قبله می‌ایستد و نفخه‌ی فزع [و زاری] را در صور می‌دمد، چنانچه خدای متعال می‌فرماید: یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّورِ فَفَزِعَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ تا آنجا که می‌فرماید: مَنْ جاءَ بِالحَسَنَةِ فَلَهُ خَیْرٌ مِنْها وَ هُمْ مِنْ فَزَعٍ یَوْمَئِذٍ آمِنُونَ پس کسی که کاری نیک کرده باشد، بهتر از آن را به او می‌دهند و آن‌ها از هول و هراس این روز در امانند. در آن روز کوه‌ها حرکت کرده و فرو می‌ریزند و زمین به لرزه درمی‌آید روزی که آن را می‌بینید، [آن چنان وحشت سراپای همه را فرامی‌گیرد که] هر مادر شیردهی، کودک شیرخوارش را فراموش می‌کند و هر بارداری جنین خود را بر زمین می‌نهد و مردم را مست می‌بینی، در حالی که مست نیستند ولی عذاب خدا شدید است. (حج/۲) و محاسن سیاه جوانان سفید شود و هرکس به گوشه‌ای پناه برد سپس خداوند دستور نفخه‌ای دیگر را به اسرافیل می‌دهد و از آن سری که به طرف زمین است صدایی بیرون می‌آید و کسی را زنده نمی‌گذارد، مگر کسانی که بخواهند زنده بمانند، مانند جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و عزرائیل، آنگاه خداوند از عزرائیل می‌پرسد: «چه کسانی باقیمانده‌اند»؟ می‌گوید: «این چهار فرشته، سپس امر می‌کند که آن سه فرشته را قبض روح کند» و بعد می‌پرسد: «چه کسی باقیمانده»؟ عزرائیل می‌گوید: «بنده‌ی ضعیف تو؛ عزرائیل»، خطاب می‌رسد: «تو هم بمیر و در این موقع عزرائیل صیحه‌ای می‌زند که اگر مردم پیش از مردنشان آن را شنیده بودند، همه می‌مردند. اینجاست که عزرائیل تلخی مرگ را می‌چشد و می‌گوید: «اگر می‌دانستم مرگ به این تلخی است با مؤمنین بیشتر مدارا می‌کردم». در این‌موقع کسی زنده نمی‌ماند و خداوند خطاب می‌کند: «ای دنیا! کجا رفتند پادشاهان و شاهزادگان و مستکبران و ستمگران و مال‌دارانی که حقوق واجب را ادا نکردند؟ و امروز پادشاهی از آن چه کسی است»؟ چون کسی پاسخ نگوید، خودش می‌فرماید: «پادشاهی از آن خدای یکتای توانمند است». سپس طومار آسمان‌ها و ستارگان را درهم می‌پیچد و کوه‌ها را متلاشی می‌سازد و این زمین را به زمینی که در آن معصیت نشده باشد، تبدیل می‌کند زمینی که خونی به ناحق در آن نریخته و وسیع و گسترده باشد و کوه و تپّه و گیاهی در آن وجود ندارد چنانکه در آغاز چنین بوده است و آسمان‌ها را هم تبدیل نماید و همه‌ی مردم به امر خدا در پیشگاه حق حاضر شوند و چنانکه پیش از خلقت آسمان‌ها و زمین، عرش بر روی آب قرار داشت، دوباره آن را به حال اوّل برگرداند، سپس به آسمان‌ها دستور می‌دهد که چهل شبانه روز بر زمین ببارد تا همه جا را آب فرا گیرد و اجزاء بدن مردگان در آب جمع شود، سپس جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و حاملان عرش را زنده نماید و به اسرافیل فرمان می‌دهد که در صور (بعثت) بدمد و ارواح خلایق از سوراخ‌های آن مانند مور و ملخ بیرون آیند و میان زمین و آسمان پر گردد و به زمین آیند و به جسدهای خود که در قبرها خوابیده ملحق شوند و به امر خدا زنده شده و از قبرها بیرون آیند. چنانکه در قرآن می‌فرماید: همان روز که از قبرها به سرعت خارج می‌شوند، گویی به‌سوی بت‌ها می‌دوند. درحالی‌که چشم‌هایشان از شرم و وحشت به زیر افتاده، و پرده‌ای از ذلّت و خواری آن‌ها را پوشانده است! این همان روزی است که به آن‌ها وعده داده می‌شد!. (معارج/۴۴۴۳) سپس مردم را به عرصه‌ی محشر بیاورند و خداوند به آفتاب امر می‌کند که از آسمان چهارم به آسمان دنیا فرود آید تا گرمی‌اش به مردم بیشتر برسد، لذا از گرمای آن مردم در آزارند و عطش بر آن‌ها غلبه می‌کند و همه‌ی بدنشان را عرق فرا می‌گیرد و با بدن برهنه و تشنه برانگیخته شوند و زبانشان در دهان آویزان گردد، دراین‌موقع چنان گریه می‌کنند که اشکشان تمام شود و بعد به‌جای آن خون گریه می‌کنند. حسن‌بن‌محبوب، از یونس‌بن‌ابی فاخته روایت کرده که گفت: امام سجّاد (علیه السلام) را دیدم که وقتی به گورستان رسید، گریه‌ی سختی نمود و فرمود: «آه! چرا عمر خود را در غیر طاعت خدا تباه کردم و چنانچه سزاوار بود، او را عبادت نکردم، تا هم از عذاب او نجات یابم و هم به درجات عالیه برسم».
السّجّاد (علیه السلام)- عَنْ ثُوَیْرِ‌بْنِ‌أَبِی فَاخِتَهًَْ عَنْ عَلِیِّ‌بْنِ‌الْحُسَیْنِ (علیه السلام) قَالَ سُئِلَ عَنِ النَّفْخَتَیْنِ کَمْ بَیْنَهُمَا قَالَ: مَا شَاءَ اللَّهُ، فَقِیلَ لَهُ فَأَخْبِرْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ کَیْفَ یُنْفَخُ فِیهِ فَقَالَ: أَمَّا النَّفْخَهًُْ الْأُولَی فَإِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ إِسْرَافِیلَ فَیَهْبِطُ إِلَی الْأَرْضِ وَ مَعَهُ الصُّورُ وَ لِلصُّورِ رَأْسٌ وَاحِدٌ وَ طَرَفَانِ وَ بَیْنَ طَرَفِ کُلِّ رَأْسٍ مِنْهُمَا مَا بَیْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ قَالَ: فَإِذَا رَأَتِ الْمَلَائِکَهًُْ إِسْرَافِیلَ وَ قَدْ هَبَطَ إِلَی الدُّنْیَا وَ مَعَهُ الصُّورُ قَالُوا: قَدْ أَذِنَ اللَّهُ فِی مَوْتِ أَهْلِ الْأَرْضِ وَ فِی مَوْتِ أَهْلِ السَّمَاءِ، قَالَ: فَیَهْبِطُ إِسْرَافِیلُ بِحَظِیرَهًِْ بَیْتِ الْمَقْدِسِ وَ یَسْتَقْبِلُ الْکَعْبَهًَْ فَإِذَا رَأَوْهُ أَهْلُ الْأَرْضِ قَالُوا: قَدْ أَذِنَ اللَّهُ فِی مَوْتِ أَهْلِ الْأَرْضِ، قَالَ: فَیَنْفُخُ فِیهِ نَفْخَهًًْ فَیَخْرُجُ الصَّوْتُ مِنَ الطَّرَفِ الَّذِی یَلِی أَهْلَ الْأَرْضِ فَلَا یَبْقَی فِی الْأَرْضِ ذُو رُوحٍ إِلَّا صَعِقَ وَ مَاتَ، وَ یَخْرُجُ الصَّوْتُ مِنَ الطَّرَفِ الَّذِی یَلِی أَهْلَ السَّمَاوَاتِ فَلَا یَبْقَی فِی السَّمَاوَاتِ ذُو رُوحٍ إِلَّا صَعِقَ وَ مَاتَ إِلَّا إِسْرَافِیلُ فَیَمْکُثُونَ فِی ذَلِکَ مَا شَاءَ اللَّهُ قَالَ: فَیَقُولُ اللَّهُ لِإِسْرَافِیلَ: یَا إِسْرَافِیلُ مُتْ فَیَمُوتُ إِسْرَافِیلُ فَیَمْکُثُونَ فِی ذَلِکَ مَا شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ یَأْمُرُ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ فَتَمُورُ وَ یَأْمُرُ الْجِبَالَ فَتَسِیرُ وَ هُوَ قَوْلُهُ: یَوْمَ تَمُورُ السَّماءُ مَوْراً وَ تَسِیرُ الْجِبالُ سَیْراً یَعْنِی تَبْسُطُ وَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ غَیْرَ الْأَرْضِ یَعْنِی بِأَرْضٍ لَمْ تُکْسَبْ عَلَیْهَا الذُّنُوبُ بَارِزَهًًْ لَیْسَ عَلَیْهَا جِبَالٌ وَ لَا نَبَاتٌ کَمَا دَحَاهَا أَوَّلَ مَرَّهًٍْ وَ یُعِیدُ عَرْشَهُ عَلَی الْمَاءِ کَمَا کَانَ أَوَّلَ مَرَّهًٍْ مُسْتَقِلًّا بِعَظَمَتِهِ وَ قُدْرَتِهِ، قَالَ: فَعِنْدَ ذَلِکَ یُنَادِی الْجَبَّارُ جَلَّ جَلَالُهُ بِصَوْتٍ مِنْ قِبَلِهِ جَهُورِیٍّ یَسْمَعُ أَقْطَارُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرَضِینَ لِمَنِ الْمُلْکُ الْیَوْمَ! فَلَا یُجِیبُهُ مُجِیبٌ فَعِنْدَ ذَلِکَ یَقُولُ الْجَبَّارُ مُجِیباً لِنَفْسِهِ لِلهِ الْواحِدِ الْقَهَّارِ وَ أَنَا قَهَرْتُ الْخَلَائِقَ کُلَّهُمْ وَ أَمَتُّهُمْ إِنِّی أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا أَنَا وَحْدِی لَا شَرِیکَ لِی وَ لَا وَزِیرَ لِی وَ أَنَا خَلَقْتُ خَلْقِی بِیَدِی وَ أَنَا أَمَتُّهُمْ بِمَشِیَّتِی وَ أَنَا أُحْیِیهِمْ بِقُدْرَتِی قَالَ: فَیَنْفُخُ الْجَبَّارُ نَفْخَهًًْ فِی الصُّورِ فَیَخْرُجُ الصَّوْتُ مِنْ أَحَدِ الطَّرَفَیْنِ الَّذِی یَلِی السَّمَاوَاتِ فَلَا یَبْقَی فِی السَّمَاوَاتِ أَحَدٌ إِلَّا حَیِیَ وَ قَامَ کَمَا کَانَ وَ یَعُودُ حَمَلَهًُْ الْعَرْشِ وَ تُحْضَرُ الْجَنَّهًُْ وَ النَّارُ وَ تُحْشَرُ الْخَلَائِقُ لِلْحِسَابِ، قَالَ: فَرَأَیْتُ عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ (علیه السلام) یَبْکِی عِنْدَ ذَلِکَ بُکَاءً شَدِیدا.
امام سجّاد (علیه السلام)- ثویربن‌ابی‌فاخته از امام سجّاد (علیه السلام) روایت کرده که شخصی از ایشان در مورد فاصله بین دو نفخه پرسید که چقدر است؟ فرمود: «هر قدر که خدا بخواهد. به حضرت (علیه السلام) عرض شد: «مرا از آن باخبر سازید». فرمود: «حق تعالی به اسرافیل فرمان هبوط به دنیا می دهد و به همراه او شیپوری است. شیپور یک سر و دو طرف دارد. فاصله میان هر یک از دو طرف آن به اندازه فاصله آسمان تا زمین است. پس هنگامی که ملائکه اسرافیل را می‌بینند که به دنیا آمده و با او صور است، می‌گویند خداوند در مرگ اهل زمین و آسمان، اذن داده است. پس اسرافیل در بیت المقدس فرود آمده رو به کعبه می‌نماید، وقتی اهل زمین او را می‌بینند، می‌گویند خداوند به او برای مرگ اهل زمین، اذن داده است. پس در صور، نفخه‌ی موت را می‌دمد. و صدا از طرفی که به جانب زمین است خارج می‌شود. و در زمین کسانی که صاحب روح هستند، باقی نمی‌ماند مگر اینکه بمیرند. صدا از طرفی که به جانب آسمان است خارج می‌شود، در آسمان صاحب روحی باقی نمی‌ماند مگر اینکه بمیرد. و خداوند می فرماید: «ای اسرافیل به اذن من بمیر! پس ملک الموت می‌میرد. و این زمان تا هر چقدر خدا بخواهد طول می‌کشد. سپس خداوند آسمان‌ها را فرمان می‌دهد تا به تب و تاب افتد، و کوه‌ها را فرمان می‌دهد تا به حرکت درآیند. این سخن خدای متعال است که می‌فرماید: [این عذاب الهی] در آن روزی است که آسمان به شدّت به حرکت درمی‌آید، و کوه‌ها ازجا کنده و متحرّک می‌شوند. (طور/۱۰۹) یعنی پهن می‌شوند. این زمین به زمین دیگر مبدّل می‌شود. (ابراهیم/۴۸) یعنی این زمین به زمینی که در روی آن آشکارا گناه نشده است، تبدیل می‌شود و کوه و گیاهی به مانند همان روزی که آن را گسترده بود، ندارند همان‌طورکه خداوند در وهله‌ی نخستین آن را گسترد. و خداوند عرش خود را نیز بر روی آب اعاده می‌کند همان‌طوری‌که در وهله‌ی نخستین چنین بوده است، درحالی‌که مستقل به عظمت و قدرتش است. پس هنگامی‌که از خلق خدا احدی در آسمان و زمین باقی نماند، خدای جبّار با صدای بلند ندا فرماید: «امروز پادشاهی از آن کیست»؟ احدی نیست که جواب دهد. پس ذات مقدس حق تعالی خود جواب خود را می‌گوید و می‌فرماید: در پیشگاه خداوند واحد قهّار. (ابراهیم/۴۸) من بر همه خلایق چیره شدم، و آن‌ها را میراندم. من آن خدایی هستم که جز من کسی نیست، نه شریکی دارم و نه وزیری. خلق را به دست خود آفریدم و با مشیّت خود می‌میرانم و با قدرت خود زنده می‌کنم». خداوند جبّار، خود در صور، یک نفخه می‌دمد و از آن جهتی که به سمت آسمان‌ها است، صدایی خارج می‌شود که هیچ کس در آسمان‌ها نمی‌ماند؛ مگر آنکه زنده می‌شود و برپای می‌ایستد و قیام می‌کند؛ همان گونه که بود و فرشتگان حامل عرش بر می‌گردند و بهشت و جهنّم حاضر می‌شوند و همه‌ی مخلوقات برای حسابرسی محشور می‌گردند». دیدم امام سجاد (علیه السلام) هنگامی که به این جای مطلب رسید، بسیار گریه کرد.