آیه اللهُ يَصْطَفي مِنَ الْمَلائِكَةِ رُسُلاً وَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللهَ سَميعٌ بَصيرٌ [75]
خداوند از فرشتگان رسولانى برمى گزيند، و همچنين از انسان‌ها؛ به يقين خداوند شنواو بيناست!
امیرالمؤمنین (علیه السلام)- فِی خَبَرِ الزِّنْدِیقِ الْمُدَّعِی لِلتَّنَاقُضِ فِی الْقُرْآنِ قَالَ أَمِیرُ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ تَعَالَی اللَّهُ یَتَوَفَّی الْأَنْفُسَ حِینَ مَوْتِها وَ قَوْلِهِ یَتَوَفَّاکُمْ مَلَکُ الْمَوْتِ وَ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنا وَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِکَةُ طَیِّبِینَ وَ الَّذِینَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِکَةُ ظالِمِی أَنْفُسِهِمْ فَهُوَ تَبَارَکَ وَ‌تَعَالَی أَجَلُّ وَ أَعْظَمُ مِنْ أَنْ یَتَوَلَّی ذَلِکَ بِنَفْسِهِ وَ فِعْلُ رُسُلِهِ وَ مَلَائِکَتِهِ فِعْلُهُ لِأَنَّهُمْ بِأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ فَاصْطَفَی جَلَّ ذِکْرُهُ مِنَ الْمَلَائِکَهًِْ رُسُلًا وَ سَفَرَهًًْ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ خَلْقِهِ وَ هُمُ الَّذِینَ قَالَ اللَّهُ فِیهِمْ اللهُ یَصْطَفِی مِنَ الْمَلائِکَةِ رُسُلًا وَ مِنَ النَّاسِ.
امام علی ( در ضمن داستان آن زندیق (بی‌دین) که ادّعا می‌کرد در قرآن تناقض وجود دارد، آمده: امیرالمؤمنین (در مورد آیاتِ: خداوند ارواح را به هنگام مرگ قبض می‌کند. (زمر/۴۲) فرشته‌ی مرگ [روح] شما را می‌گیرد. (سجده/۱۱) فرستادگانِ ما جان او را می‌گیرند. (انعام/۶۱) فرشتگان[مرگ] روحشان را می‌گیرند در حالی‌که پاک و پاکیزه‌اند. (نحل/۳۲) همانها که فرشتگان[مرگ] روحشان را می‌گیرند در حالی‌که به خود ظلم کرده بودند. (نحل/۲۸) فرمود: «خداوند تبارک‌وتعالی والاتر و بزرگ‌تر از آن است‌که بخواهد خودش، گرفتن جانِ بندگان را بر عهده بگیرد؛ این در حالی‌است‌که کار فرستادگان و فرشتگانش در حقیقت، کار خود او به‌حساب آید چراکه آن‌ها به فرمان الهی انجام‌وظیفه می‌کنند؛ از این‌رو خداوند از میان فرشتگان، رسولان و سفیرانی برمی‌گزیند که واسطه‌ی میان او و خلقش باشند؛ آنان همان کسانی هستند که خداوند در موردشان فرموده: اللهُ یَصْطَفِی مِنَ الْمَلائِکَةِ رُسُلًا وَ مِنَ النَّاسِ.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ عَبْدِ‌اللَّهِ‌بْنِ‌أَبِی‌أَوْفَی قَال: خَرَجَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) وَ نَحْنُ فِی مَسْجِدِ الْمَدِینَهًِْ فَقَامَ وَ حَمِدَ اللَّهَ تَعَالَی وَ أَثْنَی عَلَیْهِ فَقَالَ إِنِّی مُحَدِّثُکُمْ حَدِیثاً فَاحْفَظُوهُ وَ عُوهُ وَ لْیُحَدَّثْ مَنْ بَعْدَکُمْ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَی لِرِسَالَتِهِ مِنْ خَلْقِهِ وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ تَعَالَی اللهُ یَصْطَفِی مِنَ الْمَلائِکَةِ رُسُلًا وَ مِنَ النَّاسِ أَسْکَنَهُمُ الْجَنَّهًَْ وَ إِنِّی مُصْطَفِی مِنْکُمْ مَنْ أُحِبُّ أَنْ أَصْطَفِیَهُ وَ أُوَاخِی بَیْنَکُمْ کَمَا آخَی اللَّهُ بَیْنَ الْمَلَائِکَهًِْ فَذَکَرَ کَلَاماً فِیهِ طُولٌ فَقَالَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) لَقَدِ انْقَطَعَ ظَهْرِی وَ ذَهَبَ رُوحِی عِنْدَ مَا صَنَعْتَ بِأَصْحَابِکَ فَإِنْ کَانَ مِنْ سَخْطَهًٍْ بِکَ عَلَیَّ فَلَکَ الْعُتْبَی فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ مَا أَنْتَ مِنِّی إِلَّا بِمَنْزِلَهًِْ هَارُونَ مِنْ مُوسَی إِلَّا أَنَّهُ لَا نَبِیَّ بَعْدِی وَ مَا أَخَّرْتُکَ إِلَّا لِنَفْسِی فَأَنَا رَسُولُ اللَّهِ وَ أَنْتَ أَخِی وَ وَارِثِی.
پیامبر ( عبدالله‌بن‌ابی‌اوفی گوید: ما در مسجد مدینه بودیم که پیامبر (از خانه خارج شد و [در مسجد] ایستاده و حمد و ثنای خداوند را بجای‌آورد و فرمود: «من امروز حدیثی را برایتان بیان می‌کنم، شما آن‌را حفظ کرده و به ذهن خود بسپارید و به بعد از خودتان نیز منتقل کنید؛ خداوند از میان خلقش، افرادی را برای رسالت‌خویش برگزیده است چنان‌که فرمود: اللهُ یَصْطَفِی مِنَ الْمَلائِکَةِ رُسُلًا وَ مِنَ النَّاسِ؛ و آن‌ها را در بهشت سکونت بخشیده است؛ و من امروز از میان شما کسی را که دوست می‌دارم [برای خودم به‌عنوان برادر] برمی‌گزینم و آن‌چنان‌که خداوند میان فرشتگان، برادری برقرار فرمود من نیز میان شما مسلمانان برادری برقرار خواهم نمود»؛ آن‌گاه سخنان فراوانی را بیان فرمود. [بعد از اینکه پیامبر (میان همه‌ی مسلمانان، برادری برقرار ساخت] علی‌بن‌ابی‌طالب (عرض کرد: «هنگامی‌که میان همه‌ی اصحابت [به‌جز من] برادری برقرار ساختی، کمرم [از شدّت ناراحتی] دوتا شد و جانم درآمد! اگر این‌کار به‌خاطر این‌است که نسبت به من خشمناکی، می‌توانی مرا بازخواست کنی [تا از من راضی شوی]»؟! رسول‌خدا (فرمود: «سوگند به خدایی که مرا به حقّ مبعوث نمود! تو نسبت به من همچون‌هارون (نسبت‌به موسی (هستی، جز اینکه بعد از من پیامبری نخواهد بود، و من [برادریِ] تو را برای خودم به تأخیر انداختم؛ من رسول‌خدا (هستم و تو برادر و وارث من هستی».
الجواد (علیه السلام)- فَقَالَ یَحْیَی‌بْنُ‌أَکْثَمَ وَ قَدْ رُوِیَ أَنَّ النَّبِیَّ (صلی الله علیه و آله) قَالَ مَا احْتَبَسَ الْوَحْیُ عَنِّی قَطُّ إِلَّا ظَنَنْتُهُ قَدْ نَزَلَ عَلَی آلِ الْخَطَّابِ فَقَالَ (علیه السلام) وَ هَذَا مُحَالٌ أَیْضاً لِأَنَّهُ لَا یَجُوزُ أَنْ یَشُکَّ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) فِی نُبُوَّتِهِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی اللهُ یَصْطَفِی مِنَ الْمَلائِکَةِ رُسُلًا وَ مِنَ النَّاسِ فَکَیْفَ یُمْکِنُ أَنْ تَنْتَقِلَ النُّبُوَّهًُْ مِمَّنِ اصْطَفَاهُ اللَّهُ تَعَالَی إِلَی مَنْ أَشْرَکَ بِه.
امام جواد ( یحیی‌بن‌اکثم (در ضمن مناظره‌ای که در حضور مأمون با امام‌جواد (داشت) گفت: «نقل شده که پیامبر (فرموده: هرگاه وحی بر من نازل نمی‌شد [در پیامبری‌خویش شک‌کرده و] گمان می‌کردم که وحی بر آل‌خطّاب نازل می‌شود»! امام‌جواد (فرمود: «این نیز محال است چراکه امکان ندارد پیامبر (در نبوّت‌خویش شک کند، خداوند فرموده: اللهُ یَصْطَفِی مِنَ الْمَلائِکَةِ رُسُلًا وَ مِنَ النَّاسِ؛ چگونه ممکن است نبوّت از کسی‌که خداوند او را برگزیده به کسی منتقل شود که [در گذشته] مشرک بوده است»؟!
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ قَوْلُهُ اللهُ یَصْطَفِی مِنَ الْمَلائِکَةِ رُسُلًا أیْ یُخْتَارُ وَ هُوَ جَبْرَئیلُ وَ مِیکَائِیلُ وَ إِسرَافِیلُ وَ مَلَکُ المَوتِ وَ مِنَ النَّاسِ الأَنْبِیَاءُ وَ الأَوْصِیَاءُ فَمِنَ الأَنبِیَاءُ نُوحٌ وَ إِبرَاهِیمُ وَ مُوسَی وَ عِیسَی (وَ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) وَ مِنْ هَؤُلَاءِ الخَمْسَهًِْ رَسُولُ‌اللهِ (صلی الله علیه و آله) وَ مِنَ الأَوْصِیَاءِ أَمِیرِالمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) وَ الأَئِمَّهًَْ (وَ فِیهِ تَأوِیلُ غَیْرِ هَذَا.
علی‌بن‌ابراهیم ( اللهُ یَصْطَفِی مِنَ الْمَلائِکَةِ رُسُلًا؛ یعنی خداوند [از میان فرشتگان، رسولانی] انتخاب می‌کند که همان جبرئیل (میکائیل (اسرافیل (و عزرائیل (هستند؛ وَ مِنَ النَّاسِ؛ یعنی از میان پیامبران (و اوصیاء [کسانی را برمی‌گزیند]، پس از میان پیامبران (نوح (ابراهیم (موسی (عیسی (و محمد (و از میان این پنج‌تن، رسول‌خدا (را برگزیده‌است؛ و از میان اوصیاء، امیرالمؤمنین (و امامان (را برگزیده‌است. و در این‌آیه، تأویل دیگری نیز وجود دارد.
امیرالمؤمنین (علیه السلام)- السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا أَمِیرَ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) وَ رَحْمَهًُْ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُه ... بِکُمْ یُنَزِّلُ الْغَیْثَ وَ یَکْشِفُ الْکَرْبَ وَ یُغْنِی الْمُعْدِمَ وَ یَشْفِی السَّقِیمَ لَبَّیْکُمْ وَ سَعْدَیْکُمْ یَا مَنِ اصْطَفَاهُمُ اللَّهُ فَقَالَ تَعَالَی ذِکْرُهُ إِنَّ اللهَ اصْطَفَی مِنَ الْمَلائِکَةِ رُسُلًا وَ مِنَ النَّاسِ فَأَنْتُمُ السَّفَرَهًُْ الْکِرَامُ الْبَرَرَهًُْ أَنْتُمُ الْعِبَادُ الْمُکَرَّمُونَ الَّذِینَ لا یَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَ هُمْ بِأَمْرِهِ یَعْمَلُونَ وَ أَنْتُمُ الصَّفْوَهًُْ الَّتِی اصْطَفَاهَا اللَّهُ وَ صَفَاهَا وَ وَصَفَهَا فِی کِتَابِهِ فَقَالَ إِنَّ اللهَ اصْطَفی آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ إِبْراهِیمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَی الْعالَمِینَ ذُرِّیَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْضٍ وَ اللهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ.
امام علی ( کنار درب حرم مطهّر ایستاده و می‌گویی:... خداوند به‌واسطه‌ی شما (اهل‌بیت) باران را نازل، اندوه را برطرف، فقیر را بی‌نیاز و مریض را شفا عنایت می‌کند؛ من از شما اطاعت می‌کنم و فرمانتان را به‌جا می‌آورم. ای کسانی‌که خداوند آنان را برگزید و فرمود: اللهُ یَصْطَفِی مِنَ الْمَلائِکَةِ رُسُلًا وَ مِنَ النَّاسِ؛ شمایید سفیران بزرگوار و نیکوکارِ خداوند؛ شمایید بندگان گرامی‌داشته‌شده [توسط خداوند]، همانانی‌که هرگز در سخن بر او پیشی نمی‌گیرند و [پیوسته] به فرمان او عمل می‌کنند. (انبیاء/۲۷) شمایید بندگان برگزیده که خداوند آنان را برگزید و پاک و خالص نمود و در کتابش آنان را [چنین] توصیف فرمود: خداوند، آدم (و نوح (و آل‌ابراهیم (و آل‌عمران (را بر جهانیان برتری داد. آن‌ها فرزندان و [دودمانی] بودند که [از نظر پاکی و تقوا و فضیلت] بعضی از بعض دیگر گرفته شده بودند و خداوند، شنوا و داناست [و از کوشش‌های آن‌ها در مسیر رسالت خود، آگاه می‌باشد]. (آل‌عمران/۳۴۳۳)