آیه ۱۰ - سوره صافات

آیه إِلّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُ شِهابٌ ثاقِبٌ [10]

مگر آن‌ها كه در لحظه‌اى كوتاه [به آسمان نزديك شوند و] استراق سمع كنند، كه «شهابى ثاقب» آن‌ها را تعقيب مى‌كند.

۱
(صافات/ ۱۰)

الصّادق ( عَنْ هِشَامِ‌بْنِ‌سَالِمٍ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (قَال: جَاءَ جَبْرَئِیلُ وَ مِیکَائِیلُ وَ إِسْرَافِیلُ بِالْبُرَاقِ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ (فَأَخَذَ وَاحِدٌ بِاللِّجَامِ وَ وَاحِدٌ بِالرِّکَابِ وَ سَوَّی الْآخَرُ عَلَیْهِ ثِیَابَهُ فَتَضَعْضَعَتِ الْبُرَاقُ فَلَطَمَهَا جَبْرَئِیل قَالُوا فَمَا ضَحِکَ رَسُولُ اللَّهِ (حَتَّی قُبِضَ قَالَ فَصَعِدَ جَبْرَئِیلُ وَ صَعِدْتُ مَعَهُ إِلَی السَّمَاءِ الدُّنْیَا وَ عَلَیْهَا مَلَکٌ یُقَالُ لَهُ إِسْمَاعِیلُ وَ هُوَ صَاحِبُ الْخَطْفَهًِْ الَّتِی قَالَ اللَّهُ عَزّوَجَلَّ إِلَّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُ شِهابٌ ثاقِبٌ وَ تَحْتَهُ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَکٍ تَحْتَ کُلِّ مَلَکٍ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَکٍ.

امام صادق ( هشام‌بن‌سالم نقل می‌کند: امام صادق (فرمود: جبرئیل و میکائیل و اسرافیل با براق (مرکب تیزرو) به‌سوی رسول خدا (آمدند. یکی لگام (مهار) مرکب و دیگری رکاب را گرفت و و پیامبر (سوار شد و دیگری لباس او را مرتّب کرد. و براق چموشی کرد جبرئیل به صورت او سیلی زد. رسول خدا (می‌فرماید: در طول مسیر ناگهان صدای ترسناکی را شنیدم. جبرئیل گفت: «ای محمّد! می‌شنوی»؟ گفتم: «بله» گفت: «این سنگی بود که حدود هفتاد سال قبل، از لبه‌ی جهنّم به آن انداختم که الان به اعماق آن رسید». گویند که رسول خدا (دیگر تا آخر عمر نخندید. رسول خدا (فرمود: «جبرئیل بالا رفت و من نیز با او بالا رفتم تا به آسمان دنیا رسیدیم جبرئیل به آسمان رفت و براق همراه او تا آسمان دنیا بالارفت. و بر روی آن فرشته‌ای بود که به او اسماعیل گفته می‌شد و او همان صاحب خطفه‌ای است که خداوند عزّوجلّ فرمود: إِلَّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُ شِهابٌ ثاقِبٌ و تحت فرمان او هفتادهزار فرشته بودند که هر کدام هفتادهزار فرشته را فرمان می‌دادند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۵۷۶
بحار الأنوار، ج۱۸، ص۳۲۱/ نورالثقلین/ البرهان/ القمی، ج۲، ص۵
۲
(صافات/ ۱۰)

الرّسول ( إِلَّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ یَعْنِی یَسْمَعُونَ الْکَلِمَهًَْ فَیَحْفَظُونَهَا فَأَتْبَعَهُ شِهابٌ ثاقِبٌ وَ هُوَ مَا یُرْمَوْنَ بِهِ فَیُحْرَقُونَ.

پیامبر ( إِلَّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ یعنی کلمه وی را می‌شنوند و آن‌ها را حفظ می‌کنند که در این‌صورت شهابی شکافنده آن‌ها را تعقیب می‌کند یعنی شهابی به طرف آن‌ها پرتاب شده و آن‌ها را می‌سوزاند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۵۷۶
بحار الأنوار، ج۵۶، ص۳۷۶/ القمی، ج۲، ص۲۱۹
۳
(صافات/ ۱۰)

الباقر ( قَوْلُهُ شِهابٌ ثاقِبٌ مُضِیٌّ إِذَا أَصَابَهُمْ بِقُوَّهًٍْ.

امام باقر ( شِهابٌ ثاقِبٌ یعنی شهابی کارساز که با شدّت به آن‌ها برخورد کرده و کارشان را یکسره می‌کند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۵۷۶
بحار الأنوار، ج۵۶، ص۳۷۷/ القمی، ج۲، ص۲۲۱
۴
(صافات/ ۱۰)

ابن‌عباس ( عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ (قَالَ: وَ إِذَا رُمِیَ الشِّهَابُ لَمْ یُخْطِ مَنْ رُمِیَ بِهِ وَ تَلَا فَأَتْبَعَهُ شِهابٌ ثاقِبٌ.

ابن‌عبّاس ( از ابن‌عبّاس (روایت است: وقتی شهابی به هر هدفی پرتاب شود به خطا نمی‌رود و آیه: فَأَتْبَعَهُ شِهابٌ ثاقِبٌ را تلاوت کرد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۵۷۸
بحار الأنوار، ج۵۶، ص۳۸۷
۵
(صافات/ ۱۰)

أمیرالمؤمنین ( کُنَّا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ذَاتَ لَیْلَهًٍْ إِذْ رُمِیَ بِنَجْمٍ فَاسْتَنَارَ فَقَالَ لِلْقَوْمِ مَا کُنْتُمْ تَقُولُونَ فِی الْجَاهِلِیَّهًِْ إِذَا رَأَیْتُمْ مِثْلَ هَذَا قَالُوا کُنَّا نَقُولُ مَاتَ عَظِیمٌ وَ وُلِدَ عَظِیمٌ قَالَ فَإِنَّهُ لَا یُرْمَی بِهِ لِمَوْتِ أَحَدٍ وَ لِحَیَاهًِْ أَحَدٍ وَ لَکِنْ رَبُّنَا إِذَا قَضَی أَمْراً سَبَّحَ حَمَلَهًُْ الْعَرْشِ وَ قَالُوا قَضَی رَبُّنَا بِکَذَا فَیَسْمَعُ ذَلِکَ أَهْلُ السَّمَاءِ الَّتِی تَلِیهِمْ فَیَقُولُونَ ذَلِکَ حَتَّی یَبْلُغَ ذَلِکَ أَهْلَ السَّمَاءِ الدُّنْیَا فَیَسْتَرِقُ الشَّیَاطِینُ السَّمْعَ فَرُبَّمَا اعْتَلَقُوا شَیْئاً فَأَتَوْا بِهِ الْکَهَنَهًَْ فَیَزِیدُونَ وَ یَنْقُصُونَ فَتُخْطِئُ الْکَهَنَهًُْ وَ تُصِیبُ ثُمَّ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ مَنَعَ السَّمَاءَ بِهَذِهِ النُّجُومِ فَانْقَطَعَتِ الْکِهَانَهًُْ فَلَا کِهَانَهًَْ وَ تَلَا جَعْفَرُبْنُ‌مُحَمَّدٍ (إِلَّا مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ فَأَتْبَعَهُ شِهابٌ ثاقِبٌ وَ قَوْلُهُ وَ أَنَّا کُنَّا نَقْعُدُ مِنْها مَقاعِدَ لِلسَّمْعِ ...

پیامبر ( از امام علی (روایت است که یک شب به همراه رسول خدا (بودیم و ستاره‌ای پرتاب شد و نهان گردید و آن حضرت به مردم فرمود: «شما در زمان جاهلیّت که مانند آن را می‌دیدید چه می‌گفتید»؟ گفتند: «می‌گفتیم بزرگی مُرد و بزرگی به دنیا آمد». فرمود: «آن برای مرگ کسی یا زندگی کسی پرتاب نمی‌شود، امّا چون پروردگار ما کاری را فرمان دهد و مقدّر سازد، حاملان عرش تسبیح گویند و اهل آسمان نیز که در کنار آن‌ها قرار دارند، آن‌را می‌شنوند و تکرار می‌کنند تا اینکه به اهل آسمان دنیا برسد. دیوان به گوش می‌ایستند تا شاید چیزی از آن را دریابند و به کاهنان رسانند و در آن بیش و کم کنند و کاهنان چه بسا خطا کنند و چه بسا درست گویند. سپس خداوند با این اختران آسمان از ورود آنان منع کرد و کهانت برداشته شد. و دیگر پیشگویی نیست. پس امام صادق (این آیه: مگر آنکه دزدانه گوش می‌داد و شهابی روشن تعقیبش کرد (حجر/۱۸) و این آیه: و راستی ما بودیم که کمین می نشستیم برای گوش گرفتن. (جن/۹) را خواند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۵۷۸
بحار الأنوار، ج۶۰، ص۲۸۰
بیشتر