آیه ۳۰ - سوره فرقان

آیه وَ قالَ الرَّسُولُ يا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً [30]

و پيامبر عرضه داشت: «پروردگارا! قوم من قرآن را متروك ساختند».

۱
(فرقان/ ۳۰)

الرّضا ( قَالَ الْفَضْلُ بْنُ شَاذَانَ إِنْ سَأَلَ سَائِلٌ فَقَالَ أَخْبِرْنِی ... فَإِن قَالَ فَلِمَ أُمِرُوا بِالْقِرَاءَهًِْ فِی الصَّلَاهًِْ قِیلَ لِئَلَّا یَکُونَ الْقِرَاءَهًُْ مَهْجُوراً مُضَیَّعاً وَ لِیَکُونَ مَحْفُوظاً فَلَا یَضْمَحِلَ وَ لَا یُجْهَلَ.

امام رضا ( در روایت فضل‌بن‌شاذان آمده است: ... از امام رضا (بارها شنیده شد که فرمود: «اگر کسی گفت؛ برای چه در نماز قرآن تلاوت شود، گفته می‌شود، برای اینکه قرآن از متروک و ضایع‌شدن حفظ گردد، تا دچار اضمحلال و فراموش نگردد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۴۰۸
عیون أخبارالرضا، ج۲، ص۱۰۷
۲
(فرقان/ ۳۰)

الرّسول ( فَإِذَا الْتَبَسَتْ عَلَیْکُمُ الْفِتَنُ کَقِطَعِ اللَّیْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَیْکُمْ بِالْقُرْآنِ فَإِنَّهُ شَافِعٌ مُشَفَّعٌ وَ مَاحِلٌ مُصَدَّقٌ وَ مَنْ جَعَلَهُ أَمَامَهُ قَادَهُ إِلَی الْجَنَّهًِْ وَ مَنْ جَعَلَهُ خَلْفَهُ سَاقَهُ إِلَی النَّارِ وَ هُوَ الدَّلِیلُ یَدُلُّ عَلَی خَیْرِ سَبِیلٍ وَ هُوَ کِتَابٌ فِیهِ تَفْصِیلٌ وَ بَیَانٌ وَ تَحْصِیلٌ وَ هُوَ الْفَصْلُ لَیْسَ بِالْهَزْلِ وَ لَهُ ظَهْرٌ وَ بَطْنٌ فَظَاهِرُهُ حُکْمٌ وَ بَاطِنُهُ عِلْمٌ ظَاهِرُهُ أَنِیقٌ وَ بَاطِنُهُ عَمِیقٌ لَهُ نُجُومٌ وَ عَلَی نُجُومِهِ نُجُومٌ لَا تُحْصَی عَجَائِبُهُ وَ لَا تُبْلَی غَرَائِبُهُ فِیهِ مَصَابِیحُ الْهُدَی وَ مَنَارُ الْحِکْمَهًِْ وَ دَلِیلٌ عَلَی الْمَعْرِفَهًِْ لِمَنْ عَرَفَ الصِّفَهًْ.

پیامبر ( هرگاه آشوب‌ها چون شب تار شما را فرا گرفت به قرآن بچسبید زیرا شفیعی است که شفاعتش پذیرفته است و گزارش بدی‌ها را می‌دهد و گفته‌ی او تصدیق می‌شود، هرکه قرآن را رهبر خود سازد او را به بهشت کشاند و هرکه آن را پشت سر خود نهد او را به دوزخ راند، همان قرآن رهنماست که به بهترین راهی نشان دهد و آن کتابی است که در آن تفصیل و بیان و تحصیل مقاصد است، آن جداکننده‌ی حق و باطل و رافع هرگونه اختلاف است، شوخی و سرسری نیست، ظاهری دارد و باطنی دارد، ظاهرش حکم و دستور است و باطنش علم و دانش، ظاهرش خرّم و زیبا است و باطنش ژرف و نارسا، اخترانی دارد و اخترانش هم اخترانی دارند (قسمت‌هایی دارد و هر قسمتش هم قسمت‌هایی دارد) شگفتی‌هایش شماره نشوند و تازه‌هایش کهنه نگردند، در آن چراغ‌های هدایت و فروزانگاه حکمت و دلیل بر معرفت است، برای کسی که راهِ آن را بداند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۴۱۰
الکافی، ج۲، ص۴۹۹ / نورالثقلین
۳
(فرقان/ ۳۰)

الرّسول ( أَنَا أَوَّلُ وَافِدٍ عَلَی الْعَزِیزِ الْجَبَّارِ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ وَ کِتَابُهُ وَ أَهْلُ بَیْتِی ثُمَّ أُمَّتِی ثُمَّ أَسْأَلُهُمْ مَا فَعَلْتُمْ بِکِتَابِ اللَّهِ وَ بِأَهْلِ بَیْتِی.

پیامبر ( من نخستین کسی هستم که روز قیامت بر خدای عزیز جبّار با کتابش و اهل بیتم وارد شوم، سپس امّتم [وارد شوند] پس از آن‌ها بپرسم با کتاب خدا و اهل بیت من چه کردید؟

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۴۱۰
الکافی، ج۲، ص۶۰۰ / نورالثقلین
۴
(فرقان/ ۳۰)

الصّادق ( عَنْ یَعْقُوبَ الْأَحْمَرِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ (إِنَ عَلَیَ دَیْناً کَثِیراً وَ قَدْ دَخَلَنِی مَا کَانَ الْقُرْآنُ یَتَفَلَّتُ مِنِّی فَقَالَ أَبُوعَبْدِ اللَّهِ ( الْقُرْآنَ الْقُرْآنَ إِنَّ الْآیَهًَْ مِنَ الْقُرْآنِ وَ السُّورَهًَْ لَتَجِیءُ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ حَتَّی تَصْعَدَ أَلْفَ دَرَجَهًٍْ یَعْنِی فِی الْجَنَّهًِْ فَتَقُولُ لَوْ حَفِظْتَنِی لَبَلَغْتُ بِکَ هَاهُنَا.

امام صادق ( یعقوب‌بن‌احمر گوید: به امام صادق (عرض کردم: «من بدهکاری زیادی دارم و به‌اندازه‌ای در ناراحتی و اندوهم که قرآن از ذهنم رفته است»؟ امام صادق (فرمود: «قرآن، قرآن، همانا یک آیه از قرآن و یک سوره از آن روز قیامت می‌آید و هزار درجه بالا می‌رود یعنی در بهشت پس می‌گوید: اگر مرا نگه‌داشته و حفظ می‌کردی تو را به این مقام می‌رساندم».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۴۱۰
الکافی، ج۲، ص۶۰۸ / نورالثقلین
۵
(فرقان/ ۳۰)

الصّادق ( عَنْ أَبِی کَهْمَسٍ الْهَیْثَمِ بْنِ عُبَیْدٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (عَنْ رَجُلٍ قَرَأَ الْقُرْآنَ ثُمَ نَسِیَهُ فَرَدَدْتُ عَلَیْهِ ثَلَاثاً أَ عَلَیْهِ فِیهِ حَرَجٌ قَالَ لَا.

امام صادق ( از ابوکَهمس هیثم‌بن‌عبید روایت است که گوید: از امام صادق (درباره‌ی مردی که قرآن خوانده و سپس فراموش کند، پرسیدم و تا سه‌بار گفتم: «آیا بر او باکی هست»؟ فرمود: «نه»!

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۴۱۰
الکافی، ج۲، ص۶۰۸ / نورالثقلین
۶
(فرقان/ ۳۰)

الصّادق ( الْقُرْآنُ عَهْدُ اللَّهِ إِلَی خَلْقِهِ فَقَدْ یَنْبَغِی لِلْمَرْءِ الْمُسْلِمِ أَنْ یَنْظُرَ فِی عَهْدِهِ وَ أَنْ یَقْرَأَ مِنْهُ فِی کُلِّ یَوْمٍ خَمْسِینَ آیَهًًْ.

امام صادق ( قرآن مجید سفارشنامه‌ای است که از سوی خداوند به مردم ابلاغ شده؛ پس شایسته است که مرد مسلمان به این نامه‌ی سفارشی بنگرد و هر روزه پنجاه آیه از قرآن را تلاوت کند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۴۱۰
الکافی، ج۲، ص۶۰۹ / نورالثقلین
۷
(فرقان/ ۳۰)

أمیرالمؤمنین ( فَأَنَا الذِّکْرُ الَّذِی عَنْهُ ضَلَّ وَ السَّبِیلُ الَّذِی عَنْهُ مَالَ وَ الْإِیمَانُ الَّذِی بِهِ کَفَرَ وَ الْقُرْآنُ الَّذِی إِیَّاهُ هَجَرَ وَ الدِّینُ الَّذِی بِهِ کَذَّبَ.

امام علی ( همانا من آن ذکری هستم که از آن گمراه شد، راهی هستم که از آن منحرف شد و ایمانی هستم که به آن کفر ورزید و قرآنی هستم که آن را متروک گذاشت و دینی هستم که آن را تکذیب کرد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۴۱۰
الکافی، ج۸، ص۲۸ / البرهان
۸
(فرقان/ ۳۰)

الصّادق ( لَیْسَ رَجُلٌ مِنْ قُرَیْشٍ إِلَّا وَ نَزَلَتْ فِیهِ آیَهًٌْ أَوْ آیَتَانِ تَقُودُهُ إِلَی الْجَنَّهًِْ أَوْ تَسُوقُهُ إِلَی النَّارِ تَجْرِی فِیمَنْ بَعْدَهُ إِنْ خَیْراً فَخَیْرٌ وَ إِنْ شَرّاً فَشَرٌّ.

امام صادق ( در حقّ تک‌تک افراد قریش حداقل یک یا دو آیه نازل شده و آنان را به بهشت یا جهنّم راهنمایی می‌کند و در حقّ دیگر انسان‌ها نیز اینگونه است، اگر خوب بودند، به خوبی‌ها و اگر بد بودند به بدی‌ها فراخوانده می‌شوند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۴۱۰
نورالثقلین
بیشتر