آیه تَبارَكَ الَّذي جَعَلَ فِي السَّماءِ بُرُوجاً وَ جَعَلَ فيها سِراجاً وَ قَمَراً مُنيراً [61]
جاودان و پربركت است آن [خدايى] كه در آسمان منزلگاه‌هايى براى ستارگان قرار داد و در ميان آن، چراغ روشن و ماه تابانى آفريد!
الباقر ( فَالْبُرُوجُ الْکَوَاکِبُ وَ الْبُرُوجُ الَّتِی لِلرَّبِیعِ وَ الصَّیْفِ الْحَمَلُ وَ الثَّوْرُ وَ الْجَوْزَاءُ وَ السَّرَطَانُ وَ الْأَسَدُ وَ السُّنْبُلَهًُْ وَ بُرُوجُ الْخَرِیفِ وَ الشِّتَاءِ الْمِیزَانُ وَ الْعَقْرَبُ وَ الْقَوْسُ وَ الْجَدْیُ وَ الدَّلْوُ وَ الْحُوتُ وَ هِیَ اثْنَا عَشَرَ بُرْجاً.
امام باقر ( منظور از بروج ستارگان هستند، و برجهای بهار و تابستان عبارتند از: حمل و ثور و جوزاء و سرطان و اسد و سنبله و برج های پاییز و زمستان عبارتند از میزان و عقرب و قوس و جدی و دلو و سمکه که عدد آن‌ها دوازده برج می‌باشد.
الصّادق ( وَ جَعَلَ فِیهَا سِرَاجاً وَ قَمَراً مُنِیراً یَسْبَحَانِ فِی فَلَکٍ یَدُورُ بِهِمَا دَائِبَیْنِ یُطْلِعُهُمَا تَارَهًًْ وَ یُؤْفِلُهُمَا أُخْرَی فَبَنَی عَلَیْهِ الْأَیَّامَ وَ الشُّهُورَ وَ السِّنِینَ الَّتِی هِیَ مِنْ سَبَبِ الشِّتَاءِ وَ الصَّیْفِ وَ الرَّبِیعِ وَ الْخَرِیفِ أَزْمِنَهًًْ مُخْتَلِفَهًَْ الْأَعْمَالِ أَصْلُهَا اخْتِلَافُ اللَّیْلِ وَ النَّهَار.
امام صادق ( [خداوند متعال هستی را تدبیر نموده] وَ جَعَلَ فِیهَا سِرَاجاً وَ قَمَراً مُنِیراً که در مداری غوطه‌ورند و هر دو در آن مدارها همواره حرکت می‌کنند، گاهی آن‌ها را آشکار و گاهی پنهان می‌سازد و بر اساس آن، روزها و ماه‌ها و سال‌هایی که خود موجب پیدایش زمستان و تابستان و بهار و پاییز می‌شوند، پدید آورد، دوران‌هایی که کارشان متفاوت است.
الرّسول ( أَنَّ النَّبِیَّ (سُئِلَ عَنِ السَّماءِ ذاتِ الْبُرُوجِ فَقَالَ الْکَوَاکِبُ وَ سُئِلَ الَّذِی جَعَلَ فِی السَّماءِ بُرُوجاً فَقَالَ الْکَوَاکِبُ قِیلَ فَبُرُوجٌ مُشَیَدَّهًٌْ فَقَالَ الْقُصُورُ.
پیامبر ( از پیامبر (درباره‌ی آیه: سوگند به آسمان‌هایی که دارای برج‌ها است. (بروج/۱) سؤال شد در پاسخ فرمود: «[منظور] ستاره‌ها است». و از جَعَلَ فِی السَّماءِ بُرُوجاً پرسش شد. فرمود: «بروج ستاره‌ها هستند». گفته شد: «بروج مشیّده چیست»؟ فرمود: «کاخ‌ها».
الرّسول ( عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَهًَْ قَالَ سَمِعْتُ ابْنَ عَبَّاسٍ (یَقُول قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ذِکْرُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عِبَادَهًٌْ وَ ذِکْرِی عِبَادَهًٌْ وَ ذِکْرُ عَلِیٍّ (عِبَادَهًٌْ وَ ذِکْرُ الْأَئِمَّهًِْ مِنْ وُلْدِهِ عِبَادَهًٌْ وَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالنُّبُوَّهًِْ وَ جَعَلَنِی خَیْرَ الْبَرِیَّهًِْ إِنَّ وَصِیِّی لَأَفْضَلُ الْأَوْصِیَاءِ وَ إِنَّهُ لَحُجَّهًُْ اللَّهِ عَلَی عِبَادِهِ وَ خَلِیفَتُهُ عَلَی خَلْقِهِ وَ مِنْ وُلْدِهِ الْأَئِمَّهًُْ الْهُدَاهًُْ بَعْدِی بِهِمْ یَحْبِسُ اللَّهُ الْعَذَابَ عَنْ أَهْلِ الْأَرْضِ وَ بِهِمْ یُمْسِکُ السَّماءَ أَنْ تَقَعَ عَلَی الْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِ وَ بِهِمْ یُمْسِکُ الْجِبَالَ أَنْ تَمِیدَ بِهِمْ وَ بِهِمْ یَسْقِی خَلْقَهُ الْغَیْثَ وَ بِهِمْ یُخْرِجُ النَّبَاتَ أُولَئِکَ أَوْلِیَاءُ اللَّهِ حَقّاً وَ خُلَفَائِی صِدْقاً عِدَّتُهُمْ عِدَّهًُْ الشُّهُورِ وَ هِیَ اثْنا عَشَرَ شَهْراً وَ عِدَّتُهُمْ عِدَّهًُْ نُقَبَاءِ مُوسَی بْنِ عِمْرَانَ ثُمَّ تَلَا (هَذِهِ الْآیَهًَْ وَ السَّماءِ ذاتِ الْبُرُوجِ ثُمَّ قَالَ أَ تَقْدِرُ یَا ابْنَ عَبَّاسٍ إِنَّ اللَّهَ یُقْسِمُ بِالسَّمَاءِ ذَاتِ الْبُرُوجِ وَ یَعْنِی بِهِ السَّمَاءَ وَ بُرُوجَهَا قُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ (فَمَا ذَاکَ قَالَ أَمَّا السَّمَاءُ فَأَنَا وَ أَمَّا الْبُرُوجُ فَالْأَئِمَّهًُْ بَعْدِی أَوَّلُهُمْ عَلِیٌّ (وَ آخِرُهُمْ الْمَهْدِیُّ (أَجْمَعِینَ.
پیامبر ( اصبغ‌بن‌نباته گوید: از ابن‌عبّاس (شنیدم که می‌گفت: پیامبر (فرمود: ذکر خدا [و یاد او] عبادت است و یاد من عبادت است، و یاد علی (و یاد امامان (از فرزندان او [نیز] عبادت است. و سوگند به آن که مرا به پیغمبری برانگیخته و بهترین مردمان قرارم داده، وصیّ من بهترین اوصیاء است، و به‌درستی‌که او حجّت خدا بر بندگانش است، و خلیفه‌ی او بر خلقش می‌باشد و امامان (راهنمای پس از من از فرزندان او هستند، به خاطر آن‌ها خداوند عذاب را از اهل زمین باز می‌دارد، و به‌وجود ایشان آسمان را نگه می‌دارد از اینکه جز به اذن او بر زمین فرود آید، و نگه می‌دارد به سبب آن‌ها کوه‌ها را از اینکه مردم را به اضطراب اندازد نگهدارد، و به برکت آن‌ها خلقش را به‌وسیله‌ِی باران سیراب کند، و به‌واسطه‌ی ایشان گیاه را می‌رویاند، اینان به‌راستی اولیای خدا و به‌درستی جانشینان من هستند، شماره‌ی آن‌ها شماره‌ی ماه‌هاست که دوازده ماه است و عددشان به عدد نقیبان موسی‌بن‌عمران (است، سپس حضرت این آیه را تلاوت فرمود: سوگند به آسمان‌هایی که دارای برج‌ها است. (بروج/۱) آنگاه فرمود: «ای پسر عبّاس! آیا می‌پنداری که خداوند به آسمانِ دارای برج‌ها سوگند یاد فرموده و مقصودش همین آسمان‌ها و برج‌ها است»؟ عرض کردم: «ای رسول خدا (پس مقصودش چیست»؟ فرمود: «آسمان منم، و برج‌ها امامان پس از من هستند که اوّلی آن‌ها علی (و آخرشان مهدی (است».
الرّسول ( عَن أمِیرِالمُؤمِنِینَ (وَ لَقَدْ سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ (وَ أَنَا عِنْدَهُ عَنِ الْأَئِمَّهًِْ بَعْدَهُ فَقَالَ لِلسَّائِلِ وَ السَّماءِ ذاتِ الْبُرُوجِ إِنَّ ّّعَدَدَهُمْ بِعَدَدِ الْبُرُوجِ وَ رَبِ اللَّیَالِی وَ الْأَیَّامِ وَ الشُّهُورِ إِنَّ عَدَدَهُمْ کَعَدَدِ الشُّهُورِ.
پیامبر ( از امام علی (روایت است: در خدمت حضرت رسول (بودم از امامان (بعد از وی پرسیدند، حضرت در جواب سائل فرمود: «به آسمان صاحب بروج سوگند که عدد امامان (پس از من به شماره‌ی همین بروج است، و به پروردگار شب روز و شهور قسم که عدد امامان (به‌اندازه‌ی شهور است».
الصّادق ( إِذَا نَظَرْتَ إِلَی السَّمَاءِ فَقُلْ سُبْحَانَ مَنْ جَعَلَ فِی السَّماءِ بُرُوجاً وَ جَعَلَ فِیها سِراجاً وَ قَمَراً مُنِیراً وَ جَعَلَ لَنَا نُجُوماً وَ قِبْلَهًًْ نَهْتَدِی بِهَا إِلَی التَّوَجُّهِ إِلَیْهِ فِی ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ اللَّهُمَّ کَمَا هَدَیْتَنَا إِلَی التَّوَجُّهِ إِلَیْکَ وَ إِلَی قِبْلَتِکَ الْمَنْصُوبَهًْ لِخَلْقِکَ فَاهْدِنَا إِلَی نُجُومِکَ الَّتِی جَعَلْتَهَا أَمَاناً لِأَهْلِ الْأَرْضِ وَ لِأَهْلِ السَّمَاءِ حَتَّی نَتَوَجَّهَ بِهِمْ إِلَیْکَ فَلَا یَتَوَجَّهُ الْمُتَوَجِّهُونَ إِلَیْکَ إِلَّا بِهِمْ وَ لَا یَسْلُکُ الطَّرِیقَ إِلَیْکَ مَنْ سَلَکَ مِنْ غَیْرِهِمْ وَ لَا لَزِمَ الْمَحَجَّهًَْ مَنْ لَمْ یَلْزَمْهُمْ اسْتَمْسَکْتُ بِعُرْوَهًْ اللَّهِ الْوُثْقَی.
امام صادق ( هنگامی‌که به آسمان چشم دوختی، بگو: «منزّه است آن [خدایی] که در آسمان منزلگاه‌هایی برای ستارگان جَعَلَ فِی السَّماءِ بُرُوجاً وَ جَعَلَ فِیها سِراجاً وَ قَمَراً مُنِیراً و برای ما ستارگان و قبله‌ای قرار داد که به‌واسطه‌ی آن‌ها راه خود را در تاریکی‌های بیابان و دریا پیدا می‌کنیم. (انعام/۹۷) خدایا، همان‌طوری‌که ما را به‌واسطه‌ی ستارگانت به‌سوی خود و قبله‌ای که برای آفریدگانت قرار دادی، هدایت کردی، به‌سوی ستارگانی (اهل‌بیت) که امان اهل زمین و آسمان هستند هدایت فرما! تا در سایه‌ی آن‌ها به تو روی آوریم. چرا که آن‌هایی که روی به‌سوی تو می‌کنند، فقط به‌وسیله‌ی آن هاست و کسانی که راهی جز آن‌ها را در پیش گیرد، راه منتهی به تو را نخواهد پیمود و کسی که به آن‌ها ملتزم نباشد، به مقصد نخواهد رسید به ریسمان محکم خداوند چنگ زده‌ام».