آیه وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً [63]
بندگان [خاص خداوند] رحمان، كسانى هستند كه با آرامش و بى‌تكبّر بر زمين راه مى‌روند و هنگامى‌كه جاهلان آنها را مخاطب سازند [و سخنان نابخردانه گويند]، به آنها سلام مى‌گويند [و با بى‌اعتنايى و بزرگوارى مى‌گذرند].
العسکری ( أَنَّ قَوْلَهُ الرَّحْمَنُ مُشْتَقٌّ مِنَ الرَّحِم وَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ (یَقُولُ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَا الرَّحْمَنُ وَ هِیَ الرَّحِمُ شَقَقْتُ لَهَا اسْماً مِنِ اسْمِی مَنْ وَصَلَهَا وَصَلْتُهُ وَ مَنْ قَطَعَهَا قَطَعْتُهُ ... .ثُمَّ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (إِنَّ الرَّحِمَ الَّتِی اشْتَقَّهَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَل بِقَوْلِهِ أَنَا الرَّحْمَنُ هِیَ رَحِمُ مُحَمَّدٍ (وَ إِنَّ مِنْ إِعْظَامِ اللَّهِ إِعْظَامَ مُحَمَّدٍ (وَ إِنَّ مِنْ إِعْظَامِ مُحَمَّدٍ (إِعْظَامَ رَحِمِ مُحَمَّدٍ (وَ إِنَّ کُلَّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَهًٍْ مِنْ شِیعَتِنَا هُوَ مِنْ رَحِمِ مُحَمَّدٍ (وَ إِنَّ إِعْظَامَهُمْ مِنْ إِعْظَامِ مُحَمَّدٍ (فَالْوَیْلُ لِمَنِ اسْتَخَفَّ بِحُرْمَهًِْ مُحَمَّدٍ (وَ طُوبَی لِمَنْ عَظَّمَ حُرْمَتَهُ وَ أَکْرَمَ رَحِمَهُ وَ وَصَلَهَا.
امام عسکری ( در مورد تفسیرالرحمن فرموده است: الرَّحْمنِ مشتق از رحم است و امیرالمؤمنین (فرمود: از پیامبر (شنیدم که می‌فرمود: خداوند فرموده است: من رحمانم و آن رحم است. اسمی از نام خود را به او اختصاص دادم. هرکه به آن بپیوندد، به او می‌پیوندم و هرکه از آن قطع کند، از او قطع می‌کنم ... علی (فرمود: خویشاوندی که خداوند او را جدا کرده با قولش که من رحمانم، خویشاوند محمّد (است و بزرگداشت محمّد (بزرگداشت خدا است و بزرگداشت خویشاوند پیامبر بزرگداشت پیامبر (است. و هر مردم و زن مؤمن از شیعیان ما، خویشاوند محمّد (است و بزرگداشت آنها بزرگداشت پیامبر (است. پس وای بر کسی که احترام حضرت محمّد (را کوچک بشمارد و خوشا به حال کسی که آن را بزرگ بشمارد احترام او و خویشاوندانش را اکرام کند و به آنها بپیوندد.
الرّسول ( یَا ابْنَ‌مَسْعُودٍ عَلَیْکَ بِالسَّکِینَهًْ وَ الْوَقَارِ وَ کُنْ سَهْلًا لَیِّناً عَفِیفاً مُسْلِماً تَقِیّاً نَقِیّاً بَارّاً طَاهِراً مُطَهَّراً صَادِقاً خَالِصاً سَلِیماً صَحِیحاً لَبِیباً صَالِحاً صَبُوراً شَکُوراً مُؤْمِناً وَرِعاً عَابِداً زَاهِداً رَحِیماً عَالِماً فَقِیهاً یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَی إِنَّ ابراهیم لَحَلِیمٌ أَوَّاهٌ مُنِیبٌ. وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْناً وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً. وَ الَّذِینَ یَبِیتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِیاماً. وَ یَقُولُونَ لِلنَّاسِ حُسْناً. وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِراماً. وَ الَّذِینَ إِذا ذُکِّرُوا بِآیاتِ رَبِّهِمْ لَمْ یَخِرُّوا عَلَیْها صُمًّا وَ عُمْیاناً وَ الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّیَّاتِنا قُرَّةَ أَعْیُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقِینَ إِماماً أُوْلئِکَ یُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِما صَبَرُوا وَ یُلَقَّوْنَ فِیها تَحِیَّةً وَ سَلاماً خالِدِینَ فِیها حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً.
پیامبر ( ای پسر مسعود! آرامش دل و وقار داشته باش، سهل‌گیر، نرمخو، عفیف، پارسا، نیکوکار، راستگو، خالص، سالم، عاقل، شکیبا، شاکر، مؤمن، پاکدامن، عابد، زاهد، دلسوز، دانا و فهیم باش که خداوند می‌فرماید: ابراهیم بردبار بود و به درگاه حق بسیار زاری و انابه داشت. (هود/۷۵) وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْناً وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً وَ الَّذِینَ یَبِیتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِیاماً. و آیه: با مردم جز به نیکی سخن نگویند. (بقره/۸۳) مؤمنان وقتی گذارشان به کار لغو و بیهوده افتد با بی‌اعتنایی از آن می‌گذرند، و کسانی که می‌گویند: پروردگارا فرزندان و همسرانی که موجب روشنی چشم ما باشند بما عنایت کن و ما را رهبر متقیّان قرار ده، اینانند که کاخ‌های بهشتی را در برابر صبر و شکیبایی به پاداش، می‌گیرند و با درود و سلام روبرو خواهند شد و در بهشت جاوید خواهند بود که جایگاهی عالی و نیکو است. (فرقان/۷۶۷۲)
أمیرالمؤمنین ( یَا کُمَیْلُ (حُسْنُ خُلُقِ الْمُؤْمِنِ مِنَ التَّوَاضُعِ وَ جَمَالُهُ التَّعَفُّفُ وَ شَرَفُهُ الشَّفَقَهًُْ وَ عِزُّهُ تَرْکُ الْقَالِ وَ الْقِیلِ یَا کُمَیْلُ (إِیَّاکَ وَ الْمِرَاءَ فَإِنَّکَ تُغْرِی بِنَفْسِکَ السُّفَهَاءَ إِذَا فَعَلْتَ وَ تُفْسِدُ الْإِخَاءَ یَا کُمَیْلُ (إِذَا جَادَلْتَ فِی اللَّهِ تَعَالَی فَلَا تُخَاطِبْ إِلَّا مَنْ یُشْبِهُ الْعُقَلَاءَ وَ هَذَا قَوْلُ ضَرُورَهًٍْ یَا کُمَیْلُ (هُمْ عَلَی کُلِّ حَالٍ سُفَهَاءُ کَمَا قَالَ اللَّهُ تَعَالَی أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ وَ لکِنْ لا یَعْلَمُونَ یَا کُمَیْلُ (فِی کُلِّ صِنْفٍ قَوْمٌ أَرْفَعُ مِنْ قَوْمٍ وَ إِیَّاکَ وَ مُنَاظَرَهًَْ الْخَسِیسِ مِنْهُمْ وَ إِنْ أَسْمَعُوکَ فَاحْتَمِلْ وَ کُنْ مِنَ الَّذِینَ وَصَفَهُمُ اللَّهُ تَعَالَی بِقَوْلِهِ وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاما.
امام علی ( ای کمیل! صدقه در پیشگاه خدا زیاد می‌شود. ای کمیل! خوی نیک مؤمن از فروتنی است و زیباییش پاکدامنی، شرفش مهربانیست، عزّتش واگذاردن سر و صداست. ای کمیل از جدال بپرهیز زیرا خود را به نادانان می‌چسبانی و برادران را تباه می‌کنی. ای کمیل! هرگاه درباره‌ی خدا بحث می‌کنی مگر با خردمندان روبرو نشو و این سخن واجب است. ای کمیل اینان نادانانند چنان‌که خدای تعالی فرموده است: آیا همچون ابلهان ایمان بیاوریم؟! بدانید این‌ها همان ابلهانند ولی نمی‌دانند. (بقره/۱۳) ای کمیل در هر دسته‌ای گروهی می‌باشند که از گروهی بلند پایه‌ترند و از مباحثه با مردمان پست بپرهیز و هرچه بگویند تحمّل کن و از آنان‌که خداوند آنان را به فرموده خودش: وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً توصیف کرده، باش!
أمیرالمؤمنین ( عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَنَفِیَّهًِْ قَالَ: لَمَّا قَدِمَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (الْبَصْرَهًَْ بَعْدَ قِتَالِ أَهْلِ الْجَمَلِ دَعَاهُ الْأَحْنَفُ‌بْنُ‌قَیْسٍ وَ اتَّخَذَ لَهُ طَعَاماً فَبَعَثَ إِلَیْهِ (وَ إِلَی أَصْحَابِهِ فَأَقْبَلَ ثُمَّ قَالَ یَا أَحْنَفُ ادْعُ لِی أَصْحَابِی فَدَخَلَ عَلَیْهِ قَوْمٌ مُتَخَشِّعُونَ کَأَنَّهُمْ شِنَانٌ بَوَالٍ فَقَالَ الْأَحْنَفُ‌بْنُ‌قَیْسٍ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (مَا هَذَا الَّذِی نَزَلَ بِهِمْ أَ مِنْ قِلَّهًْ الطَّعَامِ أَوْ مِنْ هَوْلِ الْحَرْبِ فَقَالَ (لَا یَا أَحْنَفُ إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ أَجَابَ أَقْوَاماً تَنَسَّکُوا لَهُ فِی دَارِ الدُّنْیَا تَنَسُّکَ مَنْ هَجَمَ عَلَی مَا عَلِمَ مِنْ قُرْبِهِمْ مِنْ یَوْمِ الْقِیَامَهًْ مِنْ قَبْلِ أَنْ یُشَاهِدُوهَا فَحَمَلُوا أَنْفُسَهُمْ عَلَی مَجْهُودِهَا وَ کَانُوا إِذَا ذَکَرُوا صَبَاحَ یَوْمِ الْعَرْضِ عَلَی اللَّهِ سُبْحَانَهُ تَوَهَّمُوا خُرُوجَ عُنُقٍ یَخْرُجُ مِنَ النَّارِ یُحْشَرُ الْخَلَائِقُ إِلَی رَبِّهِمْ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی وَ کِتَابٍ یَبْدُو فِیهِ عَلَی رُءُوسِ الْأَشْهَادِ فَضَائِحُ ذُنُوبِهِمْ فَکَادَتْ أَنْفُسُهُمْ تَسِیلُ سَیَلَاناً أَوْ تَطِیرُ قُلُوبُهُمْ بِأَجْنِحَهًْ الْخَوْفِ طَیَرَاناً وَ تُفَارِقُهُمْ عُقُولُهُمْ إِذَا غَلَتْ بِهِمْ مَرَاجِلُ الْمُحْرَدِ إِلَی اللَّهِ سُبْحَانَهُ غَلَیَاناً فَکَانُوا یَحِنُّونَ حَنِینَ الْوَالِهِ فِی دُجَی الظُّلَمِ وَ کَانُوا یَفْجَعُونَ مِنْ خَوْفِ مَا أَوْقَفُوا عَلَیْهِ أَنْفُسَهُمْ فَمَضَوْا ذُبُلَ الْأَجْسَامِ حَزِینَهًٌْ قُلُوبُهُمْ کَالِحَهًٌْ وُجُوهُهُمْ ذَابِلَهًٌْ شِفَاهُهُمْ خَامِصَهًٌْ بُطُونُهُمْ تَرَاهُمْ سُکَارَی سُمَّارُ وَحْشَهًْ اللَّیْلِ مُتَخَشِّعُونَ کَأَنَّهُمْ شِنَانٌ بَوَالٍ قَدْ أَخْلَصُوا لِلَّهِ أَعْمَالًا سِرّاً وَ عَلَانِیَهًًْ فَلَمْ تَأْمَنْ مِنْ فَزَعِهِ قُلُوبُهُمْ بَلْ کَانُوا کَمَنْ حَرَسُوا قِبَابَ خَرَاجِهِمْ فَلَوْ رَأَیْتَهمْ فِی لَیْلَتِهِمْ وَ قَدْ نَامَتِ الْعُیُونُ وَ هَدَأَتِ الْأَصْوَاتُ وَ سَکَنَتِ الْحَرَکَاتُ مِنَ الطَّیْرِ فِی الْوُکُورِ وَ قَدْ نَهْنَهَهُمْ هَوْلُ یَوْمِ الْقِیَامَهًْ بِالْوَعِیدِ عَنِ الرُّقَادِ کَمَا قَالَ سُبْحَانَهُ أَ فَأَمِنَ أَهْلُ الْقُری أَنْ یَأْتِیَهُمْ بَأْسُنا بَیاتاً وَ هُمْ نائِمُونَ فَاسْتَیْقَظُوا لَهَا فَزِعِینَ وَ قَامُوا إِلَی صَلَاتِهِمْ مُعَوِّلِینَ بَاکِینَ تَارَهًًْ وَ أُخْرَی مُسَبِّحِینَ یَبْکُونَ فِی مَحَارِیبِهِمْ وَ یَرِنُّونَ یَصْطَفُّونَ لَیْلَهًًْ مُظْلِمَهًًْ بَهْمَاءَ یَبْکُونَ فَلَوْ رَأَیْتَهُمْ یَا أَحْنَفُ فِی لَیْلَتِهِمْ قِیَاماً عَلَی أَطْرَافِهِمْ مُنْحَنِیَهًًْ ظُهُورُهُمْ یَتْلُونَ أَجْزَاءَ الْقُرْآنِ لِصَلَوَاتِهِمْ قَدِ اشْتَدَّتْ إِعْوَالُهُمْ وَ نَحِیبُهُمْ وَ زَفِیرُهُمْ إِذَا زَفَرُوا خِلْتَ النَّارَ قَدْ أَخَذَتْ مِنْهُمْ إِلَی حَلَاقِیمِهِمْ وَ إِذَا أَعْوَلُوا حَسِبْتَ السَّلَاسِلَ قَدْ صُفِّدَتْ فِی أَعْنَاقِهِمْ فَلَوْ رَأَیْتَهُمْ فِی نَهَارِهِمْ إِذاً لَرَأَیْتَ قَوْماً یَمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْناً. وَ یَقُولُونَ لِلنَّاسِ حُسْناً وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِراماً قَدْ قَیَّدُوا أَقْدَامَهُمْ مِنَ التُّهَمَاتِ وَ أَبْکَمُوا أَلْسِنَتَهُمْ أَنْ یَتَکَلَّمُوا فِی أَعْرَاضِ النَّاسِ وَ سَجَمُوا أَسْمَاعَهُمْ أَنْ یَلِجَهَا خَوْضُ خَائِضٍ وَ کَحَلُوا أَبْصَارَهُمْ بِغَضِّ الْبَصَرِ عَنِ الْمَعَاصِی وَ انْتَحَوْا دَارَ السَّلَامِ الَّتِی مَنْ دَخَلَهَا کَانَ آمِناً مِنَ الرَّیْبِ وَ الْأَحْزَان.
امام علی ( از محمّدبن‌حنفیّه روایت است: بعد از پایان جنگ جمل، امیرالمؤمنین (به بصره آمد. احنف‌بن‌قیس به افتخار آن حضرت و یارانش ضیافتی ترتیب داد. حضرت به خانه او رفت و فرمود: «ای احنف! یاران مرا بخوان که بیایند». در این موقع جمعی وارد مجلس شدند که در نهایت خشوع و شکستگی، همچون مشک‌های پوسیده بودند احنف پرسید: «ای امیرالمؤمنین (! این‌ها چه ناراحتی دارند؟ آیا از غذا نخوردن چنین ضعیف شده‌اند یا از وحشت و هراس جنگ»؟ حضرت فرمود: «نه! ای احنف، خداوند سبحان جمعیّت‌هایی را که در دنیا به خاطر او ریاضت کشیده‌اند پذیرفته است، زیرا خودشان را به روز قیامت نزدیک می‌دانند، پیش از آنکه آن روز را ببینند، خویشتن را به رنج و ریاضت واداشته است، آنها چنانند که هرگاه صبح قیامت و لحظه‌ای را که به پیشگاه خدا عرضه می‌شوند، به خاطر می‌آورند، گردن‌هایی را که از آتش دوزخ بیرون می‌آید، یاد می‌کنند، و به یاد می‌آورند که مردم به‌سوی پروردگارشان محشور می‌گردند، درحالی‌که نامه‌ی سرگشاده‌ای که همه بر آن آگاهی می‌یابند؛ کردار زشت و گناهانشان را ثبت کرده، از شدّت وحشت نزدیک است جانشان آب شود یا دل‌هایشان با بال‌های ترس به یکباره پرزند و از خرد بیگانه شوند: آنگاه که آهنگ خدای سبحان آنان را به غلیان و جوشش می‌آورد. آنها همچون دلدادگان در تاریکی شب‌ها ناله شوق سر می‌کنند، پیوسته از ترس کرداری که خود بر آنها آگاهند فزع دارند، دنیا را با بدن‌های افسرده و خشکیده، دل‌های غم زده، صورت‌های تیره رنگ و بی‌فروغ، لب‌های پژمرده، شکم‌های تهی و به پشت چسبیده واگذارند. آنان را درحال بی‌خوری همچون افراد سست و داستانسرای وحشت شب می‌بینی، و در نهایت خشوع و شکستگی همچون مشک‌های پوسیده‌اند. آنها در نهان و آشکار فقط برای خدا کار می‌کنند و از بیم او لحظه‌ای دلشان آرام نیست (پیوسته بیدار و هوشیارند) گویا نگهبان انبارهای ارزاقند. ای احنف! شبی اگر نگاه آنها را ببینی. هنگامی‌که دیدگان در خواب، صداها آرام، جنبش‌ها ساکن و پرندگان در لانه‌ها هستند، آنان از بیم و هراس روز قیامت آرام ندارند وعده‌های عذاب، آنها را از استراحت بازداشته است. چنانچه خداوند فرموده است: آیا مردم قریه‌ها پنداشتند از اینکه عذاب ما شب‌هنگام که به خواب رفته‌اند بر سر آنها بیاید، در امانند ؟! (اعراف/۹۷) آنها از هول عذاب خدا، با وحشت و ترس از خواب می‌پرند و با ناله و آه به نماز می‌ایستند، گاهی می‌گریند و زمانی تسبیح می‌گویند، در محراب عبادت اشک می‌ریزند، صدای ناله‌شان طنین می‌افکند و در شب تیره و تار به صف می‌ایستند و می‌گریند. ای احنف! شب هنگام اگر به آن قوم نظر افکنی، مردمی را می‌بینی که روی پاها ایستاده ولی پشت آنها خمیده است؛ در نمازند و قرآن می‌خوانند؛ ناله و فریاد و سوز و گدازشان پرشور است. چنان می‌گریند که خیال می‌کنی که آتش دوزخ در دم گریبانشان را گرفته و چون می‌نالند که گمان داری زنجیرهای آتشین گردن‌هایشان را آزار می‌دهد؛ اگر روز و وضعشان را بنگری، خواهی دید که با تواضع و آرام بر زمین راه می‌روند، و با مردم نیکو سخن می‌گویند؛ وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً. هرگاه مردم جاهل به آنها خطاب کنند، با سلامت نفس [و زبان خوش] جواب می‌دهند. و هرگاه به عمل لغوی بگذرند، بزرگوارانه از آن می‌گذرند. (فرقان/۷۲) آنها پاهای خود را از موارد تهمت بسته‌اند، زبان‌های خود را از سخن گفتن درباره‌ی مردم لال گردانده‌اند، گوش‌های خود را گرفته‌اند تا سخن هرزه‌گویان در آن راه نیابد، دیدگان خود را به چشم‌پوشی از گناهان سرمه کشیده‌اند و دلگرمی و اعتمادشان به دارالسلام است که هرکس در آن وارد شود از هرگونه دلهره و اندوه ایمن است.
أمیرالمؤمنین ( الْمُؤْمِنُونَ هُمُ الَّذِینَ عَرَفُوا مَا أَمَامَهُمْ فَذَبَلَتْ شِفَاهُهُمْ وَ غَشِیَتْ عُیُونُهُمْ وَ شَحَبَتْ أَلْوَانُهُمْ حَتَّی عُرِفَتْ فِی وُجُوهِهِمْ غَبَرَهًُْ الْخَاشِعِینَ فَهُمْ عِبَادُ اللهِ الَّذِینَ مَشَوْا عَلَی الْأَرْضِ هَوْناً وَ اتَّخَذُوهَا بِسَاطاً وَ تُرَابَهَا فِرَاشاً فَرَفَضُوا الدُّنْیَا وَ أَقْبَلُوا عَلَی الْآخِرَهًْ عَلَی مِنْهَاجِ الْمَسِیحِ‌ابْنِ‌مَرْیَمَ (إِنْ شَهِدُوا لَمْ یُعْرَفُوا وَ إِنْ غَابُوا لَمْ یُفْتَقَدُوا وَ إِنْ مَرِضُوا لَمْ یُعَادُوا صُوَّامُ الْهَوَاجِرِ قُوَّامُ الدَّیَاجِرِ یَضْمَحِلُّ عِنْدَهُمْ کُلُّ فِتْنَهًٍْ وَ یَنْجَلِی عَنْهُمْ کُلُّ شُبْهَهًٍْ أُولَئِکَ أَصْحَابِی فَاطْلُبُوهُمْ فِی أَطْرَافِ الْأَرَضِینَ فَإِنْ لَقِیتُمْ مِنْهُمْ أَحَداً فَاسْأَلُوهُ أَنْ یَسْتَغْفِرَ لَکُمْ.
امام علی ( مؤمنین کسانی هستند که می‌دانند پیش رویشان چیست. لب‌هایشان خشک شده. چشم‌هایشان پوشیده است و رنگ‌هایشان تغییر کرده؛ به‌طوری‌که در چهره‌ی آنها آثار خشوع دیده می‌شود. آنها بندگان خدا هستند که بر روی زمین آرام و مطمئن راه می‌روند. و زمین را فرش گسترده و خاک آن را بستر نرم گرفته‌اند. دنیا را رها کرده به آخرت روی آورده‌اند. و به روش عیسی مسیح (اگر حضور داشته باشند شناخته نمی‌شوند و اگر غایب باشند گم نشده‌اند. اگر مریض شوند به عیادت آنها نمی‌روند در گرمای شدید روزه دارند و در شب‌های تار شب زنده‌دارند، در پیش آنها هر آشوبی از بین می‌رود و هر شبهه و اشتباهی کشف می‌گردد. آنها هستند اصحاب من! آنها را در پهن دشت دنیا بجویید. اگر یکی از آنها را ملاقات کردید تقاضا کنید برایتان طلب مغفرت نماید.
أمیرالمؤمنین ( فِینَا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهًُْ.
امام علی ( این آیه درباره‌ی ما نازل شده است.
الباقر ( هَذِهِ الْآیَاتُ لِلْأَوْصِیَاءِ إِلَی أَنْ یَبْلُغُوا حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً.
امام باقر ( از آیه وَ عِبادُ الرَّحْمنِ تا [آیه] حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً اختصاص به اوصیاء (دارد.
علی‌بن‌إبراهیم ( هُمُ الْأَئِمَّهًُْ (.
علیّ‌ّبن‌ابراهیم ( آنان ائمّه (هستند.
الصّادق ( الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْناً إِلَی قَوْلِهِ حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً ثَلَاثَ عَشْرَهًَْ آیَهًًْ قَالَ هُمُ الْأَوْصِیَاءُ یَمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْناً فَإِذَا قَامَ الْقَائِمُ (عَرَضُوا کُلَّ نَاصِبٍ عَلَیْهِ فَإِنْ أَقَرَّ بِالْإِسْلَامِ وَ هِیَ الْوَلَایَهًُْ وَ إِلَّا ضُرِبَتْ عُنُقُهُ أَوْ أَقَرَّ بِالْجِزْیَهًْ فَأَدَّاهَا کَمَا یُؤَدِّی أَهْلُ الذِّمَّهًْ.
امام صادق ( از آیات الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْناً تا [آیه] حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً که حدود سیزده آیه است درباره‌ی اوصیای الهی نازل شده که با آرامش و بی‌تکبّر بر روی زمین راه می‌روند. وقتی که حجّت حق ظهور کند، هر دشمن کینه‌ورز بر او عرضه شود، که اگر اعتراف به اسلام که همان قبول ولایت است بنماید، آزاد می‌گردد. و درصورت خودداری از پذیرش ولایت گردنش زده شود، مگر قبول کند که مثل اهل کتاب جزیه پرداخت کند.
الباقر ( عَنْ سَلَّامٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاجَعْفَرٍ (عَنْ قَوْلِهِ تَعَالَی الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْناً قَالَ هُمُ الْأَوْصِیَاءُ مِنْ مَخَافَهًْ عَدُوِّهِمْ.
امام باقر ( وَ عِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْنًا همانا اوصیاء کسانی هستند که از ترس دشمنشان به‌آرامی گام بر می‌دارند.
علی‌بن‌إبراهیم ( هُمُ الْأَئِمَّهًُْ (یَتَّقُونَ فِی مَشْیِهِمْ عَلَی الْأَرْضِ.
علیّ‌ّبن‌ابراهیم ( آنها ائمّه (هستند که از راه رفتن خود روی زمین بیمناک هستند.
الصّادق ( الرَّجُلُ یَمْشِی بِسَجِیَّتِهِ الَّتِی جُبِلَ عَلَیْهَا لَا یَتَکَلَّفُ وَ لَا یَتَجَبَّر.
امام صادق ( این فردی است که فطرتاً این چنین راه می‌رود و در راه رفتنش از خود تکلّف به خرج نمی‌دهد و از سر غرور نیز گام برنمی‌دارد.
الصّادق ( التَّوَاضُعُ أَصْلُ کُلِّ خَیْرٍ نَفِیسٍ وَ مَرْتَبَهًٍْ رَفِیعَهًْ وَ أَصْلُ التَّوَاضُعِ مِنْ جَلَالِ اللَّهِ وَ هَیْبَتِهِ وَ عَظَمَتِهِ وَ لَیْسَ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عِبَادَهًٌْ یَقْبَلُهَا وَ یَرْضَاهَا إِلَّا وَ بَابُهَا التَّوَاضُعُ وَ لَا یَعْرِفُ مَا فِی مَعْنَی حَقِیقَهًْ التَّوَاضُعِ إِلَّا الْمُقَرَّبُونَ {مِنْ عِبَادِهِ} الْمُسْتَقِلِّینَ بِوَحْدَانِیَّتِهِ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْناً وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاما.
امام صادق ( اصل تواضع در برابر جلال و هیبت و عظمت خداست، و عبادتی برای خدای عزّوجلّ نیست، جز آنکه از تواضع برخیزد. آنچه از معنی حقیقتِ تواضع است، جز مقرّبان وابسته به خدای یگانه نمی‌فهمند؛ و خدای عزّوجلّ فرموده است: وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَی الْأَرْضِ هَوْناً وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاما.
الرّسول ( عَبْدِاللَّهِ‌بْنِ‌مَسْعُودٍ قَالَ قُلْنَا یَا رَسُولَ اللَّهِ (فَمَنِ الصَّابِرُونَ قَالَ (الَّذِینَ یَصْبِرُونَ عَلَی طَاعَهًْ اللَّهِ وَ عَنْ مَعْصِیَتِهِ الَّذِینَ کَسَبُوا طَیِّباً وَ أَنْفَقُوا قَصْداً وَ قَدَّمُوا فَضْلًا فَأَفْلَحُوا وَ أَنْجَحُوا یَا ابْنَ‌مَسْعُودٍ عَلَیْهِمُ الْخُشُوعُ وَ الْوَقَارُ وَ السَّکِینَهًُْ وَ التَّفَکُّرُ وَ اللِّینُ وَ الْعَدْلُ وَ التَّعْلِیمُ وَ الِاعْتِبَارُ وَ التَّدْبِیرُ وَ التَّقْوَی وَ الْإِحْسَانُ وَ التَّحَرُّجُ وَ الْحُبُّ فِی اللَّهِ وَ الْبُغْضُ فِی اللَّهِ وَ أَدَاءُ الْأَمَانَهًْ وَ الْعَدْلُ فِی الْحُکْمِ وَ إِقَامَهًُْ الشَّهَادَهًْ وَ مُعَاوَنَهًُْ أَهْلِ الْحَقِّ وَ الْبَغِیَّهًُْ عَلَی الْمُسِیءِ وَ الْعَفْوُ لِمَنْ ظَلَمَ یَا ابْنَ‌مَسْعُودٍ إِذَا ابْتُلُوا صَبَرُوا وَ إِذَا أُعْطُوا شَکَرُوا وَ إِذَا حَکَمُوا عَدَلُوا وَ إِذَا قَالُوا صَدَقُوا وَ إِذَا عَاهَدُوا وَفَوْا وَ إِذَا أَسَاءُوا اسْتَغْفَرُوا وَ إِذَا أَحْسَنُوا اسْتَبْشَرُوا وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً. وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِراماً. وَ الَّذِینَ یَبِیتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِیاماً وَ یَقُولُونَ لِلنَّاسِ حُسْناً یَا ابْنَ‌مَسْعُودٍ وَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ إِنَّ هَؤُلَاءِ هُمُ الْفَائِزُونَ.
پیامبر ( عبدالله‌بن‌مسعود گوید: «پرسیدم یا رسول الله (صابران چه کسانی هستند»؟ فرمود: «کسانی که بر اطاعت حق شکیبایی می‌کنند و از گناه او می‌پرهیزند، آنها که مال حلال کسب می‌کنند و به اقتصاد و میانه‌روی خرج می‌کنند و زیادی از مخارج خود را انفاق می‌کنند و رستگار و صالح می‌شوند. پسر مسعود! آنهاست خشوع و وقار و آرامش و تفکّر و نرمی و عدل و عبرت‌گیری، و تدبیر، تقوی، احسان، و دوستی و دشمنی برای خدا، و ادای امانت، و عدل در حکم، و اقامه‌ی شهادت و یاری اهل حق و گذشت از کسی که به آنها بدی کند. پسر مسعود! چون مبتلا شوند صبر کنند، و چون عطا شوند شکر کنند، و چون حکم کنند راه عدل پویند، در سخن راستگو و در وعده باوفا باشند، اگر بدی و لغزشی از آنها سر زند استغفار کنند و اگر کار نیکی انجام دهند، شادمان گردند، وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِراماً. وَ الَّذِینَ یَبِیتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِیاماً. و آیه: به مردم نیک بگویید. (بقره/۸۳) و چون مورد تندخویی جاهلان قرار گیرند در عوض سلام کنند، و چون به کار لغو و بیهودگی گذر کنند با بی‌اعتنایی و بزرگواری رد شوند و شب برای آفریدگار خود به نماز ایستند و به سجده افتند. سوگند به آن خدایی که مرا به حق پیامبری برانگیخته همانا ایشان رستگارانند.