آیه وَ ما كانَ لِنَفْسٍ أَنْ تُؤْمِنَ إِلاَّ بِإِذْنِ اللهِ وَ يَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذينَ لا يَعْقِلُونَ [100]
و هيچ‌كس نمى‌تواند ايمان بياورد، جز به خواست خدا [و توفيق و يارى و هدايت او]. و خداوند، پليدى (كفر و گناه) را بر كسانى قرار مى‌دهد كه نمى‌انديشند.
الرّضا (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌الصَّلْتِ عَبْدِ السَّلَامِ‌بْنِ‌صَالِحٍ الْهَرَوِیِّ قَال سَأَلَ الْمَأْمُونُ یَوْماً عَلِیَّ‌بْنَ‌مُوسَی‌الرِّضَا (علیه السلام) فَقَالَ لَهُ یَا ابْنَ رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) مَا مَعْنَی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ ما کانَ لِنَفْسٍ أَنْ تُؤْمِنَ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ فَقَالَ الرِّضَا (علیه السلام) أَمَّا قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ وَ ما کانَ لِنَفْسٍ أَنْ تُؤْمِنَ إِلَّا بِإِذْنِ اللهِ فَلَیْسَ ذَلِکَ عَلَی سَبِیلِ تَحْرِیمِ الْإِیمَانِ عَلَیْهَا وَ لَکِنْ عَلَی مَعْنَی أَنَّهَا مَا کَانَتْ لِتُؤْمِنَ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَ إِذْنُهُ أَمْرُهُ لَهَا بِالْإِیمَانِ مَا کَانَتْ مُکَلَّفَهًًْ مُتَعَبِّدَهًًْ وَ إِلْجَاؤُهُ إِیَّاهَا إِلَی الْإِیمَانِ عِنْدَ زَوَالِ التَّکْلِیفِ وَ التَّعَبُّدِ عَنْهَا فَقَالَ الْمَأْمُونُ فَرَّجْتَ عَنِّی یَا أَبَا الْحَسَنِ فَرَّجَ اللَّهُ عَنْکَ.
امام رضا (علیه السلام)- اباصلت‌عبدالسّلام‌بن‌صالح هروی گفته است: روزی مأمون به امام رضا (علیه السلام) عرض کرد: «ای پسر رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! معنای آیه: وَ ما کانَ لِنَفْسٍ أَنْ تُؤْمِنَ إِلَّا بِإِذْنِ اللهِ چیست»؟ امام (علیه السلام) فرمود: «این آیه به‌معنای این نیست که کسی از ایمان‌آوردن محروم می‌شود. بلکه به این معناست که کسی بدون اذن خدا نمی‌تواند ایمان بیاورد و اذن خدا عبارتست از فرمان او به ایمان‌آوردن آن شخص. و [با این حال آن شخص] مکلّف و مجبور به ایمان نیست. اجبار به ایمان‌آوردن فقط هنگام زوال تکلیف و عبادت اوست (یعنی پس از مرگ)». در اینجا مأمون گفت: «ای اباالحسن (علیه السلام)! اندوه مرا از میان بردی خداوند اندوه تو را از میان بردارد»!
الباقر (علیه السلام)- الرِّجْسُ هُوَ الشَّکُّ وَ لَا نَشُکُ فِی دِینِنَا أَبَدا.
امام باقر (علیه السلام)- رِجْسَ، همان شک است و ما هرگز در دین خود، شک نمی‌کنیم.