آیه لِلَّذينَ أَحْسَنُوا الْحُسْنى وَ زِيادَةٌ وَ لا يَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَ لا ذِلَّةٌ أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمْ فيها خالِدُونَ [26]
براى كسانى كه نيكى كردند، پاداش نيك [همانند عملشان] و افزون بر آن خواهد بود؛ و غبار [غم] و ذلّت، چهرههايشان را نمىپوشاند؛ آنها اهل بهشتند، و جاودانه در آن خواهند ماند.
الباقر (علیه السلام)- فَأَمَّا الْحُسْنَی فَالْجَنَّهًُْ وَ أَمَّا الزِّیَادَة فَالدُّنْیَا مَا أَعْطَاهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیَا لَمْ یُحَاسِبْهُمْ بِهِ فِی الْآخِرَهًِْ وَ یَجْمَعُ لَهُمْ ثَوَابَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهًِْ وَ یُثِیبُهُمْ بِأَحْسَنِ أَعْمَالِهِمْ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهًِْ.
امام باقر (علیه السلام)- الحُسْنَی یعنی بهشت، و زِیادَةٌ یعنی دنیا. آنچه خداوند در دنیا به نیکوکاران عطا فرماید، در آخرت آن را محاسبه نمیکند و پاداش و ثواب دنیا و آخرت را توأمان و با هم به آنان میدهد و به بهترین وجهی پاداش اعمالشان را در دنیا و آخرت به ایشان ارزانی میدارد.
علیبنابراهیم (رحمة الله علیه)- لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا الْحُسْنی وَ زِیادَةٌ قال النظر إلی وجه الله عزوجل.
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا الحُسْنی وَ زِیادَةٌ [مراد از زِیادَةٌ] نگاهکردن به وجهالله است.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ أَبِی إِسْحَاقَ الْهَمْدَانِی قَالَ: لَمَّا وَلَّی أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) مُحَمَّدَبْنَأَبِی بَکْرٍ مِصْرَ وَ أَعْمَالَهَا کَتَبَ لَهُ کِتَاباً وَ أَمَرَهُ أَنْ یَقْرَأَهُ عَلَی أَهْلِ مِصْرَ وَ لِیَعْمَلَ بِمَا وَصَّاهُ بِهِ فِیه ... مَنْ عَمِلَ لِلَّهِ أَعْطَاهُ اللَّهُ أَجْرَهُ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهًِْ وَ کَفَاهُ الْمُهِمَّ فِیهِمَا وَ قَدْ قَالَ تَعَالَی یا عِبادِ الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّکُمْ لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا فِی هذِهِ الدُّنْیا حَسَنَةٌ وَ أَرْضُ اللهِ واسِعَةٌ إِنَّما یُوَفَّی الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَیْرِ حِسابٍ فَمَا أَعْطَاهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیَا لَمْ یُحَاسِبْهُمْ بِهِ فِی الْآخِرَهًِْ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا الْحُسْنی وَ زِیادَةٌ وَ الْحُسْنَی هِیَ الْجَنَّهًُْ وَ الزِّیَادَة هِیَ الدُّنْیَا.
امام علی (علیه السلام)- ابواسحاقهمدانی میگوید: زمانیکه امیرالمؤمنین (علیه السلام) محمّدبنابیبکر را والی مصر کرد، نوشتهای برای او نوشت و به او امر کرد که آن را بر مردم مصر بخواند و به آنچه در آن وصیت کرده عمل کند... هرکس برای خدا کار کند خداوند پاداش او را در دنیا و آخرت عنایت میفرماید و مشکلش را در دنیا و آخرت برطرف مینماید. خدای تعالی فرموده است: ای بندگان من که ایمان آوردهاید! از [مخالفت] پروردگارتان بپرهیزید! برای کسانی که در این دنیا نیکی کردهاند پاداش نیکی است! و زمین خدا وسیع است، [اگر تحت فشار سران کفر بودید مهاجرت کنید] که صابران اجر و پاداش خود را بیحساب دریافت میدارند. (زمر/۱۰) آنچه خدا در دنیا به آنها عنایت فرموده، در قیامت محاسبهاش نخواهد کرد، خدای تعالی فرموده است: لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا الحُسْنی وَ زِیادَةٌ؛ مراد از الحُسْنی بهشت، و مراد از زِیادَةٌ [نعمتهایی است که در] دنیا [به آنها داده میشود].
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- إِنَّ الزِّیَادَهًَْ غُرْفَهًٌْ مِنْ لُؤْلُؤَهًٍْ وَاحِدَهًٍْ لَهَا أَرْبَعَهًُْ أَبْوَابٍ.
امام علی (علیه السلام)- منظور از زِیادَةٌ، خانههایی است از جنسِ مروارید که چهار در دارد.
الباقر (علیه السلام)- الزِّیَادَهًُْ هِیَ أَنَّ مَا أَعْطَاهُمُ اللَّهُ تَعَالَی {مِنَ النِّعَمِ} فِی الدُّنْیَا لَا یُحَاسِبُهُمْ بِهِ فِی الْآخِرَهًِْ.
امام باقر (علیه السلام)- منظور از زِیادَةٌ، آن دسته از نعمتهایی است که خداوند در دنیا آنها را به نیکوکاران ارزانی داشته و در روز قیامت آن را به حساب نمیآورد.
علیبنابراهیم (رحمة الله علیه)- الْقَتَرُ الْجُوعُ وَ الْفَقْرُ، وَ الذِّلَّهًُْ الْخَوْفُ.
علیّبنابراهیم (رحمة الله علیه)- مراد از قَتَرٌ گرسنگی و فقر، و مراد از ذِلَّةٌ ترس است.
الباقر (علیه السلام)- نَزَلَتْ قَوْلُهُ وَ لا یَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ لا ذِلَّةٌ فِی أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام).
امام باقر (علیه السلام)- آیه: وَ لا یَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَ لا ذِلَّةٌ در شأن امیرالمؤمنین (علیه السلام) نازل شده است.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- وَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ إِنَّ جَهَنَّمَ لَتَزْفِرُ زَفْرَهًًْ لَا یَبْقَی مَلَکٌ مُقَرَّبٌ وَ لَا نَبِیٌّ مُرْسَلٌ إِلَّا صَعِقَ فَیُنَادَی إِلَیْهَا أَنْ یَا جَهَنَّمُ یَقُولُ لَکِ الْجَبَّارُ اسْکُنِی بِعِزِّی و وَ َ اسْتَقِرِّی حَتَّی تَجُوزَ فَاطِمَهًُْ بِنْتُ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) إِلَی الْجِنَانِ لَا یَغْشَاهَا قَتَرٌ وَ لا ذِلٌّة.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- سوگند به خدایی که مرا به حق مبعوث فرمود! جهنّم [در روز قیامت] خروش هولناکی برخواهد آورد که تمام فرشتگان مقرّب و پیامبران [در اثر آن] بیهوش میشوند. آنگاه به جهنّم خطاب شود: «ای جهنّم! خداوند جبّار به تو امر میفرماید: به عزّتم از حرکت باز بایست و آرام بگیر تا فاطمه (سلام الله علیها) دختر محمّد (صلی الله علیه و آله) از پل صراط عبور کرده و به بهشت برود و تاریکی و ذلّت، [چهرهی] او را نپوشاند».
الباقر (علیه السلام)- ٍ عَنْ مَیْمُونٍ الْقَدَّاح قَالَ قَالَ لِی أَبُو جَعْفَر (علیه السلام): اقْرَأْ مِنْ سُورَهًِْ یُونُسَ قَالَ فَقَرَأْتُ لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا الْحُسْنی وَ زِیادَةٌ وَ لا یَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَ لا ذِلَّةٌ.
امام باقر (علیه السلام)- مَیمون قَدّاح گوید: امام باقر (علیه السلام) به من فرمود: «آیهای از سورهی یونس بخوان. من این آیه را خواندم: لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا الحُسْنی وَ زِیادَةٌ وَ لا یَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَ لا ذِلَّةٌ».
الصّادق (علیه السلام)- مَا مِنْ عَیْنٍ إِلَّا وَ هِیَ بَاکِیَهًٌْ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ إِلَّا عَیْناً بَکَتْ مِنْ خَوْفِ اللَّهِ وَ لَا فَاضَتْ عَلَی خَدِّهِ فَرَهِقَ ذَلِکَ الْوَجْهَ قَتَرٌ وَ لا ذِلَّةٌ.
امام صادق (علیه السلام)- همهی چشمها در روز قیامت گریانند؛ جز آن چشمی که از ترس خدا گریسته باشد و اگر چشم از اشک پُر گردد و بهسوی گونهها سرازیر شود، آن چهره هرگز فقر و ذلّت را به خود نخواهد دید.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَا مِنْ عَیْنٍ تَرَقْرَقَتْ بِمَائِهَا إِلَّا حَرَّمَ اللَّهُ ذَلِکَ الْجَسَدَ عَلَی النَّارِ فَإِنْ فَاضَتْ مِنْ خَشْیَهًِْ اللَّهِ لَمْ یَلْحَقْ ذَلِکَ الْوَجْهَ قَتَرٌ وَ لَا ذِلَّهًٌْ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرگاه دو چشم بنده [از ترس خدا] پُر از اشک گردد، خداوند آتش جهنّم را بر بدن او حرام میکند و اگر به خاطر ترس از خدا اشکی از چشم جاری شود، [در قیامت] آن چهره هرگز فقر و خواری را نخواهد دید.
الباقر (علیه السلام)- إِنَّ أَهْلَ الْجَنَّهًِْ یُحْیَوْنَ فَلَا یَمُوتُونَ أَبَداً وَ یَسْتَیْقِظُونَ فَلَا یَنَامُونَ أَبَداً وَ یَسْتَغْنُونَ فَلَا یَفْتَقِرُونَ أَبَداً وَ یَفْرَحُونَ فَلَا یَحْزَنُونَ أَبَداً وَ یَضْحَکُونَ فَلَا یَبْکُونَ أَبَداً وَ یُکْرَمُونَ فَلَا یُهَانُونَ أَبَداً وَ یَفْکَهُونَ وَ لَا یُقَطِّبُونَ أَبَداً وَ یُحْبَرُونَ وَ یُسَرُّونَ أَبَداً وَ یَأْکُلُونَ فَلَا یَجُوعُونَ أَبَداً وَ یَرْوُونَ فَلَا یَظْمَئُونَ أَبَداً وَ یَکْسُونَ فَلَا یَعْرُونَ أَبَداً وَ یَرْکَبُونَ وَ یَتَزَاوَرُونَ أَبَداً یُسَلِّمُ عَلَیْهِمُ الْوِلْدَانُ الْمُخَلَّدُونَ أَبَداً بِأَیْدِیهِمْ أَبَارِیقُ الْفِضَّهًِْ وَ آنِیَهًُْ الذَّهَبِ أَبَداً مُتَّکِئِینَ عَلی سُرُرٍ أَبَداً عَلَی الْأَرائِکِ یَنْظُرُونَ أَبَداً تَأْتِیهِمُ التَّحِیَّهًُْ وَ التَّسْلِیمُ مِنَ اللَّهِ أَبَداً نَسْأَلُ اللَّهَ الْجَنَّهًَْ بِرَحْمَتِهِ إِنَّهُ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیر.
امام باقر (علیه السلام)- اهل بهشت زندهاند و هیچگاه نمیمیرند؛ بیدارند و هیچگاه نمیخوابند؛ غنی هستند و هیچگاه فقیر نمیشوند؛ خوشحالند و هیچگاه اندوهگین نمیشوند؛ خندانند و هیچگاه نمیگریند؛ اکرام میشوند و هیچگاه مورد اهانت قرار نمیگیرند؛ شوخطبعی میکنند و هیچگاه اخم نمیکنند؛ شاد میشوند و همیشه مسرورند؛ میخورند و هیچگاه گرسنه نمیشوند؛ سیراب میشوند و هیچگاه تشنه نمیشوند؛ آنها را میپوشانند و هیچگاه عریان نمیشوند؛ سوار میشوند و پیوسته به دیدار یکدیگر میروند؛ پیوسته پسرکانی همیشه نوجوان بر آنها سلام میکنند؛ پیوسته در دستانشان کوزههایی از نقره و ظرفهایی از طلا میباشد؛ پیوسته بر تختها تکیه میزنند و [نشسته] بر تختهای زیبا نگاه میکنند. پیوسته تحیّت و سلام الهی به آنها میرسد. از رحمت ِخداوند، بهشت را درخواست میکنیم. که او بر هرچیزی تواناست. (حج/۶)