آیه ۵۴ - سوره یونس

آیه وَ لَوْ أَنَّ لِكُلِّ نَفْسٍ ظَلَمَتْ ما فِي الْأَرْضِ لاَفْتَدَتْ بِهِ وَ أَسَرُّوا النَّدامَةَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذابَ وَ قُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ [54]

و هركس ستم كرده، اگر تمامى آنچه روى زمين است در اختيار داشته باشد، [همه را براى نجات خويش] فديه مى‌دهد. و هنگامى‌كه عذاب را ببينند، [پشيمان مى‌شوند؛ امّا] پشيمانى خود را كتمان مى‌كنند [مبادا رسواتر شوند].و در ميان آن‌ها، به عدالت داورى مى‌شود؛ و ستمى بر آن‌ها نخواهد شد.

و هرکس ستم کرده، اگر تمامی آنچه روی زمین است در اختیار داشته باشد، [همه را برای نجات خویش] فدیه می‌دهد

۱ -۱
(یونس/ ۵۴)

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ لَوْ أَنَّ لِکُلِّ نَفْسٍ ظَلَمَتْ آلَ مُحَمَّدٍ (حَقَّهُمْ ما فِی الْأَرْضِ جَمِیعاً لَافْتَدَتْ بِهِ فِی ذَلِکَ الْوَقْتِ یَعْنِی الرَّجْعَهًَْ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- و هرکس که در حقّ خاندان پیامبر (صلی الله علیه و آله) ظلم و ستم کرده در آن‌هنگام یعنی به هنگام رجعت [حاضر است] تمام آنچه بر روی زمین است راتماماً برای نجات خویش فدیه دهد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۴۸۴
بحار الأنوار، ج۵۳، ص۵۱/ القمی، ج۱، ص۳۱۲/ نور الثقلین/ البرهان

و هنگامی‌که عذاب را ببینند، [پشیمان می‌شوند؛ امّا] پشیمانی خود را کتمان می‌کنند، [مبادا رسواتر شوند]

۲ -۱
(یونس/ ۵۴)

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- یُسِرُّونَ النَّدَامَهًَْ فِی النَّارِ إِذَا رَأَوْا وَلِیَّ اللَّهِ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- ستمکاران، در روز قیامت هنگامی‌که ولیّ خدا را مشاهده کنند، پشیمانی خود را در آتش جهنّم کتمان می‌کنند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۴۸۴
بحار الأنوار، ج۸، ص۲۹۴/ البرهان
۲ -۲
(یونس/ ۵۴)

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- فَقِیلَ یَا رسول‌الله (صلی الله علیه و آله) وَ مَا یُغْنِیهِمْ إِسْرَارُ النَّدَامَهًِْ وَ هُمْ فِی الْعَذَابِ قَالَ یَکْرَهُونَ شَمَاتَهًَْ الْأَعْدَاءِ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ أَسَرُّوا النَّدامَةَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذابَ گفته شد: «ای پسر رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! کتمان‌کردن پشیمانی درحالی‌که آنان در عذاب هستند، چه سودی به حالشان دارد»؟ فرمود: «از اینکه مورد سرزنش دشمنان خود قرارگیرند، کراهت دارند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۴۸۴
بحار الأنوار، ج۸، ص۲۹۴/ القمی، ج۱، ص۳۱۳/ العیاشی، ج۲، ص۱۲۳/ نور الثقلین/ البرهان
۲ -۳
(یونس/ ۵۴)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- شَرُّ النَّدَامَهًِْ نَدَامَهًُْ یَوْمِ الْقِیَامَهًْ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- بدترین پشیمانی، پشیمانی در روز قیامت است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۴۸۴
الکافی ،ج ۲،ص ۸۲ / نور الثقلین

و در میان آن‌ها، به عدالت داوری می‌شود؛ و ستمی بر آن‌ها نخواهد شد

۳ -۱
(یونس/ ۵۴)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- سَأَلُوهُ (علیه السلام) عَنِ الْمُتَشَابِهِ فِی الْقَضَاءِ فَقَالَ أمیرالمؤمنین (علیه السلام) هُوَ عَشَرَهًُْ أَوْجَهٍ مُخْتَلِفَهًُْ الْمَعْنَی فَمِنْهُ قَضَاءُ فَرَاغٍ وَ قَضَاءُ عَهْدٍ وَ مِنْهُ قَضَاءُ إِعْلَامٍ وَ مِنْهُ قَضَاءُ فِعْلٍ وَ مِنْهُ قَضَاءُ إِیجَابٍ وَ مِنْهُ قَضَاءُ کِتَابٍ وَ مِنْهُ قَضَاءُ إِتْمَامٍ وَ مِنْهُ قَضَاءُ حُکْمٍ وَ فَصْلٍ وَ مِنْهُ قَضَاءُ خَلْقٍ وَ مِنْهُ قَضَاءُ نُزُولِ الْمَوْتِ ... وَ أَمَّا قَضَاءُ الْحُکْمِ فَقَوْلُهُ تَعَالَی قُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالْحَقِّ وَ قِیلَ الْحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعالَمِینَ أَیْ حُکِمَ بَیْنَهُمْ وَ قَوْلُهُ تَعَالَی وَ اللهُ یَقْضِی بِالْحَقِّ وَ الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ لا یَقْضُونَ بِشَیْءٍ إِنَّ اللهَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ وَ قَوْلُهُ سُبْحَانَهُ وَ اللهُ یَقْضِی بِالْحَقِّ وَ هُوَ خَیْرُ الْفَاصِلِینَ وَ قَوْلُهُ تَعَالَی فِی سُورَهًِْ یُونُسَ وَ قُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْطِ.

امام علی (علیه السلام)- از امام علی (علیه السلام) پیرامون معانی مختلف [و متشابه] قضا [درقرآن] پرسیدند. فرمود: «قضا ده قسم است و معانیشان با یکدیگر متفاوت است؛ یکی از آن‌ها قضا به معنای فارغ‌شدن از کاری است؛ دیگری به‌معنای عهد و پیمان؛ دیگری به‌معنای اعلام‌نمودن؛ دیگری به‌معنای انجام‌دادن؛ دیگری به‌معنای واجب‌شدن؛ دیگری به‌معنای حتمی‌شدن؛ دیگری به‌معنای تمام‌کردن؛ دیگری به‌معنای حکم‌کردن؛ دیگری به‌معنای آفریدن و دیگری به معنای نازل‌شدن مرگ... امّا قضا در معنای حکم‌کردن مثل این آیه است: و در میان بندگان بحق داوری می‌شود و [سرانجام] گفته خواهد شد: «حمد مخصوص خدا پروردگار جهانیان است. (زمر/۷۵) یعنی بین آن‌ها به حق حکم گردید و نیز این آیه: خداوند بحقّ داوری می‌کند، و معبودهایی را که غیر از او می‌خوانند هیچ‌گونه داوری ندارند، خداوند شنوا و بیناست. (غافر/۲۰) و همچنین مثل آیه: خداوند براساس حق قضاوت می‌کند او بهترین جداکننده‌ی [حق از باطل] است. (انعام/۵۷) و مثل آیه‌ای در سوره‌ی یونس؛ وَ قُضِیَ بَیْنَهُمْ بِالْقِسْطِ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۴۸۴
بحار الأنوار، ج۹۰، ص۱۹
بیشتر