آیه ۵۵ - سوره قصص

آیه وَ إِذا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ وَ قالُوا لَنا أَعْمالُنا وَ لَكُمْ أَعْمالُكُمْ سَلامٌ عَلَيْكُمْ لا نَبْتَغِي الْجاهِلينَ [55]

و هرگاه سخن لغو و بيهوده بشنوند، از آن روى مى‌گردانند و مى‌گويند: «اعمال ما از آنِ ماست و اعمال شما از آن خودتان؛ سلام بر شما [سلام وداع]؛ ما خواهان جاهلان نيستيم».

۱
(قصص/ ۵۵)

الصّادق (علیه السلام)- وَ فَرَضَ عَلَی السَّمْعِ أَنْ یَتَنَزَّهَ عَنِ الِاسْتِمَاعِ إِلَی مَا حَرَّمَ اللَّهُ وَ أَنْ یُعْرِضَ عَمَّا لَا یَحِلُّ لَهُ مِمَّا نَهَی اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ عَنْهُ وَ الْإِصْغَاءِ إِلَی مَا أَسْخَطَ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ ... قَالَ وَ إِذا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ وَ قالُوا لَنا أَعْمالُنا وَ لَکُمْ أَعْمالُکُمْ وَ قَالَ وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِراماً فَهَذَا مَا فَرَضَ اللَّهُ عَلَی السَّمْعِ مِنَ الْإِیمَانِ أَنْ لَا یُصْغِیَ إِلَی مَا لَا یَحِلُّ لَهُ وَ هُوَ عَمَلُهُ وَ هُوَ مِنَ الْإِیمَان.

امام صادق (علیه السلام)- خداوند بر گوش نیز چیزهایی واجب کرده است و آن این است که نخست گوش‌های خود را از آنچه پروردگار حرام کرده است بازدارد، از منهیّات دوری کند، به سخنانی که مورد خشم خداوند می‌گردد گوش فرا ندهد ... وَ إِذا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ وَ قالُوا لَنا أَعْمالُنا وَ لَکُمْ أَعْمالُکُمْ؛ و فرمود: هنگامی که با لغو و بیهودگی برخورد کنند، بزرگوارانه از آن می‌گذرند (فرقان/۷۲) این‌ها بود آنچه خداوند بر گوش واجب کرده و باید از گوش‌دادن به آن‌ها اجتناب کند و این‌ها عمل گوش می‌باشد. و این عمل، ایمان گوش محسوب می‌شود».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۲۳۶
الکافی، ج۲، ص۳۵/ بحار الأنوار، ج۶۶، ص۲۵/ دعایم الإسلام، ج۶، ص۱/ وسایل الشیعهًْ، ج۱۵، ص۱۶۴
۲
(قصص/ ۵۵)

أمیرالمومنین (علیه السلام)- فَإِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی قَدْ فَرَضَ عَلَی جَوَارِحِکَ کُلِّهَا فَرَائِضَ یَحْتَجُّ بِهَا عَلَیْکَ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ وَ یَسْأَلُکَ عَنْهَا وَ ذَکَّرَهَا وَ وَعَظَهَا وَ حَذَّرَهَا وَ أَدَّبَهَا وَ لَمْ یَتْرُکْهَا سُدًی ... فَفَرَضَ عَلَی السَّمْعِ أَنْ لَا تُصْغِیَ بِهِ إِلَی الْمَعَاصِی فَقَالَ عَزَّ وَ جَلَّ ... وَ إِذا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ فَهَذَا مَا فَرَضَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ عَلَی السَّمْعِ وَ هُوَ عَمَلُه.

امام علی (علیه السلام)- خدای متعال بر کلّیه اعضاء تو وظایف و واجباتی را مقرّر و مفروض داشته است که در روز قیامت به‌وسیله‌ی آن‌ها بر تو احتجاج می‌کند و از آن‌ها سؤال می‌نماید و آن اعضاء را تذکّر داده و موعظه کرده، بر حذر داشته، تأدیب نموده و آن‌ها را بیهوده رها نکرده است ... خداوند بر گوش واجب کرده که به سخنانی که مورد خشم خداست گوش فرا ندهد ... وَ إِذا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ؛ این چیزیست که خدای عزّوجّل آن را بر گوش واجب ساخته و این عمل [واجب] گوش است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۲۳۸
من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۶۲۶/ وسایل الشیعهًْ، ج۱۵، ص۱۶۸
۳
(قصص/ ۵۵)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ إِذَا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ تَکَرُّماً وَ قَالَ عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ (رحمة الله علیه) قَالَ: اللَّغْوُ الْکَذِبُ وَ اللَّهْوُ وَ الْغِنَاءُ. قَالَ: وَ هُمُ الْأَئِمَّهًُْ (علیهم السلام) یُعْرِضُونَ عَنْ ذَلِکَ کُلِّهِ.

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَإِذَا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ؛ وقتی سخن لغو را بشنوند بسیار کریمانه از آن دوری می‌کنند؛ لغو، دروغ و حرف بیهوده، غِناء است. و مقصود امامان (علیهم السلام) هستند که از همه‌ی این امور روی برمی‌تابند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۲۳۸
بحار الأنوار، ج۶۴، ص۲۶۵/ البرهان/ القمی، ج۲، ص۱۴۱/ نورالثقلین
۴
(قصص/ ۵۵)

أمیرالمومنین (علیه السلام)- أَمَّا مَا فَرَضَهُ عَلَی الْأُذُنَیْنِ فَالِاسْتِمَاعُ لِذِکْرِ اللَّهِ وَ الْإِنْصَاتُ إِلَی مَا یُتْلَی مِنْ کِتَابِهِ وَ تَرْکُ الْإِصْغَاءِ إِلَی مَا یُسْخِطُهُ فَقَالَ سُبْحَانَه ... وَ إِذا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ وَ قالُوا لَنا أَعْمالُنا وَ لَکُمْ أَعْمالُکُمْ سَلامٌ عَلَیْکُمْ لا نَبْتَغِی الْجاهِلِینَ وَ فِی کِتَابِ اللَّهِ تَعَالَی مَا مَعْنَاهُ مَعْنَی مَا فَرَضَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ عَلَی السَّمْعِ وَ هُوَ الْإِیمَان.

امام علی (علیه السلام)- واجبات گوش، شنیدن اذکار خداوند و گوش‌دادن به تلاوت آیات قرآن و خودداری از شنیدن آنچه خداوند را به خشم می‌آورد، است ... پروردگار فرمود: وَ إِذا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ وَ قالُوا لَنا أَعْمالُنا وَ لَکُمْ أَعْمالُکُمْ سَلامٌ عَلَیْکُمْ لا نَبْتَغِی الْجاهِلِینَ؛ در قرآن هرچه بر گوش واجب‌شده، ایمان گوش محسوب می‌شود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۲۳۸
بحار الأنوار، ج۶۶، ص۷۳/ مستدرک الوسایل، ج۱۱، ص۱۴۶
بیشتر