آیه ۶۰ - سوره قصص

آیه وَ ما أُوتيتُمْ مِنْ شَيْ‌ءٍ فَمَتاعُ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ زينَتُها وَ ما عِنْدَ اللهِ‌ خَيْرٌ وَ أَبْقى أَ فَلا تَعْقِلُونَ [60]

آنچه به شما داده‌شده، متاع زندگى دنيا و زينت آن است؛ و آنچه نزد خداست بهترو پايدارتر است؛ آيا نمى‌انديشيد؟!

۱
(قصص/ ۶۰)

الکاظم (علیه السلام)- یَا هِشَامُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی بَشَّرَ أَهْلَ الْعَقْلِ وَ الْفَهْمِ فِی کِتَابِه ... ثُمَّ وَعَظَ أَهْلَ الْعَقْلِ وَ رَغَّبَهُمْ فِی الْآخِرَهًِْ فَقَالَ وَ مَا الْحَیاةُ الدُّنْیا إِلَّا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ لَلدَّارُ الْآخِرَةُ خَیْرٌ لِلَّذِینَ یَتَّقُونَ أَ فَلا تَعْقِلُونَ وَ قَالَ وَ ما أُوتِیتُمْ مِنْ شَیْءٍ فَمَتاعُ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ زِینَتُها وَ ما عِنْدَ اللهِ خَیْرٌ وَ أَبْقی أَ فَلا تَعْقِلُونَ.

امام کاظم (علیه السلام)- ای هشام! خداوند تبارک‌وتعالی فرد صاحب عقل و فهم را در قرآن مژده داده ... سپس خردمندان را اندرز داده و به آخرت تشویق نموده و فرموده است: زندگی دنیا، چیزی جز بازی و سرگرمی نیست! و سرای آخرت، برای آن‌ها که پرهیزگارند، بهتر است! آیا نمی‌اندیشید؟! (انعام/۳۲) و باز فرموده است: وَ ما أُوتِیتُمْ مِنْ شَیْءٍ فَمَتاعُ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ زِینَتُها وَ ما عِنْدَ اللهِ خَیْرٌ وَ أَبْقی أَ فَلا تَعْقِلُونَ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۲۵۰
بحار الأنوار، ج۱، ص۱۳۴/ تحف العقول، ص۳۸۳
۲
(قصص/ ۶۰)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- مَنْ أَحَبَّنَا فَلْیَعْمَلْ بِعَمَلِنَا وَ لْیَسْتَعِنْ بِالْوَرَعِ فَإِنَّهُ أَفْضَلُ مَا یُسْتَعَانُ بِهِ فِی أَمْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهًِْ وَ لَا تُجَالِسُوا لَنَا عَائِباً وَ لَا تَمْتَدِحُوا بِنَا عِنْدَ عَدُوِّنَا مُعْلِنِینَ بِإِظْهَارِحُبِّنَا فَتُذَلِّلُوا أَنْفُسَکُمْ عِنْدَ سُلْطَانِکُمْ الْزَمُوا الصِّدْقَ فَإِنَّهُ مَنْجَاهًٌْ وَ ارْغَبُوا فِیمَا عِنْدَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ اطْلُبُوا طَاعَتَهُ وَ اصْبِرُوا عَلَیْهَا فَمَا أَقْبَحَ بِالْمُؤْمِنِ أَنْ یَدْخُلَ الْجَنَّهًَْ وَ هُوَ مَهْتُوکُ السِّتْرِ لَا تُعَنُّونَا فِی الطَّلَبِ وَ الشَّفَاعَهًِْ لَکُمْ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ فِیمَا قَدَّمْتُمْ لَا تَفْضَحُوا أَنْفُسَکُمْ عِنْدَ عَدُوِّکُمْ فِی الْقِیَامَهًِْ وَ لَا تُکَذِّبُوا أَنْفُسَکُمْ عِنْدَهُمْ فِی مَنْزِلَتِکُمْ عِنْدَ اللَّهِ بِالْحَقِیرِ مِنَ الدُّنْیَا تَمَسَّکُوا بِمَا أَمَرَکُمُ اللَّهُ بِهِ فَمَا بَیْنَ أَحَدِکُمْ وَ بَیْنَ أَنْ یَغْتَبِطَ وَ یَرَی مَا یُحِبُّ إِلَّا أَنْ یَحْضُرَهُ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَما عِنْدَ اللهِ خَیْرٌ وَ أَبْقی وَ تَأْتِیهِ الْبِشَارَهًُْ مِنَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فَتَقَرُّ عَیْنُهُ وَ یُحِبُّ لِقَاءَ اللَّهِ.

امام علی (علیه السلام)- فرمود: هرکس ما را دوست دارد باید مانند ما عمل کند؛ ورع داشته باشد که ورع بهترین کاری است که در دنیا و آخرت به انسان کمک می‌کند. با کسانی که از ما عیب‌جویی می‌کنند مجالست نکنید و در نزد دشمنان ما علناً از ما حمایت نکنید که در این صورت حاکم را بر خود می‌شورانید و در نزد او خوار می‌گردید. همواره راستگو باشید که آن شما را نجات می‌دهد و آنچه در نزد خداوند می‌باشد طلب کنید و او را اطاعت نمایید و در طاعت صبر داشته باشید. چه اندازه زشت است مؤمنی وارد بهشت شود و پرده‌اش دریده گردد. اگر مرتکب گناه و معصیت شده‌اید روز قیامت از ما انتظار شفاعت نداشته باشید. خود را در نزد دشمنان رسوا نکنید و در قیامت نزد دشمنان خوار نشوید خود را در نزد دشمنان به خاطر دنیای کوچک و پست بی‌اعتبار نسازید و کاری نکنید که به دروغ توسل جوئید. اکنون به آنچه خداوند امرکرده است چنگ بزنید مبادا کاری کنید که غبطه بخورید که کاش در محضر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) [در قیامت] بودید؛ آنچه در نزد خداوند می‌باشد بهتر و پایدارتر می‌باشد برای مؤمن از جانب خدا بشارت می‌آید و در این هنگام دیدگانش روشن می‌گردد و به لقاء خداوند علاقه‌مند می‌شود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۲۵۲
بحار الأنوار، ج۶۸، ص۱۷۴/ بحار الأنوار، ج۶، ص۱۵۳؛ «من احبنا ... من الدنیا» محذوف
۳
(قصص/ ۶۰)

الزّهراء (سلام الله علیها)- الدّروع الواقیهًْ: مِنْ کِتَابِ زُهْدِ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) لِأَبِی جَعْفَرٍ أَحْمَدَ الْقُمِّی، أَنَّهُ لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهًُْ عَلَی النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ أَجْمَعِینَ لَها سَبْعَةُ أَبْوابٍ لِکُلِّ بابٍ مِنْهُمْ جُزْءٌ مَقْسُومٌ بَکَی النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) بُکَاءً شَدِیداً وَ بَکَتْ صَحَابَتُهُ لِبُکَائِهِ وَ لَمْ یَدْرُوا مَا نَزَلَ بِهِ جَبْرَئِیلُ (علیه السلام) وَ لَمْ یَسْتَطِعْ أَحَدٌ مِنْ صَحَابَتِهِ أَنْ یُکَلِّمَهُ وَ کَانَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) إِذَا رَأَی فَاطِمَهًَْ (سلام الله علیها) فَرِحَ بِهَا فَانْطَلَقَ بَعْضُ أَصْحَابِهِ إِلَی بَابِ بَیْتِهَا فَوَجَدَ بَیْنَ یَدَیْهَا شَعِیراً وَ هِیَ تَطْحَنُهُ وَ تَقُولُ وَ ما عِنْدَ اللهِ خَیْرٌ وَ أَبْقی فَسَلَّمَ عَلَیْهَا وَ أَخْبَرَهَا بِخَبَرِ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) وَ بُکَائِهِ فَنَهَضَتْ وَ الْتَفَّتْ بِشَمْلَهًٍْ لَهَا خَلَقَهًٍْ قَدْ خِیطَتْ اثْنَا عَشَرَ مَکَاناً بِسَعَفِ النَّخْلِ فَلَمَّا خَرَجَتْ نَظَرَ سَلْمَانُ الْفَارِسِیُّ (رحمة الله علیه) إِلَی الشَّمْلَهًِْ وَ بَکَی وَ قَالَ وَا حُزْنَاهُ إِنَّ قَیْصَرَ وَ کِسْرَی لَفِی السُّنْدُسِ وَ الْحَرِیرِ وَ ابْنَهًُْ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) عَلَیْهَا شَمْلَهًُْ صُوفٍ خَلَقَهًٌْ قَدْ خِیطَتْ فِی اثْنَیْ عَشَرَ مَکَاناً فَلَمَّا دَخَلَتْ فَاطِمَهًُْ (سلام الله علیها) عَلَی النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) قَالَتْ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) إِنَّ سَلْمَانَ (رحمة الله علیه) تَعَجَّبَ مِنْ لِبَاسِی فَوَ الَّذِی بَعَثَکَ بِالْحَقِّ مَا لِی وَ لِعَلِیٍّ (علیه السلام) مُنْذُ خَمْسِ سِنِینَ إِلَّا مِسْکُ کَبْشٍ تَعْلِفُ عَلَیْهَا بِالنَّهَارِ بَعِیرُنَا فَإِذَا کَانَ اللَّیْلُ افْتَرَشْنَاهُ وَ إِنَّ مِرْفَقَتَنَا لَمِنْ أَدَمٍ حَشْوُهَا لِیفٌ فَقَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) یَا سَلْمَانُ (رحمة الله علیه) إِنَّ ابْنَتِی لَفِی الْخَیْلِ السَّوَابِق.

حضرت زهرا (سلام الله علیها)- در کتاب زهدالنّبی (صلی الله علیه و آله) آمده است: هنگامی‌که آیات: و دوزخ، میعادگاه همه آنهاست! هفت در دارد و برای هر دری، گروه معیّنی از آن‌ها تقسیم شده‌اند! (حجر ۴۴۴۳)؛ نازل گردید پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) به شدّت گریان شد و اصحاب آن حضرت (صلی الله علیه و آله) نیز گریستند درحالی‌که نمی‌دانستند چه آیه‌ای بر پیامبر (صلی الله علیه و آله) نازل‌شده و کسی نیز قدرت نداشت با آن حضرت (صلی الله علیه و آله) سخن بگوید و علّت گریه‌ی شدید او را جویا شود. هرگاه پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) فاطمه (سلام الله علیها) را می‌دید خوشحال می‌شد لذا یکی از اصحاب پیامبر (صلی الله علیه و آله) به سوی خانه فاطمه (سلام الله علیها) رفت [تا او را بیاورد]. وقتی بر در خانه آن حضرت (سلام الله علیها) رسید مشاهده نمود که وی مشغول آسیاکردن جو می‌باشد و در آن حال این آیه را می‌خواند: وَ ما عِنْدَ اللهِ خَیْرٌ وَ أَبْقی، آن شخص به فاطمه (سلام الله علیها) سلام کرد و آنچه را که برای رسول خدا (صلی الله علیه و آله) رخ داده بود شرح داد حضرت فاطمه (سلام الله علیها) دست از کار کشید و لباسی را که دوازده جای آن با برگ نخل وصله شده بود پوشید و از اطاق خارج شد تا به نزد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) برود سلمان‌فارسی (رحمة الله علیه) هنگامی‌که نظرش به لباس فاطمه (سلام الله علیها) افتاد منقلب شده به شدّت گریست و گفت: «دختران قیصر و کسری غرق در ابریشم هستند درحالی‌که لباس دختر پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) پشمینه‌ای مندرس است که از دوازده جا وصله خورده است». هنگامی که حضرت فاطمه (سلام الله علیها) نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله) رسید درباره‌ی تعجّب سلمان فارسی (رحمة الله علیه) از لباسش سخن گفت و عرض کرد: «سوگند به خداوندی که تو را مبعوث فرموده مدّت پنج سال است که من و علی (علیه السلام) غیر از یک پوست گوسفند که روزها شترمان روی آن علف می‌خورد و شبها آن را به جای تشک مورد استفاده قرارمی‌دهیم چیز دیگری نداریم و متّکای ما از جنس پوست است که درون آن را با لیف خرما پر کرده‌ایم». رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله) با شنیدن این سخنان به سوی سلمان (رحمة الله علیه) بازگشته فرمود: «دخترم فاطمه (سلام الله علیها) از گروه سابقین است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۲۵۲
بحار الأنوار، ج۸، ص۳۰۳
۴
(قصص/ ۶۰)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- أَلَا وَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ حَرَّمَ عَلَی الْمَنَّانِ وَ الْمُخْتَالِ وَ الْفَتَّانِ وَ مُدْمِنِ الْخَمْرِ وَ الْحَرِیصِ وَ الْجَعْظَرِیِّ وَ الْعُتُلِّ الزَّنِیمِ الْجَنَّهًَْ وَ مَنْ تَصَدَّقَ بِصَدَقَهًٍْ عَلَی رَجُلٍ مِسْکِینٍ کَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِهِ وَ لَوْ تَدَاوَلَهَا أَرْبَعُونَ أَلْفَ إِنْسَانٍ ثُمَّ وَصَلَتْ إِلَی الْمِسْکِینِ کَانَ لَهُمْ أَجْراً کَامِلًا وَ ما عِنْدَ اللهِ خَیْرٌ وَ أَبْقی لِلَّذِینَ اتَّقَوْا وَ أَحْسَنُوا لَوْ کُنْتُمْ تَعْلَمُون.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- خداوند عزّوجّل بر منّت‌گذارنده و متکبّر و سخن‌چین و دائم‌الخمر و حریص و آنکه از دنیا سیر نشود و بر جفاکار و حرام‌زاده بهشت را حرام کرده است و هرکه به مستمندی صدقه دهد ثوابی معادل آن صدقه دارد و اگر چهل‌هزار نفر آن صدقه را دست به دست دهند تا به مستمند برسد، همه‌ی آن‌ها، ثواب کامل دارند؛ وَ ما عِنْدَ اللهِ خَیْرٌ وَ أَبْقی لِلَّذِینَ اتَّقَوْا وَ أَحْسَنُوا لَوْ کُنْتُمْ تَعْلَمُون.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۲۵۴
بحار الأنوار، ج۷۳، ص۳۶۹
۵
(قصص/ ۶۰)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ قَال قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مَنْ صَامَ یَوْماً مِنْ شَعْبَانَ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ صَوْمَ سَنَتَیْنِ وَ کَانَ لَهُ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَتَا عَشْرَهًَْ دَعْوَهًًْ مُسْتَجَابَهًْ ... وَ مَنْ صَامَ کُلَّهُ یَعْنِی ثَلَاثِینَ یَوْماً هَیْهَاتَ انْقَطَعَ الْعِلْمُ مِنَ الْفَضْلِ الَّذِی یُعْطِیهِ اللَّهُ تَعَالَی فِی الْجَنَّهًِْ وَ یُعْطِیهِ مِائَهًَْ أَلْفِ أَلْفِ مَدِینَهًٍْ مِنَ الْجَوَاهِرِ فِی کُلِّ مَدِینَهًٍْ أَلْفُ أَلْفِ دَارٍ فِی کُلِّ دَارٍ أَلْفُ أَلْفِ قَصْرٍ فِی کُلِّ قَصْرٍ أَلْفُ أَلْفِ بَیْتٍ فِی کُلِّ بَیْتٍ مِائَهًُْ أَلْفِ أَلْفِ سَرِیرٍ وَ مَعَ کُلِّ سَرِیرٍ مِنَ الْمَشْرِقِ إِلَی الْمَغْرِبِ مِائَهًُْ أَلْفِ أَلْفِ مَرَّهًٍْ وَ عَلَی کُلِّ سَرِیرٍ مِائَهًُْ أَلْفِ أَلْفِ فِرَاشٍ عَلَی کُلِّ فِرَاشٍ مِائَهًُْ أَلْفِ أَلْفِ زَوْجَهًٍْ مِنَ الْحُورِ الْعِینِ وَ کَتَبَهُ اللَّهُ تَعَالَی مِنَ الْأَخْیَارِ إِلَّا مَنْ صَامَ رَمَضَانَ وَ عَلِمَ حَقَّهُ وَ احْتَسَبَ حُدُودَهُ أَعْطَاهُ اللَّهُ تَعَالَی سَبْعِینَ أَلْفَ ضِعْفِ مِثْلِ هَذِهِ وَ ما عِنْدَ اللهِ خَیْرٌ وَ أَبْقی.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- انس‌بن‌مالک گوید: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «کسی که یک روز از ماه شعبان را روزه بگیرد برای او دوسال روزه نوشته می‌شود و نزد خدا دوازده دعای مستجاب دارد ... و هرکس تمام شعبان یعنی سی‌روز را روزه بگیرد کسی خبر ندارد که خداوند چه فضیلتی در بهشت به او ارزانی می‌دارد و صدهزار شهر از جواهر در بهشت به او کرامت می‌فرماید که در هر شهری یک‌میلیون عمارت و در هر عمارت یک‌میلیون قصر و در هر قصر یک‌میلیون خانه و در هر خانه صدمیلیون تخت و هر تختی به طول صد میلیون برابر فاصله‌ی شرق تا غرب است و بر هر تختی صد میلیون بستر و بر هر بستری صدمیلیون زوج از حوریان بهشتی است و خداوند متعال نام او را در زمره‌ی بهترین‌ها می‌نویسد، مگر کسی که در ماه رمضان روزه بگیرد و حق آن را بشناسد و حدود او را در نظر بگیرد، که خداوند هفتاد هزار برابر این پاداش را به او می‌دهد؛ وَ ما عِنْدَ اللهِ خَیْرٌ وَ أَبْقی.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۲۵۴
بحار الأنوار، ج۹۴، ص۶۷
بیشتر