آیه وَ لَمّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ اسْتَوى آتَيْناهُ حُكْماً وَ عِلْماً وَ كَذالِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ [14]
و هنگامى كه[موسى] به رشد و كمال رسيد، حكمت و دانش به او داديم؛ و اين گونه نيكوكاران را پاداش مىدهيم.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِیعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ اسْتَوی قَالَ أَشُدُّهُ ثَمَانِیَ عَشْرَهًَْ سَنَهًًْ وَ اسْتَوَی الْتَحَی.
امام صادق (علیه السلام)- بَلَغَ أَشُدَّهُ در آیه: وَلَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَاسْتَوَی آتَیْنَاهُ حُکْمًا وَعِلْمًا؛ [یعنی] به معنای هجده سالگی است و اسْتَوَی؛ یعنی ریش درآورد.
الجواد (علیه السلام)- عَلِیِّ بْنِ أَسْبَاطٍ قَالَ قَدِمْتُ الْمَدِینَهًَْ وَ أَنَا أُرِیدُ مِصْرَ فَدَخَلْتُ عَلَی أَبِی جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الرِّضَا (علیه السلام) وَ هُوَ إِذْ ذَاکَ خُمَاسِیٌّ فَجَعَلْتُ أَتَأَمَّلُهُ لِأَصِفَهُ لِأَصْحَابِنَا بِمِصْرَ فَنَظَرَ إِلَیَّ وَ قَالَ یَا عَلِیُّ إِنَّ اللَّهَ أَخَذَ فِی الْإِمَامَهًِْ کَمَا أَخَذَ فِی النُّبُوَّهًِْ فَقَالَ سُبْحَانَهُ عَنْ یُوسُفَ (علیه السلام) وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ اسْتَوی آتَیْناهُ حُکْماً وَ عِلْماً وَ قَالَ عَنْ یَحْیَی وَ آتَیْناهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا.
امام جواد (علیه السلام)- علیّبناسباط گوید: وارد مدینه شدم و میخواستم به مصر بروم. به محضر امام جواد (علیه السلام) رسیدم، ایشان در آن هنگام پنج سال داشتند. در ایشان دقّت کردم تا برای دوستانمان در مصر وصفشان کنم. به من نگاه کرده و فرمود: «ای علی! خداوند همانگونه که در نبوّت شروع کرد، در امامت نیز شروع کرده است. خداوند سبحان در مورد یوسف فرموده است: و هنگامی به مرحله بلوغ و قوّت رسید ما حکم و علم به او دادیم (یوسف/۲۲) و دربارهی یحیی (علیه السلام) فرمود: ما فرمان نبوّت (و عقل کافی) در کودکی به او دادیم (مریم/۱۲)».
الباقر (علیه السلام)- مَنْ أَحْسَنَ عِبَادَهًَْ اللَّهِ فِی شَیْبَتِهِ لَقَّاهُ اللَّهُ الْحِکْمَهًَْ عِنْدَ شَیْبَتِهِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ اسْتَوی آتَیْناهُ حُکْماً وَ عِلْماً ثُمَّ قَالَ تَعَالَی وَ کَذلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِین.
امام باقر (علیه السلام)- هرکس خدا را در سن پیری خوب پرستش کند، خداوند در پیری به او حکمت میدهد و این آیه شاهد همین گفتار است: وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ اسْتَوی آتَیْناهُ حُکْماً وَ عِلْماً وَ کَذلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: سَأَلَهُ أَبِی وَ أَنَا حَاضِرٌ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَتَّی إِذا بَلَغَ أَشُدَّهُ قَالَ الِاحْتِلَامُ قَالَ فَقَالَ یَحْتَلِمُ فِی سِتَ عَشْرَهًَْ وَ سَبْعَ عَشْرَهًَْ سَنَهًًْ وَ نَحْوِهَا فَقَالَ لَا إِذَا أَتَتْ عَلَیْهِ ثَلَاثَ عَشْرَهًَْ سَنَهًًْ کُتِبَتْ لَهُ الْحَسَنَاتُ وَ کُتِبَتْ عَلَیْهِ السَّیِّئَاتُ وَ جَازَ أَمْرُهُ إِلَّا أَنْ یَکُونَ سَفِیهاً أَوْ ضَعِیفاً فَقَالَ وَ مَا السَّفِیهُ فَقَالَ الَّذِی یَشْتَرِی الدِّرْهَمَ بِأَضْعَافِهِ قَالَ وَ مَا الضَّعِیفُ قَالَ الْأَبْلَهُ.
امام صادق (علیه السلام)- عبداللهبنسنان گوید: پدرم از امام صادق (علیه السلام) دربارهی این کلام خداوند متعال: وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ اسْتَوی سؤالکرد و من نیز حضور داشتم. امام (علیه السلام) فرمود: «منظور رسیدن به سن بلوغ است که در حدود شانزده و هفدهسالگی محتلم میشود گرچه وقتی سیزدهساله شود نیکیها و بدیهایش نوشتهشده و تصرّف او در اموالش مجاز میباشد مگر اینکه نادان یا ضعیف باشد». گفت: «نادان چیست»؟ فرمود: «آن کسی که جنسی را چند برابر قیمتش میخرد». گفت: «ضعیف چیست»؟ فرمود: «ابله».
الصّادق (علیه السلام)- إِذَا بَلَغَ الْعَبْدُ ثَلَاثاً وَ ثَلَاثِینَ سَنَهًًْ فَقَدْ بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ إِذَا بَلَغَ أَرْبَعِینَ سَنَهًًْ فَقَدِ انْتَهَی مُنْتَهَاهُ وَ إِذَا بَلَغَ إِحْدَی وَ أَرْبَعِینَ فَهُوَ فِی النُّقْصَانِ وَ یَنْبَغِی لِصَاحِبِ الْخَمْسِینَ أَنْ یَکُونَ کَمَنْ هُوَ فِی النَّزْع.
امام صادق (علیه السلام)- هر گاه بنده به سی و سه سالگی برسد، به حد رشد خود رسیده است و هر گاه به چهل سال برسد، به نهایت خود رسیده است، و هر گاه به چهلویک سالگی رسد، رو به کاستی است، و کسی که عمرش به پنجاه رسیده، سزاوار است همانند کسی باشد که در حال نزع و جان کندن است.