آیه يا يَحْيى خُذِ الْكِتابَ بِقُوَّةٍ وَ آتَيْناهُ الْحُكْمَ صَبِيًّا [12]
اى يحيى! كتاب الهى را باقوّت بگير. و ما در كودكى فرمان [نبوّت] به او داديم!
الباقر (علیه السلام)- کَانَ زَکَرِیَّا (علیه السلام) الْحُجَّهًَْ لِلَّهِ عزّوجلّ عَلَی النَّاسِ بَعْدَ صَمْتِ عِیسَی (علیه السلام) بِسَنَتَیْنِ ثُمَّ مَاتَ زَکَرِیَّا فَوَرِثَهُ ابْنُهُ یَحْیَی الْکِتَابَ وَ الْحِکْمَهًَْ وَ هُوَ صَبِیٌّ صَغِیرٌ أ مَا تَسْمَعُ لِقَوْلِهِ عزّوجلّ یا یَحْیی خُذِ الْکِتابَ بِقُوَّةٍ وَ آتَیْناهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا فَلَمَّا بَلَغَ عِیسَی (علیه السلام) سَبْعَ سِنِینَ تَکَلَّمَ بِالنُّبُوَّهًِْ وَ الرِّسَالَهًِْ حِینَ أَوْحَی اللَّهُ تَعَالَی إِلَیْهِ فَکَانَ عِیسَی (علیه السلام) الْحُجَّهًَْ عَلَی یَحْیَی (علیه السلام) وَ عَلَی‌النَّاسِ أَجْمَعِین.
امام باقر ( حجّت خدای عزّوجلّ بر مردم بعد از سکوت عیسی (تا دو سال زکریّا (بود، سپس زکریّا (درگذشت و پسرش یحیی (کتاب و حکمت را از او ارث برد، درحالی‌که کودکی خردسال بود. مگر نمی‌شنوی گفته‌ی خدای عزّوجلّ را: یا یَحْیی خُذِ الْکِتابَ بِقُوَّةٍ وَ آتَیْناهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا؛ یعنی ما که تو را در کودکی حکم نبوّت دهیم، نیرو و استعداد آن را هم به تو می‌بخشیم. چون عیسی (هفت ساله شد و خدای تعالی به او وحی فرستاد، از نبوّت و رسالت خود سخن گفت، و بر یحیی (و همه‌ی مردم حجّت گشت.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- وَ آتَیْنَاهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا أَیْ آتَیْناهُ النُّبُوَّهًَْ فِی حَالِ صِبَاهُ وَ هُوَ ابْنُ ثَلَاثِ سِنِینَ.
ابن‌عبّاس ( وَ آتَیْناهُ الحُکْمَ صَبِیّاً یعنی نبوّت را در زمان کودکی‌اش به او دادیم درحالی‌که او سه سال داشت.
الحسین (علیه السلام)- عَن الحُسَینِ‌بنِ‌عَلِیٍّ (علیه السلام) قَالَ اِنَّ یَهُودِیّاً مِن یَهُودِ الشَّامِ وَ أَحبَارِهِم قَالَ لِأَمِیرِالمُؤمِنِینَ (علیه السلام): فَهَذَا یَحیَی‌بنُ‌زَکَرِیَّا (علیه السلام) یُقَالُ إِنَّهُ أُوتِیَ الْحُکْمَ صَبِیّاً وَ الْحِلْمَ وَ الْفَهْمَ وَ إِنَّهُ کَانَ یَبْکِی مِنْ غَیْرِ ذَنْبٍ وَ کَانَ یُوَاصِلُ الصَّوْمَ. قَالَ لَهُ عَلِیٌّ (علیه السلام): لَقَدْ کَانَ کَذَلِکَ و مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) أُعْطِیَ مَا هُوَ أَفْضَلُ مِنْ هَذَا إِنَّ یَحْیَی‌بْنَ‌زَکَرِیَّا (علیه السلام) کَانَ فِی عَصْرٍ لَا أَوْثَانَ فِیهِ وَ لَا جَاهِلِیَّهًَْ وَ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) أُوتِیَ الْحُکْمَ وَ الْفَهْمَ صَبِیّاً بَیْنَ عَبَدَهًِْ الْأَوْثَانِ وَ حِزْبِ الشَّیْطَانِ فَلَمْ یَرْغَبْ لَهُمْ فِی صَنَمٍ قَطُّ وَ لَمْ یَنْشَطْ لِأَعْیَادِهِمْ وَ لَمْ یُرَ مِنْهُ کَذِبٌ قَطُّ وَ کَانَ أَمِیناً صَدُوقاً حَلِیماً وَ کَانَ یُوَاصِلُ الصَّوْمَ الْأُسْبُوعَ وَ الْأَقَلَّ وَ الْأَکْثَرَ فَیُقَالُ لَهُ فِی ذَلِکَ فَیَقُولُ إِنِّی لَسْتُ کَأَحَدِهِمْ إِنِّی أَظَلُّ عِنْدَ رَبِّی فَیُطْعِمُنِی وَ یَسْقِینِی وَ کَانَ یَبْکِی (صلی الله علیه و آله) حَتَّی تَبْتَلَّ مُصَلَّاهُ خَشْیَهًًْ مِنَ اللَّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ مِنْ غَیْرِ جُرْم.
امام حسین ( از امام کاظم (از پدرانش روایت است: امام حسین (فرمود: شخصی یهودی از دانشمنان شام به امام علی (گفت: «خداوند به یحیی‌بن‌زکریا (حکم و فهم و حلم را در کودکی بخشید بی‌آنکه گناهی کرده باشد. گریه می‌کرد و روزه‌ها را به هم می‌پیوست». علی (فرمود: «صحیح است امّا به محمّد (بهتر از آن داده شد. یحیی‌بن‌زکریّا (در زمانی بود که بت‌پرستی و جاهلیّت وجود نداشت، ولی به حضرت محمّد (حکم و فهم را درحال کودکی دادند. یعنی بت‌پرستان و حزب شیطان. هرگز اظهار علاقه به بتی نکرد و در اعیاد آن‌ها شرکت ننمود و از او دروغی شنیده نشد پیوسته امین و راستگو و بردبار بود و روزه را در هفته کمتر و بیشتر به هم می‌پیوست. دیگران دراین‌مورد به او اشکال می‌گرفتند. می‌فرمود: «من مثل شما نیستم من پیوسته در حضور پروردگارم. به من غذا می‌دهد و آب می‌آشاماند. و آنقدر از خشیّت خدا گریه می‌کرد که جای نمازش خیس می‌شد».
الهادی (علیه السلام)- قَالَ اللَّهُ تَعَالَی فِی قِصَّهًِْ یَحْیَی (علیه السلام) .. یا یَحْیی خُذِ الْکِتابَ بِقُوَّةٍ وَ آتَیْناهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا قَالَ وَ مِنْ ذَلِکَ الْحُکْمِ أَنَّهُ کَانَ صَبِیّاً فَقَالَ لَهُ الصِّبْیَانُ هَلُمَّ نَلْعَبْ فَقَالَ أَوَّهْ وَ اللَّهِ مَا لِلَّعِبِ خُلِقْنَا وَ إِنَّمَا خُلِقْنَا لِلْجِدِّ لِأَمْرٍ عَظِیمٍ.
امام هادی ( خدای متعال در داستان یحیی (فرمود: ... یا یَحْیی خُذِ الْکِتابَ بِقُوَّةٍ وَ آتَیْناهُ الحُکْمَ صَبِیًّا فرمود: و از جمله آن حکم این بود که او کودک بود؛ پس کودکان به او گفتند: «بیا بازی کنیم». گفت: «آه! به خدا سوگند برای بازی آفریده نشده‌ایم؛ تنها برای تلاش برای امری بزرگ آفریده شده‌ایم».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- یَا ابْنَ مَسْعُودٍ کُلُّ هَذَا مِنْهُمْ یُبْغِضُونَ مَا أَبْغَضَ اللَّهُ وَ یُصَغِّرُونَ مَا صَغَّرَ اللَّهُ وَ یُزْهِدُونَ مَا أَزْهَدَ اللَّهُ وَ قَدْ أَثْنَی اللَّهُ عَلَیْهِمْ فِی مُحْکَمِ کِتَابِه وَ قَالَ لِیَحْیَی (علیه السلام) وَ آتَیْناهُ الْحُکْم صَبِیًّا.
پیامبر ( ای پسر مسعود! این‌ها همه‌ی آنچه را که خدا دشمن داشت، دشمن می‌داشتند و آنچه را که خدا کوچک می‌شمرد ناچیز می‌شمردند و نسبت به آنچه را که خدا دوست نداشت زهد و بی‌رغبتی نشان می‌دادند. خداوند آن‌ها را در کتاب خود مدح کرده و درباره‌ی حضرت یحیی (می‌فرماید: وَ آتَیْناهُ الحُکْم صَبِیًّا.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قَالَ رَسُولُ الله (صلی الله علیه و آله)أَمَّا الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ (علیها السلام) فَسَیِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّهًِْ إِلَّا مَا کَانَ مِنِ ابْنَیِ الْخَالَهًِْ عِیسَی وَ یَحْیَی (علیها السلام) فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَی مَا أَلْحَقَ صِبْیَاناً بِرِجَالٍ کَامِلِی الْعُقُولِ إِلَّا هَؤُلَاءِ الْأَرْبَعَهًَْ عِیسَی ابْنَ مَرْیَمَ وَ یَحْیَی‌بْنَ‌زَکَرِیَّا وَ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ (.3
پیامبر ( رسول خدا (فرمود: «و امّا حسن و حسین (پس سرور جوانان اهل بهشتند به استثناء دو پسر خاله، عیسی و یحیی‌بن‌زکریّا (خدای تعالی هیچ کودکی را به مردان دارای عقل کامل ملحق نکرده مگر این چهار نفر: عیسی‌بن‌مریم، یحیی‌بن‌زکریّا، حسن و حسین (».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) إِنَّ أَحْمَقَ النَّاسِ مَنْ طَلَبَ الدُّنْیَا ... قَالَ اللَّهُ تَعَالَی وَ آتَیْناهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا یَعْنِی الزُّهْدَ فِی الدُّنْیَا. 4
پیامبر ( رسول خدا (فرمود: «احمق‌ترین مردم آن کس است که به‌دنبال دنیا بیفتد. خدا فرموده: وَ آتَیْناهُ الحُکْمَ صَبِیًّا یعنی زهد در دنیا».
الجواد (علیه السلام)- عَنْ عَلِیِّ‌بْنِ‌أَسْبَاطٍ قَالَ: رَأَیْتُ أَبَاجَعْفَرٍ (علیه السلام) فَقَالَ لی یَا عَلِیُّ إِنَّ اللَّهَ احْتَجَّ فِی الْإِمَامَهًِْ بِمِثْلِ مَا احْتَجَّ بِهِ فِی النُّبُوَّهًِْ فَقَالَ وَ آتَیْناهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِینَ سَنَةً فَقَدْ یَجُوزُ أَنْ یُؤْتَی الْحِکْمَهًَْ وَ هُوَ صَبِیٌّ وَ یَجُوزُ أَنْ یُؤْتَاهَا وَ هُوَ ابْنُ أَرْبَعِینَ سَنَهًًْ. 5
امام جواد ( علی‌بن‌اسباط گوید: امام جواد (را دیدم که به من فرمود: «ای علی (خدا حجّت درباره‌ی امامت را به‌مانند حجّت درباره‌ی نبوّت آورده است. و فرموده: وَ آتَیْناهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا؛ وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ (قصص/۱۴). وَ بَلَغَ أَرْبَعِینَ سَنَةً (احقاف/۱۵) پس رواست که به شخصی در کودکی حکمت داده شود [چنانچه به یحیی (داده شد] و رواست که در چهل‌سالگی داده شود [چنانچه به یوسف (داده شد].
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- جَاءَ أَبُوسُفْیَانَ إِلَی عَلِیٍّ (علیه السلام) .. وَ کَانَتْ فَاطِمَهًُْ (سلام الله علیها) مِنْ وَرَاءِ السِّتْرِ وَ الْحَسَنُ یَدْرُجُ بَیْنَ یَدَیْهَا وَ هُوَ طِفْلٌ مِنْ أَبْنَاءِ أَرْبَعَهًَْ عَشَرَ شَهْرا ً فَقَالَ لَهَا یَا بِنْتَ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) قُولِی لِهَذَا الطِّفْلِ یُکَلِّمْ لِی جَدَّهُ فَیَسُودَ بِکَلَامِهِ الْعَرَبَ وَ الْعَجَمَ فَأَقْبَلَ الْحَسَنُ (علیه السلام) إِلَی أَبِی‌سُفْیَان ... فقَالَ یَا أَبَاسُفْیَانَ قُلْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) حَتَّی أَکُونَ شَفِیعاً فَقَالَ (علیه السلام) الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَ فِی آلِ مُحَمَّدٍ (مِنْ ذُرِّیَّهًِْ مُحَمَّدٍ الْمُصْطَفَی (صلی الله علیه و آله) نَظِیرَ یَحْیَی‌بْنِ‌زَکَرِیَّا (علیه السلام) وَ آتَیْناهُ الْحُکْمَ صَبِیًّا.6
امام علی ( ابوسفیان نزد حضرت امیر (آمد و گفت: «فاطمه‌ی اطهر (پشت پرده بود و امام حسن (که کودکی چهارده ماهه و تازه راه افتاده بود نزد حضرت زهرا (بود، ابوسفیان به فاطمه‌ی اطهر (گفت: «ای دختر حضرت محمّد (! به این کودک بگو: برای من نزد جدّش سخنی بگوید که عرب و عجم از آن بهره‌مند شوند. حضرت امام حسن (متوجّه ابوسفیان شد... و به ابوسفیان فرمود: «ای ابوسفیان! تو بگو: لا اله الا اللهُ، محمّد رسول اللَّه، تا من شفیع تو گردم». سپس آن حضرت فرمود: «سپاس مخصوص آن خدایی است که در آل محمّد ذرّیّه‌ای از آن حضرت قرار داد که نظیر یحیی‌بن‌زکریّا (است که درباره‌اش فرموده: «وَ آتَیْناهُ الحُکْمَ صَبِیًّا».
الباقر (علیه السلام)- وَ اللَّهِ لَقَدْ أُوتِیَ عَلِیٌّ (علیه السلام) الْحُکْمَ صَبِیّاً کَمَا أُوتِیَ یَحْیَی‌بْنُ‌زَکَرِیَّا (علیه السلام) الْحُکْمَ صَبِیّا.7
امام باقر ( به خدا قسم، در کودکی به علی (حکمت و دانش عنایت شد، چنان‌که به یحیی‌بن‌زکریّا (از کودکی حکمت و دانش عطا شد.