آیه ۷۵ - سوره مریم

آیه قُلْ مَنْ كانَ فِي الضَّلالَةِ فَلْيَمْدُدْ لَهُ الرَّحْمنُ مَدًّا حَتَّى إِذا رَأَوْا ما يُوعَدُونَ إِمَّا الْعَذابَ وَ إِمَّا السَّاعَةَ فَسَيَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ شَرٌّ مَكاناً وَ أَضْعَفُ جُنْداً [75]

بگو: «آن‌ها كه در گمراهى بوده‌اند، بايد خداوند به آن‌ها مهلت دهد تا زمانى‌كه وعده‌ی الهى را با چشم خود ببينند: يا مجازات [اين دنيا]، يا [عذاب] قيامت را! [و به‌زودى] خواهند دانست چه كسى جايگاهش بدتر، و لشكرش ناتوان‌تر است»!

۱
(مریم/ ۷۵)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌بَصِیرٍ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) .. قُلْتُ قَوْلُهُ مَنْ کانَ فِی الضَّلالَةِ فَلْیَمْدُدْ لَهُ الرَّحْمنُ مَدًّا قَالَ کُلُّهُمْ کَانُوا فِی الضَّلَالَهًِْ لَا یُؤْمِنُونَ بِوَلَایَهًِْ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) وَ لَا بِوَلَایَتِنَا فَکَانُوا ضَالِّینَ مُضِلِّینَ فَیَمُدُّ لَهُمْ فِی ضَلَالَتِهِمْ وَ طُغْیَانِهِمْ حَتَّی یَمُوتُوا فَیُصَیِّرُهُمُ اللَّهُ شَرّاً مَکَاناً وَ أَضْعَفَ جُنْداً قُلْتُ قَوْلُهُ حَتَّی إِذا رَأَوْا ما یُوعَدُونَ إِمَّا الْعَذابَ وَ إِمَّا السَّاعَةَ فَسَیَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ شَرٌّ مَکاناً وَ أَضْعَفُ جُنْداً قَالَ أَمَّا قَوْلُهُ حَتَّی إِذا رَأَوْا ما یُوعَدُونَ فَهُوَ خُرُوجُ الْقَائِمِ (عجل الله تعالی فرجه الشریف) وَ هُوَ السَّاعَهًُْ فَسَیَعْلَمُونَ ذَلِکَ الْیَوْمَ وَ مَا نَزَلَ بِهِمْ مِنَ اللَّهِ عَلَی یَدَیْ قَائِمِهِ فَذَلِکَ قَوْلُهُ مَنْ هُوَ شَرٌّ مَکاناً یَعْنِی عِنْدَ الْقَائِمِ (عجل الله تعالی فرجه الشریف)وَ أَضْعَفُ جُنْدا.

امام صادق ( ابوبصیر گوید: ... به امام (عرض کردم: «سخن خداوند عزّوجلّ: مَنْ کانَ فِی الضَّلالَةِ فَلْیَمْدُدْ لَهُ الرَّحْمنُ مَدًّا یعنی چه»؟ فرمود: «همه آن‌ها در ضلالت بودند و به ولایت امیر المؤمنین و ما ایمان نداشتند، گمراه و گمراه‌کننده بودند. خداوند گمراهی و سرکشی آن‌ها را گسترش داد تا بمیرند و بدون یار و یاور به بدترین جایگاه منتقل شوند». گفتم: «این آیه: حَتَّی إِذا رَأَوْا ما یُوعَدُونَ إِمَّا الْعَذابَ وَ إِمَّا السَّاعَةَ فَسَیَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ شَرٌّ مَکاناً وَ أَضْعَفُ جُنْداً». فرمود: «امّا این قسمت آیه: حَتَّی إِذا رَأَوْا ما یُوعَدُونَ؛ منظور خروج قائم (است و همین معنی ساعت است، آن روز خواهند فهمید که از جانب خدا به وسیله حضرت مهدی (چه بر سر آن‌ها نازل شده، این است معنی آیه: مَنْ هُوَ شَرٌّ مَکاناً؛ یعنی نزد قائم (».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۱۳۲
الکافی؛ ج۱، ص۴۳۱/ بحار الأنوار، ج۲۴، ص۳۳۲/ نورالثقلین؛ «بتفاوت لفظی»
۲
(مریم/ ۷۵)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- حَتَّی إِذا رَأَوْا ما یُوعَدُونَ قَالَ الْقَائِمُ (عجل الله تعالی فرجه الشریف)وَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام).

علیّ‌بن‌ابراهیم ( حَتَّی إِذا رَأَوْا مایُوعَدُونَ؛ مقصود قائم آل محمّد (و امیرالمؤمنین (است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۱۳۲
بحار الأنوار، ج۵۳، ص۸۹
۳
(مریم/ ۷۵)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- یَعْنِی مِنْ قَبْلِ أَنْ تَجِیءَ هَذِهِ الْآیَهًُْ وَ هَذِهِ الْآیَهًُْ طُلُوعُ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا وَ إِنَّمَا یَکْتَفِی أُولُو الْأَلْبَابِ وَ الْحِجَی وَ أُولُو النُّهَی أَنْ یَعْلَمُوا أَنَّهُ إِذَا انْکَشَفَ الْغِطَاءُ رَأَوْا ما یُوعَدُون.

امام علی ( یعنی پیش از آنکه این آیه و نشانه بیاید. و این آیه طلوع آفتاب از مغرب آن است و جز این نیست که صاحبان عقل‌های خالص و خردهای مانع از ناشایست، و صاحبان عقول بازدارنده، اکتفاء به این می‌کنند که چون پرده برداشته شود آنچه را که وعده داده می‌شوند می‌ببیند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۱۳۲
بحار الأنوار، ج۹۰، ص۱۳۸
۴
(مریم/ ۷۵)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ قَالَ عَلِیٌّ‌بْنُ‌إِبْرَاهِیمَ (رحمة الله علیه) فِی قَوْلِهِ حَتَّی إِذَا رَأَوْا مَا یُوعَدُونَ إِمَّا الْعَذابَ وَ إِمَّا السَّاعَةَ قَالَ: الْعَذَابُ الْقَتْلُ وَ السَّاعَهًُْ الْمَوْتُ.

علیّ‌بن‌ابراهیم ( حَتَّی إِذا رَأَوْا ما یُوعَدُونَ امّا الْعَذابَ وَ امّا السَّاعَةَ؛ الْعَذاب؛ کشته‌شدن و السَّاعَة مرگ است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۱۳۲
القمی؛ ج۲، ص۵۲
بیشتر