آیه ۲۱ - سوره مریم

آیه قالَ كَذلِكِ قالَ رَبُّكِ هُوَ عَلَيَّ هَيِّنٌ وَ لِنَجْعَلَهُ آيَةً لِلنَّاسِ وَ رَحْمَةً مِنَّا وَ كانَ أَمْراً مَقْضِيًّا [21]

گفت: «اين‌گونه پروردگارت فرموده: اين كار بر من آسان است. [ما او را مى‌آفرينيم] تا او را براى مردم نشانه‌اى قرار دهيم؛ و رحمتى باشد از سوى ما؛ و اين امرى است پايان‌يافته [و گفتگو ندارد]».

۱
(مریم/ ۲۱)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ لَمْ یَعْلَمْ جَبْرَئِیلُ (علیه السلام) أَیْضاً کَیْفِیَّهًَْ الْقُدْرَهًِْ فَقَالَ لَهَا کَذلِکِ قالَ رَبُّکِ هُوَ عَلَیَّ هَیِّنٌ وَ لِنَجْعَلَهُ آیَةً لِلنَّاسِ وَ رَحْمَةً مِنَّا وَ کانَ أَمْراً مَقْضِیًّا قَالَ فَنَفَخَ فِی جَیْبِهَا فَحَمَلَتْ بِعِیسَی (علیه السلام) بِاللَّیْلِ فَوَضَعَتْهُ بِالْغَدَاهًِْ وَ کَانَ حَمْلُهَا تِسْعَ سَاعَاتٍ جَعَلَ اللَّهُ الشُّهُورَ لَهَا سَاعَات.

علیّ‌بن‌ابراهیم ( جبرئیل که خود نیز کیفیّت امر حقّ و قدرت الهی را نمی‌دانست به مریم (گفت: کَذلِکِ قالَ رَبُّکِ هُوَ عَلَیَّ هَیِّنٌ وَ لِنَجْعَلَهُ آیَةً لِلنَّاسِ وَ رَحْمَةً مِنَّا وَ کانَ أَمْراً مَقْضِیًّا، پس جبرئیل در گریبان مریم (دمید و او در همان شب به عیسی (باردار شد و صبح نوزاد او را به دنیا آورد و مدّت حمل او نُه ساعت بود که خداوند هرساعت را برابر یک ماه قرار داده بود».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۳۸
بحار الأنوار، ج۱۴، ص۲۰۸/ القمی؛ ج۲، ص۴۸؛ «من النهار» زیادهًْ و «لها الشهود» بدل «الشهودلها»/ قصص الأنبیاءللجزایری؛ ص۴۰۴؛ «و لنجعله آتیه للناس ... و کان امر مقضیا» محذوف و «فی» بدل «ب» و «لها الشهود» بدل «الشهودلها»
۲
(مریم/ ۲۱)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌بَصِیرٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام): لِمَ خَلَقَ اللَّهُ عِیسَی (علیه السلام) مِنْ غَیْرِ أَبٍ وَ خَلَقَ سَائِرَ النَّاسِ مِنَ الْآبَاءِ وَ الْأُمَّهَاتِ؟ فَقَالَ: لِیَعْلَمَ النَّاسُ تَمَامَ قُدْرَتِهِ وَ کَمَالَهَا وَ یَعْلَمُوا أَنَّهُ قَادِرٌ عَلَی أَنْ یَخْلُقَ خَلْقاً مِنْ أُنْثَی مِنْ غَیْرِ ذَکَرٍ کَمَا هُوَ قَادِرٌ عَلَی أَنْ یَخْلُقَهُ مِنْ غَیْرِ ذَکَرٍ وَ لَا أُنْثَی وَ إِنَّهُ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ فَعَلَ ذَلِکَ لِیُعْلَمَ أَنَّهُ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ.

امام صادق ( ابوبصیر گوید: به امام صادق (عرض کردم: «چرا همانا خداوند حضرت عیسی (را بدون پدر خلق کرد و سایر مردم جز از پدر و مادر خلق نشدند [و نمی‌شوند]». فرمود: «برای آنکه مردم تمامیّت و کمال قدرت خدای قادر را بدانند که می‌تواند و قادر است بدون پدر و مادر خلق نماید و نیز بدون پدر خلق کند، همچنان‌که قادر است مردم را با پدر و مادر خلق نماید».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۳۸
علل الشرایع، ج۱، ص ۱۵
۳
(مریم/ ۲۱)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- وَ سَأَلُوهُ (علیه السلام) عَنِ الْمُتَشَابِهِ فِی الْقَضَاءِ فَقَالَ هُوَ عَشَرَهًُْ أَوْجَهٍ مُخْتَلِفَهًُْ الْمَعْنَی فَمِنْهُ قَضَاءُ فَرَاغٍ وَ قَضَاءُ عَهْدٍ وَ مِنْهُ قَضَاءُ إِعْلَامٍ وَ مِنْهُ قَضَاءُ فِعْلٍ وَ مِنْهُ قَضَاءُ إِیجَابٍ وَ مِنْهُ قَضَاءُ کِتَابٍ وَ مِنْهُ قَضَاءُ إِتْمَامٍ وَ مِنْهُ قَضَاءُ حُکْمٍ وَ فَصْلٍ وَ مِنْهُ قَضَاءُ خَلْقٍ وَ مِنْهُ قَضَاءُ نُزُولِ الْمَوْت ... أَمَّا قَضَاءُ الْکِتَابِ وَ الْحَتْمِ فَقَوْلُهُ تَعَالَی فِی قِصَّهًِْ مَرْیَمَ (سلام الله علیها) وَ کانَ أَمْراً مَقْضِیًّا أَیْ مَعْلُوما.

امام علی ( و همچنین از ایشان درباره‌ی متشابهات لفظ «قضاء» در قرآن سؤال نمودند که فرمود: «این لفظ بر ده وجه در قرآن آمده است که معانی متفاوتی دارند و شامل معانی فراغت، عهد، اعلام و آگاهی دادن، انجام کار، واجب کردن، مکتوب و حتمی کردن، اتمام، حکم، خلق و نزول مرگ می‌باشد. ... امّا «قضاء» به‌معنی «قطعی و حتمی‌بودن»، پس سخن خدای تعالی در قصّه‌ی مریم (است: وَ کانَ أَمْراً مَقْضِیًّا».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۳۸
بحار الأنوار، ج۹۰، ص۱۹
بیشتر