آیه وَ إِذْ قالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ إِنِّي خالِقٌ بَشَراً مِنْ صَلْصالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ [28]
و [به‌خاطر بياور] هنگامى را كه پروردگارت به فرشتگان گفت: «من بشرى را از گل خشكيده‌اى كه از گل بدبوى [تيره رنگى] گرفته شده، مى‌آفرينم.
الباقر (علیه السلام)- ... یَا إِسْحَاقَ! إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی لَمَّا کَانَ مُتَفَرِّداً بِالْوَحْدَانِیَّهًِْ ابْتَدَأَ الْأَشْیَاءَ لَا مِنْ شَیْءٍ فَأَجْرَی الْمَاءَ الْعَذْبَ عَلَی أَرْضٍ طَیِّبَهًٍْ طَاهِرَهًٍْ سَبْعَهًَْ أَیَّامٍ بِلَیَالِیهَا ثُمَّ نَضَبَ الْمَاءُ عَنْهَا فَقَبَضَ قَبْضَهًًْ مِنْ صَفْوَهًِْ ذَلِکَ الطِّینِ وَ هِیَ طِینَهًُْ أَهْلِ الْبَیْتِ (علیهم السلام) ثُمَّ قَبَضَ قَبْضَهًًْ مِنْ أَسْفَلِ ذَلِکَ الطِّینِ وَ هِیَ طِینَهًُْ شِیعَتِنَا ثُمَّ اصْطَفَانَا لِنَفْسِهِ فَلَوْ أَنَّ طِینَهًَْ شِیعَتِنَا تُرِکَتْ کَمَا تُرِکَتْ طِینَتُنَا لَمَا زَنَی أَحَدٌ مِنْهُمْ وَ لَا سَرَقَ وَ لَا لَاطَ وَ لَا شَرِبَ الْمُسْکِرَ وَ لَا اکْتَسَبَ شَیْئاً مِمَّا ذَکَرْتَ وَ لَکِنَّ اللَّهَ تَعَالَی أَجْرَی الْمَاءَ الْمَالِحَ عَلَی أَرْضٍ مَلْعُونَهًٍْ سَبْعَهًَْ أَیَّامٍ وَ لَیَالِیَهَا ثُمَّ نَضَبَ الْمَاءُ عَنْهَا ثُمَّ قَبَضَ قَبْضَهًًْ وَ هِیَ طِینَهًٌْ مَلْعُونَهًٌْ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ وَ هِیَ طِینَهًُْ خَبَالٍ وَ هِیَ طِینَهًُْ أَعْدَائِنَا فَلَوْ أَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ تَرَکَ طِینَتَهُمْ کَمَا أَخَذَهَا لَمْ تَرَوْهُمْ فِی خَلْقِ الْآدَمِیِّینَ وَ لَمْ یُقِرُّوا بِالشَّهَادَتَیْنِ وَ لَمْ یَصُومُوا وَ لَمْ یُصَلُّوا وَ لَمْ یُزَکُّوا وَ لَمْ یَحُجُّوا الْبَیْتَ وَ لَمْ تَرَوْا أَحَداً مِنْهُمْ بِحُسْنِ خُلُقٍ وَ لَکِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ‌وَتَعَالَی جَمَعَ الطِّینَتَیْنِ طِینَتَکُم وَ طِینَتَهُمْ فَخَلَطَهَا وَ عَرَکَهَا عَرْکَ الْأَدِیمِ وَ مَزَجَهَا بِالْمَاءَیْنِ فَمَا رَأَیْتَ مِنْ أَخِیکَ الْمُؤْمِنِ مِنْ شَرِّ لَفْظٍ أَوْ زِنًا أَوْ شَیْءٍ مِمَّا ذَکَرْتَ مِنْ شُرْبِ مُسْکِرٍ أَوْ غَیْرِهِ فَلَیْسَ مِنْ جَوْهَرِیَّتِهِ وَ لَا مِنْ إِیمَانِهِ إِنَّمَا هُوَ بِمَسْحَهًِْ النَّاصِبِ اجْتَرَحَ هَذِهِ السَّیِّئَاتِ الَّتِی ذَکَرْتَ وَ مَا رَأَیْتَ مِنَ النَّاصِبِ مِنْ حُسْنِ وَجْهٍ وَ حُسْنِ خُلُقٍ أَوْ صَوْمٍ أَوْ صَلَاهًٍْ أَوْ حَجِّ بَیْتٍ أَوْ صَدَقَهًٍْ أَوْ مَعْرُوفٍ فَلَیْسَ مِنْ جَوْهَرِیَّتِهِ إِنَّمَا تِلْکَ الْأَفَاعِیلُ مِنْ مَسْحَهًِْ الْإِیمَانِ اکْتَسَبَهَا وَ هُوَ اکْتِسَابُ مَسْحَهًِْ الْإِیمَان.
امام باقر (علیه السلام)- از آن جایی که خداوند متعال در یکتایی، یگانه است همه‌چیز را از هیچ به وجود آورد. او هفت شبانه روز آب گوارا را بر زمین نیکو و پاکیزه‌ای جاری ساخت؛ سپس آب فروکش کرد و خداوند مشتی از بهترین و خالص‌ترین بخش آن گِل را برگرفت که همان سرشت اهل بیت (علیهم السلام) است؛ آن‌گاه مشتی دیگر از پایین آن گِل را برگرفت که همان سرشت شیعیان ماست؛ سپس ما را برای خویش برگزید. اگر سرشت شیعیان ما همچون سرشت ما به‌حال خود رها می‌شد [و با گِلی دیگر مخلوط نمی‌گشت] هیچ‌یک از آنان زنا، دزدی و لواط نمی‌کرد و مایع مست‌کننده نمی‌نوشید و هیچ‌کدام از گناهانی که برشمردی را مرتکب نمی‌شد؛ ولی خداوند متعال آب‌شور را هفت شبانه‌روز بر زمینی نفرین شده جاری ساخت، سپس آب فروکش کرد و خداوند مشتی [از آن گِل] برگرفت که سرشتی نفرین شده، مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ و سرشت فساد و تباهی و سرشت دشمنان ماست. اگر خداوند عزّوجلّ سرشت آنان را به‌حال خود رها می‌کرد آنان را به‌صورت انسان‌ها نمی‌دیدید و آنان هرگز به شهادتین اقرار نمی‌کردند، روزه نمی‌گرفتند، نماز نمی‌خواندند، زکات نمی‌دادند و حجّ به‌جا نمی‌آوردند و هیچ‌یک از آنان را خوش‌اخلاق نمی‌دیدید؛ ولی خداوند تبارک‌وتعالی سرشت‌شما و آنان را جمع کرده و با یکدیگر مخلوط نموده و به‌مانند به‌هم پیچیده‌شدن چرم، آن‌را به هم مالید و با هر دو آب (گوارا و شور) مخلوط نمود. بنابراین هر بدی همچون بدزبانی، زنا یا هر گناه دیگری همچون نوشیدن مایع مست‌کننده یا گناهان دیگر که نام بردی از برادر مؤمنت دیدی از طبیعت و ایمان او نیست بلکه او به خاطر تماس با [سرشت] دشمن ما، این گناهانی که نام بردی را مرتکب می‌شود؛ و آن خوش‌رویی و خوش‌اخلاقی یا روزه، نماز، به‌جا آوردن حجّ، صدقه‌دادن یا هر کار خیر دیگری که از دشمن ما می‌بینی از طبیعت او نیست، بلکه این کارها به خاطر مخلوط‌شدن سرشت او با سرشت ایمان است و [در حقیقت] این‌کارها حاصل سرشت ایمان می‌باشد.