آیه وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّكَ يَضيقُ صَدْرُكَ بِما يَقُولُونَ [97]
ما مى‌دانيم سينه‌ات از آنچه آن‌ها مى‌گويند تنگ مى‌شود [و تو را سخت ناراحت مى‌كنند].
الصّادق (علیه السلام)- فَلَمَّا بَعَثَ اللَّهُ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ مُحَمَّد (صلی الله علیه و آله) أَسْلَمَ لَهُ الْعَقِبُ مِنَ الْمُسْتَحْفِظِینَ وَ کَذَّبَهُ بَنُوإِسْرَائِیلَ وَ دَعَا إِلَی اللَّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ وَ جَاهَدَ فِی سَبِیلِهِ ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ جَلَّ ذِکْرُهُ عَلَیْهِ أَنْ أَعْلِنْ فَضْلَ وَصِیِّکَ فَقَالَ رَبِّ إِنَّ الْعَرَبَ قَوْمٌ جُفَاهًٌْ لَمْ یَکُنْ فِیهِمْ کِتَابٌ وَ لَمْ یُبْعَثْ إِلَیْهِمْ نَبِیٌّ وَ لَا یَعْرِفُونَ فَضْلَ نُبُوَّاتِ الْأَنْبِیَاءِ (وَ لَا شَرَفَهُمْ وَ لَا یُؤْمِنُونَ بِی إِنْ أَنَا أَخْبَرْتُهُمْ بِفَضْلِ أَهْلِ بَیْتِی فَقَالَ اللَّهُ جَلَّ ذِکْرُهُ وَ لا تَحْزَنْ عَلَیْهِمْ. وَ قُلْ سَلامٌ فَسَوْفَ یَعْلَمُونَ فَذَکَرَ مِنْ فَضْلِ وَصِیِّهِ ذِکْراً فَوَقَعَ النِّفَاقُ فِی قُلُوبِهِمْ فَعَلِمَ رَسُولُ‌اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) ذَلِکَ وَ مَا یَقُولُونَ فَقَالَ اللَّهُ جَلَّ ذِکْرُهُ یَا مُحَمَّد (صلی الله علیه و آله) وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّکَ یَضِیقُ صَدْرُکَ بِما یَقُولُونَ*فَإِنَّهُمْ لا یُکَذِّبُونَکَ وَ لکِنَّ الظَّالِمِینَ بِآیاتِ اللهِ یَجْحَدُونَ وَ لَکِنَّهُمْ یَجْحَدُونَ بِغَیْرِ حُجَّهًٍْ لَهُمْ.
امام صادق (علیه السلام)- عبدالحمیدبن ابی‌دیلم در حدیثی از امام صادق (علیه السلام) روایت می‌کند که آن حضرت فرمود: «زمانی‌که خداوند، حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) را به پیامبری برانگیخت، نسل او را از شرّ بدخواهان حفظ کرد. یهودیان او را تکذیب کردند. امّا او مردم را به‌سوی خدا فراخواند و در راه او جهاد کرد. سپس خداوند بر او وحی فرستاد که فضیلت وصی و جانشین خودت را اعلام کن. اعراب قوم سرسخت و نادانی بودند. هرگز کتابی در میان آن‌ها وجود نداشت و پیامبری به‌سوی آنان فرستاده نشده بود و از نبوّت پیامبران و عظمت آن‌ها اطّلاعی نداشتند و اگر من برای آن‌ها درباره‌ی فضایل اهل بیتم (سخن بگویم، به من ایمان نخواهند آورد. خداوند خطاب به پیامبرش (صلی الله علیه و آله) فرمود: و به‌خاطر آنچه آن‌ها دارند، غمگین مباش!. (حجر/۸۸) همچنین فرمود: بگو: «سلام بر شما»، امّا به‌زودی خواهند دانست!. (زخرف/۸۹) پیامبر (صلی الله علیه و آله) نیز برخی از فضایل وصی و جانشین خود را بیان فرمود. این امر باعث به وجود آمدن نفاق در دل‌هایشان شد. پیامبر (صلی الله علیه و آله) از این امر اطّلاع یافت. خداوند خطاب به او آیات زیر را نازل فرمود: و لقَدْ نَعْلمُ أَنَّکَ یضِیقُ صَدْرُکَ بِمَا یقُولونَ، فَإِنَّهُمْ لاَ یکَذِّبُونَکَ ولکِنَّ الظَّالمِینَ بِآیاتِ اللهِ یجْحَدُونَ؛ آن‌ها بدون داشتن هیچ‌گونه دلیلی آیه‌های خداوند را انکار می‌کنند.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ حَفْصِ‌بْنِ‌غِیَاثٍ قَالَ قَالَ أَبُوعَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) یَا حَفْصُ إِنَّ مَنْ صَبَرَ صَبَرَ قَلِیلًا وَ إِنَّ مَنْ جَزِعَ جَزِعَ قَلِیلًا ثُمَّ قَالَ عَلَیْکَ بِالصَّبْرِ فِی جَمِیعِ أُمُورِکَ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ بَعَثَ مُحَمَّد (صلی الله علیه و آله) فَأَمَرَهُ بِالصَّبْرِ وَ الرِّفْقِ ... فَصَبَرَ رَسُولُ‌اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) حَتَّی نَالُوهُ بِالْعَظَائِمِ وَ رَمَوْهُ بِهَا فَضَاقَ صَدْرُهُ فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ عَلَیْهِ وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّکَ یَضِیقُ صَدْرُکَ بِما یَقُولُونَ* فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَ کُنْ مِنَ السَّاجِدِین.
امام صادق (علیه السلام)- ای حفص! هرکس صبر کند، قطعاً مدّت کوتاهی صبر خواهد کرد و هرکس بی‌تابی کند، او نیز مدّت کوتاهی بی‌تابی خواهد کرد. [بالاخره این عمر و این مدّت کوتاه سپری می‌شود]. پس حضرت فرمود: «برتو باد که در تمام کارهایت صبر و بردباری داشته باشی که خداوند عزّوجلّ محمّد (صلی الله علیه و آله) را مبعوث کرد و به او دستور صبر و ملایمت داد ... حضرت هم صبر نمود، به‌طوری که مصائب بزرگی به حضرت وارد ساختند، که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) سینه‌اش به تنگ آمد. خداوند عزّوجلّ این آیه را نازل کرد: وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّکَ یَضِیقُ صَدْرُکَ بِما یَقُولُونَ فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَ کُنْ مِنَ السَّاجِدِین.
علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- ثُمَّ قَالَ اللهُ وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّکَ یَضِیقُ صَدْرُکَ بِما یَقُولُونَ أی بِمَا یُکَذِّبُونَکَ وَ یَذکُرُونَ اللهَ فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَ کُنْ مِنَ السَّاجِدِینَ.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- سپس خداوند متعال فرمود: وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّکَ یَضِیقُ صَدْرُکَ بِما یَقُولُونَ؛ یعنی به خاطر اینکه تو را تکذیب می‌کنند و خدا را یاد می‌کنند؛ فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَ کُنْ مِنَ السَّاجِدینَ.