آیه ۹۵ - سوره حجر

آیه إِنَّا كَفَيْناكَ الْمُسْتَهْزِئينَ [95]

به يقين ما شرّ استهزاكنندگان را از تو دفع‌ كرديم.

سبب نزول

۱
(حجر/ ۹۵)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ لَمَّا أَتَی عَلَی رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) زَمَانٌ عِنْدَ ذَلِکَ أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَیْهِ فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکِینَ فَخَرَجَ رَسُولُ‌اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ قَامَ عَلَی الْحِجْرِ وَ قَالَ یَا مَعْشَرَ قُرَیْشٍ یَا مَعْشَرَ الْعَرَبِ أَدْعُوکُمْ إِلَی عِبَادَهًِْ اللَّهِ وَ خَلْعِ الْأَنْدَادِ وَ الْأَصْنَامِ وَ أَدْعُوکُمْ إِلَی شَهَادَهًِْ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنِّی رَسُولُ اللَّهِ (علیه السلام) فَأَجِیبُونِی تَمْلِکُونَ بِهَا الْعَرَبَ وَ تَدِینُ لَکُمْ بِهَا الْعزّ‌وجلّمُ وَ تَکُونُونَ مُلُوکاً فَاسْتَهْزَءُوا مِنْهُ وَ ضَحِکُوا وَ قَالُوا جُنَّ مُحَمَّدبْنُ‌عَبْدِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ آذَوْهُ بِأَلْسِنَتِهِمْ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وقتی بر رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله) زمانی رسید که خداوند این آیه را بر او نازل کرد: فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمشْرِکِینَ ایشان خارج شد و بر حِجر اسماعیل (علیه السلام) ایستاد و فرمود: «ای جماعت قریش و ای جماعت عرب! شما را به پرستش خداوند و کنار شریک‌ها و بت‌ها فرا می‌خوانم و شما را دعوت می‌کنم به اینکه گواهی دهید خدایی جزء الله نیست چراکه من فرستاده‌ی خدا هستم! مرا اجابت کنید تا عرب فرمانروا شود و عجم به فرمانتان درآید و پادشاهان بهشت شوید». آن‌ها او را مسخره کرده و خندیدند و گفتند: محمدبن‌عبدالله دیوانه شده است و او را با زبان‌هایشان آزردند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۵۷۸
بحارالأنوار، ج۱۸، ص۱۸۵/ إعلام الوری، ص۳۹/ قصص الأنبیاءللراوندی، ص۳۱۸

به یقین ما شرّ استهزاکنندگان را از تو دفع کردیم

۱ -۱
(حجر/ ۹۵)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ کَانَ الْمُسْتَهْزِءُونَ بِرَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) خَمْسَهًًْ الولیدبن‌المغیرهًْ وَ الْعَاصُ‌بْنُ‌وَائِلٍ وَ الْأَسْوَدُبْنُ‌الْمُطَّلِبِ وَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) دَعَا عَلَیْهِ لِمَا کَانَ بَلَغَهُ مِنْ إِیذَائِهِ وَ اسْتِهْزَائِهِ فَقَالَ اللَّهُمَّ أَعْمِ بَصَرَهُ وَ أَثْکِلْهُ بِوَلَدِهِ فَعَمِیَ بَصَرُهُ وَ قُتِلَ وَلَدُهُ بِبَدْرٍ وَ الْأَسْوَدُبْنُ‌عَبْدِ یَغُوثَ وَ الْحَارِثُ‌بْنُ‌طَلَاطِلَهًَْ الْخُزَاعِیُّ فَمَرَّ الولیدبن‌المغیرهًْ بِرَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ مَعَهُ جبرئیل (علیه السلام) فَقَالَ جبرئیل (علیه السلام) یَا مُحَمَّد (صلی الله علیه و آله) هَذَا الولیدبن‌المغیرهًْ وَ هُوَ مِنَ الْمُسْتَهْزِءِینَ بِکَ قَالَ نَعَمْ وَ قَدْ کَانَ مَرَّ بِرَجُلٍ مِنْ خُزَاعَهًَْ عَلَی بَابِ الْمَسْجِدِ وَ هُوَ یَرِیشُ نِبَالًا لَهُ فَوَطِئَ عَلَی بَعْضِهَا فَأَصَابَ أَسْفَلَ عَقِبِهِ قِطْعَهًٌْ مِنْ ذَلِکَ فَدَمِیَتْ فَلَمَّا مَرَّ بِجبرئیل (علیه السلام) أَشَارَ إِلَی ذَلِکَ الْمَوْضِعِ فَرَجَعَ الْوَلِیدُ إِلَی مَنْزِلِهِ وَ نَامَ عَلَی سَرِیرِهِ وَ کَانَتِ ابْنَتُهُ نَائِمَهًًْ أَسْفَلَ مِنْهُ فَانْفَجَرَ الْمَوْضِعُ الَّذِی أَشَارَ إِلَیْهِ جبرئیل (علیه السلام) أَسْفَلَ عَقِبِهِ فَسَالَ مِنْهُ الدَّمُ حَتَّی صَارَ إِلَی فِرَاشِ ابْنَتِهِ فَانْتَبَهَتِ ابْنَتُهُ فَقَالَتِ الْجَارِیَهًُْ انْحَلَّ وِکَاءُ الْقِرْبَهًِْ قَالَ الْوَلِیدُ مَا هَذَا وِکَاءَ الْقِرْبَهًِْ وَ لَکِنَّهُ دَمُ أَبِیکِ فَاجْمَعِی لِی وُلْدِی وَ وُلْدَ أَخِی فَإِنِّی مَیِّتٌ فَجَمَعَتْهُمْ فَقَالَ لِعَبْدِ اللَّهِ‌بْنِ‌أَبِی‌رَبِیعَهًَْ إِنَّ عُمَارَهًَْ‌بْنَ‌الْوَلِیدِ بِأَرْضِ الْحَبَشَهًِْ بِدَارٍ مَضِیعَهًٍْ فَخُذْ کِتَاباً مِنْ مُحَمَّد (صلی الله علیه و آله) إِلَی النَّجَاشِیِّ أَنْ یَرُدَّهُ ثُمَّ قَالَ لِابْنِهِ هَاشِمٍ وَ هُوَ أَصْغَرُ وُلْدِهِ یَا بُنَیَّ أُوصِیکَ بِخَمْسِ خِصَالٍ فَاحْفَظْهَا أُوصِیکَ بِقَتْلِ أَبِی‌رُهْمٍ الدَّوْسِیِّ وَ إِنْ أَعْطَوْکُمْ ثَلَاثَ دِیَاتٍ فَإِنَّهُ غَلَبَنِی عَلَی امْرَأَتِی وَ هِیَ بِنْتُهُ وَ لَوْ تَرَکَهَا وَ بَعْلَهَا کَانَتْ تَلِدُ لِیَ ابْناً مِثْلَکَ وَ دَمِی فِی خُزَاعَهًَْ وَ مَا تَعَمَّدُوا قَتْلِی وَ أَخَافُ أَنْ تَنْسَوْا بَعْدِی وَ دَمِی فِی بَنِی خُزَیْمَهًَْ‌بْنِ‌عَامِرٍ وَ دِیَاتِی فِی سَقِیفٍ فَخُذْهُ وَ لِأُسْقُفِّ نَجْرَانَ عَلَیَّ مِائَتَا دِینَارٍ فَاقْضِهَا ثُمَّ فَاضَتْ نَفْسُهُ وَ مَرَّ أَبُو زَمْعَهًَْ الْأَسْوَدُ بِرَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَأَشَارَ جبرئیل (علیه السلام) إِلَی بَصَرِهِ فَعَمِیَ وَ مَاتَ وَ مَرَّ بِهِ الْأَسْوَدُبْنُ‌عَبْدِ یَغُوثَ فَأَشَارَ جبرئیل (علیه السلام) إِلَی بَطْنِهِ فَلَمْ یَزَلْ یَسْتَسْقِی حَتَّی انْشَقَّ بَطْنُهُ وَ مَرَّ الْعَاصُ‌بْنُ‌وَائِلٍ فَأَشَارَ جبرئیل (علیه السلام) إِلَی رِجْلِهِ فَدَخَلَ عُودٌ فِی أَخْمَصِ قَدَمِهِ وَ خَرَجَتْ مِنْ ظَاهِرِهِ وَ مَاتَ وَ مَرَّ ابْنُ‌الطَّلَاطِلَهًِْ فَأَرْسَلَ اللَّهُ إِلَیْهِ جبرئیل (علیه السلام) فَأَشَارَ إِلَی وَجْهِهِ فَخَرَجَ إِلَی جِبَالِ تِهَامَهًَْ فَأَصَابَتْهُ السَّمَائِمُ ثُمَّ اسْتَسْقَی حَتَّی انْشَقَّ بَطْنُهُ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ إِنَّا کَفَیْناکَ الْمُسْتَهْزِئِینَ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- آنان که پیامبر (علیه السلام) را مسخره می‌کردند، پنج‌نفر بودند: ولیدبن‌مُغیره، عاص‌بن‌وائل، اسودبن‌مُطَّلِب و اسودبن‌عبد یَغُوث و حارث‌بن‌طُلاطِله خُزاعی. به خاطر شدّت آزار و اذیّتی که ولید نسبت به پیامبر (صلی الله علیه و آله) روا می‌داشت، حضرت او را نفرین کرد و فرمود: «خدایا چشمش را کور کن و داغ فرزند را به او بچشان». چشمان او کور شد و فرزندش در جنگ بدر کشته شد. همچنین حضرت اسودبن‌عبد یغوث و حارث‌بن‌طلاطله خزاعی را هم نفرین کرد. ولیدبن‌مغیره از کنار پیامبر (صلی الله علیه و آله) گذشت و جبرئیل کنار حضرت بود، گفت: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! این ولیدبن‌مغیره، یکی از کسانی است که تو را مسخره می‌کند». پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «آری». مردی از خُزاعه کنار مسجد نشسته و به تیرهایش پر می‌بست. ولید بر روی تیر پا گذاشته و قطعه‌ای از آن در پاشنه پایش فرو رفته بود و خونریزی داشت. جبرئیل به آن نقطه اشاره کرد. ولید به منزل رفت و بر بستر خود خوابید. دخترش پایین‌تر از او خوابیده بود. ناگهان خون از آن پاشنه مجروحی که جبرئیل به آن اشاره کرده بود، فوران زد تا به بستر دخترش رسید. دختر متوجّه رطوبت و خیسی شد. و گفت: «ای کنیز، بند مشک پاره شده است». ولید گفت: «این بند مشک نیست که پاره شده، بلکه خون پدرت است، پسران و برادرزاده‌هایم را اینجا جمع کن که من از دنیا خواهم رفت». دختر چنین کرد. ولید به عبد الله‌بن‌ربیعه گفت: «عُمارهًْ‌بن‌ولید در حبشه و در خانه‌ای تنگ زندگی می‌کند؛ نامه‌ای از محمّد (صلی الله علیه و آله) برای نجاشی بگیر تا او را برگرداند و به پسرش هاشم که کوچک‌ترین پسرش بود، گفت: «پسرم پنج وصیّت به تو می‌گویم آنها را انجام بده. اوّل آنکه ابودِرهَم دَوسی را بکش؛ زیرا او همسر من را که دختر او بود به زور از من گرفت، درحالی‌که اگر او و شوهرش را به حال خود رها می‌کرد، برای من پسری چون تو زاده بود. انتقام خون مرا از خُزاعه بگیر، هرچند متعمّداً مرا نکشتند، امّا می‌ترسم بعد از من آن را فراموش کنید. انتقام مرا از بنی خُزَیمهًْ‌بن‌عامر بگیر، و در ثقیف دیه‌هایی دارم، آنها را بگیر و دویست دینار به اسقف نَجران مقروض هستم، آن را بپرداز. آنگاه جان داد». ابوزمعه اسود از کنار رسول خدا (صلی الله علیه و آله) گذشت و جبرئیل به چشمان او اشاره‌ای کرد. او کور شد و به هلاکت رسید. همچنین جبرئیل اشاره‌ای به شکم اسودبن‌عبد یغوث کرد و وی مرض استقساء و عطش شدید گرفت تا اینکه شکمش پاره شد. به پاهای عاص‌بن‌وائل اشاره‌ای کرد و چوبی در گودی کف پایش فرو رفت و از روی پا بیرون آمد و هلاک شد. به صورت حارث‌بن‌طُلاطِله اشاره‌ای کرد، حارث به کوه‌های تهامه رفت، باد گرم و سوزان بر او وزیدن گرفت و وی دچار عطش فراوان شد تا اینکه شکمش پاره شد و مرد، و این معنی آیه‌ی إِنَّا کَفَیْنَاکَ المُسْتَهْزِئِینَ می‌باشد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۵۷۸
بحارالأنوار، ج۱۸، ص۵۳/ العیاشی، ج۲، ص۲۵۲/ القمی، ج۱، ص۳۷۷/ البرهان/ نورالثقلین
۱ -۲
(حجر/ ۹۵)

الحسین (علیه السلام)- عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ (علیه السلام) أَنَّ یَهُودِیّاً مِنْ یَهُودِ الشَّامِ وَ أَحْبَارِهِمْ کَانَ قَدْ قَرَأَ التَّوْرَاهًَْ وَ الْإِنْجِیلَ وَ الزَّبُورَ وَ صُحُفَ الْأَنْبِیَاءِ (علیه السلام) وَ عَرَفَ دَلَائِلَهُمْ جَاءَ إِلَی مَجْلِسٍ فِیهِ أَصْحَابُ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ فِیهِمْ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ (علیه السلام) وَ ابْنُ عَبَّاسٍ وَ أَبُو مَعْبَدٍ الْجُهَنِیُّ فَقَالَ یَا أُمَّهًَْ مُحَمَّدٍ مَا تَرَکْتُمْ لِنَبِیٍّ دَرَجَهًًْ وَ لَا لِمُرْسَلٍ فَضِیلَهًًْ إِلَّا نَحَلْتُمُوهَا نَبِیَّکُمْ فَهَلْ تُجِیبُونِّی عَمَّا أَسْأَلُکُمْ عَنْهُ فَکَاعَ الْقَوْمُ عَنْهُ فَقَالَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ (علیه السلام) نَعَمْ مَا أَعْطَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ نَبِیّاً دَرَجَهًًْ وَ لَا مُرْسَلًا فَضِیلَهًًْ إِلَّا وَ قَدْ جَمَعَهَا لِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ زَادَ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) عَلَی الْأَنْبِیَاءِ أَضْعَافاً مُضَاعَفَهًًْ فَقَالَ لَهُ الْیَهُودِیُّ فَهَلْ أَنْتَ مُجِیبُنِی قَالَ لَهُ نَعَمْ سَأَذْکُرُ لَکَ الْیَوْمَ مِنْ فَضَائِلِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مَا یُقِرُّ اللَّهُ بِهِ أَعْیُنَ الْمُؤْمِنِینَ وَ یَکُونُ فِیهِ إِزَالَهًٌْ لِشَکِّ الشَّاکِّینَ فِی فَضَائِلِهِ إِنَّهُ عَلَیْهِ الصَّلَاهًُْ وَ السَّلَامُ کَانَ إِذَا ذَکَرَ لِنَفْسِهِ فَضِیلَهًًْ قَالَ وَ لَا فَخْرَ وَ أَنَا أَذْکُرُ لَکَ فَضَائِلَهُ غَیْرَ مُزْرٍ بِالْأَنْبِیَاءِ وَ لَا مُنْتَقِصٍ لَهُمْ وَ لَکِنْ شُکْراً لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَی مَا أَعْطَی مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) مِثْلَ مَا أَعْطَاهُمْ وَ مَا زَادَهُ اللَّهُ وَ مَا فَضَّلَهُ عَلَیْهِم فَقَالَ لَهُ الْیَهُودِیُ إِنِّی أَسْأَلُکَ فَأَعِدَّ لَهُ جَوَاباً فَقَالَ لَهُ عَلِیٌّ (علیه السلام) هَات ... فَذَکَرَ لَهُ الیَهُودِیُّ مَا أعطَی اللهُ عَزّ‌وَ‌جَلّ الأنبِیَاءَ (فَذَکَرَ لَهُ أمِیرُالمُؤمِنینَ (علیه السلام) مَا أعطَی اللهُ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) فِی مُقَابِلَهًِْ مَا أعطَی اللهُ تَعَالَی الأنبِیَاءَ وَ زَادَ محمد (صلی الله علیه و آله) علیهم و کان فیما قَالَ لَهُ الْیَهُودِیُّ فَإِنَّ هَذَا مُوسَی بْنُ عِمْرَانَ قَدْ أَرْسَلَهُ اللَّهُ إِلَی فِرْعَوْنَ وَ أَرَاهُ الْآیَهًَْ الْکُبْری قَالَ لَهُ عَلِیٌّ (علیه السلام) لَقَدْ کَانَ کَذَلِکَ وَ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) أَرْسَلَهُ إِلَی فَرَاعِنَهًٍْ شَتَّی مِثْلَ أَبِی جَهْلِ بْنِ هِشَامٍ وَ عُتْبَهًَْ بْنِ رَبِیعَهًَْ وَ شَیْبَهًَْ وَ أَبِی الْبَخْتَرِیِّ وَ النَّضْرِ بْنِ الْحَارِثِ وَ أُبَیِّ بْنِ خَلَفٍ وَ مُنَبِّهٍ وَ نُبَیْهٍ ابْنَیِ الْحَجَّاجِ وَ إِلَی الْخَمْسَهًِْ الْمُسْتَهْزِءِینَ الْوَلِیدِ بْنِ الْمُغِیرَهًِْ الْمَخْزُومِیِّ وَ الْعَاصِ بْنِ وَائِلٍ السَّهْمِیِّ وَ الْأَسْوَدِ بْنِ عَبْدِ یَغُوثَ الزُّهْرِیِّ وَ الْأَسْوَدِ بْنِ الْمُطَّلِبِ وَ الْحَارِثِ بْنِ الطَّلَاطِلَهًِْ فَأَرَاهُمُ الْآیَاتِ فِی الْآفاقِ وَ فِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّی تَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُ قَالَ لَهُ الْیَهُودِیُّ لَقَدِ انْتَقَمَ اللَّهُ لِمُوسَی (علیه السلام) مِنْ فِرْعَوْنَ قَالَ لَهُ عَلِیٌّ (علیه السلام) لَقَدْ کَانَ کَذَلِکَ وَ لَقَدِ انْتَقَمَ اللَّهُ جَلَّ اسْمُهُ لِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) مِنَ الْفَرَاعِنَهًِْ فَأَمَّا الْمُسْتَهْزِءُونَ فَقَدْ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی إِنَّا کَفَیْناکَ الْمُسْتَهْزِئِینَ فَقَتَلَ اللَّهُ کُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمْ بِغَیْرِ قِتْلَهًِْ صَاحِبِهِ فِی یَوْمٍ وَاحِدٍ فَأَمَّا الْوَلِیدُ بْنُ الْمُغِیرَهًِْ فَمَرَّ بِنَبْلٍ لِرَجُلٍ مِنْ خُزَاعَهًَْ قَدْ رَاشَهُ وَ وَضَعَهُ فِی الطَّرِیقِ فَأَصَابَهُ شَظِیَّهًٌْ مِنْهُ فَانْقَطَعَ أَکْحَلُهُ حَتَّی أَدْمَاهُ فَمَاتَ وَ هُوَ یَقُولُ قَتَلَنِی رَبُّ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ أَمَّا الْعَاصُ بْنُ وَائِلٍ فَإِنَّهُ خَرَجَ فِی حَاجَهًٍْ لَهُ إِلَی مَوْضِعٍ فَتَدَهْدَهَ تَحْتَهُ حَجَرٌ فَسَقَطَ فَتَقَطَّعَ قِطْعَهًًْ قِطْعَهًًْ فَمَاتَ وَ هُوَ یَقُولُ قَتَلَنِی رَبُّ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ أَمَّا الْأَسْوَدُ بْنُ عَبْدِ یَغُوثَ فَإِنَّهُ خَرَجَ یَسْتَقْبِلُ ابْنَهُ زَمْعَهًَْ فَاسْتَظَلَ بِشَجَرَهًٍْ فَأَتَاهُ جَبْرَئِیلُ (علیه السلام) فَأَخَذَ رَأْسَهُ فَنَطَحَ بِهِ الشَّجَرَهًَْ فَقَالَ لِغُلَامِهِ امْنَعْ عَنِّی هَذَا فَقَالَ مَا أَرَی أَحَداً یَصْنَعُ بِکَ شَیْئاً إِلَّا نَفْسَکَ فَقَتَلَهُ وَ هُوَ یَقُولُ قَتَلَنِی رَبُّ مُحَمَّدٍ وَ أَمَّا الْأَسْوَدُ بْنُ الْمُطَّلِبِ فَإِنَّ النَّبِیَّ (صلی الله علیه و آله) دَعَا عَلَیْهِ أَنْ یُعْمِیَ اللَّهُ بَصَرَهُ وَ أَنْ یُثْکِلَهُ وُلْدَهُ فَلَمَّا کَانَ فِی ذَلِکَ الْیَوْمِ خَرَجَ حَتَّی صَارَ إِلَی مَوْضِعٍ فَأَتَاهُ جَبْرَئِیلُ بِوَرَقَهًٍْ خَضْرَاءَ فَضَرَبَ بِهَا وَجْهَهُ فَعَمِیَ وَ بَقِیَ حَتَّی أَثْکَلَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وُلْدَهُ وَ أَمَّا الْحَارِثُ بْنُ الطَّلَاطِلَهًِْ فَإِنَّهُ خَرَجَ مِنْ بَیْتِهِ فِی السَّمُومِ فَتَحَوَّلَ حَبَشِیّاً فَرَجَعَ إِلَی أَهْلِهِ فَقَالَ أَنَا الْحَارِثُ فَغَضِبُوا عَلَیْهِ فَقَتَلُوهُ وَ هُوَ یَقُولُ قَتَلَنِی رَبُّ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ رُوِیَ أَنَ الْأَسْوَدَ بْنَ الْحَارِثِ أَکَلَ حُوتاً مَالِحاً فَأَصَابَهُ الْعَطَشُ فَلَمْ یَزَلْ یَشْرَبُ الْمَاءَ حَتَّی انْشَقَّ بَطْنُهُ فَمَاتَ وَ هُوَ یَقُولُ قَتَلَنِی رَبُّ مُحَمَّدٍ کُلُّ ذَلِکَ فِی سَاعَهًٍْ وَاحِدَهًٍْ وَ ذَلِکَ أَنَّهُمْ کَانُوا بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَقَالُوا لَهُ یَا مُحَمَّدُ نَنْتَظِرُ بِکَ إِلَی الظُّهْرِ فَإِنْ رَجَعْتَ عَنْ قَوْلِکَ وَ إِلَّا قَتَلْنَاکَ فَدَخَلَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) فِی مَنْزِلِهِ فَأَغْلَقَ عَلَیْهِ بَابَهُ مُغْتَمّاً لِقَوْلِهِمْ فَأَتَاهُ جَبْرَئِیلُ (علیه السلام) عَنِ اللَّهِ سَاعَتَهُ فَقَالَ لَهُ یَا مُحَمَّدُ السَّلَامُ یَقْرَأُ عَلَیْکَ السَّلَامَ وَ هُوَ یَقُولُ فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِکِینَ یَعْنِی أَظْهِرْ أَمْرَکَ لِأَهْلِ مَکَّهًَْ وَ ادْعُهُمْ إِلَی الْإِیمَانِ قَالَ یَا جَبْرَئِیلُ کَیْفَ أَصْنَعُ بِالْمُسْتَهْزِءِینَ وَ مَا أَوْعَدُونِی قَالَ لَهُ إِنَّا کَفَیْناکَ الْمُسْتَهْزِئِینَ قَالَ یَا جَبْرَئِیلُ کَانُوا السَّاعَهًَْ بَیْنَ یَدَیَّ قَالَ قَدْ کُفِیتَهُمْ فَأَظْهَرَ أَمْرَهُ عِنْدَ ذَلِک وَ أَمَّا بَقِیَّتُهُمْ مِنَ الْفَرَاعِنَهًِْ فَقُتِلُوا یَوْمَ بَدْرٍ بِالسَّیْفِ وَ هَزَمَ اللَّهُ الْجَمْعَ وَ وَلَّوُا الدُّبُر.

امام حسین (علیه السلام)- [از امام کاظم (علیه السلام) نقل است که آن حضرت به‌واسطه‌ی پدران گرامش،] از امام حسین (علیه السلام) روایت کرده است که فرمود: «روزی یکی از علمای یهودی اهل شام که کتب آسمانی تورات و انجیل و زبور و صحف پیامبران (را خوانده و بر دلایل و براهین همه‌ی آن‌ها واقف و آگاه بود به مجلسی وارد شد که در آن گروهی از اصحاب رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، حضرت امیر (علیه السلام) و ابن‌عبّاس و ابن‌مسعود، و ابو معبد الجهنیّ حضور داشتند». یهودی گفت: «ای امّت محمّد (صلی الله علیه و آله)! هیچ درجه و فضیلتی را از انبیاء و مرسلین (ترک نگفتید، جز آنکه همه‌ی آن‌ها را به پیامبر خودتان نسبت دادید. حال حاضرید به سؤالات من در آن مورد پاسخ گویید»؟ با شنیدن این سؤال، همه خاموش شدند و هیچ نگفتند. حضرت امیر (علیه السلام) وقتی این‌گونه دید، فرمود: «آری، من حاضرم! و این را باز تکرار می‌کنم که خداوند متعال هیچ درجه و فضیلتی به انبیاء و مرسلین (عطا نفرمود، جز آنکه همه‌ی آن‌ها را به محمّد (صلی الله علیه و آله) بخشید، بلکه چندین برابر آن را به محمّد (صلی الله علیه و آله) عطا فرمود». عالم یهودی پرسید: «آیا تو پاسخ مرا خواهی داد»؟ حضرت (علیه السلام) فرمود: «آری، امروز برای تو فضایلی از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را ذکر خواهم کرد که موجب روشنایی چشم مؤمنین و برطرف‌کننده‌ی تردید شک‌کنندگان در فضایل آن حضرت شود. آن حضرت هرگاه فضیلتی را برای خود بر می‌شمرد، می‌فرمود: «مرا هیچ فخری به آن نیست». و من اکنون به نوعی فضایل آن حضرت را ذکر می‌کنم که هیچ خللی در شخصیّت انبیای دیگر پیش نیاید، و این را فقط و فقط به جهت شکر خداوند در بخشش‌هایش به محمّد (صلی الله علیه و آله)، همانند آنچه به تمام انبیاء (داده است ذکر می‌کنم». عالم یهودی گفت: «من از شما می‌پرسم و تو پاسخ خود را آماده کن». حضرت (علیه السلام) فرمود: شروع کن». عالم یهودی گفت: «این حضرت موسی (علیه السلام) است که خداوند او را نزد فرعون فرستاد و معجزه‌ی بزرگی را به دست او نمایان ساخت». حضرت (علیه السلام) فرمود: «همین‌طور است، و حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) به‌سوی فراعنه‌ی بسیاری فرستاده شد، افرادی همچون ابوجهل‌بن‌هشام، عتبهًْ‌بن‌ربیعه، شیبه، ابوالبختریّ، نصربن‌حارث، ابیّ‌بن‌خلف، منبّه و نبیه دو فرزند حجّاج، و به‌سوی پنج نفر از مسخره‌کنندگان: ولیدبن‌مغیره‌ی مخزومیّ، عاص‌بن وائل سهمی، اسودبن‌عبد یغوث‌زهریّ، اسودبن‌مطّلب، و حارث‌بن‌طلاطله، تا معجزاتی در آفاق و انفس بر ایشان نمایاند تا اینکه به خوبی آشکار گردید که او بر حقّ است». عالم یهودی گفت: «خداوند برای موسی (علیه السلام) از فرعون انتقام سختی گرفت». حضرت (علیه السلام) فرمود: «همین‌طور است، و خداوند برای محمّد (صلی الله علیه و آله) نیز انتقام سختی از این فراعنه گرفت، امّا مسخره‌کنندگان؛ خداوند درباره‌شان فرموده است: إِنَّا کَفَیْناکَ المُسْتَهْزِئِینَ؛ پس هر پنج نفرشان را در روز احد به قتل رسانید: امّا ولیدبن‌مغیره؛ روزی به جایی می‌رفت. از مسیری گذر کرد که فردی خزاعی تیری مستور به پر را در آنجا قرار داده بود، پس تکّه‌ای از آن به دست او خورده و رگ اکحل او را دریده تا خون جاری شد. او درحال جان‌دادن می‌گفت: «خدای محمّد (صلی الله علیه و آله) مرا کشت»! امّا عاص‌بن‌وائل سهمی؛ روزی برای کاری به مکانی رفته بود که سنگی از زیر پایش لغزید و سقوط کرد و تکّه‌تکّه شده و به هلاکت رسید، و می‌گفت: «خدای محمّد (صلی الله علیه و آله) مرا کشت»! و امّا اسودبن‌عبد یغوث؛ روزی او برای استقبال فرزندش زمعه خارج شد و در راه زیر سایه درختی ایستاد. در این حال جبرئیل نازل شده و سر او را به درخت کوفت، و او می‌گفت: «مرا از دست این فرد نجات بده»! و غلامش گفت: «من هیچ‌کس را نمی‌بینم که با تو کاری انجام دهد جز خودت را! پس او را کشت و او می‌گفت: «خدای محمّد (صلی الله علیه و آله) مرا کشت»»! و امّا اسودبن‌مطّلب؛ رسول خدا (صلی الله علیه و آله) او را نفرین کرد که خداوند روشنی دیدگانش را خاموش سازد و او را به دست پسرش به قتل رساند. او روزی برای کاری به مکانی رفته بود که جبرئیل با برگی سبز نزد او آمده و با آن به صورت او زد تا اینکه کور شد. وی در همان حال کوری بماند تا اینکه خداوند فرزند او را مأمور قتل وی ساخت. و امّا حارث‌بن‌طلاطله؛ او در هوایی گرم از خانه‌اش خارج شد و گرفتار بادی سموم شد و در اثر آن چهره‌اش به مردی حبشی تغییر یافت. زمانی‌که نزد اهل خود بازگشت، گفت من حارث هستم. جماعت که او را نشناخته بودند، غضب نموده و او را کشتند، و او در این حال می‌گفت: «خدای محمّد (صلی الله علیه و آله) مرا کشت»! و روایت است که اسودبن‌حارث در اثر خوردن ماهی شوری دچار عطش شد، و آن‌قدر آب خورد تا شکمش پاره شد، و او دراین‌حال می‌گفت: «خدای محمّد (صلی الله علیه و آله) مرا کشت»! همه‌ی این وقایع در یک ساعت رخ داد، و این بدان‌جهت بود که آن‌ها یک صدا نزد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) گفتند: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! ما تا زمان ظهر به تو فرصت می‌دهیم؛ اگر از گفته‌ات بازنگردی تو را به قتل خواهیم رساند. پس پیامبر (صلی الله علیه و آله) از سر حزن و اندوه از کلام ایشان، به خانه‌ی خود رفت و درب را قفل کرد. امّا جبرئیل همان ساعت از جانب خدا نزد او آمد و گفت: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! سلام (یکی از نام‌های خداوند) بر تو سلام فرستاده و می‌فرماید: فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمشْرِکِینَ یعنی امر و کار خود را برای اهل مکّه ظاهر کن و آن‌ها را به ایمان بخوان». حضرت فرمود: «ای جبرئیل! با مسخره‌کنندگان و وعیدشان چه کنم»؟ جبرئیل گفت: إِنَّا کَفَیْناکَ المُسْتَهْزِئِینَ». فرمود: «ای جبرئیل! اینان همین الان نزد من هستند». جبرئیل گفت: «آنان را خلاص کردم، اکنون امر الهی را اظهار نما». و امّا باقی فراعنه همگی در روز بدر با شمشیر کشته شدند، و خداوند جمعشان را پراکنده ساخته و همگی به درک واصل شدند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۵۸۰
بحارالأنوار، ج۱، ص۲۴۴/ البرهان
۱ -۳
(حجر/ ۹۵)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ ابْن عَبّاس قَالَ: کَانَ النبی (صلی الله علیه و آله) لَیْلَهًَْ بَدْرٍ قَائِماً یُصَلِّی وَ یَبْکِی وَ یَسْتَعْبِرُ وَ یَخْشَعُ وَ یَخْضَعُ کَاسْتِطْعَامِ الْمِسْکِینِ وَ یَقُولُ اللَّهُمَّ أَنْجِزْ لِی مَا وَعَدْتَنِی وَ یَخِرُّ سَاجِداً وَ یَخْشَعُ فِی سُجُودِهِ وَ یُکْثِرُ التَّضَرُّعَ فَأَوْحَی اللَّهُ إِلَیْهِ قَدْ أَنْجَزْنَا وَعْدَکَ وَ أَیَّدْنَاکَ بِابْنِ عَمِّکَ عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ مَصَارِعُهُمْ عَلَی یَدَیْهِ وَ کَفَیْناکَ الْمُسْتَهْزِئِینَ بِهِ فَعَلَیْنَا فَتَوَکَّلْ وَ عَلَیْهِ فَاعْتَمِدْ فَأَنَا خَیْرُ مَنْ تَوَکَّلْتَ عَلَیْهِ وَ هُوَ أَفْضَلُ مَنِ اعْتُمِدَ عَلَیْهِ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابن‌عباس گوید: پیامبر (صلی الله علیه و آله) در شب جنگ بدر به نماز ایستاده بود و گریه میکرد و اشک میریخت و مانند گدا برای خوراک لابه مینمود و میفرمود: «بار خدایا! بدان‌چه با من عهد کردی، وفا کن»! و به سجده میرفت و در سجده خشوع داشت و زاری می‌کرد و خداوند متعال به او وحی کرد: «ما به وعده‌ی خود وفا کردیم و تو را به پسر عمویت علی (علیه السلام) یاری کردیم و کشتار آنان به دست اوست و ما شرّ استهزاکنندگان را از تو دفع کردیم، به خدا توکّل کن و به او اعتماد نما که من بهترین کسی هستم که به او توکّل کنی و او برترین کسی که به او اعتماد کنی».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۵۸۴
بحارالأنوار، ج۱۹، ص۳۱۷

ولایت

۱
(حجر/ ۹۵)

الباقر (علیه السلام)- فِی قَوْلِهِ تَعَالَی إِنَّا کَفَیْناکَ الْمُسْتَهْزِئِینَ أَعْدَاؤُهُ وَ أَوْلِیَاؤُهُ وَ مَنْ کَانَ یَهْزَأُ بِأَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) وَ هُمُ الَّذِینَ قَالُوا هَذَا صَفِیُّ محمد (صلی الله علیه و آله) مِنْ بَیْنِ أَهْلِهِ وَ کَانُوا یَتَغَامَزُونَ بِأَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَی وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّکَ یَضِیقُ صَدْرُکَ بِما یَقُولُونَ.

امام باقر (علیه السلام)- در کلام خداوند تعالی که فرمود: إِنَّا کَفَیْناکَ المُسْتَهْزِئِینَ؛ یعنی دشمنان او و دوستانشان و هرکه امیرالمؤمنین (علیه السلام) را ریشخند می‌کرده است و اینان همان کسانی هستند که گفتند این برگزیده‌ی محمّد (صلی الله علیه و آله) از میان خاندان اوست و در مورد امیرالمؤمنین (علیه السلام) به یکدیگر چشمک می‌زدند، پس خداوند آیه‌ی وَ لَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّکَ یَضیقُ صَدْرُکَ بِما یَقُولُونَ، را نازل فرمود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۵۸۴
بحارالأنوار، ج۳۹، ص۲۶۰/ المناقب، ج۳، ص۲۰۵
بیشتر