آیه ۱۰۱ - سوره مؤمنون

آیه فَإِذا نُفِخَ فِي الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَيْنَهُمْ يَوْمَئِذٍ وَ لا يَتَساءَلُونَ [101]

و هنگامى‌كه در «صور» دميده شود، هيچ‌يك از پيوندهاى خويشاوندى در آن روز ميان آن‌ها نخواهد بود و از يكديگر تقاضاى كمك نمىكنند [چون كارى از كسى ساخته نيست].

۱
(مؤمنون/ ۱۰۱)

الرّضا ( مَنْ أَحَبَّ عَاصِیاً فَهُوَ عَاصٍ وَ مَنْ أَحَبَّ مُطِیعاً فَهُوَ مُطِیعٌ وَ مَنْ أَعَانَ ظَالِماً فَهُوَ ظَالِمٌ وَ مَنْ خَذَلَ عَادِلًا فَهُوَ خَاذِلٌ إِنَّهُ لَیْسَ بَیْنَ اللَّهِ وَ بَیْنَ أَحَدٍ قَرَابَهًٌْ وَ لَا یَنَالُ أَحَدٌ وَلَایَهًَْ اللَّهِ إِلَّا بِالطَّاعَهًِْ وَ لَقَدْ قَالَ رَسُولُاللَّهِ (لِبَنِی عَبْدِالْمُطَّلِبِ ائْتُونِی بِأَعْمَالِکُمْ لَا بِأَنْسَابِکُمْ وَ أَحْسَابِکُمْ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی فَإِذا نُفِخَ فِی الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لا یَتَساءَلُونَ* فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ* وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فِی جَهَنَّمَ خالِدُونَ.

امام رضا ( هرکس گنهکاری را دوست داشته باشد، گنهکار است و هرکه شخص مطیع را دوست داشته باشد، او نیز مطیع خداست. کسی که به ظالم کمک کند، ظالم است و هرکه عادلی را خوار کند، خود خوار است؛ بین خدا و احدی قرابت و خویشاوندی نیست؛ هیچکس به خدا نزدیک نمی‌شود؛ مگر با اطاعت. پیغمبر (به فرزندان عبدالمطلّب فرمود: «اعمال خود را، به من نشان دهید نه خویشاوندی و خانواده‌تان را؛ خداوند بزرگ میفرماید: فَإِذا نُفِخَ فِی الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لا یَتَساءَلُونَ، فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ هُمُ المُفْلِحُونَ، وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِینُهُ فَأُولئِکَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فِی جَهَنَّمَ خالِدُونَ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۱۸
بحارالأنوار، ج۷، ص۲۴۱/ عیون أخبارالرضا (ج۲، ص۲۳۵/ نورالثقلین
۲
(مؤمنون/ ۱۰۱)

الصّادق ( الِاقْتِدَاءُ نِسْبَهًُْ الْأَرْوَاحِ فِی الْأَزَلِ وَ امْتِزَاجُ نُورِ الْوَقْتِ بِنُورِ الْأَزَلِ وَ لَیْسَ الِاقْتِدَاءُ بِالتَّوَسُّمِ بِحَرَکَاتِ الظَّاهِرِ وَ التَّنَسُّبِ إِلَی أَوْلِیَاءِ الدِّینِ مِنَ الْحُکَمَاءِ وَ الْأَئِمَّهًِْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ یَوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ أَیْ مَنْ کَانَ اقْتَدَی بِمُحِقٍّ قُبِلَ وَ زَکَی قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِذا نُفِخَ فِی الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لا یَتَساءَلُونَ.

امام صادق ( اقتدا همان ارتباط روح‌ها در ازل و متّصل‌شدن نورِ الآن به نور ازل است. اقتدا این نیست که با اعمال ظاهری نام آن‌ها را برای خود برگزینیم و خود را به اولیاء دین از دانشمندان و امامان (منتسب کنیم (به زور خود را به آن‌ها وصل کنیم درحالیکه ارواح ما با آن‌ها نسبتی ندارد) خداوند عزّوجلّ فرمود: روزی را که هر گروهی را با پیشوایشان میخوانیم. (اسراء/۷۱) یعنی کسی که از صاحب حقّی پیروی کرد؛ پذیرفته و پاک شد. خداوند عزّوجلّ فرمود: فَإِذا نُفِخَ فِی الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لا یَتَساءَلُونَ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۱۸
بحارالأنوار، ج۲، ص۲۶۵/ مصباح الشریعهًْ، ص۱۵۶
۳
(مؤمنون/ ۱۰۱)

السّجّاد ( طَاوُسٌ الْفَقِیه رَأَیْتُه یَطُوفُ مِنَ الْعِشَاءِ إِلَی سَحَرٍ ... فَقُلْتُ یَا ابْنَ رَسُولِاللَّهِ (مَا هَذَا الْجَزَعُ وَ الْفَزَعُ وَ نَحْنُ یَلْزَمُنَا أَنْ نَفْعَلَ مِثْلَ هَذَا وَ نَحْنُ عَاصُونَ جَانُونَ أَبُوکَ الْحُسَیْنُ‌بْنُ عَلِیٍّ (وَ أُمُّکَ فَاطِمَهًُْ الزَّهْرَاءُ (وَ جَدُّکَ رَسُولُاللَّهِ (قَالَ فَالْتَفَتَ إِلَیَّ وَ قَالَ هَیْهَاتَ هَیْهَاتَ یَا طَاوُسُ دَعْ عَنِّی حَدِیثَ أَبِی وَ أُمِّی وَ جَدِّی خَلَقَ اللَّهُ الْجَنَّهًَْ لِمَنْ أَطَاعَهُ وَ أَحْسَنَ وَ لَوْ کَانَ عَبْداً حَبَشِیّاً وَ خَلَقَ النَّارَ لِمَنْ عَصَاهُ وَ لَوْ کَانَ وَلَداً قُرَشِیّاً أَ مَا سَمِعْتَ قَوْلَهُ تَعَالَی فَإِذا نُفِخَ فِی الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لا یَتَساءَلُونَ وَ اللَّهِ لَا یَنْفَعُکَ غَداً إِلَّا تَقْدِمَهًٌْ {أی هدیّهًْ} تُقَدِّمُهَا مِنْ عَمَلٍ صَالِحٍ.

امام سجّاد ( طاوس فقیه نقل می‌کند: [وقتی امام را از شب تا صبح درحال مناجات و طواف خانهی خدا دیدم،] عرض کردم: «ای پسر رسول خدا (! این ناله و فغان چیست؟! ما که گنهکار و جنایتکاریم باید اینطور زاری و اندوه داشته باشیم؛ شما که پدرت حسینبنعلی (مادرت فاطمه‎زهرا (و جدّت پیغمبراکرم (است»! حضرت روی به من نموده، فرمود: «هیهات هیهات طاوس! اسم پدر، مادر و جدّم را نبر! خدا بهشت را برای بنده‌ی مطیع و نیکوکارش گرچه غلامی سیاه باشد آفریده و جهنّم را برای هرکه معصیت کند گرچه از اولاد قریش باشد، آفریده است. [آیا] نشنیده‌ای که خداوند میفرماید: فَإِذا نُفِخَ فِی الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لا یَتَساءَلُونَ؟! به خدا سوگند! فردا هیچ‌چیز سودی برایت ندارد؛ مگر عمل صالحی که پیشاپیش فرستی».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۲۰
بحارالأنوار، ج۴۶، ص۸۲/ المناقب، ج۴، ص۱۵۱
۴
(مؤمنون/ ۱۰۱)

الصّادق ( لَا یَتَقَدَّمُ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ أَحَدٌ إِلَّا بِالْأَعْمَالِ وَ الدَّلِیلُ عَلَی ذَلِکَ قَوْلُ رَسُولِاللَّهِ (یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ الْعَرَبِیَّهًَْ لَیْسَتْ بِأَبٍ وَالِدٍ وَ إِنَّمَا هُوَ لِسَانٌ نَاطِقٌ فَمَنْ تَکَلَّمَ بِهِ فَهُوَ عَرَبِیٌّ أَلَا إِنَّکُمْ وُلْدُ آدَمَ وَ آدَمُ مِنْ تُرَابٍ وَ اللَّهِ لَعَبْدٌ حَبَشِیٌّ أَطَاعَ اللَّهَ خَیْرٌ مِنْ سَیِّدٍ قُرَشِیٍّ عَاصٍ لِلَّهِ وَ إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللهِ أَتْقَاکُمْ وَ الدَّلِیلُ عَلَی ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِذا نُفِخَ فِی الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لا یَتَساءَلُونَ* فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ قَالَ بِالْأَعْمَالِ الْحَسَنَهًِْ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ * وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِینُهُ قَالَ مِنَ الْأَعْمَالِ السَّیِّئَهًِْ فَأُولئِکَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فِی جَهَنَّمَ خالِدُونَ * تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ النَّارُ قَالَ أَیْ تَلْهَبُ عَلَیْهِمْ فَتُحْرِقُهُمْ وَ هُمْ فِیها کالِحُونَ أَیْ مَفْتُوحِی الْفَمِ مُسْوَدِّی الْوَجْهِ.

امام صادق ( هیچکس در قیامت پیش نمیرود؛ مگر با اعمالی که انجام داده است؛ دلیل این گفته فرمایش رسولخدا (است که فرمود: «ای مردم! عربیّت به پدری که فرزندی به وجود آورده، نیست؛ بلکه عربیّت زبان گویاست. هرکس به عربی فصیح سخن گوید او عرب می‌باشد، بدانید که شما از آدم متولّد شدهاید و آدم از خاک است. به خدا سوگند! برده‌ی حبشی که خدا را اطاعت کند، بهتر است از آقای قریشی که نافرمانی خدا را کند؛ و گرامیترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست. (حجرات/۱۳) و دلیل این سخن این قول خداوند عزّوجلّ است: فَإِذا نُفِخَ فِی الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لا یَتَساءَلُونَ * فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوازِینُهُ به خاطر اعمال نیکویشان فَأُولئِکَ هُمُ المُفْلِحُونَ * وَ مَنْ خَفَّتْ مَوازِینُهُ به خاطر اعمال بد، [ترازویش سبک است] «فَأُولئِکَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فِی جَهَنَّمَ خالِدُونَ * تَلْفَحُ وُجُوهَهُمُ النَّارُ؛ یعنی بهسوی آن‌ها شعلهور میشود و آن‌ها را می‌سوزاند وَ هُمْ فِیها کالِحُونَ یعنی [آن‌ها در آتش] دهانشان باز و صورتهایشان سیاه است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۲۰
بحارالأنوار، ج۷، ص۲۳۹/ القمی، ج۲، ص۹۴؛ «بتفاوت»/ نورالثقلین؛ «تلفح وجوههم ... مسودی الوجه» محذوف
۵
(مؤمنون/ ۱۰۱)

الکاظم ( إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی خَلَقَ الْأَرْوَاحَ قَبْلَ الْأَبْدَانِ بِأَلْفَیْ عَامٍ، ثُمَ خَلَقَ الْأَبْدَانَ بَعْدَ ذَلِکَ، فَمَا تَعَارَفَ مِنْهَا فِی السَّمَاءِ تَعَارَفَ فِی الْأَرْضِ، وَ مَا تَنَاکَرَ مِنْهَا فِی السَّمَاءِ تَنَاکَرَ فِی الْأَرْضِ، فَإِذَا قَامَ الْقَائِمُ (وَرَّثَ الْأَخَ فِی الدِّینِ، وَ لَمْ یُوَرِّثِ الْأَخَ فِی الْوِلَادَهًِْ، وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ فِی کِتَابِه: قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ* فَإِذا نُفِخَ فِی الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لا یَتَساءَلُونَ.

امام کاظم ( خداوند تبارکوتعالی روح انسان را دوهزار سال قبل از جسم او آفرید. پس کسانی که روحشان در آسمان با همدیگر آشنا گشتهاند، در زمین نیز همدیگر را میشناسند و کسانی که در آسمان همدیگر را نشناختهاند، در زمین نیز نمی‌شناسند و هنگامیکه قائم آل محمّد (قیام کند، برادر دینی از انسان ارث میبرد نه برادری که از پدر و مادر انسان زاده شده است و این است معنای سخن خداوند که فرمود: قَدْ أَفْلَحَ المُؤْمِنُونَ. فَإِذا نُفِخَ فِی الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لا یَتَساءَلُونَ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۲۰
دلایل الامامهًْ، ص۴۸۵
۶
(مؤمنون/ ۱۰۱)

الرّسول ( أَنَّ الْخَلَائِقَ إِذَا عَایَنُوا الْقِیَامَهًَْ وَ دِقَّهًَْ الْحِسَابِ وَ أَلِیمَ الْعَذَابِ فَإِنَّ الْأَبَ یَوْمَئِذٍ یَتَعَلَّقُ بِوَلَدِهِ فَیَقُولُ أَیْ بُنَیَّ کُنْتُ لَکَ فِی دَارِ الدُّنْیَا أَ لَمْ أُرَبِّکَ وَ أُغَذِّیکَ وَ أُطْعِمُکَ مِنْ کَدِّی وَ أُکْسِیکَ وَ أُعَلِّمُکَ الْحِکَمَ وَ الْآدَابَ وَ أُدَرِّسُکَ آیَاتِ الْکِتَابِ وَ أُزَوِّجُکَ کَرِیمَهًًْ مِنْ قَوْمِی وَ أَنْفَقْتُ عَلَیْکَ وَ عَلَی زَوْجَتِکَ فِی حَیَاتِی وَ آثَرْتُکَ عَلَی نَفْسِی بِمَالِی بَعْدَ وَفَاتِی فَیَقُولُ صَدَقْتَ فِیمَا قُلْتَ یَا أَبِی فَمَا حَاجَتُکَ فَیَقُولُ یَا بُنَیَّ إِنَّ مِیزَانِی قَدْ خَفَّتْ وَ رَجَحَتْ سَیِّئَاتِی عَلَی حَسَنَاتِی وَ قَالَتِ الْمَلَائِکَهًُْ یَحْتَاجُ کِفَّهًُْ حَسَنَاتِکَ إِلَی حَسَنَهًٍْ وَاحِدَهًٍْ حَتَّی تَرْجِحَ بِهَا وَ إِنِّی أُرِیدُ أَنْ تَهَبَ لِی حَسَنَهًًْ وَاحِدَهًًْ أُثَقِّلُ بِهَا مِیزَانِی فِی هَذَا الْیَوْمِ الْعَظِیمِ خَطَرُهُ قَالَ فَیَقُولُ الْوَلَدُ لَا وَ اللَّهِ یَا أَبَتِ إِنِّی أَخَافُ مِمَّا خِفْتَهُ أَنْتَ وَ لَا أُطِیقُ أُعْطِیکَ مِنْ حَسَنَاتِی شَیْئاً قَالَ فَیَذْهَبُ عَنْهُ الْأَبُ بَاکِیاً نَادِماً عَلَی مَا کَانَ أَسْدَی إِلَیْهِ فِی‌دَارِ الدُّنْیَا وَ کَذَلِکَ قِیلَ الْأُمُّ تَلْقَی وَلَدَهَا فِی ذَلِکَ الْیَوْمِ فَتَقُولُ یَا بُنَیَّ أَ لَمْ یَکُنْ بَطْنِی لَکَ وِعَاءً فَیَقُولُ بَلَی یَا أُمَّاهْ فَتَقُولُ أَ لَمْ یَکُنْ ثَدْیَیَّ لَکَ سِقَاءً فَیَقُولُ بَلَی یَا أُمَّاهْ فَتَقُولُ لَهُ إِنَّ ذُنُوبِی أَثْقَلَتْنِی فَأُرِیدُ أَنْ تَحْمِلَ عَنِّی ذَنْباً وَاحِداً فَیَقُولُ إِلَیْکَ عَنِّی یَا أُمَّاهْ فَإِنِّی مَشْغُولٌ بِنَفْسِی فَتَرْجِعُ عَنْهُ بَاکِیَهًًْ وَ ذَلِکَ تَأْوِیلُ قَوْلِهِ تَعَالَی فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لا یَتَساءَلُون.

پیامبر ( همانا مردمان در قیامت، دقّت حساب و دردناکی عذابش را میبینند، پس پدر در این روز به فرزندش می‌چسبد و میگوید: «من چطور پدری برای تو در دنیا بودم؟ آیا من تو را تربیت نکردم؟! از دسترنج و زحمت خودم تو را غذا ندادم و نپوشاندم؟! احکام را به تو نیاموختم؟ آیا قرآن را به تو آموختم؟ از فامیل خودم برای تو همسر اختیار نکردم؟! من مخارج زندگی تو و همسرت را تا زنده بودم، تأمین کردم و بعد از مرگ هم مال فراوانی برایت به جا گذاشتم». فرزند میگوید: «پدرم! راست و درست میفرمایی، خواسته شما چیست»؟ پدر میگوید: «پسرم! همانا میزان عمل و کردارم سبک است؛ گناهم از ثوابم بیشتر است؛ فرشتگان گفته‌اند اگر یک حسنه دیگر داشته باشی میزان خوبیها از بدیها سنگین‌تر می‌شود هماکنون خواهش من از تو این است که یک حسنه از کردار نیک خویش به من ببخشی تا امروز که خطرش بزرگ است میزان خوبیهایم بهواسطه‌ی همان حسنه سنگین شود. فرزند به پدر میگوید: «نه، پدر جان! به خدا حاضر نمی‌شوم؛ خودم هم میترسم که کفه‌ی گناهانم سنگین و کفه‌ی کارهای نیک من سبک باشد؛ من قدرت اینکه چیزی به تو ببخشم، ندارم». سپس پدر میرود درحالیکه پشیمان و گریانست بر آن خوبیها که به فرزندش در دنیا کرده است. همینطور مادر فرزندش را درین روز ملاقات میکند و میگوید: «پسرم! آیا رحم من جایگاه تو نبود»؟! [پسر] میگوید: «بلی، ای مادر»! [مادر] میگوید: «آیا سینه‌ام برای تو وسیله‌ی آشامیدنی نبود»؟! می‌گوید: «بلی، مادرم»! سپس مادر میگوید: «پسرم! گناهانم سنگین و فراوانست از تو میخواهم که یکی از گناهانم را تو تحمّل کنی و بپذیری تا سبکبار شوم». [پسر] میگوید: «ای مادر! از من دور شو همانا من سرگرم نفس و حساب خودم هستم». سپس مادر اشک‌ریزان از پسر جدا می‌شود. این است تأویل کلام خداوند متعال: فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لا یَتَساءَلُون».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۲۰
إرشادالقلوب، ج۱، ص۵۶

ولایت

۱
(مؤمنون/ ۱۰۱)

أمیرالمؤمنین ( عَنِ الْأَصْبَغِ‌بْنِ‌نُبَاتَهًَْ عَنْ عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (فِی قَوْلِهِ تَعَالَی وَ هُمْ مِنْ فَزَعٍ یَوْمَئِذٍ آمِنُونَ قَالَ فَقَال: یَا أَصْبَغُ مَا سَأَلَنِی أَحَدٌ عَنْ هَذِهِ الْآیَهًِْ وَ لَقَدْ سَأَلْتُ رَسُولَ اللَّهِ (عَنْهَا کَمَا سَأَلْتَنِی فَقَالَ لِی سَأَلْتُ جَبْرَئِیلَ (عَنْهَا فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ (إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهًِْ حَشَرَکَ اللَّهُ أَنْتَ وَ أَهْلَ بَیْتِکَ (وَ مَنْ یَتَوَلَّاکَ وَ شِیعَتَکَ حَتَّی یَقِفُوا بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ فَیَسْتُرُ اللَّهُ عَوْرَاتِهِمْ وَ یُؤْمِنُهُمْ مِنَ الْفَزَعِ الْأَکْبَرِ بِحُبِّهِمْ لَکَ وَ لِأَهْلِ بَیْتِکَ (وَ لِعَلِیِّ‌بْنِ‌أَبیطَالِبٍ (فَقَالَ جَبْرَئِیلُ (أَخْبَرَنِی فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ (مَنِ اصْطَنَعَ إِلَی أَحَدٍ مِنْ أَهْلِ بَیْتِکَ مَعْرُوفاً کَافَیْتُهُ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ یَا عَلِیُّ (شِیعَتُکَ وَ اللَّهِ آمِنُونَ یَرْجُونَ فَیَشْفَعُونَ وَ یُشَفَّعُونَ ثُمَّ قَرَأَ فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لا یَتَساءَلُونَ.

امام علی ( اصبغبننباته نقل می‌کند: امام علی (در تفسیر آیه: و آنان از وحشت آن روز در امانند!. (نمل/۸۹) فرمود: «ای اصبغ! همانگونه که تو از من تفسیر این آیه را سؤال کردی من هم از رسولخدا (تفسیر آن را پرسیدم؛ رسولخدا (فرمود: «من هم از جبرئیل سؤال کردم و او پاسخ داد: «ای محمّد (! هنگامیکه روز قیامت برپا شود خداوند شما و اهل بیت شما را بههمراه کسانی که به شما علاقه دارند یکجا جمع می‌کند، آن‌ها درحالیکه عورتشان پوشیده است در موقف حضور پیدا می‌کنند و در محضر عدل خداوند حاضر می‌گردند و از ترس و وحشت روز قیامت آسودهاند؛ زیرا آن‌ها تو و خاندانت را دوست داشته و به علیّبنابی‌طالب (اظهار علاقه می‌کنند. ای علی (! به خداوند سوگند! شیعیانت در آسایش هستند و خوشحال می‌باشند. آن‌ها شفاعت می‌کنند و شفاعتشان هم قبول می‌گردد. سپس این آیه را قرائت کرد: فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لا یَتَساءَلُونَ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۲۲
بحارالأنوار، ج۷، ص۲۴۱/ فرات الکوفی، ص۳۱۱
۲
(مؤمنون/ ۱۰۱)

الرّسول ( کُلُ حَسَبٍ وَ نَسَبٍ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ مُنْقَطِعٌ إِلَّا حَسْبِی وَ نَسَبِی إِنْ شِئْتُمْ اقْرَءُوا: فَإِذا نُفِخَ فِی الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لا یَتَساءَلُون.

پیامبر ( هر حسب و نسبی در روز قیامت قطع می‌شود بهجز حسب و نسب من، اگر خواستید بخوانید: فَإِذا نُفِخَ فِی الصُّورِ فَلا أَنْسابَ بَیْنَهُمْ یَوْمَئِذٍ وَ لا یَتَساءَلُونَ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۲۲
شواهدالتنزیل، ج۱، ص۵۳۰/ نورالثقلین؛ «ان شیتم ... لایتساءلون» محذوف
۳
(مؤمنون/ ۱۰۱)

الرّسول ( عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (أَنَّ صَفِیَّهًَْ بِنْتَ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ مَاتَ ابْنٌ لَهَا فَأَقْبَلَتْ فَقَالَ لَهَا الثَّانِی غَطِّی قُرْطَکِ فَإِنَّ قَرَابَتَکِ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ (لَا تَنْفَعُکِ شَیْئاً، فَقَالَتْ لَهُ هَلْ رَأَیْتَ لِی قُرْطاً یَا ابْنَ اللَّخْنَاءِ، ثُمَّ دَخَلَتْ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ (فَأَخْبَرَتْهُ بِذَلِکَ وَ بَکَتْ، فَخَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ (فَنَادَی الصَّلَاهًَْ جَامِعَهًًْ، فَاجْتَمَعَ النَّاسُ فَقَالَ مَا بَالُ أَقْوَامٍ یَزْعُمُونَ أَنَ قَرَابَتِی لَا تَنْفَعُ لَوْ قَدْ قَرُبْتُ الْمَقَامَ الْمَحْمُودَ لَشَفَعْتُ فِی أَحْوَجِکُم.

پیامبر ( یکی از پسران صفیّه دختر عبدالمطلّب (عمّه‌ی پیامبر () مُرد؛ پس عمر پیش آمد و به او گفت: «چراغت خاموش شد؛ زیرا خویشاوندی تو با رسولخدا (هیچ سودی بهحالت نخواهد داشت». صفیّه به او گفت: «آیا برای من چراغی دیدهای یابن الخناء»؟! آنگاه بر رسول خدا (وارد شد و او را از این واقعه باخبر ساخت و گریست. رسولخدا (خارج شد و مردم را برای نماز ندا داد. مردم جمع شدند. فرمود: «چه شده است گروهی را که گمان میکنند خویشاوندی من سودی نمیبخشد؟!!! وقتی در مقام محمود (جایگاه ستایش شده) قرار گرفتم درباره‌ی کسی که خارج از شماست شفاعت میکنم (بستگان که خارج از مردم عادی هستند)».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۲۲
القمی، ج۱، ص۱۸۸ / نورالثقلین
۴
(مؤمنون/ ۱۰۱)

الصّادق ( إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهًِْ یُدْعَی النَّاسُ جَمِیعاً بِأَسْمَائِهِمْ وَ أَسْمَاءِ أُمَّهَاتِهِمْ سِتْراً مِنَ اللَّهِ عَلَیْهِمْ إِلَّا شِیعَهًَْ عَلِیٍّ (فَإِنَّهُمْ یُدْعَوْنَ بِأَسْمَائِهِمْ وَ أَسْمَاءِ آبَائِهِمْ.

امام صادق ( روز رستاخیز مردم زاده‌ی مادرشان خوانده میشوند، جز ما و شیعه و دوستانمان که به نام خود و زاده‌ی پدرشان خوانده می‌شوند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۲۴
المحاسن، ج۱، ص۱۴۱
۵
(مؤمنون/ ۱۰۱)

الرّسول ( عَنْ أَبِی‌هُرَیْرَهًَْ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ (یَقُولُ لِعَلِیٍّ (أَ لَا أُبَشِّرُکَ یَا عَلِیُّ (؟ قَالَ بَلَی بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یَا رَسُولَ اللَّهِ (قَالَ أَنَا وَ أَنْتَ وَ فَاطِمَهًُْ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ (خُلِقْنَا مِنْ طِینَهًٍْ وَاحِدَهًٍْ وَ فَضَلَتْ مِنْهَا فَضْلَهًٌْ فَجُعِلَ مِنْهَا شِیعَتُنَا وَ مُحِبُّونَا فَإِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهًِْ دُعِیَ النَّاسُ بِأَسْمَائِهِمْ وَ أَسْمَاءِ أُمَّهَاتِهِمْ مَا خَلَا نَحْنُ وَ شِیعَتُنَا وَ مُحِبُّونَا فَإِنَّهُمْ یُدْعَوْنَ بِأَسْمَائِهِمْ وَ أَسْمَاءِ آبَائِهِمْ.

پیامبر ( در خطاب به علی (: من، تو، فاطمه، حسن و حسین (همه از یک سرشتیم؛ شیعه و دوستانمان را از مقدار باقیمانده‌ی آن ساختند. روز رستاخیز مردم زاده‌ی مادرشان خوانده می‌شوند؛ جز ما و شیعه و دوستانمان که به نام خود و زاده‌ی پدرشان خوانده می‌شوند. روز قیامت، مردم را به نام‌های مادرانشان میخوانند بهاستثنای شیعیان ما که چون پاک طینتند به نام پدرانشان خوانده میشوند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۲۴
بحارالأنوار، ج۷، ص۲۴۱
۶
(مؤمنون/ ۱۰۱)

أمیرالمؤمنین ( إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَهًِْ یُدْعَی النَّاسُ بِأَسْمَائِهِمْ إِلَّا شِیعَتِی وَ مُحِبِّیَّ فَإِنَّهُمْ یُدْعَوْنَ بِأَسْمَاءِ آبَائِهِمْ لِطِیبِ مَوَالِیدِهِمْ.

امام علی ( علی (فرمود: وقتی روز قیامت فرا برسد مردم را با نام‌های خودشان فرا می‌خوانند، مگر شیعیان و محبّان من که به خاطر حلال‌زادگیشان با نام‌های پدرانشان خوانده می‌شوند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۰، ص۱۲۴
بحارالأنوار، ج۷، ص۲۴۱
بیشتر