آیه وَ أَوْرَثَكُمْ أَرْضَهُمْ وَ دِيارَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ وَ أَرْضاً لَمْ تَطَؤُها وَ كانَ اللهُ عَلى كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَديراً [27]
و زمين‌ها و خانه‌ها و اموالشان را در اختيار شما گذاشت، و [همچنين] زمينى را كه هرگز در آن گام ننهاده بوديد؛ و خداوند بر هر چيزى تواناست.
علی‌بن‌إبراهیم ( نزل فی بنی‌قریظهًْ وَ أَنْزَلَ الله الَّذِینَ ظاهَرُوهُمْ مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ مِنْ صَیاصِیهِمْ وَ قَذَفَ فِی قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ فَرِیقاً تَقْتُلُونَ وَ تَأْسِرُونَ فَرِیقاً وَ أَوْرَثَکُمْ أَرْضَهُمْ وَ دِیارَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ وَ أَرْضاً لَمْ تَطَؤُها وَ کانَ اللهُ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیراً فَلَمَّا دَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ (الْمَدِینَهًَْ وَ اللِّوَاءُ مَعْقُودٌ أَرَادَ أَنْ یَغْتَسِلَ مِنَ الْغُبَارِ فَنَادَاهُ جَبْرَئِیلُ عَذِیرَکَ مِنْ مُحَارِبٍ! وَ اللَّهِ مَا وَضَعَتِ الْمَلَائِکَهًُْ لِأُمَّتِهَا فَکَیْفَ تَضَعُ لِأُمَّتِکَ! إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکَ أَنْ لَا تُصَلِّیَ الْعَصْرَ إِلَّا بِبَنِی قُرَیْظَهًَْ فَإِنِّی مُتَقَدِّمُکَ وَ مُزَلْزِلٌ بِهِمْ حِصْنَهُمْ إِنَّا کُنَّا فِی آثَارِ الْقَوْمِ نَزْجُرُهُمْ زَجْراً حَتَّی بَلَغُوا حَمْرَاءَ الْأَسَدِ فَخَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ (فَاسْتَقْبَلَهُ حَارِثَهًُْ بْنُ نُعْمَانَ فَقَالَ لَهُ: مَا الْخَبَرُ یَا حَارِثَهًُْ قَالَ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یَا رَسُولَ اللَّهِ (هَذَا دِحْیَهًُْ الْکَلْبِیُّ یُنَادِی فِی النَّاسِ أَلَا لَا یُصَلِّیَنَّ الْعَصْرَ أَحَدٌ إِلَّا فِی بَنِی قُرَیْظَهًَْ فَقَالَ ذَاکَ جَبْرَئِیلُ ادْعُوا لِی عَلِیّاً فَجَاءَ عَلِیٌّ (فَقَالَ لَهُ نَادِ فِی النَّاسِ لَا یُصَلِّیَنَّ أَحَدٌ الْعَصْرَ إِلَّا فِی بَنِی قُرَیْظَهًَْ فَجَاءَ أَمِیرُ‌الْمُؤْمِنِینَ (فَنَادَی فِیهِمْ، فَخَرَجَ النَّاسُ فَبَادَرُوا إِلَی بَنِی قُرَیْظَهًَْ وَ خَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ (وَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (بَیْنَ یَدَیْهِ مَعَ الرَّایَهًِْ الْعُظْمَی ... فَلَمَّا اشْتَدَّ عَلَیْهِمُ الْحِصَارُ نَزَلُوا عَلَی حُکْمِ رَسُولِ اللَّهِ (فَأَمَرَ بِالرِّجَالِ فَکُتِّفُوا وَ کَانُوا سَبْعَمِائَهًٍْ وَ أَمَرَ بِالنِّسَاءِ فَعُزِلْنَ وَ قَامَتِ الْأَوْسُ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ (فَقَالُوا یَا رَسُولَ اللَّهِ (حُلَفَاؤُنَا وَ مَوَالِینَا مِنْ دُونِ النَّاسِ نَصَرُونَا عَلَی الْخَزْرَجِ فِی الْمَوَاطِنِ کُلِّهَا وَ قَدْ وَهَبْتَ لِعَبْدِ اللَّهِ بْنِ أُبَیٍّ سَبْعَمِائَهًِْ ذِرَاعٍ وَ ثَلَاثَمِائَهًِْ حَاسِرٍ فِی صَحِیفَهًٍْ وَاحِدَهًٍْ وَ لَسْنَا نَحْنُ بِأَقَلَّ مِنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أُبَیٍّ، فَلَمَّا أَکْثَرُوا عَلَی رَسُولِ اللَّهِ (قَالَ لَهُمْ: أَ مَا تَرْضَوْنَ أَنْ یَکُونَ الْحُکْمُ فِیهِمْ إِلَی رَجُلٍ مِنْکُمْ فَقَالُوا: بَلَی فَمَنْ هُوَ قَالَ: سَعْدُ بْنُ مُعَاذٍ قَالُوا: قَدْ رَضِینَا بِحُکْمِهِ فَأَتَوْا بِهِ فِی مِحَفَّهًٍْ وَ اجْتَمَعَتِ الْأَوْسُ حَوْلَهُ یَقُولُونَ لَهُ: یَا أَبَا عَمْرٍو اتَّقِ اللَّهَ وَ أَحْسِنْ فِی حُلَفَائِکَ وَ مَوَالِیکَ فَقَدْ نَصَرُونَا بِبُغَاثٍ وَ الْحَدَائِقِ وَ الْمَوَاطِنِ کُلِّهَا، فَلَمَّا أَکْثَرُوا عَلَیْهِ قَالَ لَقَدْ آنَ لِسَعْدٍ أَنْ لَا یَأْخُذَهُ فِی اللَّهِ لَوْمَهًُْ لَائِمٍ، فَقَالَتِ الْأَوْسُ وَا قَوْمَاهْ ذَهَبَتْ وَ اللَّهِ بَنُو قُرَیْظَهًَْ وَ بَکَتِ النِّسَاءُ وَ الصِّبْیَانُ إِلَی سَعْدٍ، فَلَمَّا سَکَتُوا قَالَ لَهُمْ سَعْدٌ: یَا مَعْشَرَ الْیَهُودِ أَ رَضِیتُمْ بِحُکْمِی فِیکُمْ قَالُوا: بَلَی قَدْ رَضِینَا بِحُکْمِکَ وَ قَدْ رَجَوْنَا نَصَفَکَ وَ مَعْرُوفَکَ وَ حُسْنَ نَظَرِکَ، فَعَادَ عَلَیْهِمُ الْقَوْلُ فَقَالُوا بَلَی یَا أَبَا عَمْرٍو! فَالْتَفَتَ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ (إِجْلَالًا لَهُ، فَقَالَ: مَا تَرَی بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یَا رَسُولَ اللَّهِ (قَالَ: احْکُمْ فِیهِمْ یَا سَعْدُ! فَقَدْ رَضِیتُ بِحُکْمِکَ فِیهِمْ، فَقَالَ: قَدْ حَکَمْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ (أَنْ تَقْتُلَ رِجَالَهُمْ وَ تَسْبِیَ نِسَاءَهُمْ وَ ذَرَارِیَّهُمْ وَ تَقْسِمَ غَنَائِمَهُمْ وَ أَمْوَالَهُمْ بَیْنَ الْمُهَاجِرِینَ وَ الْأَنْصَارِ فَقَامَ رَسُولُ اللَّهِ (فَقَالَ قَدْ حَکَمْتَ بِحُکْمِ اللَّهِ مِنْ فَوْقِ سَبْعِ رُقْعَهًٍْ ثُمَّ انْفَجَرَ جُرْحُ سَعْدِ بْنِ مُعَاذٍ فَمَا زَالَ یُنْزَفُ الدَّمُ حَتَّی قَضَی، وَ سَاقُوا الْأُسَارَی إِلَی الْمَدِینَهًِْ وَ أَمَرَ رَسُولُ اللَّهِ (بِأُخْدُودٍ فَحُفِرَتْ بِالْبَقِیعِ فَلَمَّا أَمْسَی أَمَرَ بِإِخْرَاجِ رَجُلٍ رَجُلٍ فَکَانَ یَضْرِبُ عُنُقَهُ ... فَقَتَلَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ (فِی الْبَرْدَیْنِ بِالْغَدَاهًِْ وَ الْعَشِیِّ فِی ثَلَاثَهًِْ أَیَّامٍ وَ کَانَ یَقُولُ: اسْقُوهُمُ الْعَذْبَ وَ أَطْعِمُوهُمُ الطَّیِّبَ وَ أَحْسِنُوا إِلَی أُسَارَاهُمْ، حَتَّی قَتَلَهُمْ کُلَّهُمْ وَ أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَی رَسُولِهِ (وَ أَنْزَلَ الَّذِینَ ظاهَرُوهُمْ مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ مِنْ صَیاصِیهِمْ أَی مِن حُصُونِهِم وَ قَذَفَ فِی قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ إِلَی قَولِهِ وَ کانَ اللهُ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرا.
علیّ‌بن‌ابراهیم ( آیه‌ی وَ أَنزَلَ الَّذِینَ ظَاهَرُوهُم مِّنْ أَهْلِ الْکِتَابِ مِن صَیَاصِیهِمْ وَ قَذَفَ فِی قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ فَرِیقًا تَقْتُلُونَ وَ تَأْسِرُونَ فَرِیقًا * أَوْرَثَکُمْ أَرْضَهُمْ وَ دِیَارَهُمْ وَ أَمْوَالَهُمْ وَ أَرْضًا لَّمْ تَطَؤُوهَا وَ کَانَ اللهُ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرًا در شأن بنی‌قریظه نازل شده است. چون رسول خدا (وارد مدینه شد و پرچم جنگ پیچیده شده بود و جنگ به پایان رسیده بود، رسول خدا (خواست تا غبار را از تن خویش بزداید که جبرئیل ندا داد: «سرزنش‌گر تو خواهان جنگ با توست. به خدا سوگند! به خاطر سرزنش و ملامتی که آنان کردند، فرشتگان هنوز دست از جنگ نشسته‌اند؛ پس تو چگونه آنان را تحمّل کردی و دست از جنگ شستی. خداوند به تو امر فرموده که نماز عصر را در بنی‌قریظه بخوانی و من جلودار تو هستم و دژ آنها را به لرزه درخواهم آورد. ما درپی آن قوم می‌رویم و آنان را می‌رانیم تا به حمراء الاسد برسند». رسول خدا (بیرون رفت و حارثهًْ‌بن‌نعمان به استقبال او آمد. رسول خدا (به او فرمود: «ای حارثه! چه خبر»؟ حارثه پاسخ داد: «ای رسول خدا (! پدر و مادرم فدای شما باد! دِحیَه کَلبی، در میان مردم ندا می‌دهد و می‌گوید: «همه باید نماز عصر را در بنی‌قریظه بخوانند»». رسول خدا (فرمود: «آن منادی، جبرئیل است، علی (را صدا بزنید». علی (آمد و رسول خدا (به او فرمود: «در میان مردم ندا داده و بگو: «همه باید نماز عصر را در بنی‌قریظه بخوانند»! امیرالمؤمنین (آمد و در میان آنان ندا داده و آن جمله را فریاد زد. مردم بیرون رفته و به‌سوی بنی‌قریظه رفتند. علی (درحالی‌که پیشگام رسول خدا (قدم برمی‌داشت و پرچم بزرگ را در دست داشت، بیرون رفت ... چون محاصره بر بنی‌قریظه تنگ‌تر شد، تحت حکم رسول خدا (درآمدند و رسول خدا (دستور داد تا مردان آنان را که هفتصد تن بودند، به اسارت درآورند و زنان را از شوهرانشان جدا سازند و آنان، امر پیامبر (را اطاعت نمودند. مردانی از اوس نزد رسول خدا (رفتند و عرض کردند: «ای رسول خدا (! شأن هم‌پیمانان ما و دوستان ما از مردم دیگر پایین‌تر نیست؛ چراکه آنان در همه جا ما را در مقابل خَزرَج یاری کردند. شما به عبدالله‌بن‌اُبَی، در یک صبح هفتصد زره‌پوش و هفتصد بی‌زره بخشیدید، درحالی‌که شأن ما از عبدالله‌بن‌اُبی پایین‌تر نیست. چون زیاد به رسول خدا (اصرار نمودند، رسول خدا (به آنان فرمود: «آیا راضی نمی‌شوید از اینکه داوریِ میان آنان را به مردی از قبیله‌ی شما واگذار کنم»؟ آنها پاسخ داد: «آری، راضی می‌شویم، آن مرد کیست»؟ رسول خدا (پاسخ داد: «سعدبن‌معاذ». مردان اوس گفتند: «ما به داوری او راضی می‌شویم». پس او را در مِحَفّه نشانده و آوردند و مردان اوس به دور او گرد آمده و به او میگفتند: «ای ابوعمرو! از خدا بپرهیز و در حقّ هم‌پیمانان و دوستان خود نیکی بورز؛ چراکه آنان ما را در بُعاث، حدائق و در همه جا یاری کرده‌اند. چون مردان اوس زیاد اصرار ورزیدند، سعد به آنان گفت: «هنگام آن رسیده که سعد تحت تأثیر هیچ‌کس قرار نگیرد و در راه خدا از سرزنش هیچسرزنشکننده ای نترسد». مردان اوس گفتند: «دردا و دریغا بر قوم! به خداوند سوگند! بنی‌قریظه به آخر الزمان پیوسته‌اند. (کار ایشان تمام است) دراین‌هنگام زنان و کودکان، نزد سعد شروع به گریه کردند و چون ساکت شدند، سعد به آنان گفت: «ای جماعت یهود! آیا به داوری من در میان شما راضی می‌شوید»؟ آنها پاسخ دادند: «آری، به داوری تو راضی هستیم و از تو انصاف و داوری پسندیده و رأی نیک را امید داریم». جماعت یهود دوباره سخن خود را تکرار نمودند و گفتند: «آری، ای ابوعمرو». سعد از روی احترام رو به رسول خدا (کرد و عرض کرد: «ای رسول خدا (! پدر و مادرم فدای شما باد! نظر شما چیست»؟ حضرت پاسخ داد: «ای سعد! در میان آن حکم کن؛ زیرا که من به داوری تو راضی هستم». سعد گفت: «ای رسول خدا (! حکم من این است که مردانشان باید کشته شوند و زنان و کودکانشان اسیر گردند و غنایمشان میان مهاجرین و انصار تقسیم گردد». رسول خدا (برخاست و فرمود: «حکم کردی به همان‌چه که خداوند از فراز هفت آسمان به آن حکم کرده است». سپس زخم سعدبن‌معاذ ترکید و سرباز کرد و همچنان از آن خون می‌رفت؛ تا آنکه جان سپرد. اسرا به‌سوی مدینه برده شدند و رسول خدا (امر فرمود تا گودالی حفر کنند. پس آن گودال در بقیع حفر شد و به هنگام شب، رسول خدا (دستور فرمود که آن مردان را یکی‌یکی بیاورند. و به‌این‌ترتیب آن مردان یکی‌یکی آورده و گردن زده می‌شدند. رسول خدا (آنان را در طول سه روز به هنگام صبح و شام به قتل رساند و می‌فرمود: «به آنان آب گوارا بنوشانید و غذای خوب دهید و به اسرای آنان نیکی ورزید. تا آنکه همگی آنان را به قتل رساند، و خداوند بر رسول خود (در شأن آنان این آیه را نازل کرد: وَأَنزَلَ الَّذِینَ ظَاهَرُوهُم مِّنْ أَهْلِ الْکِتَابِ مِن صَیَاصِیهِمْ یعنی از دژهایشان وَ قَذَفَ فِی قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ فَرِیقًا تَقْتُلُونَ وَ تَأْسِرُونَ فَرِیقًا* وَ أَوْرَثَکُمْ أَرْضَهُمْ وَ دِیَارَهُمْ وَ أَمْوَالَهُمْ وَ أَرْضًا لَّمْ تَطَؤُوهَا وَ کَانَ اللهُ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرًا (احزاب/۲۷).
الرّسول ( قَالَ أَبَانُ‌بْنُ‌عُثْمَانَ حَدَّثَنِی مَنْ سَمِعَ أَبَاعَبْدِ‌اللَّهِ (یَقُولُ: قَامَ رَسُولُ اللَّهِ (عَلَی التَّلِ الَّذِی عَلَیْهِ مَسْجِدُ الْفَتْحِ فِی لَیْلَهًٍْ ظَلْمَاءَ ذَاتِ قَرَّهًٍْ قَالَ مَنْ یَذْهَبُ فَیَأْتِینَا بِخَبَرِهِمْ وَ لَهُ الْجَنَّهًُْ فَلَمْ یَقُمْ أَحَدٌ ثُمَّ عَادَ ثَانِیَهًًْ وَ ثَالِثَهًًْ فَلَمْ یَقُمْ أَحَدٌ وَ قَامَ حُذَیْفَهًُْ وَ قَالَ انْطَلِقْ حَتَّی تَسْمَعَ کَلَامَهُمْ وَ تَأْتِیَنِی بِخَبَرِهِمْ فَذَهَبَ فَقَالَ اللَّهُمَّ احْفَظْهُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ وَ عَنْ یَمِینِهِ وَ عَنْ شِمَالِهِ حَتَّی تَرُدَّهُ إِلَیَّ وَ قَالَ لَا تُحْدِثْ شَیْئاً حَتَّی تَأْتِیَنَا وَ لَمَّا تَوَجَّهَ حُذَیْفَهًُْ قَامَ رَسُولُ اللَّهِ (یُصَلِّی ثُمَّ نَادَی بِأَشْجَی صَوْتٍ یَا صَرِیخَ الْمَکْرُوبِینَ یَا مُجِیبَ دَعْوَهًِْ الْمُضْطَرِّینَ اکْشِفْ هَمِّی وَ کَرْبِی فَقَدْ تَرَی حَالِی وَ حَالَ مَنْ مَعِی فَنَزَلَ جَبْرَئِیلُ فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ سَمِعَ مَقَالَتَکَ وَ اسْتَجَابَ دَعْوَتَکَ وَ کَفَاکَ هَوْلَ مَنْ تَحَزَّبَ عَلَیْکَ وَ نَاوَاکَ فَجَثَا رَسُولُ اللَّهِ (عَلَی رُکْبَتَیْهِ وَ بَسَطَ یَدَیْهِ وَ أَرْسَلَ بِالدَّمْعِ عَیْنَیْهِ ثُمَّ نَادَی شُکْراً شُکْراً کَمَا آوَیْتَنِی وَ آوَیْتَ مَنْ مَعِی ثُمَّ قَالَ جَبْرَئِیلُ یَا رَسُولَ اللَّهِ (قَدْ نَصَرَکَ وَ بَعَثَ عَلَیْهِمْ رِیحاً مِنْ سَمَاءِ الدُّنْیَا فِیهَا الْحَصَی وَ رِیحاً مِنَ السَّمَاءِ الرَّابِعَهًِْ فِیهَا الْجَنَادِلُ قَالَ حُذَیْفَهًُْ فَخَرَجْتُ فَإِذَا أَنَا بِنِیرَانِ الْقَوْمِ قَدْ طَفِئَتْ وَ أُخْمِدَتْ وَ أَقْبَلَ جُنْدُ اللَّهِ الْأَوَّلُ رِیحٌ شَدِیدٌ فِیهَا الْحَصَی فَمَا تَرَکَ لَهُمْ نَاراً إِلَّا أَخْمَدَهَا وَ لَا خِبَاءً إِلَّا طَرَحَهَا وَ لَا رُمْحاً إِلَّا أَلْقَاهَا حَتَّی جَعَلُوا یَتَتَرَّسُونَ مِنَ الْحَصَی وَ کُنْتُ أَسْمَعُ وَقْعَ الْحَصَی فِی التِّرَسَهًِْ وَ أَقْبَلَ جُنْدُ اللَّهِ الْأَعْظَمُ فَقَامَ أَبُو سُفْیَانَ إِلَی رَاحِلَتِهِ ثُمَّ صَاحَ فِی قُرَیْشٍ النَّجَاءَ النَّجَاءَ ثُمَّ فَعَلَ عُیَیْنَهًُْ بْنُ حِصْنٍ مِثْلَهَا وَ فَعَلَ الْحَارِث‌بْنُ‌عَوْفٍ مِثْلَهَا وَ ذَهَبَ الْأَحْزَابُ وَ رَجَعَ حُذَیْفَهًُْ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ (فَأَخْبَرَهُ الْخَبَرَ فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَلَی رَسُولِهِ (اذْکُرُوا نِعْمَةَ اللهِ عَلَیْکُمْ إِذْ جاءَتْکُمْ جُنُودٌ فَأَرْسَلْنا عَلَیْهِمْ رِیحاً وَ جُنُوداً لَمْ تَرَوْها إِلَی مَا شَاءَ اللَّهُ مِنَ السُّورَهًِْ وَ أَصْبَحَ رَسُولُ اللَّهِ (بِالْمُسْلِمِینَ حَتَّی دَخَلَ الْمَدِینَهًَْ فَضَرَبَتْ فَاطِمَهًُْ ابْنَتُهُ غَسُّولًا فَهِیَ تَغْسِلُ رَأْسَهُ إِذْ أَتَاهُ جَبْرَئِیلُ عَلَی بَغْلَهًٍْ مُعْتَجِراً بِعِمَامَهًٍْ بَیْضَاءَ عَلَیْهِ قَطِیفَهًٌْ مِنْ إِسْتَبْرَقٍ مُعَلَّقٌ عَلَیْهَا الدُّرُّ وَ الْیَاقُوتُ عَلَیْهِ الْغُبَارُ فَقَامَ رَسُولُ اللَّهِ (فَمَسَحَ الْغُبَارَ مِنْ وَجْهِهِ فَقَالَ جَبْرَئِیلُ رَحِمَکَ رَبُّکَ وَضَعْتَ السِّلَاحَ وَ لَمْ یَضَعْهُ أَهْلُ السَّمَاءِ مَا زِلْتُ أَتَّبِعُهُمْ حَتَّی بَلَغْتُ الرَّوْحَاءَ ثُمَّ قَالَ جَبْرَئِیلُ انْهَضْ إِلَی إِخْوَانِهِمْ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ فَوَ اللَّهِ لَأَدُقَّنَّهُمْ دَقَّ الْبَیْضَهًِْ عَلَی الصَّخْرَهًِْ فَدَعَا رَسُولُ اللَّهِ (عَلِیّاً (فَقَالَ قَدِّمْ رَایَهًَْ الْمُهَاجِرِینَ إِلَی بَنِی قُرَیْظَهًَْ وَ قَالَ عَزَمْتُ عَلَیْکُمْ أَنْ لَا تُصَلُّوا الْعَصْرَ إِلَّا فِی بَنِی قُرَیْظَهًَْ فَقَامَ عَلِیٌّ (وَ مَعَهُ الْمُهَاجِرُونَ وَ بَنُو عَبْدِ الْأَشْهَلِ وَ بَنُو النَّجَّارِ کُلُّهَا لَمْ یَتَخَلَّفْ عَنْهُ مِنْهُمْ أَحَدٌ وَ جَعَلَ النَّبِیُّ (یُسَرِّبُ إِلَیْهِ الرِّجَالَ فَمَا صَلَّی بَعْضُهُمُ الْعَصْرَ إِلَّا بَعْدَ الْعِشَاءِ فَأَشْرَفُوا عَلَیْهِ وَ سَبُّوهُ وَ قَالُوا فَعَلَ اللَّهُ بِکَ وَ بِابْنِ عَمِّکَ وَ هُوَ وَاقِفٌ لَا یُجِیبُهُمْ فَلَمَّا أَقْبَلَ رَسُولُ اللَّهِ (وَ الْمُسْلِمُونَ حَوْلَهُ تَلَقَّاهُ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ وَ قَالَ لَا تَأْتِهِمْ یَا رَسُولَ اللَّهِ (جَعَلَنِیَ اللَّهُ فِدَاکَ فَإِنَّ اللَّهَ سَیَجْزِیهِمْ فَعَرَفَ رَسُولُ اللَّهِ (أَنَّهُمْ قَدْ شَتَمُوهُ فَقَالَ أَمَا إِنَّهُمْ لَوْ رَأَوْنِی مَا قَالُوا شَیْئاً مِمَّا سَمِعْتَ وَ أَقْبَلَ ثُمَّ قَالَ یَا إِخْوَهًَْ الْقِرَدَهًِْ إِنَّا إِذَا نَزَلْنَا بِسَاحَهًِْ قَوْمٍ فَساءَ صَباحُ الْمُنْذَرِینَ یَا عُبَّادَ الطَّاغُوتِ اخْسَئُوا أَخْسَأَکُمُ اللَّهُ فَصَاحُوا یَمِیناً وَ شِمَالًا یَا أَبَا الْقَاسِمِ (مَا کُنْتَ فَحَّاشاً فَمَا بَدَا لَکَ. قَالَ الصَّادِقُ (فَسَقَطَتِ الْعَنَزَهًُْ مِنْ یَدِهِ وَ سَقَطَ رِدَاؤُهُ مِنْ خَلْفِهِ وَ جَعَلَ یَمْشِی إِلَی وَرَائِهِ حَیَاءً مِمَّا قَالَ لَهُمْ فَحَاصَرَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ (خَمْساً وَ عِشْرِینَ لَیْلَهًًْ حَتَّی نَزَلُوا عَلَی حُکْمِ سَعْدِ بْنِ مُعَاذٍ فَحَکَمَ فِیهِمْ بِقَتْلِ الرِّجَالِ وَ سَبْیِ الذَّرَارِیِّ وَ النِّسَاءِ وَ قِسْمَهًِْ الْأَمْوَالِ وَ أَنْ یُجْعَلَ عَقَارُهُمْ لِلْمُهَاجِرِینَ دُونَ الْأَنْصَارِ فَقَالَ لَهُ النَّبِیُّ (لَقَدْ حَکَمْتَ فِیهِمْ بِحُکْمِ اللَّهِ مِنْ فَوْقِ سَبْعَهًِْ أَرْقِعَهًٍْ فَلَمَّا جِیءَ بِالْأُسَارَی حُبِسُوا فِی دَارٍ وَ أَمَرَ بِعَشَرَهًٍْ فَأُخْرِجُوا فَضَرَبَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ أَعْنَاقَهُمْ ثُمَّ أَمَرَ بِعَشَرَهًٍْ فَأُخْرِجُوا فَضَرَبَ الزُّبَیْرُ أَعْنَاقَهُمْ وَ قَالَ رَجُلٌ مِنْ أَصْحَابِ رَسُولِ اللَّهِ (أَلَا قَتَلَ الرَّجُلَ وَ الرَّجُلَیْنِ قَالَ ثُمَّ انْفَجَرَتْ رَمْیَهًُْ سَعْدٍ وَ الدَّمُ یَنْفَحُ حَتَّی قَضَی وَ نَزَعَ رَسُولُ اللَّهِ (رِدَاءَهُ فَمَشَی فِی جَنَازَتِهِ بِغَیْرِ رِدَاءٍ وَ بَعَثَ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عَتِیکٍ إِلَی خَیْبَرَ فَقَتَلَ أَبَا رَافِعِ بْنَ أَبِی الْحُقَیْق.
پیامبر ( ابان‌بن‌عثمان گوید: کسی که از امام صادق (شنیده بود، برایم حدیث کرد: رسول خدا (در شب تاریک و سردی بر روی تپّه‌ای که الان مسجد فتح بر روی آن واقع است ایستاد و فرمود: «چه کسی می‌رود و از آنان برایمان خبر می‌آورد تا بهشت، پاداش او باشد»؟ هیچ کسی برنخاست. سپس پیامبر (برای بار دوّم و سوّم درخواست خود را تکرار کرد. کسی برنخاست و حذیفه برخاست و رسول خدا (به او فرمود: «به‌سوی آنان برو تا سخنانشان را بشنوی و مرا از آنان باخبر سازی». پس حذیفه رفت و پیامبر (عرض کرد: «خدایا! او را از مقابل، پشت‌سر، راست و چپ محافظت کن تا آنکه او را نزد من بازگردانی». پیامبر (به حذیفه فرمود: «هیچ عملی از تو سر نزند تا آنکه نزد من باز گردی». چون حذیفه به راه افتاد، رسول خدا (برخاست و نماز گزارد. سپس با صدای حزینی ندا سر داد و عرض کرد: «ای فریادرس دردمندان و ای اجابت‌کننده‌ی دعای درماندگان! اندوه و غم مرا بزدای؛ چراکه تو چگونگی حال من و اصحابم را مشاهده می‌کنی». دراین‌هنگام جبرئیل بر پیامبر (نازل شد و گفت: «ای رسول خدا (! خداوند عزّوجلّ، سخن تو را شنیده دعای تو را مورد اجابت قرار داده است و تو را از شر دشمنان و اندوه مخالفان کفایت کرد». پس رسول خدا (دو زانو نشست و دستان خود را گشود و اشک از دیدگانش جاری شد. سپس عرض کرد: «سپاسگزارم، سپاسگزارم، چنان‌که به من و اصحابم پناه دادی». جبرئیل گفت: «ای رسول خدا (! خداوند، تو را یاری کرده و بادی را از آسمان دنیا که حامل سنگریزه است و نیز بادی را از آسمان چهارم که حامل سنگ است، به‌سوی آنان فرستاد». حذیفه می‌گوید: «بیرون رفتم و مشاهده کردم که آتش آن قوم (قریش و احزاب) خاموش شده است و لشکر اوّل خداوند، روی آورد که همان باد شدید حامل سنگریزه بود و تمام آتش‌ها را خاموش ساخت و تمام خیمه‌ها را بر زمین افکند و تمام نیزه‌ها را بر زمین انداخت تا اینکه سپرهای خود را در برابر سنگریزه‌ها قرار می‌دادند و من، صدای برخورد سنگریزه‌ها با سپرها را می‌شنیدم». دراین‌هنگام لشکر عظیم خداوند، روی آورد و ابوسفیان به‌سوی شتر خود رفت. سپس در میان قریش، فریاد برآورد: «النَّجاء النَّجاء (فرار، فرار)». سپس عُیَیَنهًْ‌بن‌حِصن همین کار را کرد و حارث‌بن‌عَوف نیز مانند آن را انجام داد و تمام احزاب رفتند. حذیفه به نزد رسول خدا (بازگشت و او را از آن خبر آگاه ساخت، و خداوند این آیه را بر رسول خود نازل کرد. نعمت خدا را بر خود به یاد آورید در آن هنگام که لشکرهایی [عظیم] به سراغ شما آمدند ولی ما باد و طوفان سختی بر آنان فرستادیم و لشکریانی که آنها را نمی‌دیدید [و به این وسیله آنها را در هم شکستیم] و خداوند همیشه به آنچه انجام می‌دهید بینا بوده است. (احزاب/۹) تا آنجایی از سوره که خدا خواست رسول خدا (صبح هنگام به همراه مسلمانان وارد مدینه شد. فاطمه (آبی را برای شستشوی پیامبر (مهیّا کرد و سر رسول خدا (را با آن آب شست. دراین‌هنگام جبرئیل سوار بر استری نزد پیامبر آمد، درحالی‌که عمامه‌ی سفیدی بر سر داشت و ردایی از ابریشم که مروارید و یاقوت از آن آویزان بود، بر دوش افکنده بود و بر آن غباری نشسته بود. رسول خدا (برخاست و غبار را از روی او زدود. جبرئیل به او گفت: «خدا تو را رحمت کند! سلاح را بر زمین نهادی، درحالی‌که آسمانیان هنوز سلاح در دست دارند»؟! و من آنان را دنبال کردم تا به رَوحاء رسیدم. سپس جبرئیل گفت: «به‌سوی برادر آنها که از اهل کتاب هستند حمله کن. به خدا قسم! آنان را در هم می‌کوبم چنان‌که تخم مرغ بر صخره کوفته یا له می‌شود». رسول خدا (علی (را صدا زد و فرمود: «سپاه مهاجرین را به‌سوی بنی‌قریظه بفرست». همچنین فرمود: «چنین تصمیم گرفتم که نماز عصر را تنها در بنی‌قریظه بخوانید. علی (به همراه مهاجرین، بنی‌عبدالاشهل و بنی‌نَجّار همگی به‌سوی بنی‌قریظه رفتند و هیچ‌کس از آنان جا نماند، و پیامبر (دسته‌دسته مردان را به‌سوی علی (می‌فرستاد». سپس برخی از آنان، تنها توانستند نماز عصر را پس از عشاء بخوانند. بنی‌قریظه بر بالای دژ رفته و به علی (دشنام می‌دادند و میگفتند: «خداوند با تو و پسر عمویت چنین‌وچنان کند، درحالی‌که علی (ایستاده بود و جوابشان را نمی‌داد». وقتی رسول خدا (آمد و مسلمانان به دورش گرد آمدند، علی (به استقبال حضرت رفت و عرض کرد: «ای رسول خدا (! جانم به فدای شما باد! نزد آنان نیایید. خدا خود، سزای آنان را می‌دهد». رسول خدا (فهمید که آنان به او دشنام داده‌اند. سپس فرمود: «اگر آنان مرا ببینند، آن دشنام‌هایی را که تو شنیدی بر زبان نمی‌آورند». پیامبر (آمد و سپس فرمود: «ای برادران بوزینه! اگر ما به قومی حمله کنیم، انذارشدگان صبحگاه بدی خواهند داشت! (صافات/۱۳۷) ای بندگان طاغوت! دور شوید (مسخ شوید) که خدا شما را طرد (مسخ) نموده است». بنی‌قریظه از راست و چپ فریاد می‌زدند که «ای اباالقاسم، تا به حال تو ناسزاگو نبودی، حال تو را چه شده است»؟! امام صادق (می‌فرماید: «پیامبر (با شنیدن این جملات عَنَزَه از دستش، و ردایش از پشت‌سر بر زمین افتاد و از شرم آنچه که به آنان گفته بود به عقب برگشت». رسول خدا (بیست‌وپنج شب آنان را به محاصره درآورد تا اینکه آنان به داوری سعدبن‌معاذ تن داده و راضی شدند. سعد چنین حکم کرد که مردان آنها کشته و زنان و فرزندان آنها به اسارت گرفته شوند و اموال آنان تقسیم گردد و املاک آنان، برای مهاجرین باشد نه برای انصار. پیامبر (به سعد فرمود: «در میان آنان همان حکمی را کردی که خداوند از فراز هفت آسمان حکم کرده بود. چون اسیران به مدینه آورده شدند، در خانه‌ای محبوس گشته و دستور داده شد تا ده تن بیرون آورده شده و امیرالمؤمنین (گردن آنها را زد. سپس دستور داده شد تا ده تن دیگر آورده شوند و زبیر آنها را گردن زد و تمام اصحاب رسول خدا (هرکدام یک یا دو مرد از بنی‌قریظه را به قتل رساند». همچنین حضرت فرمود: «سپس جای زخم سعد، ترکید و سرباز کرد و از آن خون جاری شد تا آنکه جان سپرد و رسول خدا (عبا از دوش خود افکند و در تشییع جنازه سعد، بدون عبا حرکت می‌کرد». همچنین رسول خدا (عبدالله‌بن‌عَتِیک را به‌سوی خیبر فرستاد و او ابورافع‌بن‌ابی‌حُقَیق را به قتل رساند.
الرّسول ( عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ کَعْبٍ قَالَ: لَمَّا رَجَعَ رَسُولُ اللَّهِ (مِنَ الْأَحْزَابِ قَالَ لَهُ جَبْرَئِیلُ عَفَا اللَّهُ عَنْکَ وَضَعْتَ السِّلَاحَ مَا زِلْتُ بِمَنْ مَعِی مِنَ الْمَلَائِکَهًِْ نَسُوقُ الْمُشْرِکِینَ حَتَّی نَزَلْنَا بِهِمْ حَمْرَاءَ الْأَسَدِ اخْرُجْ وَ قَدْ أُمِرْتَ بِقِتَالِهِمْ وَ إِنِّی غَادٍ بِمَنْ مَعِی فَنُزَلْزِلُ بِهِمْ حُصُونَهُمْ حَتَّی تَلْحَقُونَا فَأَعْطَی أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ (الرَّایَهًَْ وَ خَرَجَ فِی أَثَرِ جَبْرَئِیلَ (وَ تَخَلَّفَ النَّبِیُّ (ثُمَ لَحِقَهُمْ فَجَعَلَ کُلَّمَا مَرَّ رَسُولُ اللَّهِ (بِأَحَدٍ فَقَالَ مَرَّ بِکُمُ الْفَارِسُ فَقَالُوا مَرَّ بِنَا دِحْیَهًُْ بْنُ خَلِیفَهًَْ وَ کَانَ جَبْرَئِیلُ یُشْبِهُ بِهِ قَالَ فَخَرَجَ یَوْمَئِذٍ عَلَی فَرَسٍ وُکِفَ بِقَطِیفَهًِْ أُرْجُوَانٍ أَحْمَرَ فَلَمَّا نَزَلَتْ بِهِمْ جُنُودُ اللَّهِ نَادَی مُنَادِیهِمْ یَا أَبَا لُبَابَهًَْ بْنَ عَبْدِ الْمُنْذِرِ مَا لَکَ قَالَ النَّبِیُّ (هَذَا یَدْعُونَ فَأْتِهِمْ وَ قُلْ مَعْرُوفاً فَلَمَّا اطَّلَعَ عَلَیْهِمْ انْتَحَبُوا فِی وَجْهِهِ یَبْکُونَ وَ قَالُوا یَا أَبَا لُبَابَهًَْ لَا طَاقَهًَْ لَنَا الْیَوْمَ بِقِتَالِ مَنْ وَرَاءَک.
پیامبر ( محمّدبن‌کعب گوید: هنگامی‌که رسول خدا (از احزاب برگشت جبرئیل به آن حضرت فرمود: «خداوند تو را بیامرزد سلاح بر زمین نهادی؟ من همچنان به همراه فرشتگان مشرکان را میراندیم تا در حمراءالاسد فرود آمدیم. رهسپار شو که به جنگ با آن ها امر شده ای و من با فرشتگانی که همراهم هستند صبح هنگام به راه می افتیم و دژها و قلعه های آنان را به لرزه و اضطراب در می آوریم تا به ما برسی». پیامبر پرچم را به علی (داد و به دنبال جبرئیل حرکت کرد و پیامبر (جا ماند و سپس به آن ها ملحق شد. هر بار که رسول خدا (بر شخصی گذر می‌کرد می‌فرمود: «آیا سوارکای بر شما عبور نکرد»؟ می گفتند: «دحیهًْ‌بن‌خلیفه بر ما گذر کرد» و جبرئیل خود را به شکل او درآورده بود. آن حضرت در آن روز بر اسبی بیرون رفت و قطیفه ای ارغوانی قرمز بر اسب انداخت و چون لشکر خداوند بر آن ها فرود آمدند شخصی در میان آنان فریاد برآورد: «ای ابالبابۀبن‌عبد المنذر تو را چه شده است؟ پیامبر (فرمود: «اینان می خوانند پس به سویشان برو و سخن نیک بگو». هنگامی‌که بر آنان فرود آمد شیون و ناله سر دادند و گفتند: «ای ابالبابۀ! ما امروز توان و یارای مقابله و جنگ با کسانی که در پشت سر تو هستند را نداریم».
الباقر ( عَنْ جَعْفَرٍ (عَنْ أَبِیهِ أَنَّهُ قَالَ: عَرَضَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ (یَوْمَئِذٍ یَعْنِی بَنِی قُرَیْظَهًَْ عَلَی الْعَانَاتِ فَمَنْ وَجَدَهُ أَنْبَتَ قَتَلَهُ وَ مَنْ لَمْ یَجِدْهُ أَنْبَتَ أَلْحَقَهُ بِالذَّرَارِی.
امام باقر ( از امام صادق (روایت است که امام باقر (فرمود: رسول خدا (! در روز بنی‌قریظه مشرکان را برطبق موی زهار آنها محاکمه کرد و هرکس که موی زهارش روئیده بود، کشت و هرکس که نروئیده بود را در شمار کودکان قرار داد و نکشت.