آیه هُوَ الَّذي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَ مَلائِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ كانَ بِالْمُؤْمِنينَ رَحيماً [43]
او كسى است كه بر شما درود و رحمت مى‌فرستد، و فرشتگان او [نيز براى شما تقاضاى رحمت مى‌كنند] تا شما را از تاريكى‌هاى [جهل و شرك و گناه] به‌سوى نور [ايمان و علم و تقوا] خارج سازد؛ او نسبت به مؤمنان همواره مهربان بوده است.
الرّسول ( لَمَّا کَانَتِ اللَّیْلَهًُْ الَّتِی أُسْرِیَ بِی إِلَی السَّمَاءِ، وَقَفَ جَبْرَائِیلُ (فِی مَقَامِهِ وَ غِبْتُ عَنْ تَحِیَّهًِْ کُلِّ مَلَکٍ وَ کَلَامِهِ وَ صِرْتُ بِمَقَامٍ انْقَطَعَ عَنِّی فِیهِ الْأَصْوَاتُ وَ تَسَاوَی عِنْدِی الْأَحْیَاءُ وَ الْأَمْوَاتُ، اضْطَرَبَ قَلْبِی وَ تَضَاعَفَ کَرْبِی، فَسَمِعْتُ مُنَادِیاً یُنَادِی بِلُغَهًِْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ (: قِفْ یَا مُحَمَّدُ (فَإِنَّ رَبَّکَ یُصَلِّی. قُلْتُ: کَیْفَ یُصَلِّی وَ هُوَ غَنِیٌّ عَنِ الصَّلَاهًِْ لِأَحَدٍ؟ وَ کَیْفَ بَلَغَ عَلِیٌّ هَذَا الْمَقَامَ؟ فَقَالَ اللَّهُ تَعَالَی: إِقْرَأْ یَا مُحَمَّدُ (هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ وَ صَلَاتِی رَحْمَهًٌْ لَکَ وَ لِأُمَّتِکَ، فَأَمَّا سَمَاعُکَ صَوْتَ عَلِیٍّ فَإِنَّ أَخَاکَ مُوسَی بْنَ عِمْرَانَ (لَمَّا جَاءَ جَبَلَ الطُّورِ عَایَنَ مَا عَایَنَ مِنْ عَظِیمِ الْأُمُورِ، أَذْهَلَهُ مَا رَآهُ عَمَّا یُلْقَی إِلَیْهِ فَشَغَلْتُهُ عَنِ الْهَیْبَهًِْ بِذِکْرِ أَحَبِّ الْأَشْیَاءِ إِلَیْهِ وَ هِیَ الْعَصَا، إِذْ قُلْتُ لَهُ: وَ مَا تِلْکَ بِیَمِینِکَ یَا مُوسَی وَ لَمَّا کَانَ عَلِیٌّ (أَحَبَّ النَّاسِ إِلَیْکَ نَادَیْنَاکَ بِلُغَتِهِ وَ کَلَامِهِ لِیَسْکُنَ مَا بِقَلْبِکَ مِنَ الرُّعْبِ وَ لِتَفْهَمَ مَا یُلْقَی إِلَیْکَ وَ قَالَ: وَ لِیَ فِیهَا مَآرِبُ أُخْرَی بِهَا أَلْفُ مُعْجِزَهًٍْ.
پیامبر ( در آن شبی که به معراج برده شدم (شب اسراء)، جبرئیل در مقام خود ایستاد و من دیگر صدای تحیّت و سلام‌دادن فرشتگان و سخن آنان را نمی‌شنیدم و در جایگاهی قرار گرفتم که دیگر تمام صداها قطع شده بود و هیچ صدایی نمی‌شنیدم و زندگان و مردگان نزد من برابر شدند. قلبم به تپش افتاد و اندوهم افزایش یافت. صدای منادی را شنیدم که به زبان علیّ‌بن‌ابی‌طالب (به من گفت: «بایست! ای محمّد (! چراکه پروردگار تو به تو درود می‌فرستد». گفتم: «او چگونه درود می‌فرستد، درحالی‌که از اینکه به کسی درود فرستد، بی‌نیاز است. و چگونه علی (به این مقام رسیده است»؟ خداوند متعال فرمود: «بخوان ای محمّد (! هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلَائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَی النُّورِ و درود من، رحمتی بر تو و امّت توست. امّا اینکه تو صدای علی (را شنیدی به خاطر این بود که وقتی برادرت موسی‌بن‌عمران به کوه طور آمد و آن صحنه عظیم را به چشم خود دید، آنچه که دیده بود، باعث غفلت او از آنچه که به او القا می‌شد، گشت. پس حواس او را از آن عظمت و هیبت به صحبت در مورد چیزی که محبوب‌ترین چیز نزد او بود یعنی همان عصا، مشغول داشتیم، آن هنگام که به او فرمودم: و آن چیست در دست راست تو، ای موسی؟!. (طه/۱۷) و چون علی (محبوب‌ترین مردم نزد تو بود، با تو با زبان و سخن او، سخن گفتم تا قلب تو از آن وحشت آرامش یابد و آنچه را که به تو القا می‌شود، درک کنی. همچنین فرمود: و مرا با آن کارها و نیازهای دیگری است. (طه/۱۸)
الصّادق ( مَنْ صَلَّی عَلَی مُحَمَّدٍ (وَ آلِ مُحَمَّدٍ (عَشْراً صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ مَلَائِکَتُهُ مِائَهًَْ مَرَّهًٍْ وَ مَنْ صَلَّی عَلَی مُحَمَّدٍ (وَ آلِ مُحَمَّدٍ (مِائَهًَْ مَرَّهًٍْ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ مَلَائِکَتُهُ أَلْفاً أَ مَا تَسْمَعُ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ وَ کانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیماً.
امام صادق ( هرکس ده مرتبه بر محمّد و آل محمد (درود بفرستد، خداوند و فرشتگان او صدمرتبه بر او درود می‌فرستند و هرکس که صد مرتبه بر محمّد و آل محمّد (درود بفرستد، خداوند و فرشتگان او بر او هزار مرتبه درود می‌فرستند. آیا نشنیده‌ای که خداوند عزّوجلّ می‌فرماید: هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلَائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَی النُّورِ وَکَانَ بِالمُؤْمِنِینَ رَحِیمًا.
الرّسول ( مَنْ صَلَّی عَلَیَّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ مَلَائِکَتُهُ وَ مَنْ شَاءَ فَلْیُقِلَ وَ مَنْ شَاءَ فَلْیُکْثِر.
پیامبر ( هرکس که بر من درود فرستد، خداوند و فرشتگانش بر او درود می‌فرستند و هرکس که بخواهد می‌تواند اندک درود فرستد و هرکس که بخواهد می‌تواند بسیار درود فرستد.
الصّادق ( عَن عَبْدِ اللَّهِ‌بْنِ‌سِنَانٍ قَال کُنَّا عِنْدَ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (جَمَاعَهًًْ مِنْ أَصْحَابِنَا فَقَالَ لَنَا ابْتِدَاءً کَیْفَ تُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ (فَقُلْنَا نَقُولُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ (وَ آلِ مُحَمَّدٍ (فَقَالَ کَأَنَّکُمْ تَأْمُرُونَ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ أَنْ یُصَلِّیَ عَلَیْهِمْ فَقُلْنَا فَکَیْفَ نَقُولُ قَالَ (تَقُولُونَ اللَّهُمَّ سَامِکَ الْمَسْمُوکَاتِ وَ دَاحِیَ الْمَدْحُوَّاتِ وَ خَالِقَ الْأَرْضِ وَ السَّمَاوَاتِ أَخَذْتَ عَلَیْنَا عَهْدَکَ وَ اعْتَرَفْنَا بِنُبُوَّهًِْ مُحَمَّدٍ (وَ أَقْرَرْنَا بِوَلَایَهًِْ عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (فَسَمِعْنَا وَ أَطَعْنَا وَ أَمَرْتَنَا بِالصَّلَاهًِْ عَلَیْهِمْ فَعَلِمْنَا أَنَّ ذَلِکَ حَقٌّ فَاتَّبَعْنَاهُ اللَّهُمَّ إِنِّی أُشْهِدُکَ وَ أُشْهِدُ مُحَمَّداً وَ عَلِیّاً (وَ الثَّمَانِیَهًَْ حَمَلَهًَْ الْعَرْشِ وَ الْأَرْبَعَهًَْ الْأَمْلَاکَ خَزَنَهًَْ عِلْمِکَ أَنَّ فَرْضَ صَلَاتِی لِوَجْهِکَ وَ نَوَافِلِی وَ زَکَاتِی وَ مَا طَابَ لِی مِنْ قَوْلٍ وَ عَمَلٍ عِنْدَکَ فَعَلی مُحَمَّدٍ (وَ آلِ مُحَمَّدٍ (وَ أَسْأَلُکَ اللَّهُمَّ أَنْ تُوصِلَنِی بِهِمْ وَ تُقَرِّبَنِی بِهِمْ لَدَیْکَ کَمَا أَمَرْتَنِی بِالصَّلَاهًِْ عَلَیْهِ وَ أُشْهِدُکَ أَنِّی مُسَلِّمٌ لَهُ وَ لِأَهْلِ بَیْتِهِ (غَیْرُ مُسْتَنْکِفٍ وَ لَا مُسْتَکْبِرٍ فَزَکِّنَا بِصَلَوَاتِکَ وَ صَلَوَاتِ مَلَائِکَتِکَ إِنَّهُ فِی وَعْدِکَ وَ قَوْلِکَ هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ وَ کانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیماً تَحِیَّتُهُمْ یَوْمَ یَلْقَوْنَهُ سَلامٌ وَ أَعَدَّ لَهُمْ أَجْراً کَرِیماً فَأَزْلِفْنَا بِتَحِیَّتِکَ وَ سَلَامِکَ وَ امْنُنْ عَلَیْنَا بِأَجْرٍ کَرِیمٍ مِنْ رَحْمَتِکَ وَ اخْصُصْنَا مِنْ مُحَمَّدٍ (بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِکَ وَ صَلِّ عَلَیْهِمْ إِنَّ صَلَاتَکَ سَکَنٌ لَهُمْ وَ زَکِّنَا بِصَلَاتِهِ وَ صَلَوَاتِ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ اجْعَلْ مَا آتَیْتَنَا مِنْ عِلْمِهِمْ وَ مَعْرِفَتِهِمْ مُسْتَقَرّاً عِنْدَکَ مَشْفُوعاً لَا مُسْتَوْدَعاً یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
امام صادق ( عبدالله‌بن‌سنان گوید: گروهی از اصحاب نزد امام صادق (بودیم. امام (به ما فرمود: «بر پیامبر (چگونه صلوات می‌فرستید»؟ گفتیم: «می‌گوییم اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ». فرمود: «گویا شما خداوند را امر می‌کنید که بر پیامبر (درود بفرستد». پرسیدیم: «پس چگونه صلوات بفرستیم»؟ امام (فرمود: «بگویید: خداوندا! توکه قابض و باسط همه چیز هستی و خالق زمین و آسمان‌ها هستی تو با ما عهدی بستی و ما به نبوّت محمّد (اعتراف کردیم و ولایت علی‌بت‌ابی‌طالب را پذیرفتیم، پس شنیدیم و اطاعت کردیم. و ما را به نماز دستور دادی پس با آن عمل دانستیم که این حق است و از آن پیروی کردیم. خداوندا! من به تو و محمد (و علی (و هشت حامل عرش و چهار فرشته خزانه‌دار علم تو گواهی می‌دهم که نمازهای واجب و مستحب و زکات و سخنان و اعمال نیک من به‌خاطر توست. پس ای خداوند از تو می‌خواهم که بر محمّد (و آل محمّد (درود برسانی و مرا در نزد خود به آنان نزدیک کنی، همانطور که مرا به درود فرستادن به او امر کردی. و تو را گواه می‌گیرم که من تسلیم امر او و اهل بیت او گشته‌ام و در این راه تکّبر و نخوتی ندارم. پس با درودهای خود و درود فرشتگانت ما را پاکیزه گردان که ما را به آن وعده داده‌ای: هُوَ الَّذی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ وَ کانَ بِالْمُؤْمِنینَ رَحیماً* تَحِیَّتُهُمْ یَوْمَ یَلْقَوْنَهُ سَلامٌ وَ أَعَدَّ لَهُمْ أَجْراً کَرِیماً؛ پس با تحیت و سلام خود ما را مقرّب گردان و با اجر کریمی از رحمت خود بر ما منّت گذار و ما را از جانب محمّد (به افضل درودها اختصاص بده و برایشان درود بفرست که درود تو آرامش است برای ایشان و با درود او و اهل بیتش ما را پاکیزه گردان و آنچه را که از علم و معرفت آن‌ها به ما داده‌ای، در نزد خود ثابت نگاه‌دار به‌صورت شفاعت شده نه به‌صورت ودیعه گذاشته شده، ای مهربان‌ترین مهربانان!
ابن‌عبّاس ( رُوِیَ مَرْفُوعاً عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ (أَنَّهُ قَالَ فِی تَأْوِیلِ قَوْلِهِ تَعَالَی هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلائِکَتُهُ قَالَ الصَّلَاهًُْ عَلَی النَّبِیِ (وَ أَهْلِ بَیْتِهِ (لَا غَیْر.
ابن‌عبّاس ( در حدیثی مرفوع از ابن‌عبّاس (آمده است که وی در تأویل آیه: هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلَائِکَتُهُ گفت: «منظور، درود فرستادن بر پیامبر (و اهل بیت او (است [نه دیگران].
الرّسول ( صَلَّتِ الْمَلَائِکَهًُْ عَلَیَ وَ عَلَی عَلِیٍ (سَبْعَ سِنِینَ وَ ذَلِکَ أَنَّهُ لَمْ یُصَلِّ فِیهَا أَحَدٌ غَیْرِی وَ غَیْرُهُ.
پیامبر ( در حدیث مرفوعی ابوایّوب نقل کرده است که پیامبر (فرمود: «ملائکه برمن و علی (هفت سال درود می‌فرستند، زیرا در آن هفت سال جز من و او کسی نماز نگزارد».
الصّادق ( عَن سُلَیْمَانَ‌بْنِ‌خَالِدٍ الْأَقْطَعِ قَالَ: قُلْتُ لِلصَّادِقِ (أَیَجُوزُ أَنْ یُصَلَّی عَلَی الْمُؤْمِنِینَ قَالَ إِی وَ اللَّهِ یُصَلَّی عَلَیْهِمْ فَقَدْ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِمْ أَمَا سَمِعْتَ قَوْلَ اللَّهِ هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ وَ کانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیماً.
امام صادق ( سلیمان‌بن‌خالد گوید: به امام صادق (عرض کردم: «آیا صلوات‌فرستادن بر مؤمنان جایز است»؟ فرمود: «بله. خدا نیز بر آن‌ها درود می‌فرستد؛ آیا نشنیده‌ای که خداوند می‌فرماید: هُوَ الَّذی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ وَ کانَ بِالمُؤْمِنینَ رَحیماً».
الصّادقین ( فِی قَوْلِهِ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ یَقُولُ مِنَ الْکُفْرِ إِلَی الْإِیمَانِ یَعْنِی إِلَی الْوَلَایَهًِْ لِعَلِیٍّ (.
امام باقر و امام صادق ( درباره‌ی کلام خداوند تعالی لیُخْرِجَکُم مِّنَ الظُّلمَاتِ إِلی النُّورِ فرمودند: «خارج شدن از [ظلمات] کفر به‌سوی ایمان؛ یعنی ولایت علی (را پذیرفتن».