آیه ۵۷ - سوره احزاب

آیه إِنَّ الَّذينَ يُؤْذُونَ اللهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللهُ فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهيناً [57]

آن‌ها كه خدا و پيامبرش را آزار مى‌دهند، خداوند آنان را از رحمت خود در دنيا و آخرت دور ساخته، و براى آن‌ها عذاب خواركننده‌اى آماده كرده است.

کلّیات

۱
(احزاب/ ۵۷)

الرّسول ( مَنْ آذَی شَعْرَهًًْ مِنِّی فَقَدْ آذَانِی وَ مَنْ آذَانِی فَقَدْ آذَی اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ وَ مَنْ آذَی اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ لَعَنَهُ مَلَأُ السَّمَاوَاتِ وَ مَلَأُ الْأَرْضِ وَ تَلَا إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهِیناً.

پیامبر ( هرکه یک موی مرا بیازارد مرا آزرده و هرکه مرا بیازارد، خدا را آزرده و هرکه خدا را بیازارد، اهل آسمان‌ها و زمین او را لعنت میکنند و این آیه را تلاوت کرد: إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهِیناً.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۲۶۶
بحار الأنوار، ج۲۷، ص۲۰۶/ الأمالی للطوسی، ص۴۵۱/ بحار الأنوار، ج۹۳، ص۲۱۹/ البرهان

مصادیق

۱
(احزاب/ ۵۷)

الباقر ( إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللهَ وَ رَسُولَهُ هُمُ الْمُصَوِّرُونَ یُکَلَّفُونَ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ أَنْ یَنْفُخُوا فِیهَا الرُّوحَ.

امام باقر ( إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللهَ وَ رَسُولَهُ آنان تصویرگران هستند. و در روز قیامت موظّف به دمیدن روح در آن‌ها می‌شوند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۲۶۶
بحار الأنوار، ج۷۶، ص۲۸۷/ بحار الأنوار، ج۸۰، ص۲۴۳/ المحاسن، ج۲، ص۶۱۶
۲
(احزاب/ ۵۷)

الصّادق ( عَنِ ابْنِ سِنَانٍ، عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (قَالَ: أَخَّرَ رَسُولُ اللَّهِ (لَیْلَهًًْ مِنَ اللَّیَالِی الْعِشَاءَ الْآخِرَهًَْ مَا شَاءَ اللَّهُ، فَجَاءَ عُمَرُ فَدَقَّ الْبَابَ، فَقَالَ: یَا رَسُولَ اللَّهِ (نَامَ النِّسَاءُ، نَامَ الصِّبْیَانُ، فَخَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ (فَقَالَ: لَیْسَ لَکُمْ أَنْ تُؤْذُونِی وَ لَا تَأْمُرُونِی، إِنَّمَا عَلَیْکُمْ أَنْ تَسْمَعُوا وَ تُطِیعُوا.

امام صادق ( ابن سنان گوید: از امام صادق (روایت شده است که فرمود: «شبی از شب‌ها، رسول خدا (نماز عشا را به خواست خداوند به تأخیر انداخت، پس عمر آمد و در زد». گفت: «ای رسول خدا (! زنها خوابیدند، بچّه‌ها خوابیدند! [پس کی نماز عشا را می‌خوانی]»؟ رسول اکرم (بیرون آمد و فرمود: «برای شما روا نیست که مرا بیازارید، و جایز نیست که به من دستور دهید. جز این نیست که بر شما واجب است که بشنوید و اطاعت کنید».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۲۶۶
بحار الأنوار، ج۳۰، ص۲۶۵/ نورالثقلین

ولایت

۱
(احزاب/ ۵۷)

الرّسول ( قَولُهُ إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهِیناً قَالَ نَزَلَتْ فِیمَنْ غَصَبَ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ (حَقَّهُ وَ أَخَذَ حَقَّ فَاطِمَهًَْ (وَ آذَاهَا وَ قَدْ قَالَ النَّبِیُّ (مَنْ آذَاهَا فِی حَیَاتِی کَمَنْ آذَاهَا بَعْدَ مَوْتِی وَ مَنْ آذَاهَا بَعْدَ مَوْتِی کَمَنْ آذَاهَا فِی حَیَاتِی وَ مَنْ آذَاهَا فَقَدْ آذَانِی وَ مَنْ آذَانِی فَقَد آذَی اللهَ.

پیامبر ( إِنَّ الَّذینَ یُؤْذُونَ اللهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهینا این آیه درباره‌ی کسانی نازل شده است که حقّ علی (را غصب نمودند و حقوق فاطمه (را زیر پا نهاده و او را اذیت نمودند، که پیامبر (فرموده است: «هرکه فاطمه (را در زمان حیات من اذیت و آزار نماید مثل آن است که او را بعد از مرگ من مورد اذیت قرار داده باشد و کسی که او را بعد از مرگم مورد آزار قرار دهد مثل آن است که او را در زمان حیات من اذیت کرده باشد، و هرکه او را آزار رساند مرا اذیّت کرده و هرکه مرا اذیت کند خدا را اذیت کرده است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۲۶۶
القمی، ج۲، ص۱۹۴/ بحار الأنوار، ج۱۷، ص۲۷/ نورالثقلین
۲
(احزاب/ ۵۷)

ابن‌عبّاس ( إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللهَ وَ رَسُولَهُ وَ ذَلِکَ حِینَ قَالَ الْمُنَافِقُونَ إِنَّ مُحَمَّداً (مَا یُرِیدُ مِنَّا إِلَّا أَنْ نَعْبُدَ أَهْلَ بَیْتِ رَسُولِ اللَّهِ (بِأَلْسِنَتِهِمْ فَقَالَ لَعَنَهُمُ اللهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ بِالنَّارِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهِیناً فِی جَهَنَّمَ.

ابن‌عبّاس ( إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللهَ وَ رَسُولَهُ زمانی نازل شد که منافقان با زبان‌هایشان گفتند: «محمّد از ما جز این نمیخواهد که اهل بیت رسول خدا را پرستش کنیم». لَعَنهُمُ اللهُ فیِ الدُّنْیَا وَ الاَْخِرَةِ وَ أَعَدَّ لهُمْ عَذَابًا مُّهِینًا در جهنّم.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۲۶۶
بحار الأنوار، ج۳۹، ص۳۳۱/ المناقب، ج۳، ص۲۱۰
۳
(احزاب/ ۵۷)

الرّسول ( عَنْ أَبِی سَعِیدٍ الْخُدْرِیِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (اشْتَدَّ غَضَبُ اللَّهِ عَلَی الْیَهُودِ حِینَ قَالُوا عُزَیْرٌ ابْنُ اللهِ وَ اشْتَدَّ غَضَبُ اللَّهُ عَلَی النَّصَارَی حِینَ قَالُوا الْمَسِیحُ ابْنُ اللهِ وَ اشْتَدَّ غَضَبُ اللَّهِ عَلَی مَنْ أَرَاقَ دَمِی وَ آذَانِی فِی عِتْرَتِی.

پیامبر ( ابوسعید خدری گوید: پیامبر (فرمود: «خشم خدا بر یهود هنگامی شدّت گرفت که گفتند: «عُزیر پسر خداست و خشم خدا بر مسیحیان هنگامی شدّت گرفت که گفتند: مسیح پسر خداست و خشم خدا بر کسی که خون مرا ریخت و مرا از طریق آزاررساندن به عترتم، آزار داد، بسیار شد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۲۶۸
بحار الأنوار، ج۲۷، ص۲۰۶
۴
(احزاب/ ۵۷)

الهادی ( عن الإمام الراشد الصابر أبی‌الحسن علی‌بن‌محمد (... وَرَدَتْ حَقَائِقُ الْأَخْبَارِ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ (عَنِ الصَّادِقِینَ (وَ نَقَلَهَا قَوْمٌ ثِقَاتٌ مَعْرُوفُونَ فَصَارَ الِاقْتِدَاءُ بِهَذِهِ الْأَخْبَارِ فَرْضاً وَاجِباً عَلَی کُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَهًٍْ لَا یَتَعَدَّاهُ إِلَّا أَهْلُ الْعِنَادِ وَ ذَلِکَ أَنَّ أَقَاوِیلَ آلِ رَسُولِ اللَّهِ (مُتَّصِلَهًٌْ بِقَوْلِ اللَّهِ وَ ذَلِکَ مِثْلُ قَوْلِهِ فِی مُحْکَمِ کِتَابِهِ إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهِیناً وَ وَجَدْنَا نَظِیرَ هَذِهِ الْآیَهًِْ قَوْلَ رَسُولِ اللَّهِ (مَنْ آذَی عَلِیّاً (فَقَدْ آذَانِی وَ مَنْ آذَانِی فَقَدْ آذَی اللَّهَ وَ مَنْ آذَی اللَّهَ یُوشِکُ أَنْ یَنْتَقِمَ مِنْه.

امام هادی ( از امام هادی (روایت است؛ اخبار با حقیقتی هم از قول رسول خدا (به‌وسیله‌ی راستگویان از ائمّه (رسیده، و مردمی ثقه و معروف آن‌ها را نقل کرده‌اند، اقتداء به این اخبار بر هر مؤمن و مؤمنه‌ای فرض و واجب است، و از آن‌ها جز اهل عناد رویگردان نمی‌شوند و این به خاطر آن است که گفته‌های آل رسول (با گفته‌ی خدا پیوسته‌اند. مثل کلام خدا در قرآنش که فرمود: إِنَّ الَّذینَ یُؤْذُونَ اللهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَةِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهینا و نظیر این آیه سخن رسول خدا (است که می‌فرماید: «هرکه علی (را بیازارد مرا آزرده، و هرکه مرا بیازارد خدا را آزرده، و در معرض این است که از او انتقام کشیده شود».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۲۶۸
تحف العقول، ص۴۵۸
۵
(احزاب/ ۵۷)

الرّسول ( مَا بَالُ أَقْوَامٍ یُؤْذُونَ نَسَبِی وَ ذَا رَحِمِی أَلَا مَنْ آذَی نَسَبِی وَ ذَا رَحِمِی فَقَدْ آذَانِی وَ مَنْ آذَانِی فَقَدْ آذَی اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ.

پیامبر ( ابوهریره از پیامبر اکرم (نقل کرد که فرمود: «چه شده گروهی را که خویشاوندان و بستگان مرا می‌آزارند؟ هرکه خویشاوند و وابسته مرا بیازارد، مرا آزرده و هر که مرا بیازارد، خدا را آزرده است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۲۶۸
بحار الأنوار، ج۲۲۵، ص۲۷
۶
(احزاب/ ۵۷)

الرّسول ( أَنَّ مَنْ آذَی عَلِیّاً (فَقَدْ آذَانِی وَ مَنْ آذَانِی فَقَدْ آذَی اللَّهَ وَ مَنْ آذَی اللَّهَ فَحَقٌّ عَلَی اللَّهِ أَنْ یُؤْذِیَهُ بِأَلِیمِ عَذَابِهِ فِی نَارِ جَهَنَّمَ.

پیامبر ( هرکس علی (را بیازارد، مرا آزرده و هرکس مرا بیازارد، خدا را آزرده و هرکس خدا را بیازارد، این حقّ خدا است که او را در آتش جهنّم، با عذاب دردناک خود بیازارد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۲۶۸
بحار الأنوار، ج۳۹، ص۳۳۲/ المناقب، ج۳، ص۲۱۱/ البرهان/ الإمام العسکری، ص۱۳۶/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۴۵۶
بیشتر