آیه وَ ما كانَ لِمُؤْمِنٍ وَ لا مُؤْمِنَةٍ إِذا قَضَى اللهُ وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَ مَنْ يَعْصِ اللهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً مُبيناً [36]
هيچ مرد و زن با ايمانى حق ندارد هنگامى‌كه خدا و پيامبرش فرمانى صادر كنند، اختيارى [در برابر فرمان خدا] در كار خود داشته باشد؛ و هركس خدا و پيامبرش را نافرمانى كند، به گمراهى آشكارى گرفتار شده است!
الرّضا ( عَن عَبْدِ الْعَزِیزِ‌بْنِ‌مُسْلِمٍ قَال: کُنَّا مَعَ الرِّضَا (بِمَرْوَ فَاجْتَمَعْنَا فِی الْجَامِعِ یَوْمَ الْجُمُعَهًِْ فِی بَدْءِ مَقْدَمِنَا فَأَدَارُوا أَمْرَ الْإِمَامَهًِْ وَ ذَکَرُوا کَثْرَهًَْ اخْتِلَافِ النَّاسِ فِیهَا فَدَخَلْتُ عَلَی سَیِّدِی (فَأَعْلَمْتُهُ خَوْضَ النَّاسِ فِیهِ فَتَبَسَّمَ (ثُمَّ قَالَ یَا عَبْدَ‌الْعَزِیزِ جَهِلَ الْقَوْمُ وَ خُدِعُوا عَنْ آرَائِهِم ... الْإِمَامُ وَاحِدُ دَهْرِهِ لَا یُدَانِیهِ أَحَدٌ ... فَأَیْنَ الِاخْتِیَارُ مِنْ هَذَا وَ أَیْنَ الْعُقُولُ عَنْ هَذَا وَ أَیْنَ یُوجَدُ مِثْلُ هَذَا أَ تَظُنُّونَ أَنَّ ذَلِکَ یُوجَدُ فِی غَیْرِ آلِ الرَّسُولِ مُحَمَّدٍ (کَذَبَتْهُمْ وَ اللَّهِ أَنْفُسُهُمْ وَ مَنَّتْهُمُ الْأَبَاطِیلَ فَارْتَقَوْا مُرْتَقاً صَعْباً دَحْضاً تَزِلُّ عَنْهُ إِلَی الْحَضِیضِ أَقْدَامُهُمْ رَامُوا إِقَامَهًَْ الْإِمَامِ بِعُقُولٍ حَائِرَهًٍْ بَائِرَهًٍْ نَاقِصَهًٍْ وَ آرَاءٍ مُضِلَّهًٍْ فَلَمْ یَزْدَادُوا مِنْهُ إِلَّا بُعْداً قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّی یُؤْفَکُونَ وَ لَقَدْ رَامُوا صَعْباً وَ قَالُوا إِفْکاً وَ ضَلُّوا ضَلَالًا بَعِیداً وَ وَقَعُوا فِی الْحَیْرَهًِْ إِذْ تَرَکُوا الْإِمَامَ عَنْ بَصِیرَهًٍْ وَ زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِیلِ وَ کَانُوا مُسْتَبْصِرِینَ رَغِبُوا عَنِ اخْتِیَارِ اللَّهِ وَ اخْتِیَارِ رَسُولِ اللَّهِ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ إِلَی اخْتِیَارِهِمْ وَ الْقُرْآنُ یُنَادِیهِمْ وَ رَبُّکَ یَخْلُقُ ما یَشاءُ وَ یَخْتارُ ما کانَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ سُبْحانَ اللهِ وَ تَعالی عَمَّا یُشْرِکُونَ وَ قَالَ عَزَّوَجَلَّ وَ ما کانَ لِمُؤْمِنٍ وَ لا مُؤْمِنَةٍ إِذا قَضَی اللهُ وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ یَکُونَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ ...
امام رضا ( عبدالعزیزبن‌مسلم گوید: در مرو همراه امام رضا (بودیم. در آغاز ورودمان، در روز جمعه در مسجد جامع شهر گرد آمدیم و سخن از امامت و کثرت اختلاف مردم درباره‌ی آن به میان آمد. پس بر سرورم امام رضا (وارد شده و او را از این امر آگاه کردم. امام (لبخندی زد و آنگاه فرمود: «ای عبدالعزیز! مردم را در نادانی و جهل نگاه داشته‌اند و از دینشان منحرف کرده‌اند. ... امام یگانه‌ی زمانه خویش است، کسی به منزلت او نمی‌رسد ... چگونه می‌توان چنین شخصی را انتخاب کرد و با کدام عقل و اینکه نظیر او در کجا یافت می‌شود؟! آیا گمان می‌برید که چنین شخصی را می‌توانید در غیر خاندان محمّد (پیدا کنید؟ به خدا سوگند که تمام وجودشان، آن‌ها را تکذیب می‌کند و اباطیل، آن‌ها را دچار آرزوهای دست‌نیافتنی کرده است، از این‌رو قصد کرده‌اند که از دیواری صاف و لغزنده بالا روند. دیواری که آنان را به حضیض ذلّت فرو می‌کشاند. در انتخاب امام بر عقل ناقص و تهی خود تکیه کرده‌اند و با آرای گمراه خود درپی دستیابی به وی بودند، لیکن چیزی جز دورترشدن از امام نصیبشان نشد. خدا آن‌ها را بکشد! که دروغ گفته و افترا بستند و از راه حق و صراط مستقیم منحرف شدند و دچار حیرت و سرگردانی گشتند وآنگاه که آگاهانه امام را رها کردند و شیطان اعمالشان را برای آنان آراسته بود، ازاین‌رو آنان را از راه [خدا] بازداشت درحالی‌که بینا بودند. (عنکبوت/۳۸) شیطان، اعمال آن‌ها را برایشان آراست و از گام‌نهادن در راه درست باز داشت. آن‌ها آگاهانه از کسی که خدا و رسولش برگزیده بودند، روی برتافتند تا اینکه مخاطب قرآن واقع شدند که: پروردگار تو هرچه بخواهد می‌آفریند، و هرچه بخواهد برمی‌گزیند آنان [در برابر او] اختیاری ندارند. خداوند منزّه است، و از همتایانی که برای او قائل می‌شوند برتر است! (قصص/۶۸) وَ ما کانَ لِمُؤْمِنٍ وَ لا مُؤْمِنَةٍ إِذا قَضَی اللهُ وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ یَکُونَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ.
الباقر ( فِی رِوَایَهًِْ أَبِی‌الْجَارُودِ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (فِی قَوْلِهِ وَ ما کانَ لِمُؤْمِنٍ وَ لا مُؤْمِنَةٍ إِذا قَضَی اللهُ وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ یَکُونَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَ ذَلِکَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (خَطَبَ عَلَی زَیْدِ‌بْنِ‌حَارِثَهًَْ زَیْنَبَ بِنْتَ جَحْشٍ الْأَسَدِیَّهًَْ مِنْ بَنِی أَسَدِ‌بْنِ‌خُزَیْمَهًَْ وَ هِیَ بِنْتُ عَمَّهًِْ النَّبِیِّ (فَقَالَتْ یَا رَسُولَ اللَّهِ (حَتَّی أُوَامِرَ نَفْسِی فَأَنْظُرَ فَأَنْزَلَ اللَّهُ وَ ما کانَ لِمُؤْمِنٍ وَ لا مُؤْمِنَةٍ الْآیَهًَْ فَقَالَتْ یَا رَسُولَ اللَّهِ (أَمْرِی بِیَدِکَ فَزَوَّجَهَا إِیَّاهُ فَمَکَثَتْ عِنْدَ زَیْدٍ مَا شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ إِنَّهُمَا تَشَاجَرَا فِی شَیْءٍ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ (فَنَظَرَ إِلَیْهَا النَّبِیُّ (فَأَعْجَبَتْهُ فَقَالَ زَیْدٌ یَا رَسُولَ اللَّهِ (تَأْذَنُ لِی فِی طَلَاقِهَا فَإِنَّ فِیهَا کِبْراً وَ إِنَّهَا لَتُؤْذِینِی بِلِسَانِهَا فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (اتَّقِ اللَّهَ وَ أَمْسِکْ عَلَیْکَ زَوْجَکَ وَ أَحْسِنْ إِلَیْهَا ثُمَّ إِنَّ زَیْداً طَلَّقَهَا وَ انْقَضَتْ عِدَّتُهَا فَأَنْزَلَ اللَّهُ نِکَاحَهَا عَلَی رَسُولِ اللَّهِ (فَلَمَّا قَضی زَیْدٌ مِنْها وَطَراً زَوَّجْناکَها.
امام باقر ( در روایت ابوالجارود آمده است: امام باقر (پیرامون تفسیر آیه‌ی وَ مَا کَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَی اللهُ وَ رَسُولُهُ أَمْرًا أَن یَکُونَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ فرمود: «ماجرا از این قرار بود که رسول خدا (از زینب بنت جحش اَسَدیّه که از قبیله‌ی بنی‌اسدبن‌خُزَیمه و دختر عمه‌اش بود، برای زیدبن‌حارثه خواستگاری کرد. زینب گفت: «ای رسول خدا (! باید فکر کنم و تصمیم بگیرم». دراین‌هنگام بود که خداوند آیه: وَ مَا کَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَی اللهُ وَ رَسُولُهُ أَمْرًا أَن یَکُونَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَ مَن یَعْصِ اللهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُّبِینًا را نازل فرمود: بنابراین زینب گفت: «ای رسول خدا (! اختیار من دست شماست». و رسول خدا (زینب را به ازدواج زید در آورد. زینب در مدّت زمانی که خداوند اراده فرموده بود، با زید زندگی می‌کرد، سپس آن دو بر سر چیزی با یکدیگر مشاجره نموده و برای حلّ مشکل نزد رسول خدا (رفتند. رسول خدا (نگاهی به زینب انداخت و از او خوشش آمد. زید عرض کرد: «به من اجازه دهید تا او را طلاق دهم؛ چراکه او خودخواه است و با زخم زبان‌های خود مرا آزار می‌دهد». رسول خدا (پاسخ داد: «تقوای خدا را پیشه کن و همسر خود را نگاه دار و به او نیکی کن». سپس زید زینب را طلاق داد و عدّه‌ی زینب به‌سر آمد و خداوند دستور نکاح زینب با رسول خدا (را نازل کرده و فرمود: هنگامی‌که زید نیازش را از آن زن به سرآورد [و از او جدا شد]، ما او را به همسری تو درآوردیم. (احزاب/۳۷)
الرّسول ( قَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ: مَنْ لَمْ یَرْضَ بِقَضَائِی وَ لَمْ یُؤْمِنْ بِقَدَرِی فَلْیَلْتَمِسْ إِلَهاً غَیْرِی.
پیامبر ( خدای عزّوجلّ فرمود: «کسی که به قضاء من راضی نباشد و به قدر من ایمان نیاورد خدایی را غیر از من طلب کند».
الرّسول ( فِی کُلِ قَضَاءِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ خِیَرَهًٌْ لِلْمُؤْمِن.
پیامبر ( برای مؤمن در هرکدام از قضاهای خداوند خیری است.
الرّسول ( عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (عَنْ آبَائِهِ قَالَ: ضَحِکَ رَسُولُ اللَّهِ (ذَاتَ یَوْمٍ حَتَّی بَدَتْ نَوَاجِذُهُ ثُمَ قَالَ أَ لَا تَسْأَلُونِّی مِمَّ ضَحِکْتُ قَالُوا بَلَی یَا رَسُولَ اللَّهِ (قَالَ عَجِبْتُ لِلْمَرْءِ الْمُسْلِمِ أَنَّهُ لَیْسَ مِنْ قَضَاءٍ یَقْضِیهِ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ لَهُ إِلَّا کَانَ خَیْراً لَهُ فِی عَاقِبَهًِْ أَمْرِهِ.
پیامبر ( امام صادق (از پدران بزرگوار خود نقل می‌کند که فرمود: «روزی پیامبر اکرم (خندید، به‌طوری که دندان‌های مبارکش نمایان شد. بعد فرمود: «آیا علت خنده‌ی مرا نمی‌پرسید»؟ عرض کردند: «چرا، ای رسول خدا (! فرمود: «خوشحالم از اینکه هرگونه قضایی که خداوند برای فرد مسلمان داشته باشد، در نهایت خیر و سعادت او در آن است».
أمیرالمؤمنین ( عَنِ الْأَصْبَغِ‌بْنِ‌نُبَاتَهًَْ قَالَ: قَالَ أَمِیرُ‌الْمُؤْمِنِینَ (لِرَجُلٍ إِنْ کُنْتَ لَا تُطِیعُ خَالِقَکَ فَلَا تَأْکُلْ رِزْقَهُ وَ إِنْ کُنْتَ وَالَیْتَ عَدُوَّهُ فَاخْرُجْ عَنْ مِلْکِهِ وَ إِنْ کُنْتَ غَیْرَ قَانِعٍ بِقَضَائِهِ وَ قَدَرِهِ فَاطْلُبْ رَبّاً سِوَاه.
امام علی ( امیرالمؤمنین (به مردی فرمود: «که اگر می‌خواهی چنان باشی که از پروردگارت فرمان نبری، روزی او را نخور! و اگر می‌خواهی چنان باشی که دشمنش را دوست داشته باشی از مملکت او بیرون برو و اگر نمی‌خواهی به قضاء و قدرش قانع باشی، پروردگاری غیر از او را طلب کن».
الهادی ( رِسَالَتُهُ (فِی الرَّدِّ عَلَی أهْلِ الْجَبْرِ وَ التَّفْوِیضِ وَ إثْبَاتِ الْعَدْلِ وَ الْمَنْزِلَهًِْ بَیْنَ الْمَنْزِلَتَیْنِ، مِنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ (سَلامٌ عَلَیْکُمْ وَ عَلی مَنِ اتَّبَعَ الْهُدی وَ رَحْمَتُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ فَإِنَّهُ وَرَدَ عَلَیَ کِتَابُکُمْ وَ فَهِمْتُ مَا ذَکَرْتُمْ مِنِ اخْتِلَافِکُمْ فِی دِینِکُمْ وَ خَوْضِکُمْ فِی الْقَدَرِ وَ مَقَالَهًِْ مَنْ یَقُولُ مِنْکُمْ بِالْجَبْرِ وَ مَنْ یَقُولُ بِالتَّفْوِیض ... نَقُولُ إِنَّ اللَّهَ جَلَّ وَ عَزَّ خَلَقَ الْخَلْقَ بِقُدْرَتِهِ وَ مَلَّکَهُمْ اسْتِطَاعَهًَْ تَعَبُّدِهِمْ بِهَا فَأَمَرَهُمْ وَ نَهَاهُمْ بِمَا أَرَادَ فَقَبِلَ مِنْهُمُ اتِّبَاعَ أَمْرِهِ وَ رَضِیَ بِذَلِکَ لَهُمْ وَ نَهَاهُمْ عَنْ مَعْصِیَتِهِ وَ ذَمَّ مَنْ عَصَاهُ وَ عَاقَبَهُ عَلَیْهَا وَ لِلَّهِ الْخِیَرَهًُْ فِی الْأَمْرِ وَ النَّهْیِ یَخْتَارُ مَا یُرِیدُ وَ یَأْمُرُ بِهِ وَ یَنْهَی عَمَّا یَکْرَهُ وَ یُعَاقِبُ عَلَیْهِ بِالاسْتِطَاعَهًِْ الَّتِی مَلَّکَهَا عِبَادَهُ لِاتِّبَاعِ أَمْرِهِ وَ اجْتِنَابِ مَعَاصِیهِ لِأَنَّهُ ظَاهِرُ الْعَدْلِ وَ النَّصَفَهًِْ وَ الْحِکْمَهًِْ الْبَالِغَهًِْ بَالَغَ الْحُجَّهًَْ بِالْإِعْذَارِ وَ الْإِنْذَارِ وَ إِلَیْهِ الصَّفْوَهًُْ یَصْطَفِی مِنْ عِبَادِهِ مَنْ یَشَاءُ لِتَبْلِیغِ رِسَالَتِهِ وَ احْتِجَاجِهِ عَلَی عِبَادِهِ اصْطَفَی مُحَمَّداً (وَ بَعَثَهُ بِرِسَالاتِهِ إِلَی خَلْقِهِ فَقَالَ مَنْ قَالَ مِنْ کُفَّارِ قَوْمِهِ حَسَداً وَ اسْتِکْبَاراً لَوْ لا نُزِّلَ هذَا الْقُرْآنُ عَلی رَجُلٍ مِنَ الْقَرْیَتَیْنِ عَظِیمٍ یَعْنِی بِذَلِکَ أُمَیَّهًَْ بْنَ أَبِی الصَّلْتِ وَ أَبَا مَسْعُودٍ الثَّقَفِیَ فَأَبْطَلَ اللَّهُ اخْتِیَارَهُمْ وَ لَمْ یُجِزْ لَهُمْ آرَاءَهُمْ حَیْثُ یَقُول أَ‌هُمْ یَقْسِمُونَ رَحْمَتَ رَبِّکَ نَحْنُ قَسَمْنا بَیْنَهُمْ مَعِیشَتَهُمْ فِی الْحَیاهًِْ الدُّنْیا وَ رَفَعْنا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجاتٍ لِیَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً سُخْرِیًّا وَ رَحْمَتُ رَبِّکَ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُونَ وَ لِذَلِکَ اخْتَارَ مِنَ الْأُمُورِ مَا أَحَبَّ وَ نَهَی عَمَّا کَرِهَ فَمَنْ أَطَاعَهُ أَثَابَهُ وَ مَنْ عَصَاهُ عَاقَبَهُ وَ لَوْ فَوَّضَ اخْتِیَارَ أَمْرِهِ إِلَی عِبَادِهِ لَأَجَازَ لِقُرَیْشٍ اخْتِیَارَ أُمَیَّهًَْ بْنِ أَبِی الصَّلْتِ وَ أَبِی مَسْعُودٍ الثَّقَفِیِّ إِذْ کَانَا عِنْدَهُمْ أَفْضَلَ مِنْ مُحَمَّدٍ (فَلَمَّا أَدَّبَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِینَ بِقَوْلِهِ وَ ما کانَ لِمُؤْمِنٍ وَ لا مُؤْمِنَةٍ إِذا قَضَی اللهُ وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ یَکُونَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ فَلَمْ یُجِزْ لَهُمُ الِاخْتِیَارَ بِأَهْوَائِهِمْ وَ لَمْ یَقْبَلْ مِنْهُمْ إِلَّا اتِّبَاعَ أَمْرِهِ وَ اجْتِنَابَ نَهْیِهِ عَلَی یَدَیْ مَنِ اصْطَفَاهُ فَمَنْ أَطَاعَهُ رَشَدَ وَ مَنْ عَصَاهُ ضَلَّ وَ غَوَی وَ لَزِمَتْهُ الْحُجَّهًُْ بِمَا مَلَّکَهُ مِنَ الِاسْتِطَاعَهًِْ لِاتِّبَاعِ أَمْرِهِ وَ اجْتِنَابِ نَهْیِهِ فَمِنْ أَجْلِ ذَلِکَ حَرَمَهُ ثَوَابَهُ وَ أَنْزَلَ بِهِ عِقَابَهُ وَ هَذَا الْقَوْلُ بَیْنَ الْقَوْلَیْنِ لَیْسَ بِجَبْرٍ وَ لَا تَفْوِیضٍ.
امام هادی ( نامه‌ی امام هادی (در انکار و ردّ مذهب جبر و تفویض و اثبات عدل و معنی جایگاه و مرتبه میان جبر و تفویض: از علی‌بن‌محمّد (: سلام و رحمت و برکات خداوند بر شما و تمام افرادی که پیرو هدایتند باد! نامه‌ی شما به دستم رسید و از نوشته‌هایتان دریافتم که در عقیده‌ی خود دچار اختلاف گشته و در بحث «قدر» مشکل دارید و برخی از شما قائل به جبر و جمعی معتقد به تفویض گشته‌اند. ما می‌گوییم خداوند عزّوجلّ خلق را به قدرتش آفریده، تواناییِ اطاعتشان داده، سپس به اراده‌ی خود امر و نهیشان کرده، اطاعت فرمان را از آن‌ها پذیرفته و پسندیده، از نافرمانی منعشان کرده، معصیت‌کاران را نکوهش فرموده، و کیفر داده. اختیار امر و نهی با اوست، هرچه را بخواهد بگزیند و به آن امر کند، هرچه را نخواهد، نهی کند و مجازات دهد، زیرا به بندگان قدرت متابعت امر و اجتناب گناه عطا کرده، که عدل و انصاف و حکمت بالغه‌ی او آشکار است، حجّت‌ها [ی مردم] را با برطرف‌کردن عذرها و بیم‌دادن رفع می‌کند، انتخاب پیامبران (با اوست، هریک از برگزیدگان خلقش را بخواهد، برای تبلیغ رسالت و احتجاج بر آن‌ها می‌گزیند، محمّد (را برگزید، و با رسالت‌های خود به‌سوی خلق فرستاد، برخی از کفّار قبیله‌اش از حسد و تکبّر گفتند: چرا این قرآن بر مرد بزرگ [و ثروتمندی] از این دو شهر (مکّه و طایف) ناز ل نشده است؟. (زخرف/۳۱) منظورشان امیّهًْ‌بن‌ابی الصلت (بزرگ مکّه) و ابومسعود ثقفی (بزرگ طایف) بود، خداوند انتخاب آن‌ها را بیهوده شمرد و نظرشان را هم تأیید نکرد، و فرمود: آیا آنان رحمت پروردگارت را تقسیم می‌کنند؟! ما معیشت آن‌ها را در حیات دنیا در میانشان تقسیم کردیم و بعضی را بر بعضی برتری دادیم تا یکدیگر را مسخر کرده [و با هم تعاون نمایند] و رحمت پروردگارت از تمام آنچه جمع‌آوری می‌کنند بهتر است!. (زخرف/۳۲) از این‌رو هرچه را می‌خواست برگزید، و هرچه را نمی‌خواست منع می‌کرد هرکه از او (خدا) اطاعت کند، به او پاداش می‌دهد و هرکه معصیت کند او را عذاب می‌نماید، اگر اختیار امر را به دست بندگان سپرده بود، رأی قریش را که امیّهًْ‌بن‌ابی‌الصلت و ابومسعود ثقفی را انتخاب کرده بودند، تأیید می‌کرد که آن‌ها در نظرشان (قریش) از محمّد (افضل بودند. آنگاه خداوند مؤمنان را با این آیه: وَ ما کانَ لِمُؤْمِنٍ وَ لا مُؤْمِنَةٍ إِذا قَضَی اللهُ وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ یَکُونَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ مِنْ أَمْرِهِم به آن‌ها اجازه نداد که به میل خود انتخابی کنند و جز پیروی اوامر و اجتناب از نواهی که به‌وسیله‌ی پیغمبر (اعلام می‌شود از آنان نپذیرفت، پس هرکه فرمان برد نجات پیدا می‌کند، و هرکه نافرمانی کند به گمراهی و نادانی مبتلا می‌شود، و به علّت تمکّن از پیروی امر و اجتناب نهی، حجت بر او تمام است و از این رو خداوند از ثواب محرومش می‌سازد و عذاب را بر او نازل می‌کند. این مذهب که حدّ وسط آن دو عقیده است، نه جبر است و نه تفویض».