آیه ۷۴ - سوره حجر

امام رضا (علیه السلام)- مردی از اهل شام از امیرالمؤمنین (علیه السلام) درباره‌ی روز چهارشنبه و بدیمن دانستن آن [و اینکه منظور کدام چهارشنبه است] سؤال کرد. حضرت فرمود: «منظور آخرین چهارشنبه هر ماه است»؛ تا آنجا که فرمود: «و در روز چهارشنبه، خداوند عزّوجلّ زمین قوم لوط (علیه السلام) را زیرورو کرد و روز چهارشنبه بود که خداوند حِجارَةً مِنْ سِجِّیلٍ؛ بارانی از سنگ به‌صورت گل‌های متحجّر بر آنان فرو ریخت».

امام سجّاد (علیه السلام)- جابربن‌یزید جعفی گفت: چون خلافت به بنی‌امیّه رسید، خون‌های محترمی را ریختند و هزار ماه، امیرالمؤمنین (علیه السلام) را روی منبر لعنت کردند و از او بیزاری جستند. و شروع به پنهانی کشتن شیعیان در هر شهر کردند ... از بنی‌امیّه و پیروان آن‌ها به امام مبین اطهرالطّاهرین زین‌العابدین سیّدالزّهاد و خلیفهًْ الله علی العباد علیّ‌بن‌الحسین (علیه السلام) شکایت کردم ... امام (علیه السلام) که این سخنان را از من شنید، نگاهش را به آسمان دوخت و گفت: «خدایا منزّهی! مولای ما چقدر حلم تو زیاد است! بلند مرتبه‌ای در شکیبایی و برتر است قدرت تو. خدایا! آنچنان بندگان خود را مهلت داده‌ای که آن‌ها گمان می‌کنند همیشه مهلت دارند، تمام این جریان‌ها در دیدگاه توست، قضای تو مغلوب نمی‌شود و تدبیر حتمی تو قابل جلوگیری نیست، هر جور و هر وقت بخواهی. تو داناتر از ما به آن‌هایی». سپس فرزند خود محمّد (علیه السلام) را خواست به او فرمود: «پسرم»! او فرمود: «لبّیک یا سیّدی»! فرمود: «فردا صبح برو به مسجد پیامبر (صلی الله علیه و آله)، نخی را که جبرئیل برای جدّ ما آورده بگیر و آرام تکان بده. مبادا آن را محکم حرکت دهی! مبادا چنین کاری را بکنی که مردم همه نابود می‌شوند». جابر گفت: «در خدمت آن جناب به مسجد رفتیم. ایشان دو رکعت نماز خواند، آنگاه صورت بر خاک نهاد و کلماتی بر زبان راند. سپس سر بلند کرد و از درون آستین نخ نازکی بیرون آورد که بوی مشک از آن ساطع می‌شد و از نخ خیّاطی نازک‌تر بود. به من فرمود: «یک سر نخ را بگیر و کمی راه برو. مبادا آن را حرکت دهی»! من سر نخ را گرفتم و چند قدم رفتم. فرمود: «جابر بایست»! ایستادم. نخ را به آرامی چنان‌که گویی اصلاً تکان نمی‌دهد، تکان داد. سپس فرمود: «سر نخ را به من بده». سر نخ را دادم و عرض کردم: «چه کردید ای پسر رسول خدا (صلی الله علیه و آله)»؟ فرمود: «وای بر تو! برو بیرون ببین مردم در چه حالی هستند»! من از مسجد خارج شدم. ناگهان صدای همهمه و ولوله‌ی زیادی شنیدم که از هر طرف بلند بود. زمین‌لرزه و تکان‌هایی که باعث ریختن و خراب‌شدن تمام خانه‌های مدینه شده و بیشتر از سی‌هزار زن و مرد کشته بود. دیدم مردم با گریه و ناله و فریاد شدید از کوچه و بازارها خارج می‌شوند و می‌گویند: إِنَّا لِلهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ؛ ما از آنِ خداییم و به‌سوی او بازمی‌گردیم!. (بقره/۱۵۶) قیامت برپا شده و واقعه اتّفاق افتاده و مردم مردند»! گروهی دیگر می‌گفتند: «زلزله و خرابی». و دسته‌ی دیگر می‌گفتند: «ویرانی و قیامت، مردم همه مردند»! گروهی را دیدم که گریه‌کنان می‌آیند و به‌جانب مسجد می‌روند و به یکدیگر می‌گویند: «چگونه زمین ما را فرو نبرد، با اینکه امر به معروف‌ونهی از منکر را واگذاشتیم و فسق و فجور آشکار شده و زنا و ربا و شرابخواری و جمع‌شدن با همجنس زیاد گردیده! به خدا قسم بالاتر از این بر سر ما فرود می‌آید، اگر خود را اصلاح نکنیم»! جابر گفت: «من متحیّر و سرگردان به مردمی نگاه می‌کردم که با ناله و شیون ولوله‌کنان و دسته جمعی به طرف مسجد می‌روند. دلم به حالشان سوخت، به‌طوری‌که از گریه‌ی آن‌ها گریه‌ام گرفت. آن‌ها نمی‌دانستند، علّت واقعه چه بوده و از کدام ناحیه به آن دچار شده‌اند. به‌سوی امام باقر (علیه السلام) رفتم؛ دیدم مردم اطرافش را گرفته‌اند و می‌گویند: «ای فرزند رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! نمی‌بینی در کنار حرم رسول خدا (صلی الله علیه و آله) چه به روزگار ما آمده؟ مردم مردند و از بین رفتند. برای ما دعا کن»! فرمود: «به نماز پناه ببرید، صدقه بدهید و دعا کنید». امام باقر (علیه السلام) رو به من کرد و فرمود: «جابر! مردم در چه حالند»؟ عرض کردم: «نپرس ای فرزند رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! خانه‌ها خراب شده، قصرها ویران گردیده و مردم هلاک شده‌اند. من از دیدن آن‌ها دلم سوخت». فرمود: «خدا هرگز به آن‌ها رحم نکند، حتماً در دل تو هنوز اثری باقی مانده وگرنه دلت به حال دشمنان ما و دشمنان دوستان ما نمی‌سوخت». سپس فرمود: «مرگ باد! مرگ بر قوم ستمکار! به خدا اگر نخ را مختصر حرکتی داده بودم، ستمگران همه می‌مردند و زیرورو می شدند و یک خانه و قصر باقی نمی‌ماند. ولی سیّد و مولایم به من دستور داد آن را حرکت شدید ندهم». آنگاه از مناره بالا رفت. مردم او را نمی‌دیدند. ایشان با صدای بلند فریاد زد: «ای مردم گمراه و تکذیب‌گر»! مردم خیال کردند صدای آسمانی است. پس خود را به خاک انداختند و دل‌هایشان به تپش افتاد و در سجده می‌گفتند: «الأمان الأمان! آن‌ها صدا را می‌شنیدند و صاحب صدا را نمی‌دیدند. سپس با دست اشاره کرد. من ایشان را می‌دیدم، ولی مردم نمی‌دیدند. [دوباره] در مدینه زلزله‌ی سبکی شد که مانند اوّل نبود و خانه‌های زیادی خراب شد. بعد این آیه را تلاوت نمود: این را به‌خاطر ظلم و ستمی که می‌کردند به آن‌ها کیفر دادیم. (انعام/۱۴۶)؛ و بعد از پایین‌آمدن [از مناره] این دو آیه را تلاوت فرمود: و هنگامی‌که فرمان ما فرا رسید، آن [شهر و دیار] را زیرورو کردیم و بارانی از سنگ [گِل‌های متحجّر] متراکم بر روی هم، بر آن‌ها نازل نمودیم، [سنگ‌هایی که] نزد پروردگارت نشاندار بود (هود/۸۳۸۲).