آیه بَلْ تَأْتِيهِمْ بَغْتَةً فَتَبْهَتُهُمْ فَلا يَسْتَطِيعُونَ رَدَّها وَ لا هُمْ يُنْظَرُونَ [40]
آرى، [اين مجازات الهى] به‌طور ناگهانى به‌سراغشان مى‌آيد و مبهوتشان مى‌كند، آنچنان‌كه توانايى دفع آن را ندارند، و به آن‌ها مهلت داده نمى‌شود.
علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- خُلِقَ الْإِنْسانُ مِنْ عَجَلٍ قَالَ لَمَّا أَجْرَی اللَّهُ الرُّوحَ مِنْ قَدَمَیْهِ فَبَلَغَتْ إِلَی رُکْبَتَیْهِ أَرَادَ أَنْ یَقُومَ فَلَمْ یَقْدِرْ فَقَالَ اللَّهُ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ خُلِقَ الْإِنْسانُ مِنْ عَجَلٍ.
علیّ‌بن‌ابراهیم ( انسان از عجله آفریده شده است؛ هنگامی‌که خداوند، روح خویش را در آدم دمید و از دو پای او شروع کرد تا به زانوهای او رسید، انسان خواست که برخیزد، امّا نتوانست. سپس خداوند فرمود: خُلِقَ الْإِنسَانُ مِنْ عَجَلٍ.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی أَمَرَ الملائکهًْ بِالسُّجُودِ لآدَمَ (علیه السلام) فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِیسَ لَعَنَهُ اللَّهُ ثُمَّ خَلَقَ اللَّهُ بَعْدَ ذَلِکَ الرُّوحَ وَ قَالَ لَهَا ادْخُلِی فِی هَذَا الْجِسْمِ فَرَأَتِ الرُّوحُ مَدْخَلًا ضَیِّقاً فَوَقَفَتْ فَقَالَ لَهَا ادْخُلِی کَرْهاً وَ اخْرُجِی کَرْهاً قَالَ فَدَخَلَتِ الرُّوحُ فِی الْیَافُوخِ إِلَی الْعَیْنَیْنِ فَجَعَلَ یَنْظُرُ إِلَی نَفْسِهِ فَسَمِعَ تَسْبِیحَ الملائکهًْ فَلَمَّا وَصَلَتْ إِلَی الْخَیَاشِیمِ عَطَسَ آدم (علیه السلام) فَأَنْطَقَهُ اللَّهُ تَعَالَی بِالْحَمْدِ فَقَالَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ هِیَ أَوَّلُ کَلِمَهًٍْ قَالَهَا آدم (علیه السلام) فَقَالَ الْحَقُّ تَعَالَی رَحِمَکَ اللَّهُ یَا آدم (علیه السلام) لِهَذَا خَلَقْتُکَ وَ هَذَا لَکَ وَ لِوُلْدِکَ أَنْ قَالُوا مِثْلَ مَا قُلْتَ فَلِذَلِکَ صَارَ تَسْمِیتُ الْعَاطِسِ سُنَّهًًْ وَ لَمْ یَکُنْ عَلَی إِبْلِیسَ أَشَدُّ مِنْ تَسْمِیتِ الْعَاطِسِ ثُمَّ إِنَّ آدَمَ (علیه السلام) فَتَحَ عَیْنَیْهِ فَرَأَی مَکْتُوباً عَلَی الْعَرْشِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ (صلی الله علیه و آله) رَسُولُ اللَّهِ فَلَمَّا وَصَلَتِ الرُّوحُ إِلَی سَاقِهِ قَامَ قَبْلَ أَنْ تَصِلَ إِلَی قَدَمَیْهِ فَلَمْ یُطِقْ فَلِذَلِکَ قَالَ تَعَالَی خُلِقَ الْإِنْسانُ مِنْ عَجَلٍ.
امام علی ( «خدای تعالی به ملائکه دستور سجده بر آدم داد؛ در نتیجه همه سجده کردند غیر از ابلیس که لعنت خدا بر او باد. سپس خداوند بعد از آن روح را آفرید و به او فرمود: «در این جسم داخل شو». روح محلّ تنگی را دید و ایستاد [و وارد جسم نشد]؛ پس به او فرمود: «با اکراه داخل شو و با اکره بیرون بیا». فرمود: «روح در نرمه‌ی سر تا چشم‌ها داخل شد و به خودش نگاه می‌کرد و تسبیح ملائکه را شنید و وقتی به بینی رسید، آدم عطسه کرد و خدای تعالی او را به حمد گویا ساخت؛ پس گفت: «الحَمْدُ لِلهِ» و آن اوّلین کلمه‌ای بود که آدم آن را به زبان آورد؛ پس حق تعالی فرمود: «رحمت خدا بر تو باد ای آدم! به‌همین‌خاطر تو را آفریده ام و این برای تو و [آن گروه از] فرزندان توست که آنچه گفتی بگویند؛ به‌همین‌خاطر دعا برای عطسه‌کننده [مثل اینکه بگوید یرحمک الله] مستحب شد و برای ابلیس سخت‌تر از دعا برای عطسه‌کننده نیست. سپس آدم چشمانش را باز کرد و دید بر روی عرش نوشته شده لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ محمّد رسول‌اللَّه (و وقتی روح به ساق پایش رسید، قبل از آنکه به پاهایش برسد بلند شد و [چون روح به‌طور کامل وارد بدنش نشده بود] طاقت و تحمّل [برای ایستادن] نداشت و به‌همین‌خاطر خدای تعالی فرمود: خُلِقَ الْإِنْسانُ مِنْ عَجَلٍ».
الصّادق (علیه السلام)- لَمَّا أَجْرَی اللَّهُ الرُّوحَ مِنْ قَدَمَیْهِ فَبَلَغَتْ إِلَی رُکْبَتَیْهِ أَرَادَ أَنْ یَقُومَ فَلَمْ یَقْدِرْ فَقَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ خُلِقَ الْإِنْسانُ مِنْ عَجَلٍ.
امام صادق ( هنگامی‌که خداوند، روح خویش را در آدم دمید و از دو پای او شروع کرد تا به زانوهای او رسید، انسان خواست که برخیزد، امّا نتوانست. سپس خداوند فرمود: خُلِقَ الْإِنسَانُ مِنْ عَجَلٍ.
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ آدَمَ (علیه السلام) لَمَّا خُلِقَ وَ جُعِلَتِ الرُّوحُ فِی أَکْثَرِ جَسَدِهِ وَثَبَ عَجْلَانَ مُبَادِراً إِلَی ثِمَارِ الْجَنَّهًِْ وَ قِیلَ: هَمَّ بِالْوُثُوبِ.
امام صادق ( چون آدم آفریده شد و جان در بیشتر تنش روان شد شتابانه به‌سوی میوه‌های بهشت خیز کرد و گروهی گفتند: «آهنگ جستن کرد».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- إِیَّاکَ وَ الْعَجَلَهًَْ بِالْأُمُورِ قَبْلَ أَوَانِهَا وَ التَّسَاقُطَ فِیهَا عِنْدَ زَمَانِهَا وَ اللَّجَاجَهًَْ فِیهَا إِذَا تَنَکَّرَتْ وَ الْوَهْنَ فِیهَا إِذَا أَوْضَحَتْ فَضَعْ کُلَّ أَمْرٍ مَوْضِعَهُ وَ أَوْقِعْ کُلَّ عَمَلٍ مَوقِعَه.
امام علی ( زینهار بپرهیز از شتاب در کارها پیش از وقت آن‌ها، و سستی در کارها هنگام انجام‌دادن و روشن‌شدن و لجاجت در آن‌ها هنگامی‌که مصالح آن‌ها را نمی‌دانی. پس هرکاری را در جای خودش انجام ده و هر کرداری را در وقتش بجا آور.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبَانِ‌بْنِ‌تَغْلِبَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَاعَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) یَقُولُ مَعَ التَّثَبُّتِ تَکُونُ السَّلَامَهًُْ وَ مَعَ الْعَجَلَهًِْ تَکُونُ النَّدَامَهًُْ وَ مَنِ ابْتَدَأَ بِعَمَلٍ فِی غَیْرِ وَقْتِهِ کَانَ بُلُوغُهُ فِی غَیْرِ حِینِهِ.
امام صادق ( با ثبات و پایداری می‌توان سلامتی را حاصل کرد، و عجله و شتاب پشیمانی می‌آورد، کسی که در غیر وقت خود کاری را شروع کند مانند این است که درغیرموقع خود بالغ شده باشد.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- لَا تُعَاجِلُوا الْأَمْرَ قَبْلَ بُلُوغِهِ فَتَنْدَمُوا.
امام علی ( پیش از وقت، در کاری عجله نکنید که پشیمان می‌شوید.