آیه ۸۴ - سوره انبیاء

آیه فَاسْتَجَبْنا لَهُ فَكَشَفْنا ما بِهِ مِنْ ضُرٍّ وَ آتَيْناهُ أَهْلَهُ وَ مِثْلَهُمْ مَعَهُمْ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنا وَ ذِكْرى لِلْعابِدينَ [84]

ما دعاى او را مستجاب كرديم و ناراحتى‌هايى را كه داشت برطرف ساختيم و خاندانش و همانندشان را با آنان به او بازگردانديم تا رحمتى از سوى ماو تذكّرى براى عبادت‌كنندگان باشد.

۱
(انبیاء/ ۸۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌بَصِیرٍ عَنْ أَبِی‌عَبْدِاللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ وَ آتَیْناهُ أَهْلَهُ وَ مِثْلَهُمْ مَعَهُمْ قُلْتُ وُلْدُهُ کَیْفَ أُوتِیَ مِثْلَهُمْ مَعَهُمْ قَالَ أَحْیَا لَهُ مِنْ وُلْدِهِ الَّذِینَ کَانُوا مَاتُوا قَبْلَ ذَلِکَ بِآجَالِهِمْ مِثْلَ الَّذِینَ هَلَکُوا یَوْمَئِذ.

امام صادق ( ابوبصیر گوید: از امام صادق (در مورد تفسیر آیه: وَ آتَیْنَاهُ أَهْلَهُ وَ مِثْلَهُم مَّعَهُمْ پرسیدم. و گفتم: «چگونه خداوند علاوه‌بر فرزندانش، افرادی دیگری همانند آنان را به او برگرداند»؟ ایشان پاسخ داد: «آن دسته از فرزندانش که قبل از آن بلا و گرفتاری مرده بودند، به‌علاوه‌ی آن‌دسته از افراد خانواده‌اش را که پیش از آن بلا به مرگ طبیعی مرده بودند، زنده گرداند. اینان همانند افرادی بودند که در آن روز هلاک شدند و خداوند، آنان را دوباره به دنیا آورد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۴۸۶
الکافی، ج۸، ص۲۵۲/ بحارا لأنوار، ج۱۲، ص۳۴۶/ بحارا لأنوار، ج۱۲، ص۳۴۷/ القمی، ج۲، ج۷۴ و نورالثقلین، بتفاوت/ البرهان
۲
(انبیاء/ ۸۴)

الصّادق (علیه السلام)- قَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ إِنَّ عَبْدِی أَیُّوبَ مَا أُنْعِمُ عَلَیْهِ بِنِعْمَهًٍْ إِلَّا ازْدَادَ شُکْراً فَقَالَ الشَّیْطَانُ لَوْ نَصَبْتَ عَلَیْهِ الْبَلَاءَ فَابْتَلَیْتَهُ کَیْفَ صَبْرُهُ فَسَلَّطَهُ عَلَی إِبِلِهِ وَ رَقِیقِهِ فَلَمْ یَتْرُکْ لَهُ شَیْئاً غَیْرَ غُلَامٍ وَاحِدٍ فَأَتَاهُ الْغُلَامُ فَقَالَ یَا أَیُّوبُ مَا بَقِیَ مِنْ إِبِلَکَ وَ لَا مِنْ رَقِیقِکَ أَحَدٌ إِلَّا وَ قَدْ مَاتَ فَقَالَ أَیُّوبُ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَعْطَاهُ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَخَذَهُ فَقَالَ الشَّیْطَانُ إِنَّ خَیْلَهُ أَعْجَبُ إِلَیْهِ فَسَلَّطَ عَلَیْهَا فَلَمْ یَبْقَ مِنْهَا شَیْءٌ إِلَّا هَلَکَ فَقَالَ أَیُّوبُ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَعْطَی وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَخَذَ وَ کَذَلِکَ بِبَقَرِهِ وَ غَنَمِهِ وَ مَزَارِعِهِ وَ أَرْضِهِ وَ أَهْلِهِ وَ وُلْدِهِ حَتَّی مَرِضَ مَرَضاً شَدِیداً فَأَتَاهُ أَصْحَابٌ لَهُ فَقَالُوا یَا أَیُّوبُ (علیه السلام) مَا کَانَ أَحَدٌ مِنَ النَّاسِ فِی أَنْفُسِنَا وَ لَا خَیْرٌ عَلَانِیَهًًْ خَیْراً عِنْدَنَا مِنْکَ فَلَعَلَّ هَذَا الشَّیْءَ کُنْتَ أَسْرَرْتَهُ فِیمَا بَیْنَکَ وَ بَیْنَ رَبِّکَ لَمْ تُطْلِعْ عَلَیْهِ أَحَداً فَابْتَلَاکَ اللَّهُ مِنْ أَجْلِهِ فَجَزِعَ جَزَعاً شَدِیداً وَ دَعَا رَبَّهُ فَشَفَاهُ اللَّهُ تَعَالَی وَ رَدَّ عَلَیْهِ مَا کَانَ لَهُ مِنْ قَلِیلٍ أَوْ کَثِیرٍ فِی الدُّنْیَا قَالَ وَ سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِهِ تَعَالَی وَ وَهَبْنا لَهُ أَهْلَهُ وَ مِثْلَهُمْ مَعَهُمْ رَحْمَةً فَقَالَ الَّذِینَ کَانُوا مَاتُوا.

امام صادق ( خداوند جلّ جلاله فرمود: «هیچ نعمتی به بنده‌ی من ایّوب (داده نشد، مگر اینکه سپاسگزاری او زیاد شد». شیطان گفت: «ای کاش بلا را بر او بگماری و او را بیازمایی که صبرش چگونه است»؟ پس بلا را بر شتران و برده‌هایش مسلّط نمود و غیر از یک غلام برای او چیزی باقی نگذاشت؛ پس غلام نزد او آمد و گفت: «ای ایّوب (! نه از شتران و نه از بردگانت کسی نمانده مگر اینکه همه مرده است». ایّوب (فرمود: «ستایش از آنِِ خدایی است که آن را عطا فرمود و ستایش از آنِ خدایی است که آن را گرفت». شیطان گفت: «اسب‌هایش را بیشتر دوست دارد»؛ در نتیجه [بلا را] بر آن مسلّط نمود؛ پس چیزی از آن باقی نماند مگر آنکه هلاک شد. ایّوب (گفت: «ستایش از آنِِِ خدایی است که عطا فرمود و ستایش از آنِ خدایی است که گرفت». و همین‌طور [بلا را] بر گاو، گوسفند، مزارع، زمین، اهل و فرزندان او [مسلّط ساخت] تا اینکه به شدّت مریض شد؛ در نتیجه اصحابش نزد او آمدند و گفتند: «ای ایّوب (! هیچ‌یک از مردم در درون ما و نه بهتری در ظاهر نزد ما از تو بهتر نبود گویا این چیز [به خاطر گناهی است که] بین خود و بین پروردگارت مخفی کرده بودی و هیچ‌کس را بر آن آگاه نساختی؛ در نتیجه خداوند تو را به خاطر آن مبتلا نمود». [ایّوب (] به شدّت ناله و بی‌تابی‌کرد و پروردگارش را خواند و خدای تعالی او را شفا داد و هرچه داشت از کم و زیاد در دنیا برای او برگرداند. همچنین از او (امام صادق () درباره‌ی سخن خدای تعالی: و خانواده‌اش را به او بخشیدیم، و همانند آن‌ها را بر آنان افزودیم، تا رحمتی از سوی ما باشد. (ص/۴۳). پرسیدم، فرمود: «کسانی را که مرده بودند، [زنده فرمود]».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۹، ص۴۸۶
بحارا لأنوار، ج۱۲، ص۳۵۱
بیشتر