آیه ۹۱ - سوره یوسف

آیه قالُوا تَاللهِ لَقَدْ آثَرَكَ اللهُ عَلَيْنا وَ إِنْ كُنَّا لَخاطِئينَ [91]

گفتند: «به خدا سوگند، خداوند تو را بر ما برترى بخشيد؛ و ما خطاكار بوديم».

۱
(یوسف/ ۹۱)

الصّادق (علیه السلام)- لَیْسَ رَجُلٌ مِنْ وُلْدِ فَاطِمَهًَْ (سلام الله علیها) یَمُوتُ وَ لَا یَخْرُجُ مِنَ الدُّنْیَا حَتَّی یُقِرَّ لِلْإِمَامِ بِإِمَامَتِهِ کَمَا أَقَرَّ وُلْدُ یَعْقُوبَ (علیه السلام) لِیُوسُفَ (علیه السلام) حِینَ قَالُوا تَاللهِ لَقَدْ آثَرَکَ اللهُ عَلَیْنا.

امام صادق (علیه السلام)- هریک از فرزندان و نسل فاطمه (سلام الله علیها) که دعوت حق را لبّیک گوید و از دنیا برود، بی‌گمان به امامت امام زمان خود، اعتراف می‌کند، همان‌طور که فرزندان یعقوب (علیه السلام) به امامّت و بزرگی یوسف (علیه السلام) اقرار کردند، وقتی‌که گفتند: تَالله لَقَدْ آثَرَکَ الله عَلَیْنَا.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۱۶۰
بحارالأنوار، ج۹، ص۱۹۵/ العیاشی، ج۲، ص۱۹۳/ نورالثقلین/ البرهان
۲
(یوسف/ ۹۱)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ إِسْمَاعِیلَ‌بْنِ‌الْفَضْلِ الْهَاشِمِیِّ قَالَ: قُلْت لِجَعْفَرِ‌بْنِ‌مُحَمَّدٍ (علیه السلام) أَخْبِرْنِی عَنْ یَعْقُوبَ (علیه السلام) لَمَّا قَالَ لَهُ بَنُوهُ یا أَبانَا اسْتَغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا إِنَّا کُنَّا خاطِئِینَ* قالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَکُمْ رَبِّی* فَأَخَّرَ الِاسْتِغْفَارَ لَهُمْ وَ یُوسُفَ لَمَّا قَالُوا لَهُ تَاللهِ لَقَدْ آثَرَکَ اللهُ عَلَیْنا وَ إِنْ کُنَّا لَخاطِئِینَ قالَ لا تَثْرِیبَ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ یَغْفِرُ اللهُ لَکُمْ وَ هُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ قَالَ لِأَنَّ قَلْبَ الشَّابِّ أَرَقُّ مِنْ قَلْبِ الشَّیْخِ وَ کَانَتْ جِنَایَهًُْ وُلْدِ یَعْقُوبَ (علیه السلام) عَلَی یُوسُفَ (علیه السلام) وَ جِنَایَتُهُمْ عَلَی یَعْقُوبَ (علیه السلام) إِنَّمَا کَانَتْ بِجِنَایَتِهِمْ عَلَی یُوسُفَ (علیه السلام) فَبَادَرَ یُوسُفُ (علیه السلام) إِلَی الْعَفْوِ عَنْ حَقِّهِ وَ أَخَّرَ یَعْقُوبُ (علیه السلام) الْعَفْوَ لِأَنَّ عَفْوَهُ إِنَّمَا کَانَ عَنْ حَقِّ غَیْرِهِ فَأَخَّرَهُمْ إِلَی السَّحَرِ لَیْلَهًَْ الْجُمُعَهًْ.

امام صادق (علیه السلام)- اسماعیل‌بن‌فضل‌هاشمی گوید: محضر امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: مرا از یعقوب (علیه السلام) که وقتی فرزندانش به او عرض کردند: پدر! از خدا آمرزش گناهان ما را بخواه، که ما خطاکار بودیم!. (یوسف/۹۷) خبردهید که چرا به ایشان فرمود: به‌زودی برای شما از پروردگارم آمرزش می‌طلبم. (یوسف/۹۸) یعنی چرا طلب آمرزش را تأخیر انداخت و فوراً آن‌ها را نبخشید. و نیز وقتی برادران یوسف (علیه السلام) به حضرتش عرضه داشتند: تَالله لَقَدْ آثَرَکَ الله وَ إِنْ کُنَّا لَخاطِئِینَ چرا جناب یوسف (علیه السلام) فرمود: امروز ملامت و توبیخی بر شما نیست! خداوند شما را می‌بخشد و او مهربان‌ترین مهربانان است! (یوسف/۹۲) پس بدون درنگ از خطای آن‌ها درگذشت و آن را به تأخیر نیانداخت»؟ امام (علیه السلام) فرمود: «دلیلش آن است که قلب جوان نازک‌تر از قلب پیر است؛ از این‌رو یوسف (علیه السلام) بدون درنگ از خطای برادرانش گذشت؛ ولی یعقوب (علیه السلام) عفو و گذشت را به تأخیر انداخت. و نیز برادران یوسف (علیه السلام) نسبت به یوسف (علیه السلام) مستقیماً جنایت کردند ولی در حقّ یعقوب (علیه السلام) جنایتشان به خاطر جنایت بر یوسف (علیه السلام) بوده لاجرم یوسف (علیه السلام) نسبت به حقّ خودش مبادرت به عفو نمود، امّا یعقوب (علیه السلام) چون گذشتش در واقع عفو از حقّ غیر بوده نه از حقّ خود، به ناچار آن را تا سحر شب جمعه تأخیر انداخت و این امر طبیعی است که انسان از حقّ خود به سرعت می‌تواند بگذرد امّا درباره‌ی حقّ دیگری جای تأخیر دارد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۱۶۰
بحارالأنوار، ج۱۲، ص۲۸۰/ علل الشرایع، ج۱، ص۵۴/ قصص الأنبیاءللجزایری، ص۱۸۰
بیشتر