آیه ۱۱۳ - سوره هود

آیه وَ لا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ وَ ما لَكُمْ مِنْ دُونِ اللهِ‌ مِنْ أَوْلِياءَ ثُمَّ لا تُنْصَرُونَ [113]

و بر ستمکاران تکیه ننمایید، که موجب مي‌شود آتش شما را فراگیرد؛ و در آن حال، هیچ ولىّ و سرپرستى جز خدا نخواهید داشت؛ سپس یارى نمي‌شوید.

و بر ستمکاران تکیه ننمایید، که موجب می‌شود آتش شما را فرا گیرد

۱ -۱
(هود/ ۱۱۳)

الصّادق (علیه السلام)- هُوَ الرَّجُلُ یَأْتِی السُّلْطَانَ فَیُحِبُّ بَقَاءَهُ إِلَی أَنْ یُدْخِلَ یَدَهُ إِلَی کِیسِهِ فَیُعْطِیَهُ.

امام صادق (علیه السلام)- منظور حکایت انسانی است که نزد حاکم ستمگر آمده و ماندگاری حاکمیّت او را دوست دارد، به این طمع که حاکم دست در کیسه‌ی پول خود کرده و مقداری پول به وی بدهد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۷۹۸
الکافی، ج۵، ص۱۰۸/ وسایل الشیعهًْ، ج۱۷، ص۱۸۵/ نور الثقلین/ البرهان
۱ -۲
(هود/ ۱۱۳)

الصّادقین (علیها السلام)- هُوَ الرَّجُلُ مِنْ شِیعَتِنَا یَعُولُ عَلَی هَؤُلَاءِ الْجَائِرِینَ.

امام باقر و امام صادق (علیها السلام)- منظور، آن دسته از پیروان ما هستند که رزق و روزی‌خور حاکمان جور و ستم شده‌اند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۷۹۸
بحار الأنوار، ج۷۲، ص۳۷۴/ العیاشی، ج۲، ص۱۶۱، «یقول بقول» بدل «یقول علی»/ البرهان
۱ -۳
(هود/ ۱۱۳)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- لَا تَرْکَنَ إِلَی ظَالِمٍ وَ إِنْ کَانَ حَمِیماً قَرِیبا.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- به ستمکار اگرچه از افراد صمیمی و نزدیک تو باشد، تکیه مکن.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۷۹۸
نور الثقلین/ بحار الأنوار، ج۲، ص۱۵۵
۱ -۴
(هود/ ۱۱۳)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ تَوَلَّی خُصُومَهًَْ ظَالِمٍ أَوْ أَعَانَ عَلَیْهَا ثُمَّ نَزَلَ بِهِ مَلَکُ الْمَوْتِ قَالَ لَهُ أَبْشِرْ بِلَعْنَهًِْ اللَّهِ وَ نَارِ جَهَنَّمَ وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ وَ قَالَ مَنْ مَدَحَ سُلْطَاناً جَائِراً أَوْ تَخَفَّفَ وَ تَضَعْضَعَ لَهُ طَمَعاً فِیهِ کَانَ قَرِینَهُ فِی النَّارِ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکس وکیل مدافع فرد ستمکاری شود و یا ستمکاری را در ستم‌کردن یاری کند، آنگاه که فرشته‌ی مرگ بر بالین او سایه گسترد، به او گوید: «مژده باد تو را به لعنت و نفرین خدا و آتش دوزخ، که آن، بسیار سرانجام بدی برای او خواهد بود. و هرکس به امید بهره‌ای که از حاکم ستمکاری به او رسد او را بستاید یا نزد او خود را کوچک و خوار کند، در آتش همدم همان حاکم ستمکار است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۷۹۸
من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۱۱/ بحار الأنوار، ج۷۳، ص۳۳۲، «من تولی ... بیس المصیر» محذوف/ مکارم الأخلاق، ص۴۲۸/ مجموعهًْ ورام، ج۲، ص۲۵۹، «معوفهًْ» بدل «خصومهًْ»/ بحار الأنوار، ج۷۲، ص۳۶۹، «و قال من مدح ... فی النار» محذوف/ وسایل الشیعهًْ، ج۱۷، ص۱۸۳
۱ -۵
(هود/ ۱۱۳)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ وَلِیَ جَائِراً عَلَی جَوْرٍ کَانَ قَرِینَ هَامَانَ فِی جَهَنَّم.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکس ظالمی را در ظلمش دنباله‌رو باشد، در جهنّم همنشین هامان (وزیر فرعون) خواهد بود.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۸۰۰
من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۱۱/ بحار الأنوار؛ ج۷۳، ص۳۳۲/ الأمالی للصدوق، ص۴۲۶/ وسایل الشیعهًْ، ج۷، ص۱۸۳
۱ -۶
(هود/ ۱۱۳)

السّجّاد (علیه السلام)- فَکُونُوا عِبَادَ اللَّهِ مِنَ الْقَوْمِ الَّذِینَ یَتَفَکَّرُونَ وَ لَا تَرْکَنُوا إِلَی الدُّنْیَا فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ قَالَ لِمُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ لا تَرْکَنُوا إِلَی الَّذِینَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّکُمُ النَّارُ وَ لَا تَرْکَنُوا إِلَی زَهْرَهًِْ الدُّنْیَا وَ مَا فِیهَا رُکُونَ مَنِ اتَّخَذَهَا دَارَ قَرَار.

امام سجاد (علیه السلام)- ای بنده‌های خدا! از آن مردم باشید؛ که می‌اندیشند. و به دنیا اعتماد نکنید، زیرا خدای عزّوجلّ به محمّد (صلی الله علیه و آله) فرموده است: وَ لا تَرْکَنُوا إِلَی الَّذِینَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّکُمُ النَّار، به زیبایی‌های دنیا اعتماد نکنید که دنیا برای کسی که به آن اعتماد می‌کند، جایگاه امنی برای استقرار نیست.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۸۰۰
الکافی، ج۸، ص۷۵/ تحف العقول، ص۲۵۲/ مجموعهًْ ورام، ج۲، ص۴۹، «رکون ... دارقرار» محذوف/ نور الثقلین
۱ -۷
(هود/ ۱۱۳)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَنَّ أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) عَلَّمَ أَصْحَابَهُ فِی مَجْلِسٍ وَاحِدٍ أَرْبَعَمِائَهًِْ بَابٍ مِمَّا یَصْلُحُ لِلْمُؤْمِنِ فِی دِینِهِ وَ دُنْیَاهُ قَالَ (علیه السلام) ... مَا بَالُکُمْ قَدْ رَکَنْتُمْ إِلَی الدُّنْیَا وَ رَضِیتُمْ بِالضَّیْمِ وَ فَرَّطْتُمْ فِیمَا فِیهِ عِزُّکُمْ وَ سَعَادَتُکُمْ وَ قُوَّتُکُمْ عَلَی مَنْ بَغَی عَلَیْکُمْ لَا مِنْ رَبِّکُمْ تَسْتَحْیُونَ وَ لَا لِأَنْفُسِکُمْ تَنْظُرُونَ وَ أَنْتُمْ فِی کُلِّ یَوْمٍ تُضَامُونَ وَ لَا تَنْتَبِهُونَ مِنْ رَقْدَتِکُمْ وَ لَا تَنْقَضِی فَتْرَتُکُمْ أَ مَا تَرَوْنَ إِلَی دِینِکُمْ یَبْلَی وَ أَنْتُمْ فِی غَفْلَهًِْ الدُّنْیَا قَالَ اللَّهُ عَزَّ ذِکْرُهُ وَ لا تَرْکَنُوا إِلَی الَّذِینَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّکُمُ النَّارُ وَ ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللهِ مِنْ أَوْلِیاءَ ثُمَّ لا تُنْصَرُونَ.

امام علی (علیه السلام)- امیرالمؤمنین (علیه السلام) در یک مجلس به اصحاب خود چهارصد بخش از مصالح‌دین و دنیای مؤمن را آموخت... چه می‌شود شما را که به دنیا اعتماد کرده‌اید، به این ذلّت تن داده‌اید، و در آنچه موجب عزّت، سعادت و قدرت شما در برابر ستمکاران است، کوتاهی می‌کنید! نه از خدا خجالت می‌کشید و نه متوجّه نفع خویش هستید. هر روز دستخوش کم و کاست می‌شوید؛ ولی از خواب [غفلت] بیدار نمی‌گردید، سستی شما پایان‌پذیر نیست. توجّه ندارید که دینتان هر روز کهنه و نخ‌نما می‌شود و شما در غفلت دنیا هستید. خداوند می‌فرماید: وَ لا تَرْکَنُوا إِلَی الَّذِینَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّکُمُ النَّارُ وَ ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللهِ مِنْ أَوْلِیاءَ ثُمَّ لا تُنْصَرُونَ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۸۰۰
بحار الأنوار؛ ج۱۰، ص۱۱۲/ بحار الأنوار، ج۶۵، ص۶۱
۱ -۸
(هود/ ۱۱۳)

علیّ‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- قال رکون مودهًْ و نصیحهًْ و طاعهًْ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- منظور از «رکون» مودّت، نصیحت و اطاعت‌کردن است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۸۰۰
القمی، ج۱، ص۳۳۷/ نور الثقلین/ البرهان
۱ -۹
(هود/ ۱۱۳)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- صِنْفَانِ مِنْ أُمَّتِی إِذَا صَلَحَا صَلَحَ النَّاسُ وَ إِذَا فَسَدَا فَسَدَ النَّاسُ الْأُمَرَاءُ وَ الْعُلَمَاءُ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی وَ لا تَرْکَنُوا إِلَی الَّذِینَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّکُمُ النَّارُ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- از امّت من دو دسته هستند که اگر صالح شدند، امّت من صالح می‌شوند و اگر فاسد شدند، امّت من فاسد گردند: یکی حکّام و دیگری علماء. خداوند می‌فرماید: وَ لا تَرْکَنُوا إِلَی الَّذِینَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّکُمُ النَّارُ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۸۰۰
إرشادالقلوب، ج۱، ص۷۰
۱ -۱۰
(هود/ ۱۱۳)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عُثمانِ‌بن‌عیسی عَنْ رَجُلٍ عَنْ أبی‌عَبدالله: قَالَ أَمَا إِنَّهُ لَمْ یَجْعَلْهَا خُلُوداً وَ لَکِنْ تَمَسُّکُمُ النَّارُ فَلَا تَرْکَنُوا إِلَیْهِمْ.

امام صادق (علیه السلام)- از امام صادق (علیه السلام) روایت شده است: در تفسیر آیه‌ی وَلاَ تَرْکَنُواْ إِلَی الَّذِینَ ظَلَمُواْ فَتَمَسَّکُمُ النَّارُ خداوند، مجازات تکیه‌کردن به ظالمان را جاودانگی در آتش قرار نداده‌است، ولی فرموده است در آتش‌افکنده خواهید شد، پس به ظالمان تکیه و اعتماد نکنید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۸۰۰
بحار الأنوار، ج۷۲، ص۳۷۵/ العیاشی، ج۲، ص۱۶۱/ مستدرک الوسایل، ج۱۳، ص۱۲۲/ نور الثقلین/ البرهان
بیشتر