آیه ۵ - سوره هود

آیه أَلا إِنَّهُمْ يَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِيَسْتَخْفُوا مِنْهُ أَلا حينَ يَسْتَغْشُونَ ثِيابَهُمْ يَعْلَمُ ما يُسِرُّونَ وَ ما يُعْلِنُونَ إِنَّهُ عَليمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ [5]

آگاه باشید، آن‌ها [براى نجوا]، سینه‌هاشان را در کنار هم قرار مى‌دهند، تا خود [و سخنان خویش] را از او (پیامبر) پنهان دارند. آگاه باشید، آنگاه که آن‌ها لباس‌هایشان را به خود مى‌پیچند و خویش را در آن پنهان مى‌کنند، [خداوند] آنچه را پنهان مى‌کنند و آنچه را آشکار مى‌سازند مى‌داند؛ چراکه او، از اسرار درون سینه‌ها، آگاه است.

سبب نزول

۱
(هود/ ۵)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- نَزَلَتْ فِی الْأَخْنَسِ بْنِ شُرَیْقٍ وَ کَانَ حُلْوَ الْکَلَامِ یَلْقَی رَسُولَ اللهِ (صلی الله علیه و آله) بِمَا یُحِبُّ وَ یَنْطَوِی بِقَلْبِهِ عَلَی مَا یَکْرَهُ.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- این آیه درباره‌ی اخنس‌بن‌شریق نازل شده که مردی چرب‌زبان بود. در برخورد با پیامبر (صلی الله علیه و آله) برطبق آنچه پیامبر (صلی الله علیه و آله) دوست داشت رفتار می‌کرد؛ ولی در دل، آن چیزی را داشت که پیامبر (صلی الله علیه و آله) از آن بدش می‌آمد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۵۹۰
بحار الأنوار ج۹، ص ۱۰۳
۲
(هود/ ۵)

الباقر (علیه السلام)- أَنَّ الْمُشْرِکِینَ کَانُوا إِذَا مَرُّوا بِرَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) حَوْلَ الْبَیْتِ طَأْطَأَ أَحَدُهُمْ ظَهْرَهُ وَ رَأْسَهُ هَکَذَا وَ غَطَّی رَأْسَهُ بِثَوْبِهِ لَا یَرَاهُ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ أَلا إِنَّهُمْ یَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِیَسْتَخْفُوا مِنْهُ أَلا حِینَ یَسْتَغْشُونَ ثِیابَهُمْ یَعْلَمُ ما یُسِرُّونَ وَ ما یُعْلِنُونَ.

امام باقر (علیه السلام)- مشرکان وقتی بر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در اطراف کعبه گذر می‌کردند، سر و سینه‌شان را این‌گونه (حضرت با سر به حرکات آنان اشاره کرد) پایین می‌انداختند و سر خود را در لباس‌هایشان پنهان می‌کردند تا رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آن‌ها را نبیند. پس خداوند این آیه را نازل کرد: أَلا إِنَّهُمْ یَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِیَسْتَخْفُواْ مِنْهُ أَلا حِینَ یَسْتَغْشُونَ ثِیَابَهُمْ یَعْلَمُ مَا یُسِرُّونَ وَ مَا یُعْلِنُونَ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۵۹۰
الکافی، ج۸، ص۱۴۴/ بحار الأنوار، ج۱۸، ص۲۳۷/ العیاشی، ج۲، ص۱۳۹/ نور الثقلین/ البرهان

آگاه باشید، آن‌ها [برای نجوا]، سینه‌هاشان را در کنار هم قرار می‌دهند، تا خود [و سخنان خویش] را از او پیامبر) پنهان دارند. آگاه باشید، آنگاه که آن‌ها لباس‌هایشان را به خود می‌پیچند و خویش را در آن پنهان می‌کنند، [خداوند] آنچه را پنهان می‌کنند و آنچه را آشکار می‌سازند می‌داند؛ چراکه او، از اسرار درون سینه‌ها، آگاه است

۱ -۱
(هود/ ۵)

الباقر (علیه السلام)- یَسْتَغْشُونَ ثِیابَهُمْ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) کَانَ إِذَا حَدَّثَ بِشَیْءٍ مِنْ فَضَائِلِ عَلِیٍّ (علیه السلام) أَوْ تَلَا عَلَیْهِمْ مَا أُنْزِلَ فِیهِ نَفَضُوا ثِیَابَهُمْ وَ قَامُوا یَقُولُ اللَّهُ یَعْلَمُ ما یُسِرُّونَ وَ ما یُعْلِنُونَ.

امام باقر (علیه السلام)- یَسْتَغْشُونَ ثِیَابَهُمْ؛ هر وقت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از فضایل علی (علیه السلام) سخن می‌گفت و یا آیاتی را که در مورد او نازل شده بود بر آن‌ها تلاوت می‌کرد، لباس‌های خود را تکان می‌دادند و از جا برمی‌خواستند [و مجلس را ترک می‌کردند]. خداوند [در جواب این رفتار آنان] می‌فرماید: یَعْلَمُ ما یُسِرُّونَ وَ ما یُعْلِنُونَ».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۵۹۰
بحار الأنوار، ج۳۶، ص۱۰۹/ المناقب، ج۳، ص۲۱۴
۱ -۲
(هود/ ۵)

الکاظم (علیه السلام)- کَانَ إِذَا نَزَلَتِ الْآیَهًُْ فِی عَلِیٍّ (علیه السلام) ثَنَّی أَحَدُهُمْ صَدْرَهُ لِئَلَّا یَسْمَعَهَا وَ اسْتَخْفَی مِنَ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله).

امام کاظم (علیه السلام)- اگر آیهای درباره‌ی علی (علیه السلام) نازل میشد، [این منافقان] رو به زمین خم میشدند تا آن را نشنوند و سعی می‌کردند خود را از پیامبر (صلی الله علیه و آله) پنهان کنند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۵۹۰
بحار الأنوار، ج۳۶، ص۱۰۹/ المناقب، ج۳، ص۲۱۴
۱ -۳
(هود/ ۵)

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- أَلا إِنَّهُمْ یَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِیَسْتَخْفُوا مِنْهُ یَقُولُ یَکْتُمُونَ مَا فِی صُدُورِهِمْ مِنْ بُغْضِ عَلِیٍّ (علیه السلام) وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) إِنَّ آیَهًَْ الْمُنَافِقِ بُغْضُ عَلِیٍّ (علیه السلام) فَکَانَ قَوْمٌ یُظْهِرُونَ الْمَوَدَّهًَْ لِعَلِیٍّ عِنْدَ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) وَ یُسِرُّونَ بُغْضَهُ فَقَالَ أَلا حِینَ یَسْتَغْشُونَ ثِیابَهُمْ فَإِنَّهُ کَانَ إِذَا حَدَّثَ بِشَیْءٍ مِنْ فَضْلِ عَلِیٍّ (علیه السلام) أَوْ تَلَا عَلَیْهِمْ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ فِیهِ نَفَضُوا ثِیَابَهُمْ ثُمَّ قَامُوا یَقُولُ اللَّهُ یَعْلَمُ ما یُسِرُّونَ وَ ما یُعْلِنُونَ حِینَ قَامُوا إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- أَلا إِنَّهُمْ یَثْنُونَ صُدُورَهُمْ لِیَسْتَخْفُواْ مِنْهُ؛ خداوند متعال می‌فرماید: آنان تنفّری را که نسبت به امام علی (علیه السلام) در دل دارند، پنهان می‌کنند و رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «نشانه‌ی منافق، اظهار نفرت و بغض نسبت به علی (علیه السلام) است». برخی اشخاص در حضور پیامبر (صلی الله علیه و آله) ظاهراً نسبت به علی (علیه السلام) ابراز محبّت می‌کردند و کینه‌ی او را در دل پنهان می‌کردند. لذا [خدا] فرمود: أَلا حِینَ یَسْتَغْشُونَ ثِیَابَهُمْ چراکه هر وقت پیامبر (صلی الله علیه و آله) درباره‌ی فضایل علی (علیه السلام) صحبت می‌کرد و یا آیاتی را که پروردگار متعال در شأن او نازل کرده بود، تلاوت می‌نمود، آن منافقان، لباس‌هایشان را می‌تکاندند و سپس برمی‌خاستند. خداوند متعال در این‌باره می‌فرماید: یَعْلَمُ مَا یُسِرُّونَ وَ مَا یُعْلِنُونَ؛ هنگامی‌که [از نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله)] برخاستند، إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۵۹۰
بحار الأنوار، ج۳۶، ص۹۴/ القمی، ج۱، ص۳۲۱/ نور الثقلین/ البرهان
بیشتر