آیه ۸۵ - سوره هود

آیه وَ يا قَوْمِ أَوْفُوا الْمِكْيالَ وَ الْميزانَ بِالْقِسْطِ وَ لا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْياءَهُمْ وَ لا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدينَ [85]

و اى قوم من! حق پیمانه و وزن را با عدالت، ادا کنید؛ و از اموال مردم چیزى کم نگذارید؛ و در زمین به فساد نکوشید.

۱
(هود/ ۸۵)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- خَمْسٌ إِنْ أَدْرَکْتُمُوهُنَّ فَتَعَوَّذُوا بِاللَّهِ مِنْهُنَّ ... وَ لَمْ یَنْقُصُوا الْمِکْیَالَ وَ الْمِیزَانَ إِلَّا أُخِذُوا بِالسِّنِینَ وَ شِدَّهًِْ الْمَئُونَهًِْ وَ جَوْرِ السُّلْطَان.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- پنج چیز است که اگر به آن گرفتار شدید [از شرّ آن] به خدا پناه ببرید... [کم‌فروشی]، از پیمانه‌ها و ترازوها نکاهید که گرفتار قحطی و خشکسالی و سختی زندگی و ظلم و ستم حاکمان می‌شوید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۷۶۸
الکافی، ج۲، ص۳۷۳/ نور الثقلین
۲
(هود/ ۸۵)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- وَ إِذَا طُفِّفَ الْمِکْیَالُ وَ الْمِیزَانُ أَخَذَهُمُ اللَّهُ بِالسِّنِینَ وَ النَّقْص.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- وقتی در پیمانه‌کردن و ترازو، کم داده شود، خداوند آن‌ها را به قحطی و خشکسالی و کم‌شدن محصول گرفتار می‌کند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۷۷۰
الکافی، ج۲، ص۳۷۴/ نور الثقلین
۳
(هود/ ۸۵)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ جَابِر (رحمة الله علیه) عَنْ أبی‌جَعْفَر (علیه السلام) کَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) بِالْکُوفَهًِْ عِنْدَکُمْ یَغْتَدِی کُلَّ یَوْمٍ بُکْرَهًًْ مِنَ الْقَصْرِ فَیَطُوفُ فِی أَسْوَاقِ الْکُوفَهًِْ سُوقاً سُوقاً وَ مَعَهُ الدِّرَّهًُْ عَلَی عَاتِقِهِ وَ کَانَ لَهَا طَرَفَانِ وَ کَانَتْ تُسَمَّی السَّبِیبَهًَْ فَیَقِفُ عَلَی أَهْلِ کُلِّ سُوقٍ فَیُنَادِی یَا مَعْشَرَ التُّجَّارِ اتَّقُوا اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ فَإِذَا سَمِعُوا صَوْتَهُ (علیه السلام) أَلْقَوْا مَا بِأَیْدِیهِمْ وَ أَرْعَوْا إِلَیْهِ بِقُلُوبِهِمْ وَ سَمِعُوا بِآذَانِهِمْ فَیَقُولُ (علیه السلام) قَدِّمُوا الِاسْتِخَارَهًَْ وَ تَبَرَّکُوا بِالسُّهُولَهًِْ وَ اقْتَرِبُوا مِنَ الْمُبْتَاعِینَ وَ تَزَیَّنُوا بِالْحِلْمِ وَ تَنَاهَوْا عَنِ الْیَمِینِ وَ جَانِبُوا الْکَذِبَ وَ تَجَافَوْا عَنِ الظُّلْمِ وَ أَنْصِفُوا الْمَظْلُومِینَ وَ لَا تَقْرَبُوا الرِّبَا وَ أَوْفُوا الْکَیْلَ وَ الْمِیزَانَ وَ لا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیاءَهُمْ وَ لا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدِینَ فَیَطُوفُ (علیه السلام) فِی جَمِیعِ أَسْوَاقِ الْکُوفَهًِْ ثُمَّ یَرْجِعُ فَیَقْعُدُ لِلنَّاس.

امام باقر (علیه السلام)- جابر (رحمة الله علیه) از امام باقر (علیه السلام) روایت می‌کند: امیرالمؤمنین (علیه السلام) در کوفه نزد شما، هر روز صبح از دارالإماره بیرون می‌آمد و در بازارهای کوفه یکی‌یکی دور می‌زد و تازیانه‌ای که دو سر داشت و «سبیبه» نامیده می‌شد بر دوشش بود؛ پس در هر بازاری می‌ایستاد و در میان اهل آن صدا می‌زد: «ای گروه تاجران! از خدای عزّوجلّ بترسید». وقتی صدایش را می‌شنیدند، آنچه در دست داشتند بر زمین‌انداخته و به سخنانش جان و دل می‌سپردند و با گوش‌هایشان می‌شنیدند که می‌فرمود: «طلب خیر از خدا را [بر دادوستد] مقدّم بدارید و با آسان‌گیری در معامله برکت جویید و به خریداران نزدیک شوید (گران نفروشید تا از شما بگریزند) و خود را به زینت حلم و بردباری آرایش دهید و از سوگندخوردن خودداری کنید و از دروغ کناره گیرید و از ستم دوری گزینید و با مظلومان به انصاف رفتار نمایید و به رباخواری نزدیک نشوید وَ أَوْفُواْ الْکَیْلَ وَ الْمِیزَان؛ و پیمانه و وزن را کامل بدهید (کم‌فروشی نکنید). (انعام/۱۵۲)، وَ لا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْیاءَهُمْ وَ لا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدِینَ در تمام بازارهای کوفه دور می‌زد، سپس باز می‌گشت و برای رسیدگی به کارهای مردم می‌نشست.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۷۷۰
الکافی، ج۵، ص۱۵۱/ تهذیب الأحکام، ج۷، ص۶، «المتبایعین» بدل «المبتاعین»/ مستدرک الوسایل، ج۱۳، ص۲۴۹؛ «اتقوا الله عزوجل ... بآذانهم فیقول (» محذوف/ بحار الأنوار، ج۴۱، ص۱۰۴/ بحار الأنوار، ج۱۰۰، ص۹۴
بیشتر