آیه أَ فَمَنْ كانَ عَلى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ يَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ وَ مِنْ قَبْلِهِ كِتابُ مُوسى إِماماً وَ رَحْمَةً أُولئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ مَنْ يَكْفُرْ بِهِ مِنَ الْأَحْزابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ فَلا تَكُ في مِرْيَةٍ مِنْهُ إِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يُؤْمِنُونَ [17]
آیا آن‌کس که دلیل آشکارى از پروردگار خویش دارد و به‌دنبال آن شاهدى از سوى [خدا] آمده، و پیش از آن، کتاب موسى که پیشوا و رحمت بوده [گواهى بر آن مى‌دهد، همچون کسى است که چنین نباشد]؟! آن‌ها (حق‌طلبان) به او ایمان مى‌آورند. و هرکس از گروه‌هاى مخالف به او کافر شود، آتش وعده‌گاه اوست. پس تردیدى در آن نداشته‌باش که آن حقّ است از پروردگارت؛ ولى بیشتر مردم ایمان نمى‌آورند.
الصّادق (علیه السلام)- أَ فَمَنْ کانَ عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام).
امام صادق (علیه السلام)- منظور از أَ فَمَنْ کانَ عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّه؛ رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و منظور از یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ؛ امیرالمؤمنین (علیه السلام) است.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- أَ فَمَنْ کانَ عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ یَعْنِی رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ وَصِیُّهُ إِمَاماً وَ رَحْمَةً.
امام علی (علیه السلام)- منظور از أَ فَمَنْ کانَ عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّه، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ جانشین اوست که پیشوا و رحمت است.
الباقر (علیه السلام)- أَ فَمَنْ کانَ عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ یَعْنِی رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ یَعْنِی أَمِیرَ‌الْمُؤْمِنِین (علیه السلام) إِمَاماً وَ رَحْمَةً.
امام باقر (علیه السلام)- منظور از أَ فَمَنْ کانَ عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) است وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ [یعنی] امیرالمؤمنین (علیه السلام) که پیشوا و رحمت است.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- أَنَا عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ عَلِیٌّ (علیه السلام) شَّاهِدُ مِنْهُ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- من دلیل آشکاری از پروردگار خویش دارم و علی (علیه السلام) شاهد و گواه من از جانب خدا است.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- خَطَبَنَا عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) عَلَی مِنْبَرِ الْکُوفَهًِْ، فَقَامَ إِلَیْهِ ابْنُ الْکَوَّاءِ فَقَالَ هَلْ أُنْزِلَتْ فِیکَ آیَهًٌْ لَمْ یُشَارِکْکَ فِیهَا أَحَدٌ قَالَ نَعَمْ أَ مَا تَقْرَأُ أَ فَمَنْ کانَ عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ فَالنَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) کَانَ عَلَی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ أَنَا شَّاهِدُ مِنْهُ.
امام علی (علیه السلام)- علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) در منبر کوفه خطبه می‌خواند، ابن‌کواء برخاست و گفت: «آیا درباره‌ی تو آیه‌ای نازل شده که کسی در آن شریک تو نبوده است»؟ فرمود: «آری»! آیا نخوانده‌ای: أَ فَمَنْ کانَ عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله) دلیل آشکاری از پروردگار خویش داشت و من شاهدی از سوی [خدا] بودم.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- فَقَامَ إِلَیْهِ رَجُلٌ فَقَالَ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) مَا الْآیَهًُْ الَّتِی نَزَلَتْ فِیکَ قَالَ لَهُ أَمَا سَمِعْتَ اللَّهَ یَقُولُ أَ فَمَنْ کانَ عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) عَلَی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ أَنَا شَاهِدٌ لَهُ فِیهِ وَ أَتْلُوهُ مَعَهُ.
امام علی (علیه السلام)- مردی ایستاد و گفت: «ای امیرمؤمنان (علیه السلام)! چه آیه‌ای درباره‌ی شما نازل شده است»؟ فرمود: «مگر این آیه: أَفَمَن کَانَ عَلَی بَیِّنَةٍ مِّن رَّبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِّنْهُ را نشنیده‌ای؟ رسول خدا (صلی الله علیه و آله) دلیل آشکاری از پروردگار خویش داشت و من شاهد صدق ادّعای او هستم و درپی او آیات را تلاوت می‌کنم».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- قَالَ سُلَیْمُ‌بْنُ‌قَیْسٍ سَأَلَ رَجُلٌ عَلِیَّ‌بْنَ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) فَقَالَ لَهُ وَ أَنَا أَسْمَعُ أَخْبِرْنِی بِأَفْضَلِ مَنْقَبَهًٍْ لَکَ قَالَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ فِی کِتَابِهِ قَالَ وَ مَا أَنْزَلَ فِیکَ قَالَ أَ فَمَنْ کانَ عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ قَالَ أَنَا الشَّاهِدُ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله).
امام علی (علیه السلام)- سلیم‌بن‌قیس گوید: «شخصی از حضرت امیر (علیه السلام) درحالی‌که من صبحت آنان را می‌شنیدم، پرسید: «مرا از بهترین مناقب خود باخبر ساز». فرمود: «از آنچه خداوند در قرآن نازل فرموده است»؟ گفت: «[آنچه در قرآن است و] آنچه در وصف شماست». فرمود: أَ فَمَنْ کانَ عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ؛ من آن شاهد، از طرف رسول خدا (صلی الله علیه و آله) می‌باشم».
الکاظم (علیه السلام)- أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) الشَّاهِدُ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) عَلَی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ.
امام کاظم (علیه السلام)- مقصود از شاهِدٌ، امیرالمؤمنین (علیه السلام) است که گواه و تصدیق‌کننده‌ی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بود و عَلَی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ؛ رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بود که بَیّنه و معجزه از پروردگارش داشت».
الحسن (علیه السلام)- الْحَمْدُ لِلَّهِ ... بَعَثَ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) لِلنُّبُوَّهًِْ وَ اخْتَارَهُ لِلرِّسَالَهًِْ وَ أَنْزَلَ عَلَیْهِ کِتَاباً ثُمَّ أَمَرَهُ بِالدُّعَاءِ إِلَی اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فَکَانَ أَبِی (علیه السلام) أَوَّلَ مَنِ اسْتَجَابَ لِلَّهِ تَعَالَی وَ لِرَسُولِهِ (صلی الله علیه و آله) وَ أَوَّلَ مَنْ آمَنَ وَ صَدَّقَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ (صلی الله علیه و آله) وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی فِی کِتَابِهِ الْمُنْزَلِ عَلَی نَبِیِّهِ الْمُرْسَلِ أَ فَمَنْ کانَ عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ فَرَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) الَّذِی عَلَی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ أَبِی (علیه السلام) الَّذِی یَتْلُوهُ وَ هُوَ شَاهِدٌ مِنْه.
امام حسن (علیه السلام)- سپاس و حمد مخصوص خدایی است که محمّد (صلی الله علیه و آله) را به پیامبری مبعوث گردانیده، او را به رسالت برگزید و قرآن را بر او نازل کرد. و به او فرمان داد که مردم را به اسلام فراخواند و پدر من (علی (علیه السلام)) اوّلین کسی بود که دعوت خدا و رسولش را پذیرفت. وی اوّلین کسی بود که به اسلام ایمان‌آورد، خدا و رسولش (صلی الله علیه و آله) را تصدیق کرد و خداوند در کتابی که آن را بر پیامبرش نازل کرد چنین فرمود: أَفَمَن کَانَ عَلَی بَیِّنَةٍ مِّن رَّبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِّنْهُ که پیامبر (صلی الله علیه و آله) کسی است که دلیل آشکاری از پروردگار خویش داشت و معجزه از پروردگارش داشت و پدر من کسی بود که درپی او، شاهد و گواه صدق پیامبر (صلی الله علیه و آله) بود.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ زَیْدِ‌بْنِ‌سَلَّامٍ الْجُعْفِی دَخَلْتُ عَلَی أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فَقُلْتُ أَصْلَحَکَ اللَّهُ حَدَّثَنِی خَیْثَمَهًُْ عَنْکَ فِی قَوْلِ اللَّهِ {تَعَالَی} أَ فَمَنْ کانَ عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ فَحَدِّثْنِی أَنَّکَ حَدَّثْتَهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) کَانَ عَلَی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ عَلِیٌّ (علیه السلام) {یَتْلُوهُ مِنْ بَعْدِهِ} وَ هُوَ شَّاهِدُ وَ فِیهِ نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهًُْ قَالَ صَدَقَ وَ اللَّهِ خَیْثَمَهًُْ لَهَکَذَا حَدَّثْتُه.
امام باقر (علیه السلام)- زیدبن‌سلام جعفی گوید: «نزد امام (علیه السلام) رفتم و گفتم: «خدا کارهایت را اصلاح [و آسان] کند! خیثمه از قول تو برایم روایت کرده که در مورد آیه: أَفَمَن کَانَ عَلَی بَیِّنَةٍ مِّن رَّبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِّنْهُ، فرموده‌ای که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) کسی است که دلیل آشکاری از پروردگار خویش داشت و علی (علیه السلام) بعد از او به‌دنبال اوست و او همان شاهد [و گواه صدق او] است و این آیه در مورد او نازل شده است». امام باقر (علیه السلام) فرمود: «به‌خدا سوگند! خیثمه راست گفته است، این چنین به او روایت کرده‌ام»».
الصّادق (علیه السلام)- الَّذِی هُوَ عَلَی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ هَاهُنَا رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ شَّاهِدُ الَّذِی یَتْلُوهُ مِنْهُ عَلِیٌّ (علیه السلام) یَتْلُوهُ إِمَاماً مِنْ بَعْدِهِ وَ حُجَّهًًْ عَلَی مَنْ خَلَّفَهُ مِنْ أُمَّتِه.
امام صادق (علیه السلام)- کسی که اینجا دلیل آشکاری از پروردگار خویش است، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) است و شاهد و گواهی از وی که به‌دنبال اوست، علی (علیه السلام) است که بعد از پیامبر (صلی الله علیه و آله) امام و حجّت بر امّت اوست.
الباقر (علیه السلام)- إِنَّا عَلَی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّنَا بَیَّنَهَا لِنَبِیِّهِ (صلی الله علیه و آله) فَبَیَّنَهَا نَبِیُّهُ (صلی الله علیه و آله) لَنَا فَلَوْ لَا ذَلِکَ کُنَّا کَهَؤُلَاءِ النَّاسِ.
امام باقر (علیه السلام)- ما از جانب پروردگار خویش دلیل آشکار که بر پیامبرش (صلی الله علیه و آله) بیان نموده و پیامبر (صلی الله علیه و آله) آن را برای ما بیان کرده است. و اگر این‌چنین نبود ما هم مثل این مردم [عادی] بودیم.
علیّ‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- أَ فَمَنْ کانَ عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ یعنی أمیرالمؤمنین (علیه السلام).
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- منظور از آیه: أَ فَمَنْ کانَ عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ، امیرالمؤمنین (علیه السلام) است.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- هُوَ عَلِیٌّ شَهِدَ النَّبِیَّ (صلی الله علیه و آله).
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- شاهِدٌ علی (علیه السلام) است که به رسالت محمّد (صلی الله علیه و آله) گواهی داد.
الباقر (علیه السلام)- عن عَبْدِاللَّهِ‌بْنِ‌عَطَاءٍ: فَقُلْتُ لِأَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) زَعَمُوا أَنَّ أَبَا هَذَا الَّذِی عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتَابِ فَقَالَ لَا إِنَّمَا ذَاکَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) نَزَلَ فِیهِ أَ فَمَنْ کانَ عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ فَالنَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) عَلَی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ‌بْنُ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) شَاهِدٌ مِنْهُ.
امام باقر (علیه السلام)- عبدالله‌بن‌عطاء گوید: به امام باقر (علیه السلام) عرض کردم: «گمان می‌کنند پدر این فرد (عبدالله‌بن‌سلام) کسی‌است که علم کتاب (آگاهی بر قرآن) نزد اوست. (رعد/ ۴۳) فرمود: «نه! آن شخص فقط امیرالمؤمنین علیّ‌بن‌ابی طالب (علیه السلام) است. آیه: أَفَمَنْ کانَ عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ در مورد او (علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام)) نازل شده است. پیامبر (صلی الله علیه و آله) دلیل آشکاری از پروردگار خویش داشت و امیرالمؤمنین علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) شاهدی از سوی [خدا] بود».
الباقر (علیه السلام)- الَّذِی عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ الَّذِی تَلَاهُ مِنْ بَعْدِهِ شَّاهِدُ مِنْهُ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) ثُمَّ أَوْصِیَاؤُهُ (وَاحِداً بَعْدَ وَاحِدٍ.
امام باقر (علیه السلام)- منظور از کانَ عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ، رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و کسی که بعد از او آیات را تلاوت نموده، یعنی شاهِدٌ مِنْهُ، امیرمؤمنان (علیه السلام) و سپس اوصیاء (او یکی بعد از دیگری می‌باشند.
الحسین (علیه السلام)- شاهد من الله تعالی محمد (صلی الله علیه و آله).
امام حسین (علیه السلام)- گواهی از سوی خدای تعالی، محمّد (صلی الله علیه و آله) است.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- وَ أَمَّا قَوْلُهُ وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ فَذَلِکَ حُجَّهًُْ اللَّهِ أَقَامَهَا عَلَی خَلْقِهِ وَ عَرَّفَهُمْ أَنَّهُ لَا یَسْتَحِقُّ مَجْلِسَ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) إِلَّا مَنْ یَقُومُ مَقَامَهُ وَ لَا یَتْلُوهُ إِلَّا مَنْ یَکُونُ فِی الطَّهَارَهًِْ مِثْلَهُ مَنْزِلَهًًْ لِئَلَّا یَتَّسِعَ لِمَنْ مَاسَّهُ رِجْسُ الْکُفْرِ فِی وَقْتٍ مِنَ الْأَوْقَاتِ انْتِحَالُ الِاسْتِحْقَاقِ لِمَقَامِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ لِیَضِیقَ الْعُذْرُ عَلَی مَنْ یُعِینُهُ عَلَی إِثْمِهِ وَ ظُلْمِهِ إِذْ کَانَ اللَّهُ قَدْ حَظَرَ عَلَی مَنْ مَاسَّهُ الْکُفْرُ تَقَلُّدَ مَا فَوَّضَهُ إِلَی أَنْبِیَائِهِ (وَ أَوْلِیَائِهِ بِقَوْلِهِ لِإِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) لَا یَنالُ عَهْدِی الظَّالِمِین.
امام علی (علیه السلام)- آیه: و یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ خود یک دلیل روشن از جانب خدا برای بندگان خود است که به آنان می‌فهماند هیچ‌کس حقّ آن را ندارد که [پس از پیامبر (صلی الله علیه و آله)] جانشین پیامبر (صلی الله علیه و آله) باشد مگر کسی که قائم مقام [و در طراز] او باشد. پس از او کسی نمی‌آید [و جانشین او نمی‌شود] مگر آنکه از لحاظ طهارت [نفسانی] هم‌رتبه‌ی او باشد، زیرا استحقاق رسیدن به مقام [جانشینی] پیامبر (صلی الله علیه و آله) آنچنان وسیع و گسترده نیست که هر فردی که حتّی در یک زمان خاص از طول عمر خود، پلیدی کفر او را فراگرفته [و گناهی مرتکب شده] به آن مقام برسد و مستحقّ آن شود! و عذر افرادی که به گناه و ظلم آلوده شده‌اند برای کمک‌رساندن به پیامبر (صلی الله علیه و آله) [برای جانشینی او] خواسته شده [و این دایره بر آنان تنگ شده] زیرا خداوند افرادی را که کفر آن‌ها را فراگرفته از رسیدن به آنچه خداوند به پیامبران (و دوستان خود داده به‌سبب این کلام خود که به ابراهیم (علیه السلام) فرمود: پیمان من ستمکاران را در بر نگیرد. (بقره/۱۲۴)، منع کرد.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَن أبُوالطُّفَیْل: فَقُلْتُ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ إِذا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَیْهِمْ أَخْرَجْنا لَهُمْ دَابَّةً مِنَ الْأَرْضِ تُکَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ کانُوا بِآیاتِنا لا یُوقِنُونَ مَا الدَّابَّهًُْ قَالَ یَا أَبَا الطُّفَیْلِ الْهُ عَنْ هَذَا فَقُلْتُ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) أَخْبِرْنِی بِهِ جُعِلْتُ فِدَاکَ قَالَ هِیَ دَابَّهًٌْ تَأْکُلُ الطَّعَامَ وَ تَمْشِی فِی الْأَسْوَاقِ وَ تَنْکِحُ النِّسَاءَ فَقُلْتُ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) مَنْ هُوَ قَالَ هُوَ زِرُّ الْأَرْضِ الَّذِی تَسْکُنُ الْأَرْضُ بِهِ قُلْتُ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) مَنْ هُوَ قَالَ صِدِّیقُ هَذِهِ الْأُمَّهًِْ وَ فَارُوقُهَا وَ رِبِّیُّهَا وَ ذُو قَرْنَیْهَا قُلْتُ یَا أَمِیرَالْمؤْمِنِینَ (علیه السلام) مَنْ هُوَ قَالَ الَّذِی قَالَ اللَّهُ تَعَالَی وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ وَ الَّذِی عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتابِ وَ الَّذِی جاءَ بِالصِّدْقِ وَ الَّذِی صَدَّقَ بِهِ وَ النَّاسُ کُلُّهُمْ کَافِرُونَ غَیْرَهُ قُلْتُ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) فَسَمِّهِ لِی قَالَ قَدْ سَمَّیْتُهُ لَکَ یَا أَبَاالطُّفَیْلِ وَ اللَّهِ لَوْ أُدْخِلْتُ عَلَی عَامَّهًِْ شِیعَتِی الَّذِینَ بِهِمْ أُقَاتِلُ الَّذِینَ أَقَرُّوا بِطَاعَتِی وَ سَمَّوْنِی أَمِیرَالْمؤْمِنِینَ (علیه السلام) وَ اسْتَحَلُّوا جِهَادَ مَنْ خَالَفَنِی فَحَدَّثْتُهُمْ بِبَعْضِ مَا أَعْلَمُ مِنَ الْحَقِّ فِی الْکِتَابِ الَّذِی نَزَلَ بِهِ جبرئیل (علیه السلام) عَلَی مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) لَتَفَرَّقُوا عَنِّی حَتَّی أَبْقَی فِی عِصَابَهًٍْ مِنَ الْحَقِّ قَلِیلَهًٍْ أَنْتَ وَ أَشْبَاهُکَ مِنْ شِیعَتِی فَفَزِعْتُ وَ قُلْتُ یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) أَنَا وَ أَشْبَاهِی مُتَفَرِّقٌ عَنْکَ أَوْ نَثْبُتُ مَعَکَ قَالَ بَلْ تَثْبُتُونَ ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَیَّ فَقَالَ إِنَّ أَمْرَنَا صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ لَا یَعْرِفُهُ وَ لَا یُقِرُّ بِهِ إِلَّا ثَلَاثَهًٌْ مَلَکٌ مُقَرَّبٌ أَوْ نَبِیٌّ مُرْسَلٌ (علیه السلام) أَوْ عَبْدٌ مُؤْمِنٌ نَجِیبٌ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِیمَان.
امام علی (علیه السلام)- ابوطفیل به امام علی (علیه السلام)گفت: «ای امیرمؤمنان (علیه السلام)! در سخن خدای‌عزّوجلّ: و هنگامی‌که فرمان عذاب آن‌ها رسد [در آستانه رستاخیز قرارگیرند]، جنبنده‌ای را از زمین برای آن‌ها خارج می‌کنیم؛ که با آنان تکلّم می‌کند [می‌گوید] که مردم به آیات ما ایمان نمی‌آوردند. (نمل/۸۲) منظور از دَابَّةً چیست؟ فرمود: «ای اباطُفیل! از این سؤال درگذر». گفتم: «ای امیرمؤمنان (علیه السلام)! فدایت گردم مرا از آن باخبر کن». فرمود: «آن جنبنده‌ای است که [مانند باقی مردم] غذا می‌خورد و در بازارها راه می‌رود و با زنان ازدواج می‌کند»! گفتم: «ای امیرمؤمنان (علیه السلام)! او کیست»؟! فرمود: «محور زمین، که زمین به خاطر وجود او آرامش یابد». گفتم: «ای امیرمؤمنان (علیه السلام)! او کیست»؟! فرمود: «صدّیق این امّت و فاروق (جداکننده‌ی حق از باطل)، مرد الهی و ذوالقرنین آن است»! گفتم: «ای امیرمؤمنان! او کیست»؟! فرمود: «کسی که خداوند درباره‌اش فرموده: وَ یَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ و کسی که نزد او علم‌الکتاب است. (رعد/۴۳) و کسی که سخن راست آورد و تصدیقش کرد. (زمر/۳۳) درحالی‌که همه‌ی مردم جز او کافر بودند. (یعنی زمانی‌که او ایمان آورد همه کافر بودند و او اوّلین مؤمن بود). گفتم: «ای امیرمؤمنان (علیه السلام)! او کیست برایم نام ببر»؟! فرمود: «برایت نام بردم! ای ابوطفیل! به خدا سوگند! حتّی اگر پیش همین شیعیانم که همراه آنان می‌جنگم و همین کسانی که به اطاعتم اقرارکرده و مرا امیرالمؤمنین نامیده‌اند و جهاد با مخالفانم را حلال دانسته‌اند بیایم و درباره‌ی برخی حقایق کتابی که جبرئیل بر محمّد (صلی الله علیه و آله) نازل‌کرده سخن گویم، از گرد من پراکنده می‌شوند و با گروهی اندک امّا بر حق مانند تو و امثال تو از شیعیانم تنها می‌مانم»! هراسان شدم و گفتم: «ای امیرمؤمنان (علیه السلام)! من و مانند من از گرد تو پراکنده می‌شویم یا می‌مانیم»؟ فرمود: «نه! شما می‌مانید»! سپس روی به من کرده و فرمود: «همانا که امر ما موضوعی سخت و دشوار است که آن را جز سه کس نشناسند و به آن اقرار نکنند؛ فرشته‌ای مقرّب یا پیامبری مرسل یا بنده‌ی مؤمن پاک و با فضیلتی که خداوند قلبش را برای ایمان آزموده‌باشد».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- إِنَّمَا هَلَکَ النَّاسُ حِینَ سَاوَوْا بَیْنَ أَئِمَّهًِْ الْهُدَی (وَ بَیْنَ أَئِمَّهًِْ الْکُفْرِ وَ قَالُوا إِنَّ الطَّاعَهًَْ مَفْرُوضَهًٌْ لِکُلِّ مَنْ قَامَ مَقَامَ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) بَرّاً کَانَ أَوْ فَاجِراً فَأْتُوا مِنْ قِبَلِ ذَلِکَ قَالَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ أَ فَنَجْعَلُ الْمُسْلِمِینَ کَالْمُجْرِمِینَ ما لَکُمْ کَیْفَ تَحْکُمُونَ ... فَأَخْبَرَهُمُ اللَّهُ سُبْحَانَهُ بِعَظِیمِ افْتِرَائِهِمْ عَلَی جُمْلَهًِْ أَهْلِ الْإِیمَانِ بِقَوْلِهِ تَعَالَی إِنَّما یَفْتَرِی الْکَذِبَ الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِآیاتِ اللهِ وَ قَوْلِهِ تَعَالَی وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ بِغَیْرِ هُدیً مِنَ اللهِ وَ بِقَوْلِهِ سُبْحَانَهُ أَ فَمَنْ کانَ مُؤْمِناً کَمَنْ کانَ فاسِقاً لا یَسْتَوُونَ وَ بِقَوْلِهِ تَعَالَی أَ فَمَنْ کانَ عَلی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ ،أَ فَمَن یَعْلَمُ أَنَّمَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ االْحَقُّ کَمَنْ هُوَ أَعْمَی کَمَنْ هُوَ أَعْمی فَبَیَّنَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ بَیْنَ الْحَقِّ وَ الْبَاطِلِ فِی کَثِیرٍ مِنْ آیَاتِ الْقُرْآنِ وَ لَمْ یَجْعَلْ لِلْعِبَادِ عُذْراً فِی مُخَالَفَهًِْ أَمْرِهِ بَعْدَ الْبَیَانِ وَ الْبُرْهَانِ وَ لَمْ یَتْرُکْهُمْ فِی لَبْسٍ مِنْ أَمْرِهِمْ.
امام علی (علیه السلام)- مردم هنگامی هلاک شدند که بین رهبران حقّ و کفر فرقی قائل نشدند همه را یکسان دانستند و گفتند: «هرکس که در جای رسول اکرم (صلی الله علیه و آله)نشست اطاعتش واجب می‌باشد خواه نیکوکار و یا بدکار باشند. و از همین‌جا هلاک شدند». خداوند متعال فرمود: آیا با تسلیم‌شدگان چون مجرمان رفتار می‌کنیم شما را چه می‌شود؟ چه سان داوری می‌کنید؟ (قلم/۳۶۳۵) خداوند آنان را به سخت و بزرگ‌بودن دروغی که به تمامی افراد اهل ایمان بسته‌اند مطلع کرده و در قرآن فرموده است: کسانی دروغ می‌بافند که به آیات خدا ایمان ندارند. (نحل/۳۵) در قرآن فرموده است: کیست گمراه‌تر از آن کس که بی‌آنکه راهنمایی از خدا خواهد، از پی هوای نفس خویش رود. (قصص/۵۰) در جای دیگر فرمود: آیا آن کس که ایمان آورده همانند کسی است که عصیان می‌ورزد؟ نه، برابر نیستند. (سجده/۱۸) در آیه‌ای دیگر فرمود: أَ فَمَن کاَنَ عَلیَ بَیِّنَةٍ مِّن رَّبِّهِ وَ یَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِّنْهُ وَ مِن قَبْلِهِ کِتَابُ مُوسیَ إِمَامًا وَ رَحْمَةً أُوْلَئکَ یُؤْمِنُونَ بِهِ. [در آیه‌ی دیگر چنین فرموده است]: آیا کسی که می‌داند آنچه از جانب پروردگارت بر تو نازل شده حق است، همانند کسی است که نابیناست. (رعد/۱۹) خداوند عزّوجلّ در آیات بسیاری از قرآن کریم اختلاف بین حق و باطل را آشکار کرده و با وجود این بیانات آشکار و ادلّه و برهان‌ها دیگر هیچ جای عذر و بهانه‌ای برای مخالفت بندگان از فرمان الهی [در اطاعت از ائمّه هدی (] وجود ندارد، خداوند مردم را در مورد فرمان خود، در شکّ و شبهه قرار نداده است.