آیه وَ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ إِنَّ رَبِّي رَحيمٌ وَدُودٌ [90]
از پروردگار خود، آمرزش بطلبید؛ و به‌سوى او بازگردید؛ که پروردگارم مهربان و دوستدار [بندگان توبه‌کار] است.
الباقر (علیه السلام)- عَنْ سَلَّامٍ قَالَ: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فَدَخَلَ عَلَیْهِ حُمْرَانُ‌بْنُ‌أَعْیَنَ فَسَأَلَهُ عَنْ أَشْیَاءَ فَلَمَّا هَمَّ حُمْرَانُ بِالْقِیَامِ قَالَ لِأَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) ... أَنَّا نَأْتِیکَ فَمَا نَخْرُجُ مِنْ عِنْدِکَ حَتَّی یَرِقَّ قُلُوبُنَا ... فَإِذَا صِرْنَا مَعَ النَّاسِ وَ التُّجَّارِ أَحْبَبْنَا الدُّنْیَا ... قَالَ أَبُوجَعْفَر (علیه السلام) أَمَا إِنَّ أَصْحَابَ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) قَالُوا یَا رَسُولَ‌اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) نَخَافُ عَلَیْنَا النِّفَاق ... فقال لهم رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) ... وَ لَوْ لَا أَنَّکُمْ تُذْنِبُونَ فَتَسْتَغْفِرُونَ اللَّهَ لَخَلَقَ اللَّهُ خَلْقاً لِکَیْ یُذْنِبُوا ثُمَّ یَسْتَغْفِرُوا فَیَغْفِرَ لَهُمْ إِنَّ الْمُؤْمِنَ مُفَتَّنٌ تَوَّابٌ أَ مَا تَسْمَعُ لِقَوْلِهِ إِنَّ اللهَ یُحِبُّ التَّوَّابِینَ. وَ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ.
امام باقر (علیه السلام)- سَلّام گوید: «در محضر امام باقر (علیه السلام) بودم که حُمران‌بن‌اعین (یکی از شاگردان حضرت) وارد شد و از مسائلی پرسش کرد. از جمله؛ تفاوت حالتشان در حضور امام (علیه السلام) با زمانی‌که مشغول دنیا و زن و فرزند هستند. امام (علیه السلام) از پیامبر (صلی الله علیه و آله) حدیثی برایشان نقل کرد. که پیامبر (صلی الله علیه و آله) در جواب یارانش فرموده است]: ... اگر شما [به‌سبب اختیار خود] گناه نکنید [تا] بعد استغفار نمایید، خداوند گروهی را مبعوث می‌کند که گناه کنند و بعد استغفار نمایند و مورد آمرزش قرارگیرند، مؤمن دائماً آزمایش می‌شود و بعد توبه می‌کند آیا نشنیده‌ای که خداوند فرموده است: إِنَّ اللهَ یُحِبُّ التَّوَّابِینَ وَ یحِبُّ المُتَطَهِّرِین (بقره/۲۲۲) وَ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- روی: کَانَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) یَسْتَغْفِرُ اللَّهَ فِی کُلِّ یَوْمٍ سَبْعِینَ مَرَّهًًْ یَقُولُ أَسْتَغْفِرُ اللهَ رَبِّی وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ وَ کَذَلِکَ أَهْلُ بَیْتِهِ (وَ صَالِحُ أَصْحَابِهِ یَقُولُ اللَّهُ تَعَالَی وَ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ قَالَ وَ قَالَ رَجُلٌ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) إِنِّی أُذْنِبُ فَمَا أَقُولُ إِذَا تُبْتُ قَالَ اسْتَغْفِرِ اللَّهَ فَقَالَ إِنِّی أَتُوبُ ثُمَّ أَعُودُ فَقَالَ کُلَّمَا أَذْنَبْتَ اسْتَغْفِرِ اللَّهَ فَقَالَ إِذَنْ تَکْثُرَ ذُنُوبِی فَقَالَ عَفْوُ اللَّهِ أَکْثَرُ فَلَا تَزَالُ تَتُوبُ حَتَّی یَکُونَ الشَّیْطَانُ هُوَ الْمَدْحُورَ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- روایت شده است: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در هر روز هفتاد مرتبه به درگاه خداوند استغفار می‌نمود و می‌فرمود: «أَسْتَغْفِرُ اللهَ رَبِّی وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ». همچنین اهل بیت (او و اصحاب شایسته‌اش چنین سیره‌ای داشتند، خداوند متعال می‌فرماید: «وَ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْه» مردی به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) عرض کرد: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! من مرتکب گناه می‌شوم، هنگامی‌که توبه می‌کنم چه بگویم»؟ حضرت فرمود: «به درگاه خداوند استغفار کن»! عرض کرد: «توبه می‌کنم و امّا دوباره به گناه باز می‌گردم [دراین‌حال چه بگویم]»؟ فرمود: «هر زمان مرتکب گناه شدی از خداوند طلب مغفرت و بخشایش کن»! عرض کرد: «بنابراین گناهان من زیاد می‌شود». حضرت فرمود: «عفو و بخشایش خداوند زیادتر و بیشتر است. پس پیوسته توبه کن تا اینکه شیطان تار و مار و رانده شود».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- أَرْبَعٌ مَنْ کُنَّ فِیهِ کَانَ فِی نُورِ اللَّهِ عَزَّ‌وَ‌جَلَّ الْأَعْظَمُِ ... وَ مَنْ إِذَا أَصَابَ خَطِیئَهًًْ قَالَ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْه.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- چهار خوی و خصلت در هرکسی باشد، در بزرگترین نور خدا خواهد بود و کسی که وقتی خطایی مرتکب شد، بگوید: أَسْتَغْفِرُ اللهَ رَبِّی وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ.