آیه ۳۳ - سوره اسراء

امام علی (علیه السلام)- در نهج‌البلاغه در عهدی که امیرالمؤمنین (علیه السلام) با مالک دارد، آمده است: از خونریزی بپرهیز و از خون ناحقّ پروا کن، که هیچ چیز همانند خون ناحقّ کیفر الهی را نزدیک و مجازات را بزرگ نمی‌کند، نابودی نعمت‌ها را سرعت نمی‌بخشد و زوال حکومت را نزدیک نمی‌گرداند. روز قیامت خدای سبحان قبل از رسیدگی اعمال بندگان، نسبت به خون‌های ناحقّ ریخته شده داوری خواهد کرد پس با ریختن خونی حرام، حکومت خود را تقویت مکن. زیرا خون ناحقّ، پایه‌های حکومت را سست و پست می‌کند و بنیاد آن را برکنده به دیگری منتقل سازد. خداوند می‌فرماید: وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیِّهِ سُلْطاناً فَلا یُسْرِفْ فِی الْقَتْلِ إِنَّهُ کانَ مَنْصُوراً. تو، نه در نزد من، و نه در پیشگاه خداوند، عذری در خون ناحقّ نخواهی داشت، چرا که کیفر آن قصاص است و از آن گریزی نیست. اگر به خطا خون کسی ریختی، با تازیانه یا شمشیر، یا دستت دچار تندروی شد که گاه مشتی سبب کشتن کسی می‌گردد، چه رسد به بیش از آن  مبادا غرور قدرت تو را از پرداخت خونبها به بازماندگان مقتول بازدارد!

امام علی (علیه السلام)- دوازده شب از ماه رجب سپری شده بود که امیرالمؤمنین علیّ‌بن‌ابیطالب (علیه السلام) از بصره وارد کوفه شد. حضرت (علیه السلام) پیش آمد تا بر فراز منبر قرار گرفت، حمد و ثنای الهی به‌جای آورد سپس فرمود: «امّا بعد، سپاس خدایی راست که دوست خود را یاری داد و دشمن خویش را خوار و رها ساخت و راستگوی حقّ به جانب را عزّت بخشید و دروغگوی باطل‌گرا را ذلیل نمود». مالک‌بن‌حبیب تمیمی‌یربوعی که یکی از افراد انتظامی بود. گفت: «به‌خداسوگند! من خود بد گفتن و سخن ناپسند و زننده گفتن به آنان را اندک می‌دانم، به‌خدا قسم! اگر فرمان دهی همه‌ی آنان را بکشیم». امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: «ای مالک! از اندازه گذشتی و پا از حد فراتر نهادی و کمان کین را تا آخر کشیدی»! عرض کرد: «ای امیرمؤمنان (علیه السلام)! اندکی ستم در پاره‌ای از امورکه به شما رسیده از کوتاه آمدن و مصالحت با دشمنان کارسازتر است». امیرالمؤمنین (علیه السلام) فرمود: «ای مالک خداوند چنین فرمانی نداده و فرمان او چنین نیست، خدای متعال فرموده: جان در مقابل جان. (مائده/۴۵) با این فرمان دیگر چه جای اندکی ستم؟ و خدای سبحان فرموده: وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیِّهِ سُلْطاناً فَلا یُسْرِفْ فِی الْقَتْلِ إِنَّهُ کانَ مَنْصُورا».

امام صادق (علیه السلام)- ابوعباس گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی حکم دو نفری که یکی را به قتل برسانند پرسیدم. ایشان فرمود: «ولیّ دَمِ او مخیّر است هرکدام از آن‌ها را که خواست بکشد و دیگری نصف دیه‌ی او را به ورثه‌اش می‌دهد و نیز اگر مردی زنی را بکشد و اولیای دم زن، دیه‌ی او را بپذیرند، دیه می‌دهد وگرنه، اولیای دم زن باید نصف دیه‌ی مرد را بدهند و سپس او را بکشند و این معنی کلام خداوند است که می‌فرماید: فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِیِّهِ سُلْطَانًا فَلاَ یُسْرِف فِّی الْقَتْلِ.

امام باقر (علیه السلام)- خداوند محمّد (صلی الله علیه و آله) را در مکّه به رسالت مبعوث کرد، و تا مدّت ده سال اعتقاد پیروان حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) این بود که خداوند یکی است و شریکی ندارد و اینکه محمّد رسول (صلی الله علیه و آله) او می‌باشد، هرکس به این دو اعتقاد داشت و از دنیا می‌رفت وارد بهشت می‌شد و همه‌ی پیروان محمّد (صلی الله علیه و آله) که به این عقیده مردند از پیروان او به‌حساب می‌آیند، مگر آنهایی‌که مشرک مرده باشند؛ گواه بر این مطلب این است که خداوند عزّوجلّ در سوره‌ی بنی‌اسرائیل که در مکّه فرود آمده گفته است: وَ قَضی رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناًً إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِنْدَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ کِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً کَریما در اینجا فقط به موعظه و نصیحت و تعلیم و نهی خفیفی اکتفا کرده است و برای کسانی که مرتکب منهیّات می‌شوند وعده و وعیدی در نظر گرفته نشده است. درجایی دیگر از کاری نهی‌کرده و تحذیر نموده ولی شدّت عمل به خرج نداده است و تهدید به عذاب هم ننموده است، خداوند در قرآن فرموده: وَ لاتَقْتُلُوا اولادکُمْ خَشْیَةَ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَ إِیَّاکُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ کانَ خِطْأً کَبِیراً* وَ لا تَقْرَبُوا الزِّنی إِنَّهُ کانَ فاحِشَةً وَ ساءَ سَبِیلًا* وَ لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِی حَرَّمَ اللهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیِّهِ سُلْطاناً فَلا یُسْرِفْ فِی الْقَتْلِ إِنَّهُ کانَ مَنْصُوراً* وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْیَتِیمِ إِلَّا بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ حَتَّی یَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَ أَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ کانَ مَسْؤُلًا* وَ أَوْفُوا الْکَیْلَ إِذا کِلْتُمْ وَ زِنُوا بِالْقِسْطاسِ الْمُسْتَقِیمِ ذلِکَ خَیْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِیلًا* وَ لا تَقْفُ ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ کُلُّ اولئِکَ کانَ عَنْهُ مَسْؤُلًا* وَ لا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً إِنَّکَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَ لَنْ تَبْلُغَ الْجِبالَ طُولًا؛ و همه‌ی این‌ها نزد خداوند مکروه می‌باشند. این مطالب از آنهایی است که خداوند به شما وحی‌کرد و همه‌ی آن‌ها حکمت و دانش بود. هرگز معبودی با خدا قرار مده، که در جهنّم افکنده می‌شوی، درحالی‌که سرزنش شده، و رانده‌ی [درگاه خدا] خواهی بود!. (اسراء/۳۹)».

امام باقر (علیه السلام)- جابر گوید: امام باقر (علیه السلام) فرمود: «این آیه: وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیِّهِ سُلْطاناً فَلا یُسْرِفْ فِی الْقَتْلِ إِنَّهُ کانَ مَنْصُوراً در شأن امام حسین (علیه السلام) نازل شده است».

امام باقر (علیه السلام)- جابر گوید: امام باقر (علیه السلام) فرمود: این آیه در مورد کشتن امام حسین (علیه السلام) نازل شده است؛ یعنی ولیّ حسین (علیه السلام) حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) یاری شده [از طرف خدا] است.

امام صادق (علیه السلام)- معاذبن‌کثیر نقل می‌کند: امام صادق (علیه السلام) فرمود: «ای معاذ! گناهان کبیره هفت تاست که دستور آن‌ها درباره‌ی ما نازل شده و ازجهت مخالفت و هتک حرمت ما تحقّق پیدا می‌کنند، ... [یکی از] آن‌ها قتل نفسی است که خداوند حرام نموده است. اینان حسین‌بن‌علی (علیه السلام) را با یارانش کشتند».

امام باقر (علیه السلام)- وَ مَن قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِیِّهِ سُلْطَانًا فَلاَ یُسْرِف فِّی الْقَتْلِ إِنَّهُ کَانَ مَنْصُورًا، منظور حسین‌بن‌علی (علیه السلام) است که مظلومانه کشته شد و ما ولیّ دم او هستیم و قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) وقتی ظهور کند، انتقام خون حسین (علیه السلام) را می‌گیرد و آنقدر می‌کشد تا گفته شود در کشتن زیاده‌روی‌کرد. مقتول؛ حسین (علیه السلام) است و ولیّ او قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و اسراف در قتل یعنی کشتن کسی غیر از قاتل. إِنَّهُ کَانَ مَنْصُورًا. یعنی؛ دنیا به پایان نمی‌رسد تا اینکه مردی از خاندان پیامبر (صلی الله علیه و آله) به پیروزی می‌رسد و زمین را پر از عدل‌وداد می‌کند، همان‌گونه که از ظلم و جور پر شده است».

امام رضا (علیه السلام)- عبدالسلام‌بن‌صالح هروی گوید: از امام رضا (علیه السلام) پرسیدم: «ای فرزند رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! حدیثی از امام صادق (علیه السلام) روایت شده است؛ وقتی که قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) قیام‌کند، فرزندان و ذرّیّه قاتلان امام حسین (علیه السلام) را به قصاص جُرم پدرانشان می‌کشد. شما دراین‌باره چه می‌فرمایید»؟ فرمود: «همین‌طور است». پرسیدم: «پس اینکه خداوند می‌فرماید: وَ لاَ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَی؛ یعنی چه»؟ فرمود: «همه‌ی آنچه خداوند فرموده است، راست و حقیقت است، امّا فرزندان قاتلان حسین (علیه السلام) از عمل پدران خود خشنودند و به آن افتخار می‌کنند و هرکس از وقوع فعلی راضی باشد، مانند کسی است که آن را انجام داده است. اگر کسی در شرق کشته شود و کسی در غرب از مرگ او خشنود باشد، در نزد خداوند، شریک عمل قاتل محسوب می‌شود. قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) تنها به این دلیل آن‌ها را می‌کشد که آن‌ها از کار و فعل پدرانشان راضی و خشنودند». پرسیدم: «اوّلین کاری‌که قائم شما (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بعد از قیام انجام می‌دهد، چیست»؟ فرمود: «از بنی‌شَیبه شروع می‌کند و دستان آن‌ها را قطع می‌کند، زیرا آن‌ها سارقان خانه کعبه هستند».