آیه إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ وَ يُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصّالِحاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْراً كَبِيراً [9]
اين قرآن، به راهى‌كه استوارترين راه‌هاست، هدايت مى‌كند و به مؤمنانى كه كارهاى شايسته انجام مى‌دهند بشارت مى‌دهد كه براى آن‌ها پاداش بزرگیست.
الصّادق ( إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَخْبَرَ {نَبِیَّهُ} فِی کِتَابِهِ الدُّعَاءَ إِلَیْهِ وَ وَصَفَ الدُّعَاهًَْ إِلَیْهِ فَجَعَلَ ذَلِکَ لَهُمْ دَرَجَاتٍ یُعَرِّفُ بَعْضُهَا بَعْضاً وَ یُسْتَدَلُّ بِبَعْضِهَا عَلَی بَعْضٍ فَأَخْبَرَ أَنَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی أَوَّلُ مَنْ دَعَا إِلَی نَفْسِهِ وَ دَعَا إِلَی طَاعَتِهِ وَ اتِّبَاعِ أَمْرِهِ فَبَدَأَ بِنَفْسِهِ ... ثُمَّ ثَنَّی بِرَسُولِه ... ثُمَّ ثَلَّثَ بِالدُّعَاءِ إِلَیْهِ بِکِتَابِهِ أَیْضاً فَقَالَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ أَیْ یَدْعُو وَ یُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِینَ.
امام صادق (علیه السلام)- خداوند تبارک‌وتعالی در قرآن، پیامبرش را در مورد دعوت‌کردن به خود باخبر نموده و کسانی را که [دیگران را] به‌سوی او دعوت می‌کنند توصیف فرموده و این دعوت‌کردن را برای آن‌ها [شاملِ] درجاتی قرار داده است که هر درجه از آن با درجه‌ی دیگر شناخته می‌شود و برخی، دلیل بر دیگری قرار می‌گیرد و خداوند [در قرآن] خبر داده که خود، اوّلین کسی است که [بندگان را] به‌سوی خود و اطاعت و تبعیّت از اوامرش دعوت می‌کند. پس، از خودش شروع کرده. آنگاه در مرتبه‌ی دوّم، رسولش را بیان نموده ... آنگاه در مرتبه‌ی سوّم دعوت به خودِ کتابش را بیان کرده و فرموده: إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ دعوت می‌کند و بشارت می‌دهد.
الصّادق ( فِی قَوْلِهِ تَعَالَی إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ قَالَ: أیْ یَدْعُو.
امام صادق (علیه السلام)- إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یِهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ؛ یِهْدِی؛ یعنی فرا می‌خواند.
الصّادق ( أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّهُ مَنِ اسْتَنْصَحَ اللَّهَ وُفِّقَ، وَ مَنِ اتَّخَذَ قَوْلَهُ دَلِیلًا هُدِیَ لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ، فَإِنَّ جَارَ اللَّهِ آمِنٌ وَ عَدُوَّهُ خَائِفٌ.
امام صادق (علیه السلام)- ای مردم! آن که از خدا خیر خویش را بخواهد، توفیق یافته است و آن که گفته‌ی او را به راهی‌که استوارترین راه‌هاست راهنما بگیرد؛ که همسایه‌ی خدا در امان است و دشمن خدا ترسان.
أمیرالمومنین ( نَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ أَرْسَلَهُ بِکِتَابٍ فَصَّلَهُ وَ أَحْکَمَهُ وَ أَعَزَّهُ وَ حَفِظَهُ بِعِلْمِهِ وَ أَحْکَمَهُ بِنُورِهِ وَ أَیَّدَهُ بِسُلْطَانِه ... فَجَعَلَهُ اللَّهُ نُوراً یَهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ.
امام علی (علیه السلام)- ما گواهی می‌دهیم که خدایی جز خدای یگانه نیست، یکی است و شریکی ندارد و محمّد (صلی الله علیه و آله) بنده و فرستاده‌ی اوست و او را با کتابی فرستاد که [هرچیز را در آن] به روشنی و تفصیل بیان کرده و آن را استوار و بی‌مانند قرار داده است و به‌واسطه‌ی نور خویش استوار ساخته و با قدرت خود، آن را تأیید نموده است. و آن را نوری قرار داد که به راهی‌که استوارترین راه‌هاست هدایت می‌کند.
الصّادق ( ِ الْعَلَاءِ‌بْنِ‌سَیَابَهًَْ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ (إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ قَالَ یَهْدِی إِلَی الْإِمَامِ.
امام صادق (علیه السلام)- علاءبن‌سیابه گوید: امام صادق (علیه السلام) فرمود: «إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یِهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ؛ یعنی به‌سوی امام هدایت می‌کند».
الباقر ( عَنِ الْفُضَیْلِ عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ قَالَ یَهْدِی إِلَی الْوَلَایَهًِْ.
امام باقر (علیه السلام)- فضیل گوید: امام باقر (علیه السلام) فرمود: إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یِهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ؛ یعنی به‌سوی ولایت هدایت می‌کند.
السّجّاد ( عَنْ عَبَّاسِ‌بْنِ‌یَزِیدَ‌بْنِ‌الْحَسَنِ الْکَحَّالِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ مُوسَی‌بْنِ‌جَعْفَرٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِیِّ‌بْنِ‌الْحُسَیْنِ (قَال الْإِمَامُ مِنَّا لَا یَکُونُ إِلَّا مَعْصُوماً وَ لَیْسَتِ الْعِصْمَهًُْ فِی ظَاهِرِ الْخِلْقَهًِْ فَیُعْرَفَ بِهَا فَلِذَلِکَ لَا یَکُونُ إِلَّا مَنْصُوصاً فَقِیلَ لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ‌اللَّهِ (فَمَا مَعْنَی الْمَعْصُومِ فَقَالَ هُوَ الْمُعْتَصِمُ بِحَبْلِ اللَّهِ وَ حَبْلُ اللَّهِ هُوَ الْقُرْآنُ لَا یَفْتَرِقَانِ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ وَ الْإِمَامُ یَهْدِی إِلَی الْقُرْآنِ وَ الْقُرْآنُ یَهْدِی إِلَی الْإِمَامِ وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ عزّوجلّ إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ یَهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ.
امام سجّاد (علیه السلام)- از امام سجّاد (علیه السلام) روایت است که فرمود: «امامان (از خاندان ما همه معصوم هستند و عصمت در چهره و ظاهر نیست تا شخص به‌واسطه‌ی آن شناخته شود و معصوم فقط از جانب خدا معیّن و مشخّص می‌شود». سؤال شد: «ای فرزند رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! معصوم یعنی چه»؟ فرمود: «معصوم کسی است که به ریسمان الهی چنگ زده و ریسمان خدا همان قرآن است. و آن دو، تا روز قیامت از هم جدا نمی‌شوند و امام به‌سوی قرآن هدایت می‌کند و قرآن به‌سوی امام هدایت می‌کند و این معنی کلام خداست که می‌فرماید: إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یِهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ».
علی‌بن‌إبراهیم ( وَ یُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِینَ یَعْنِی آلُ مُحَمَّدٍ (الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْراً کَبِیرا.
علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ یُبَشِّرُ المُؤْمِنِینَ؛ یعنی آل محمّد (الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْراً کَبِیرا.
ابن‌عبّاس ( عَنِ ابْنِ‌عَبَّاسٍ (فِی قَوْلِهِ تَعَالَی وَ یُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحاتِ قَالَ یُبَشِّرُ مُحَمَّدٌ (بِالْجَنَّهًِْ عَلِیّاً وَ جَعْفَراً وَ عَقِیلًا وَ حَمْزَهًَْ وَ فَاطِمَهًَْ وَ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ (الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحاتِ قَالَ الطَّاعَاتِ.
ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- وَ یُبَشِّرُ المُؤْمِنِینَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحاتِ؛ حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) علی (علیه السلام)، جعفر، عقیل، حمزه، فاطمه (سلام الله علیها)، حسن و حسین (علیها السلام) را که اعمال صالح انجام می‌دهند به بهشت بشارت می‌دهد و مراد از الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحاتِ عبادات است.
الرّسول ( أَتَانِی جَبْرَئِیلُ (عَنْ رَبِّی تَعَالَی فَیَقُولُ رَبِّی یُقْرِئُکَ السَّلَامَ وَ یَقُولُ لَکَ یَا مُحَمَّدُ (بَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحاتِ وَ یُؤْمِنُونَ بِکَ وَ بِأَهْلِ بَیْتِکَ بِالْجَنَّهًِْ فَلَهُمْ عِنْدِی جَزَاءُ الْحُسْنَی وَ سَیَدْخُلُونَ الْجَنَّهًَْ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- جبرئیل از جانب خدا پیام آورد که پروردگارت سلام می‌رساند و می‌فرماید: «یا محمّد! به مؤمنینی که عمل صالح انجام می‌دهند و ایمان به تو و اهل بیتت دارند به بهشت بشارت بده! و بهترین پاداش را در نزد من خواهند داشت و به‌زودی وارد بهشت می‌شوند».
أمیرالمومنین ( قَالَ سُلَیْمٌ وَ سَمِعْتُ عَلِیَّ‌بْنَ‌أَبِی‌طَالِبٍ (یَقُول إِنَّ الْأُمَّهًَْ سَتَفَرَّقُ عَلَی ثَلَاثٍ وَ سَبْعِینَ فِرْقَهًًْ اثْنَتَانِ وَ سَبْعُونَ فِرْقَهًًْ فِی النَّارِ وَ فِرْقَهًٌْ فِی الْجَنَّهًِْ وَ ثَلَاثَ عَشْرَهًَْ فِرْقَهًًْ مِنَ الثَّلَاثِ وَ سَبْعِینَ تَنْتَحِلُ مَحَبَّتَنَا أَهْلَ الْبَیْتَ وَاحِدَهًٌْ مِنْهَا فِی الْجَنَّهًِْ وَ اثْنَتَا عَشْرَهًَْ فِی النَّار ... قُلْتُ فَمَنْ لَقِیَ اللَّهَ مُؤْمِناً عَارِفاً بِإِمَامِهِ مُطِیعاً لَهُ أَ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّهًِْ هُوَ قَالَ: نَعَمْ إِذَا لَقِیَ اللَّهَ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ قَالَ اللَّهُ عزّوجلّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ. الَّذِینَ آمَنُوا وَ کانُوا یَتَّقُونَ. الَّذِینَ آمَنُوا وَ لَمْ یَلْبِسُوا إِیمانَهُمْ بِظُلْمٍ قُلْتُ: فَمَنْ لَقِیَ اللَّهَ مِنْهُمْ عَلَی الْکَبَائِرِ. قَالَ: هُوَ فِی مَشِیَّتِهِ إِنْ عَذَّبَهُ فَبِذَنْبِهِ وَ إِنْ تَجَاوَزَ عَنْهُ فَبِرَحْمَتِهِ قُلْتُ فَیُدْخِلُهُ النَّارَ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ قَالَ نَعَمْ بِذَنْبِهِ لِأَنَّهُ لَیْسَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ عَنَی أَنَّهُ لَهُمْ وَلِیٌّ وَ أَنَّهُ لاخَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لاهُمْ یَحْزَنُونَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ یَتَّقُونَ اللَّهَ وَ الَّذِینَ یَعْمَلُونَ الصَّالِحاتِ وَ الَّذِینَ لَمْ یَلْبِسُوا إِیمانَهُمْ بِظُلْمٍ.
امام علی (علیه السلام)- سلیم گوید: از حضرت علی (علیه السلام) شنیدم که فرمود: «به‌زودی امّت به هفتادوسه گروه متفرّق خواهند شد، که هفتادودو گروه در آتش و یک گروه در بهشت خواهند بود. سیزده گروه از هفتادوسه گروه محبّت ما اهل بیت را ادّعا می‌کنند، ولی یکی از آن‌ها در بهشت و دوازده گروه در آتش‌اند». گفتم: «هرکس که خدای را ملاقات کند و امامش را بشناسد و به وی ایمان داشته و مطیع او باشد، آیا از بهشتیان است»؟ فرمود: «آری! هرگاه خداوند را ملاقات کند و مؤمن باشد، از کسانی است که خداوند فرمود: کسانی که ایمان آورده‌اند و اعمال صالح انجام داده‌اند. (نساء/۱۲۲) همان‌ها که ایمان آوردند، و [از مخالفت فرمان خدا] پرهیز می‌کردند. (یونس/۶۳) [آری]، آن‌ها که ایمان آوردند، و ایمان خود را با شرک و ستم نیالودند. (انعام/۸۲)». عرض کردم: «هرکس از آنان که خدا را با گناهان کبیره ملاقات کند چه می‌شود»؟ فرمود: «او در اختیار مشیّت خداوند است، اگر او را عذاب کند به‌خاطر گناه اوست و اگر از او بگذرد به رحمت خویش است». عرض کردم: «اگرچه مؤمن است خدا او را داخل آتش می‌نماید»؟ فرمود: «آری! به‌خاطر گناهش، چرا که او از مؤمنینی نیست که خداوند قصد کرده که او ولیّ مؤمنین است، زیرا آنان که خداوند قصد کرده که او ولیّ آنان است؛ نه ترسی بر آن‌هاست و نه غمگین می‌شوند. (بقره/۱۱۲) آنان کسانی‌اند که تقوی پیشه می‌کنند و به مؤمنانی‌که کارهای شایسته انجام می‌دهند. (اسراء/۹) و ایمان خود را با شرک و ستم نیالودند. (انعام/۸۲)».