آیه وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ لايَزِيدُ الظّالِمِينَ إِلّا خَساراً [82]
و از قرآن، آنچه شفا و رحمت براى مؤمنان است، نازل مى‌كنيم، ولى ستمكاران را جز خسران [و زيان] نمى‌افزايد.
الصّادق ( مَسْعَدَهًَْ‌بْنِ‌صَدَقَهًَْ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ (قَالَ إِنَّمَا الشِّفَاءُ فِی عِلْمِ الْقُرْآنِ لِقَوْلِهِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ لِأَهْلِهِ لَا شَکَّ فِیهِ وَ لَا مِرْیَهًَْ وَ أَهْلُهُ أَئِمَّهًُْ الْهُدَی الَّذِینَ قَالَ اللَّهُ ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْکِتابَ الَّذِینَ اصْطَفَیْنا مِنْ عِبادِنا.
امام صادق (علیه السلام)- شفاء تنها در علم قرآن است، زیرا خداوند می‌فرماید: مَا هُوَ شِفَاء وَ رَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ، یعنی برای اهل خود و هیچ شک و تردیدی در آن نیست و اهل آن، ائمّه‌ی معصومین هستند، همان کسانی که خداوند درباره‌ی آن‌ها فرموده است: سپس این کتاب (آسمانی) را به گروهی از بندگان برگزیده خود به میراث دادیم. (فاطر/۳۲)
الصّادق ( مَا اشْتَکَی أَحَدٌ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ شَکَاهًًْ قَطُّ فَقَالَ بِإِخْلَاصِ نِیَّهًٍْ وَ مَسَحَ مَوْضِعَ الْعِلَّهًِْ وَ یَقُولُ: وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ لا یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إِلَّا خَساراً إِلَّا عُوفِیَ مِنْ تِلْکَ الْعِلَّهًِْ أَیَّهًَْ عِلَّهًٍْ کَانَتْ وَ مِصْدَاقُ ذَلِکَ فِی الْآیَهًِْ حَیْثُ یَقُولُ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ.
امام صادق (علیه السلام)- اگر هر انسان مؤمنی از دردی رنج برد؛ آنگاه با اخلاص دست خود را بر موضع درد بکشد و بگوید: وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ لا یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إِلَّا خَساراً، از آن درد هرچه که باشد، عافیت می یابد، و مصداق این امر در آیه نیز ذکر شده است: شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ.
الصّادق ( أَنَّهُ شَکَا إِلَیْهِ رَجُلٌ الدَّاءَ الْعُضَالَ فَقَالَ اسْتَوْهِبْ دِرْهَماً امْرَأَتَکَ مِنْ صَدَاقِهَا وَ اشْتَرِ بِهِ عَسَلًا وَ امْزُجْهُ بِمَاءِ الْمُزْنِ وَ اکْتُبْ بِهِ الْقُرْآنَ وَ اشْرَبْهُ فَفَعَلَ فَأَذْهَبَ اللَّهُ عَنْهُ ذَلِکَ فَأَخْبَرَ أَبَاعَبْدِاللَّهِ (بِذَلِکَ فَتَلَا فَإِنْ طِبْنَ لَکُمْ عَنْ شَیْءٍ مِنْهُ نَفْساً فَکُلُوهُ هَنِیئاً مَرِیئاً وَ یَخْرُجُ مِنْ بُطُونِها شَرابٌ وَ نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً مُبارَکاً وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ.
امام صادق (علیه السلام)- مردی به امام صادق (علیه السلام) از درد بی‌درمان شکوه کرد و به او فرمود: «همسر داری»؟ گفت: «آری»، فرمود: «از او یک درهم مهرش را به رضایتش بخواه با آن عسل بخر و با عسل آمیخته به آب باران قرآن بنویس و بنوش». و برای آن گواه آورد که خدا فرموده است: وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ.
الصّادق ( عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ رُقْیَهًِْ الْعَقْرَبِ وَ الْحَیَّهًِْ وَ النُّشْرَهًِْ وَ رُقْیَهًِْ الْمَجْنُونِ وَ الْمَسْحُورِ الَّذِی یُعَذَّبُ قَالَ یَا ابْنَ‌سِنَانٍ لَا بَأْسَ بِالرُّقْیَهًِْ وَ الْعُوذَهًِْ وَ النَّشْرِ إِذَا کَانَتْ مِنَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ لَمْ یَشْفِهِ الْقُرْآنُ فَلَا شَفَاهُ اللَّهُ وَ هَلْ شَیْءٌ أَبْلَغُ فِی هَذِهِ الْأَشْیَاءِ مِنَ الْقُرْآنِ أَلَیْسَ اللَّهُ تَعَالَی یَقُولُ وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ أَلَیْسَ اللَّهُ یَقُولُ تَعَالَی ذِکْرُهُ وَ جَلَّ ثَنَاؤُهُ لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلی جَبَلٍ لَرَأَیْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْیَةِ اللهِ سَلُونَا نُعَلِّمْکُمْ وَ نُوقِفْکُمْ عَلَی قَوَارِعِ الْقُرْآنِ لِکُلِّ دَاءٍ.
امام صادق (علیه السلام)- عبدالله‌بن‌سنان نقل می‌کند: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی تعویذ عقرب و مار و تعویذ مجنون و سحر شده‌ای که عذاب می‌کشند، پرسیدم. حضرت (علیه السلام) فرمود: «ای ابن سنان، تعویذها و باطل کننده طلسم‌ها باید از قرآن باشد. و اگر کسی به وسیله قرآن شفا نیابد، خداوند دیگر او را شفا نمی‌دهد، و آیا چیزی واضح‌تر از این امور در قرآن آمده است؟ مگر نه اینکه خداوند متعال می‌فرماید وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ، آیا خدای تعالی نمی‌فرماید: «اگر این قرآن را بر کوهی نازل می‌کردیم، می‌دیدی که در برابر آن خاشع می‌شود و از خوف خدا می‌شکافد! (حشر/۲۱) از ما بپرسید تا به شما آموزش دهیم و شما را به قوارع قرآن آگاه نماییم. [«قوارع القرآن» به آیاتی گویند که برای ایمنی از شرّ شیطان، خواندنش مفید است.].
الرّسول ( إِنَّ الْیَهُودَ أَتَتِ امْرَأَهًًْ مِنْهُمْ یُقَالُ لَهَا عَبْدَهًُْ فَقَالُوا یَا عَبْدَهًُْ قَدْ عَلِمْتِ أَنَّ مُحَمَّداً (قَدْ هَدَّ رُکْنَ بَنِی إِسْرَائِیلَ وَ هَدَمَ الْیَهُودِیَّهًَْ وَ قَدْ غَالَی الْمَلَأُ مِنْ بَنِی إِسْرَائِیلَ بِهَذَا السَّمِّ لَهُ وَ هُمْ جَاعِلُونَ لَکِ جُعْلًا عَلَی أَنْ تَسُمِّیهِ فِی هَذِهِ الشَّاهًِْ فَعَمَدَتْ عَبْدَهًُْ إِلَی الشَّاهًِْ فَشَوَتْهَا ثُمَّ جَمَعَتِ الرُّؤَسَاءَ فِی بَیْتِهَا وَ أَتَتْ رَسُولَ اللَّهِ (فَقَالَتْ یَا مُحَمَّدُ (قَدْ عَلِمْتَ مَا تُوجِبُ لِی مِنْ حَقِّ الْجِوَارِ وَ قَدْ حَضَرَنِی رُؤَسَاءُ الْیَهُودِ فَزَیِّنِّی بِأَصْحَابِکَ فَقَامَ رَسُولُ اللَّهِ (وَ مَعَهُ عَلِیٌّ (وَ أَبُودُجَانَهًَْ وَ أَبُوأَیُّوبَ وَ سَهْلُ‌بْنُ‌حُنَیْفٍ وَ جَمَاعَهًٌْ مِنَ الْمُهَاجِرِینَ فَلَمَّا دَخَلُوا وَ أَخْرَجَتِ الشَّاهًَْ سَدَّتِ الْیَهُودُ آنَافَهَا بِالصُّوفِ وَ قَامُوا عَلَی أَرْجُلِهِمْ وَ تَوَکَّئُوا عَلَی عِصِیِّهِمْ فَقَالَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ (اقْعُدُوا فَقَالُوا إِنَّا إِذَا زَارَنَا نَبِیٌّ لَمْ یَقْعُدْ مِنَّا أَحَدٌ وَ کَرِهْنَا أَنْ یَصِلَ إِلَیْهِ مِنْ أَنْفَاسِنَا مَا یَتَأَذَّی بِهِ وَ کَذَبَتِ الْیَهُودُ عَلَیْهَا لَعْنَهًُْ اللَّهِ إِنَّمَا فَعَلَتْ ذَلِکَ مَخَافَهًَْ سَوْرَهًِْ السَّمِّ وَ دُخَانِهِ فَلَمَّا وُضِعَتِ الشَّاهًُْ بَیْنَ یَدَیْهِ تَکَلَّمَ کَتِفُهَا فَقَالَتْ مَهْ یَا مُحَمَّدُ (لَا تَأْکُلْنِی فَإِنِّی مَسْمُومَهًٌْ فَدَعَا رَسُولُ اللَّهِ (عَبْدَهًَْ فَقَالَ لَهَا مَا حَمَلَکِ عَلَی مَا صَنَعْتِ فَقَالَتْ قُلْتُ إِنْ کَانَ نَبِیّاً لَمْ یَضُرَّهُ وَ إِنْ کَانَ کَاذِباً أَوْ سَاحِراً أَرَحْتُ قَوْمِی مِنْهُ فَهَبَطَ جَبْرَئِیلُ (فَقَالَ السَّلَامُ یُقْرِئُکَ السَّلَامَ وَ یَقُولُ قُلْ بِسْمِ اللهِ الَّذِی یُسَمِّیهِ بِهِ کُلُّ مُؤْمِنٍ وَ بِهِ عِزُّ کُلِّ مُؤْمِنٍ وَ بِنُورِهِ الَّذِی أَضَاءَتْ بِهِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ وَ بِقُدْرَتِهِ الَّتِی خَضَعَ لَهَا کُلُّ جَبَّارٍ عَنِیدٍ وَ انْتَکَسَ کُلُّ شَیْطَانٍ مَرِیدٍ مِنْ شَرِّ السَّمِّ وَ السِّحْرِ وَ اللَّمَمِ بِسْمِ الْعَلِیِّ الْمَلِکِ الْفَرْدِ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ لا یَزِیدُ الظَّالِمِینَ إِلَّا خَساراً فَقَالَ النَّبِیُّ (ذَلِکَ وَ أَمَرَ أَصْحَابَهُ فَتَکَلَّمُوا بِهِ ثُمَّ قَالَ کُلُوا ثُمَّ أَمَرَهُمْ أَنْ یَحْتَجِمُوا.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- یهودیان پیش زنی یهودی به نام عبده آمدند و گفتند: «می‌دانی که محمّد (صلی الله علیه و آله) پایه‌ی بنی‌اسرائیل را و آیین یهودی را ویران‌کرده است؟ اینک بزرگان یهود می‌خواهند با این زهر او را غافلگیر کنند و این زهر را فراهم آورده‌اند و برای تو جایزه‌ای قرار داده‌اند که گوشت این گوسفند را با آن زهرآلوده کنی و محمّد (صلی الله علیه و آله) را مسموم سازی». عبده آن گوسفند را زهرآلوده و سپس سرخ کرد و همه‌ی سران یهود را در خانه خود گرد آورد و خود به حضور پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمد و گفت: «احترام مرا می‌دانی، سران یهود در خانه‌ی من آمده‌اند. تو و برخی از یارانت هم خانه‌ی مرا زینت دهید». رسول خدا (صلی الله علیه و آله) برخاست و درحالی‌که امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) و ابودجانه و ابوایّوب و سهل‌بن‌حنیف و تنی چند از مهاجران همراهش بودند به خانه‌ی عبده آمد. همین‌که ایشان آمدند و آن زن یهودی گوسفند زهرآلوده را حاضر کرد، یهودیان جلو بینی‌های خود را با پارچه‌های پشمی بستند و به‌پا خاستند و بر عصاهای خود تکیه زدند. پیامبر (صلی الله علیه و آله) به آنان فرمود: «بنشینید». گفتند: «هرگاه پیامبری به دیدار ما می‌آید هیچ‌کس از ما نمی‌نشیند و خوش نمی‌داریم که نفس ما به او برسد که مبادا ناراحت شود». و یهودیان که خدایشان لعنت کند دروغ می‌گفتند و این کار را از بیم تأثیر سمّ و بخاری که از آن برمی‌خاست کرده بودند. همین‌که گوسفند زهرآلوده را به حضور پیامبر (صلی الله علیه و آله) نهادند، شانه و کتف آن گوسفند سخن گفت: «ای احمد (صلی الله علیه و آله) دست نگهدار و از من مخور که من زهرآلوده و مسمومم». پیامبر (صلی الله علیه و آله) عبده را خواست و به او فرمود: «چه چیز تو را وادار به این کار کرد»؟ گفت: «با خود گفتم اگر پیامبر (صلی الله علیه و آله) باشد زیانش نمی‌رساند و اگر جادوگر و دروغگو باشد قوم خود را از او خلاص می‌کنم». دراین‌هنگام جبریل (علیه السلام) فرود آمد و به پیامبر (صلی الله علیه و آله) گفت: «خداوند به تو سلام می‌رساند و می‌فرماید: «بگو به نام آن خدایی که همه‌ی مؤمنان نام او را می‌برند و به‌وسیله‌ی آن نام همه مؤمنان عزیز هستند و به نور آن خدایی که آسمان‌ها و زمین را روشن کرده و به قدرت او که هر گردنکش منحرفی و هر شیطان سرکشی در مقابل آن خاضع هستند. مرا از شرّ سم و سحر و نیرنگ‌ها حفظ کن و به نام خداوند اعلی و یگانه مالک جهان که غیر از او خدایی نیست از قرآن، آنچه شفا و رحمت برای مؤمنان است، نازل می‌کنیم، ولی ستمکاران را جز خسران [و زیان] نمی‌افزاید». پیامبر (صلی الله علیه و آله) این سخنان را گفت و به یاران خود هم فرمود تا آن را بخوانند. آنگاه به ایشان فرمود: «از این بخورید». و سپس دستور داد حجامت کنند.