آیه ۳۸ - سوره اسراء

آیه كُلُّ ذالِكَ كانَ سَيِّئُهُ عِنْدَ رَبِّكَ مَكْرُوهاً [38]

همه‌ی اين‌ها ‌گناهش نزد پروردگار تو ناپسند است.

۱
(اسراء/ ۳۸)

الصّادق ( إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی فَرَضَ الْإِیمَانَ عَلَی جَوَارِحِ ابْنِ آدَمَ (وَ قَسَّمَهُ عَلَیْهَا وَ فَرَّقَهُ فِیهَا فَلَیْسَ مِنْ جَوَارِحِهِ جَارِحَهًٌْ إِلَّا وَ قَدْ وُکِّلَتْ مِنَ الْإِیمَانِ بِغَیْرِ مَا وُکِّلَتْ بِهِ أُخْتُهَا ... وَ فَرَضَ عَلَی الرِّجْلَیْنِ أَنْ لَا یَمْشِیَ بِهِمَا إِلَی شَیْءٍ مِنْ مَعَاصِی اللَّهِ وَ فَرَضَ عَلَیْهِمَا الْمَشْیَ إِلَی مَا یُرْضِی اللَّهَ عزّوجلّ فَقَالَ وَلاتَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً إِنَّکَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَ لَنْ تَبْلُغَ الْجِبالَ طُولًا.

امام صادق (علیه السلام)- خداوند تبارک‌وتعالی ایمان را بر جوارح و اعضای بنی‌آدم واجب کرده و آن را میان جوارح تقسیم نموده و لذا هر عضوی از اعضای انسان بر ایمانی موظّف است که با ایمان اعضای دیگر فرق می‌کند، ... نیز خداوند بر دو پای انسان واجب کرده که هرگز در راه گناه قدم نگذارند و در راستای انجام واجبات الهی گام بردارند و فرموده است: وَ لاَ تَمْشِ فِی الأَرْضِ مَرَحًا إِنَّکَ لَن تَخْرِقَ الأَرْضَ وَ لَن تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولًا.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۸، ص۱۷۸
الکافی، ج۲، ص۳۶/ بحارالأنوار، ج۶۶، ص۲۷/ العیاشی، ج۲، ص۲۹۳/ دعایم الإسلام، ج۱، ص۶/ وسایل الشیعهًْ، ج۱۵، ص۱۶۶/ مستدرک الوسایل، ج۱۱، ص۱۴۲/ نورالثقلین؛ «فرقه فیها من جوارحه ... وکلت به اختها» محذوف/ البرهان؛ «فرض الایمان علی جوارحی ... وکلت به اختها» محذوف
۲
(اسراء/ ۳۸)

أمیرالمومنین ( إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی مَا فَرَضَ الْإِیمَانَ عَلَی جَارِحَهًٍْ مِنْ جَوَارِحِ الْإِنْسَانِ إِلَّا وَ قَدْ وُکِلَتْ بِغَیْرِ مَا وُکِلَتْ بِهِ الْأُخْرَی ... وَ أَمَّا مَا فَرَضَهُ اللَّهُ عَلَی الرِّجْلَیْنِ فَالسَّعْیُ بِهِمَا فِیمَا یُرْضِیهِ وَ اجْتِنَابُ السَّعْیِ فِیمَا یُسْخِطُهُ وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ سُبْحَانَهُ فَاسْعَوْا إِلی ذِکْرِ اللهِ وَ ذَرُوا الْبَیْعَ وَ قَوْلُهُ سُبْحَانَهُ وَلاتَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً.

امام علی (علیه السلام)- خداوند متعال برای هریک از اعضاء و جوارح انسانی وظیفه‌ای را معیّن کرده است که این وظیفه به عضوی دیگر ارتباط ندارد، امّا واجبات پاها و آن عبارت است از؛ گام‌نهادن در راهی‌که خداوند رضایت دارد و دوری از هرجایی که رفتن آنجا خداوند را به خشم می‌آورد و خداوند دراین‌باره می‌فرماید: به‌سوی ذکر خدا بشتابید و خرید و فروش را رها کنید. (جمعه/۹) و در جای دیگر فرمود: وَ لاتَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۸، ص۱۷۸
بحارالأنوار، ج۶۶، ص۷۶/ بحارالأنوار، ج۹۰، ص۵۱
۳
(اسراء/ ۳۸)

أمیرالمومنین ( یَا بُنَیَّ لَا تَقُلْ مَا لَا تَعْلَمُ بَلْ لَا تَقُلْ کُلَّ مَا تَعْلَمُ فَإِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی قَدْ فَرَضَ عَلَی جَوَارِحِکَ کُلِّهَا فَرَائِضَ یَحْتَجُّ بِهَا عَلَیْکَ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ وَ یَسْأَلُکَ عَنْهَا ... وَ فَرَضَ عَلَی الرِّجْلَیْنِ أَنْ تَنْقُلَهُمَا فِی طَاعَتِهِ وَ أَنْ لَا تَمْشِیَ بِهِمَا مِشْیَهًَْ عَاصٍ فَقَالَ عزّوجلّ وَلاتَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً إِنَّکَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَ لَنْ تَبْلُغَ الْجِبالَ طُولًا* کُلُّ ذلِکَ کانَ سَیِّئُهُ عِنْدَ رَبِّکَ مَکْرُوهاً.

امام علی (علیه السلام)- فرزند عزیزم! آنچه را نمی‌دانی مگوی، بلکه همگی آنچه را که می‌دانی مگوی، زیرا خدای تعالی بر کلّیه‌ی اعضای تو وظایف و واجباتی را مقرّر و مفروض داشته است که در روز قیامت به‌وسیله‌ی آن‌ها بر تو احتجاج می‌کند و از آن‌ها سؤال می‌نماید. بر پاها فرض کرده است که آن‌ها را در مسیر طاعت او انتقال دهی و آن دو را در مسیر شخص گناهکار به راه نبری و خدای عزّوجلّ دراین‌باره فرموده است: وَ لاتَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً إِنَّکَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَ لَنْ تَبْلُغَ الْجِبالَ طُولًا همگی آن صفات که ذکر شده صفات بد آن، نزد پروردگار تو ناپسند بوده است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۸، ص۱۷۸
من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۶۲۶؛ «بتفاوت»/ وسایل الشیعهًْ، ج۱۵، ص۱۷۱
۴
(اسراء/ ۳۸)

الباقر ( وَ لا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً یَقُولُ بِالْعَظَمَهًِْ.

امام باقر (علیه السلام)- وَ لاتَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً؛ یعنی با بزرگی و تکبّر راه نروید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۸، ص۱۸۰
بحارالأنوار، ج۷۰، ص۲۳۲
۵
(اسراء/ ۳۸)

علی‌بن‌إبراهیم ( لا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً أیْ بَطَراً أوْ فَرَحاً إِنَّکَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ أیْ لَمْ تَبْلُغْهَا کُلَّهَا وَ لَنْ تَبْلُغَ الْجِبالَ طُولًا أیْ لَا تَقْدِرُ أنْ تَبْلُغَ قُلَلَ الْجِبَالِ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ لاَ تَمْشِ فِی الأَرْضِ مَرَحًا؛ یعنی متکبّر و سرخوش. إِنَّکَ لَن تَخْرِقَ الأَرْضَ؛ یعنی به همه‌ی آن نمی‌رسی. وَ لَن تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولًا؛ و نمی‌توانی به قلّه‌ی کوه‌ها برسی.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۸، ص۱۸۰
القمی، ج۲۰، ص۲/ البرهان
۶
(اسراء/ ۳۸)

الصّادق ( إِنْ کُنْتَ عَاقِلًا فَقَدِّمِ الْعَزِیمَهًَْ الصَّحِیحَهًَْ وَ النِّیَّهًَْ الصَّادِقَهًَْ فِی حِینِ قَصْدِکَ إِلَی أَیِّ مَکَانٍ أَرَدْتَ وَ انْهَ النَّفْسَ عَنِ التَّخَطِّی إِلَی مَحْذُورٍ وَ کُنْ مُتَفَکِّراً فِی مَشْیِکَ وَ مُعْتَبِراً بِعَجَائِبِ صُنْعِ اللَّهِ تَعَالَی أَیْنَمَا بَلَغْتَ وَ لَا تَکُنْ مُسْتَهْزِئاً وَ لَا مُتَبَخْتِراً فِی مَشْیِکَ قَالَ تَعَالَی وَ لا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحا.

امام صادق (علیه السلام)- اگر خردمند و فهمیده باشی می‌باید به هرجایی که می‌خواهی بروی با نیّت پاک و راست و قصد صحیح و درست صورت بگیرد. و از قدم برداشتن به‌سوی آنچه ممنوع و حرام است خودداری کن و در راه‌رفتن به حال تفکّر بوده و از دیدن عجایب آفرینش و غرائب خلقت عبرت و پند بگیر و هرگز کسی را استهزاء و مسخره مکن و با تَبَخْتُر و تکبّر راه مرو و خداوند می‌فرماید: وَ لاَ تَمْشِ فِی الأَرْضِ مَرَحًا.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۸، ص۱۸۰
مصباح الشریعهًْ، ص۱۱
بیشتر