آیه إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ [220]
اوست [خداى] شنوا و دانا.
الباقر ( عَنْ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌الْفُرَات عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (قَالَ ... وَ تَقَلُّبَکَ فِی السَّاجِدِینَ قَالَ فِی أَصْلَابِ النَّبِیِّینَ.
امام باقر ( وَتَقَلُّبَکَ فِی السَّاجِدِینَ؛ به سلاله‌ی انبیاء (اشاره دارد.
الباقر ( عَنْ أَبِی‌الْجَارُودِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاجَعْفَرٍ (عَنْ قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ تَقَلُّبَکَ فِی السَّاجِدِینَ قَالَ یَرَی تَقَلُّبَهُ فِی أَصْلَابِ النَّبِیِّینَ مِنْ نَبِیٍّ إِلَی نَبِیٍّ حَتَّی أَخْرَجَهُ مِنْ صُلْبِ أَبِیهِ مِنْ نِکَاحٍ غَیْرِ سِفَاحٍ مِنْ لَدُنْ آدَمَ (.
امام باقر ( ابوجارود گوید: از امام باقر (در مورد آیه: وَ تَقَلُّبَکَ فِی السَّاجِدِینَ سؤال کردم، فرمود: «منظور جابه‌جایی پیامبر (در پشت پیامبران است؛ بدین‌صورت که پیامبر (از پیامبری به پیامبر دیگر منتقل می‌شد تا اینکه خداوند او را از پشت پدرش به دنیا آورد و از زمان آدم (هیچ‌یک حاصل ازدواجی غیر شرعی نبوده است.
الباقر ( فِی أَصْلَابِ الْمُوَحِّدِینَ مِنْ نَبِیٍّ إِلَی نَبِیٍّ حَتَّی أَخْرَجَکَ نَبِیّاً.
امام باقر ( جابه‌جایی پیامبر (در پشت انسان‌های موحّد است؛ چرا که ایشان از پشت پیامبری به پیامبر دیگر منتقل می‌گشت تا اینکه خداوند او را به‌عنوان یک پیامبر به دنیا آورد.
الباقر ( فَرَسُولُ اللَّهِ (أَوَّلُ مَنْ عَبَدَ اللَّهَ تَعَالَی وَ أَوَّلُ مَنْ أَنْکَرَ أَنْ یَکُونَ لَهُ وَلَدٌ أَوْ شَرِیکٌ ثُمَّ نَحْنُ بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ (ثُمَّ أَوْدَعَنَا بِذَلِکَ النُّورِ صُلْبَ آدَمَ (فَمَا زَالَ ذَلِکَ النُّورُ یَنْتَقِلُ مِنَ الْأَصْلَابِ وَ الْأَرْحَامِ مِنْ صُلْبٍ إِلَی صُلْبٍ وَ لَا اسْتَقَرَّ فِی صُلْبٍ إِلَّا تَبَیَّنَ عَنِ الَّذِی انْتَقَلَ مِنْهُ انْتِقَالُهُ وَ شَرَّفَ الَّذِی اسْتَقَرَّ فِیهِ حَتَّی صَارَ فِی صُلْبِ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ فَوَقَعَ بِأُمِّ عَبْدِاللَّهِ فَاطِمَهًَْ (فَافْتَرَقَ النُّورُ جُزْءَیْنِ جُزْءٌ فِی عَبْدِاللَّهِ وَ جُزْءٌ فِی أَبِی‌طَالِبٍ فَذَلِکَ قَوْلُهُ تَعَالَی وَ تَقَلُّبَکَ فِی السَّاجِدِینَ یَعْنِی فِی أَصْلَابِ النَّبِیِّینَ وَ أَرْحَامِ نِسَائِهِمْ فَعَلَی هَذَا أَجْرَانَا اللَّهُ تَعَالَی فِی الْأَصْلَابِ وَ الْأَرْحَامِ وَ وَلَّدَنَا الْآبَاءُ وَ الْأُمَّهَاتُ مِنْ لَدُنْ آدَمَ (.
امام باقر ( پیامبراکرم (اوّلین کسی است که خدا را پرستش کرده و اوّل کسی است که منکر فرزند یا شریک‌داشتن خدا شده ما پس از پیامبراکرم (قرار داریم. سپس نور ما را در صلب آدم (قرار داد پیوسته این نور از صلب و رحم‌ها منتقل می‌گردید به صلب و رحمی دیگر از هر صلبی که منتقل می‌شد کاملا آشکارا بود که این نور دیگر از او منتقل شده و در صلب دیگر که قرار می‌گرفت آثار شرافت نور در او آشکار می‌شد تا بالأخره به صلب عبدالمطلّب رسید و به رحم فاطمه مادر عبداللَّه منتقل شد در این هنگام به دو قسمت تقسیم گردید: یک قسمت در عبداللَّه قرار گرفت و قسمت دیگر در ابوطالب. این است تفسیر آیه قرآن: وَ تَقَلُّبَکَ فِی السَّاجِدِینَ که منظور اصلاب پیامبران و رحم‌های زنان ایشان است. بدین‌طریق خداوند ما را در اصلاب و ارحام پدران و مادران از زمان متولّد کرد.
الرّسول ( عَنْ جَابِرِ‌بْنِ‌عَبْدِ‌اللَّهِ الْأَنْصَارِیِّ قَالَ: سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ (أَیْنَ کُنْتَ وَ آدَمُ فِی الْجَنَّهًِْ قَالَ کُنْتُ فِی صُلْبِهِ وَ هُبِطَ بِی إِلَی الْأَرْضِ فِی صُلْبِهِ وَ رَکِبْتُ السَّفِینَهًَْ فِی صُلْبِ أَبِی‌نُوحٍ وَ قُذِفَ بِی فِی النَّارِ فِی صُلْبِ إِبْرَاهِیمَ لَمْ یَلْتَقِ لِی أَبَوَانِ عَلَی سِفَاحٍ قَطُّ لَمْ یَزَلِ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ یَنْقُلُنِی مِنَ الْأَصْلَابِ الطَّیِّبَهًِْ إِلَی الْأَرْحَامِ الطَّاهِرَهًِْ الْمُطَهَّرَهًِْ هَادِیاً مَهْدِیّاً حَتَّی أَخَذَ اللَّهُ بِالنُّبُوَّهًِْ عَهْدِی وَ بِالْإِسْلَامِ مِیثَاقِی وَ بَیَّنَ کُلَّ شَیْءٍ مِنْ صِفَتِی وَ أَثْبَتَ فِی التَّوْرَاهًِْ وَ الْإِنْجِیلِ ذِکْرِی وَ رَقِیَ بِی إِلَی سَمَائِهِ وَ شَقَّ لِی اسْماً مِنْ أَسْمَائِهِ أُمَّتِی الْحَامِدُونَ وَ ذُو الْعَرْشِ مَحْمُودٌ وَ أَنَا مُحَمَّدٌ (.
پیامبر ( جابر (گوید: از رسول خدا (سؤال شد: «شما هنگامی‌که آدم (و حوّا (در بهشت بودند، کجا بودید»؟ ایشان فرمود: «من در پشت آدم (بودم و هنگامی‌که به زمین نیز فرود آمد در پشتش بودم و به همراه پدرم نوح (وارد کشتی شدم و در پشت او قرار داشتم، و بعد در پشت ابراهیم (قرار گرفتم و به همراه او در آتش انداخته شدم و هیچ‌گاه پدر و مادری که رابطه‌ی غیر شرعی آنان مرا به دنیا آورده باشد، نداشتم و پیوسته خداوند عزّوجلّ مرا به پشت‌هایی پاک و رحم‌هایی مطهر منتقل می‌نمود و من هدایتگر و راه‌گشا بودم، تا اینکه خداوند از من در مورد پیامبری و اسلام عهد و پیمان گرفت و تمامی صفاتم را در تورات و انجیل بیان کرد و مرا به آسمانش بالا برد و اسمی از اسامی‌اش را برایم برگزید و چنان شد که امّت حامد (ستایشگر) شدند و خداوند صاحب عرش محمود (مورد ستایش) شد و من نیز محمّد (ستوده شدم».
الرّسول ( خُلِقْتُ أَنَا وَ عَلِیٌّ (مِنْ نُورٍ وَاحِدٍ نُسَبِّحُ اللَّهَ یَمْنَهًَْ الْعَرْشِ قَبْلَ أَنْ خَلَقَ آدَمَ بِأَلْفَیْ عَامٍ فَلَمَّا أَنْ خَلَقَ اللَّهُ آدَمَ جَعَلَ ذَلِکَ النُّورَ فِی صُلْبِهِ وَ لَقَدْ سَکَنَ الْجَنَّهًَْ وَ نَحْنُ فِی صُلْبِهِ وَ لَقَدْ هَمَّ بِالْخَطِیئَهًِْ وَ نَحْنُ فِی صُلْبِهِ وَ لَقَدْ رَکِبَ نُوحٌ (السَّفِینَهًَْ وَ نَحْنُ فِی صُلْبِهِ وَ لَقَدْ قُذِفَ بِإِبْرَاهِیمَ (فِی النَّارِ وَ نَحْنُ فِی صُلْبِهِ فَلَمْ یَزَلْ یَنْقُلُنَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ أَصْلَابٍ طَاهِرَهًٍْ إِلَی أَرْحَامٍ طَاهِرَهًٍْ حَتَّی انْتَهَی بِنَا إِلَی عَبْدِ الْمُطَّلِبِ فَقَسَمَنَا بِنِصْفَیْنِ فَجَعَلَنِی فِی صُلْبِ عَبْدِاللَّهِ وَ جَعَلَ عَلِیّاً (فِی صُلْبِ أَبِی‌طَالِبٍ وَ جَعَلَ فِیَّ النُّبُوَّهًَْ وَ الْبَرَکَهًَْ وَ جَعَلَ فِی عَلِیٍّ الْفَصَاحَهًَْ وَ الْفُرُوسِیَّهًَْ وَ شَقَّ لَنَا اسْمَیْنِ مِنْ أَسْمَائِهِ فَذُو الْعَرْشِ مَحْمُودٌ وَ أَنَا مُحَمَّدٌ (وَ اللَّهُ الْأَعْلَی وَ هَذَا عَلِیٌّ (.
پیامبر ( ابوذر (نقل می‌کند: از رسول خدا (شنیدم که ایشان می‌فرماید: «من و علی (از نوری واحد خلق شدیم و از دو هزار سال قبل از خلقت آدم، خداوند تبارک‌وتعالی را در برابر عرش تسبیح می‌گفتیم. هنگامی‌که خداوند آدم (را آفرید، آن نور را در پشت آدم (جای داد. او در بهشت بود و ما در پشت او بودیم و هنگام ارتکاب اشتباه نیز ما در پشت او جای داشتیم. و نوح (سوار بر کشتی شد و ما در پشت او بودیم. و ابراهیم (در آتش افکنده شد و ما در پشت او جای داشتیم و خداوند عزّوجلّ پیوسته ما را از پشت‌های پاک به رحم‌های مطهر منتقل می‌کرد تا اینکه به پشت عبدالمطلب رسیدیم، و در آن هنگام به دو قسمت تقسیم شدیم: و خداوند مرا در پشت عبدالله (و علی (را در پشت ابوطالب (قرار داد و در من نبوّت و برکت گمارد و در علی (فصاحت و دلاوری و دو اسم از اسامی خود را برایمان برگزید. خداوند، صاحب عرش محمود است و من محمّد (و خداوند اعلی است و این هم علی (».
أمیرالمؤمنین ( عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (عَنْ آبَائِهِ (عَنْ أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (قَالَ: کَانَ ذَاتَ یَوْمٍ جَالِساً بِالرَّحَبَهًِْ وَ النَّاسُ حَوْلَهُ مُجْتَمِعُونَ، فَقَامَ إِلَیْهِ رَجُلٌ فَقَالَ: یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ (إِنَّکَ بِالْمَکَانِ الَّذِی أَنْزَلَکَ اللَّهُ بِهِ، وَ أَبُوکَ یُعَذَّبُ بِالنَّارِ! فَقَالَ لَهُ: مَهْ فَضَّ اللَّهُ فَاکَ، وَ الَّذِی بَعَثَ مُحَمَّداً (بِالْحَقِّ نَبِیّاً، لَوْ شَفَعَ أَبِی فِی کُلِّ مُذْنِبٍ عَلَی وَجْهِ الْأَرْضِ لَشَفَّعَهُ اللَّهُ تَعَالَی فِیهِمْ، أَبِی یُعَذَّبُ بِالنَّارِ وَ ابْنُهُ قَسِیمُ النَّارِ! ثُمَّ قَالَ: وَ الَّذِی بَعَثَ مُحَمَّداً (بِالْحَقِّ نَبِیّاً، إِنَّ نُورَ أَبِی‌طَالِبٍ یَوْمَ الْقِیَامَهًِْ لَیُطْفِئُ أَنْوَارَ الْخَلْقِ إِلَّا خَمْسَهًَْ أَنْوَارٍ: نُورَ مُحَمَّدٍ (وَ نُورِی، وَ نُورَ فَاطِمَهًَْ، وَ نُورَیِ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ مَنْ وَلَدَهُ مِنَ الْأَئِمَّهًِْ (لِأَنَّ نُورَهُ مِنْ نُورِنَا الَّذِی خَلَقَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ قَبْلِ خَلْقِ آدَمَ (بِأَلْفَیْ عَامٍ.
امام علی ( امام صادق (از پدرانش روایت است: امام علی (فرمود: روزی در سرایی وسیع نشسته بودم و مردم دور من جمع بودند. یکی از آن‌ها نزد من آمد و گفت: «ای امیرالمؤمنین (! تو در جایگاهی هستی که خداوند تو را در آن قرار داده، حال آنکه پدرت در آتش عذاب می‌شود». فرمود: «ساکت شو، خداوند دهانت را بببند، قسم به ذاتی که محمّد (را به حق برگزید، اگر پدرم شفاعت هر گناهکاری را بر روی زمین بکند، خداوند شفاعتش را در مورد آن‌ها قبول می‌کند. پدرم در آتش بسوزد، حال آنکه من خودم تقسیم‌کننده‌ی آتشم». سپس گفت: «قسم به خدایی‌که محمّد (را به حق برانگیخت، همانا نور ابوطالب در روز قیامت نور تمامی انسان‌ها را خاموش می‌گرداند جز پنج نور و آن انوار عبارتند: از نور محمّد (و نور من و نور فاطمه (و نور حسن و نور حسین (و دیگر ائمّه‌ای (که بعد از آن‌ها میآیند چرا که نور او از نور ما و از همان نوری است که خداوند دو هزار سال قبل از خلقت آدم (آن را آفریده بود».
الکاظم ( إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی خَلَقَ نُورَ مُحَمَّدٍ (مِنْ نُورٍ اخْتَرَعَهُ مِنْ نُورِ عَظَمَتِهِ وَ جَلَالِهِ وَ هُوَ نُورُ لَاهُوتِیَّتِهِ الَّذِی ابْتَدَأَ مِنْ لَاهٍ أَیْ مِنْ إِلَهِیَّتِهِ مِنْ أَیْنِیَّتِهِ الَّذِی ابْتَدَأَ مِنْه وَ تَجَلَّی لِمُوسَی‌بْنِ‌عِمْرَانَ (بِهِ فِی طُورِ سَیْنَاءَ فَمَا اسْتَقَرَّ لَهُ وَ لَا طَاقَ مُوسَی (لِرُؤْیَتِهِ وَ لَا ثَبَتَ لَهُ حَتَّی خَرَّ صَاعِقاً مَغْشِیّاً عَلَیْهِ وَ کَانَ ذَلِکَ النُّورُ مُحَمَّداً (فَلَمَّا أَرَادَ اللَّهُ أَنْ یَخْلُقَ مُحَمَّداً مِنْهُ قَسَّمَ ذَلِکَ النُّورِ شَطْرَیْنِ فَخَلَقَ مِنَ الشَّطْرِ الْأَوَّلِ مُحَمَّداً (وَ مِنَ الشَّطْرِ الْآخَرِ عَلِیَّ‌بْنَ‌أَبِی‌طَالِبٍ (وَ لَمْ یَخْلُقْ مِنْ ذَلِکَ النُّورِ غَیْرَهُمَا خَلَقَهُمَا اللَّهُ بِیَدِهِ وَ نَفَخَ فِیهِمَا بِنَفْسِهِ مِنْ نَفْسِهِ لِنَفْسِهِ وَ صَوَّرَهُمَا عَلَی صُورَتِهِمَا وَ جَعَلَهُمَا أُمَنَاءَ لَهُ وَ شُهَدَاءَ عَلَی خَلْقِهِ وَ خُلَفَاءَ عَلَی خَلِیقَتِهِ وَ عَیْناً لَهُ عَلَیْهِمْ وَ لِسَاناً لَهُ إِلَیْهِمْ قَدِ اسْتَوْدَعَ فِیهِمَا عِلْمَهُ وَ عَلَّمَهُمَا الْبَیَانَ وَ اسْتَطْلَعَهُمَا عَلَی غَیْبِهِ وَ جَعَلَ أَحَدَهُمَا نَفْسَهُ وَ الْآخَرَ رُوحَهُ لَا یَقُومُ وَاحِدٌ بِغَیْرِ صَاحِبِهِ ظَاهِرُهُمَا بَشَرِیَّهًٌْ وَ بَاطِنُهُمَا لَاهُوتِیَّهًٌْ ظَهَرَا لِلْخَلْقِ عَلَی هَیَاکِلِ النَّاسُوتِیَّهًِْ حَتَّی یُطِیقُوا رُؤْیَتَهُمَا وَ هُوَ قَوْلُهُ تَعَالَی وَ لَلَبَسْنا عَلَیْهِمْ ما یَلْبِسُونَ فَهُمَا مَقَامُ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ حِجَابُ خَالِقِ الْخَلَائِقِ أَجْمَعِینَ بِهِمَا فَتَحَ اللَّهُ بَدْءَ الْخَلْقِ وَ بِهِمَا یَخْتِمُ الْمُلْکَ وَ الْمَقَادِیرَ. ثمَّ اقْتَبَسَ مِنْ نُورِ مُحَمَّدٍ (وَ فَاطِمَهًَْ (ابْنَتَهُ کَمَا اقْتَبَسَ نُورَهُ مِنْ نُورِهِ وَ اقْتَبَسَ مِنْ نُورِ فَاطِمَهًَْ وَ عَلِیٍّ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ (کَاقْتِبَاسِ الْمَصَابِیحِ هُمْ خُلِقُوا مِنَ الْأَنْوَارِ وَ انْتَقَلُوا مِنْ ظَهْرٍ إِلَی ظَهْرٍ وَ صُلْبٍ إِلَی صُلْبٍ وَ مِنْ رَحِمٍ إِلَی رَحِمٍ فِی الطَّبَقَهًِْ الْعُلْیَا مِنْ غَیْرِ نَجَاسَهًٍْ بَلْ نَقْلًا بَعْدَ نَقْلِ لَا مِنْ مَاءٍ مَهِینٍ وَ لَا مِنْ نُطْفَهًًْ خَثِرَهًٍْ کَسَائِرِ خَلْقِهِ بَلْ أَنْوَارٌ انْتَقَلُوا مِنْ أَصْلَابِ الطَّاهِرِینَ إِلَی أَرْحَامِ الْمُطَهَّرَاتِ لِأَنَّهُمْ صَفْوَهًُْ الصَّفْوَهًِْ اصْطَفَاهُمْ لِنَفْسِهِ وَ جَعَلَهُمْ خُزَّانَ عِلْمِهِ وَ بُلَغَاءَ عَنْهُ إِلَی خَلْقِهِ أَقَامَهُمْ مَقَامَ نَفْسِهِ لِأَنَّهُ لَا یُرَی وَ لَا یُدْرَکُ وَ لَا تُعْرَفُ کَیْفِیَّتُهُ وَ لَا إِنِّیَّتُهُ فَهَؤُلَاءِ النَّاطِقُونَ الْمُبَلِّغُونَ عَنْهُ الْمُتَصَرِّفُونَ فِی أَمْرِهِ وَ نَهْیِهِ فِیهِمْ یَظْهَرُ قُدْرَتُهُ وَ مِنْهُمْ تُرَی آیَاتُهُ وَ مُعْجِزَاتُهُ وَ بِهِمْ وَ مِنْهُمْ عَرَفَ عِبَادُهُ نَفْسَهُ وَ بِهِمْ یُطَاعُ أَمْرُهُ وَ لَوْلَاهُمْ مَا عُرِفَ اللَّهُ وَ لَا یُدْرَی کَیْفَ یُعْبَدُ الرَّحْمَنُ فَاللَّهُ یَجْرِی أَمْرُهُ کَیْفَ شَاءَ فِیمَا یَشَاءُ لا یُسْئَلُ عَمَّا یَفْعَلُ وَ هُمْ یُسْئَلُون.
امام کاظم ( همانا خداوند تبارک‌وتعالی نور محمّد (را از نوری آفرید که آن را از نور عظمت و جلال خود خلق کرده بود. همان نور لاهوتی که در کوه سیناء به موسی‌بن‌عمران (تجلّی کرد و او در برابر آن تاب نیاورد و نتوانست به آن بنگرد و در برابر آن دوام بیاورد تا اینکه بیهوش و بی‌حال به زمین افتاد. این همان نور محمّد (است. و هنگامی‌که خداوند اراده نمود که محمّد (را از آن بیافریند، آن را به دو قسمت تقسیم نمود: سپس از قسمت اوّل، محمّد (را ساخت و از قسمت دیگر، علیّ‌بن‌ابی‌طالب (را آفرید، و از آن نور، انسان دیگری خلق نکرد و آن دو را با دستان خود بیافرید و از روح خود بر آنان دمید و آنان را برای خود به وجود آورد و به آنان شکل و صورت داد و امین خود و گواهان بر آفریدگان و جانشینان خود بر مخلوقاتش و چشمه (معرفت) خود برای انسان‌ها و زبان گویای خود برای [صحبت با خلق] قرار داد. علمش را در آن دو قرار داد و بیان را به آن‌ها آموخت و آنان را از غیب آگاه کرد و یکی را نفس خود و دیگری را روح خود قرار داد، به نحوی که هیچ‌کدام بدون دیگری نمی‌توانست کاری انجام دهد. ظاهر آن دو، انسان‌گونه بود و باطنشان لاهوتی [و خدایی] بود که برای انسان‌ها به اشکالی ناسوتی نمایان میشدند، تا اینکه بتوانند آن دو را ببینند، و منظور از این آیه قرآن نیز همین است: کار را بر آن‌ها مشتبه می‌ساختیم همان‌طور که آن‌ها کار را بر دیگران مشتبه می‌سازند!. (انعام/۹). و امر را همچنان بر آنان مشتبه می‌ساختیم و این دو، نشانه‌ی منزلت خداوند و حجاب آفریدگار تمامی مخلوقات هستند و خداوند آفرینش را با آن دو آغاز کرده و پادشاهی‌اش و قضایش را با آن دو به پایان می‌رساند. سپس از نور محمّد (دخترش فاطمه (را برگرفت، و همان‌طور که نور علی (را از نور خود برگزید. سپس از نور این دو، حسن و حسین (را اقتباس نمود؛ همان‌طور که نور یک چراغ از دیگری گرفته می‌شود. آن‌ها از نور آفریده شده‌اند و پشت‌به‌پشت و رحم‌به‌رحم در بالاترین درجه‌ی [پاکی] و به دور از نجاست، به یکدیگر منتقل می‌گردند و این نوع انتقال به مانند دیگر انسان‌ها براساس آب پست و نطفه کثیف نیست، بلکه آنان نورهایی هستند که از پشت افراد پاک به رحم زنان مطهر منتقل می‌گردند؛ چون که آن‌ها برگزیده‌ی برگزیدگانند و خداوند آنان را برای خود آفریده و آنان را خزانه‌داران علمش و رسولان خود به‌سوی بندگانش قرار داده و آنان را در جایگاه خود گماشته است، چرا که او خود، دیده نمی‌شود و درک نمی‌گردد و کیفیّت و هویّتش به فهم نمی‌آید. پس اینان سخنگویان و رسولان او هستند و در امر و نهی او دخل و تصرّف می‌کنند و خداوند قدرتش را با آنان نمایان می‌سازد و آیات و معجزاتش را به‌واسطه‌ی آنان جلوه‌گره می‌سازد و با آنان و از طریق آن‌ها خود را به بندگانش معرفی می‌کند. به‌واسطه‌ی آنان است که امرش مورد فرمانبرداری قرار می‌گیرد و اگر آن‌ها نبودند، خدا شناخته نمی‌شد و مردم نمی‌دانستند که چگونه خدای رحمان را بندگی کنند. بنابراین خداوند فرمانش را هرطور که بخواهد و در هرچه بخواهد، اجرا می‌نماید: هیچ‌کس نمی‌تواند بر کار او خرده بگیرد ولی در کارهای آن‌ها، جای سؤال و ایراد است!. (انبیاء/۲۳).
الباقر ( عَنْ أَبِی‌الْجَارُود عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (فِی قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ تَقَلُّبَکَ فِی السَّاجِدِینَ قَالَ فِی عَلِیٍّ وَ فَاطِمَهًَْ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ (.
امام باقر ( وَ تَقَلُّبَکَ فِی السَّاجِدِینَ؛ منظور از ساجدان در اینجا علی و فاطمه و حسن و حسین و اهل بیت (است.
ابن‌عبّاس ( وَ تَقَلُّبَکَ فِی السَّاجِدِینَ أَیْ وَ یَرَی تَصَرُّفَکَ فِی الْمُصَلِّینَ بِالرُّکُوعِ وَ السُّجُودِ وَ الْقِیَامِ وَ الْقُعُودِ.
ابن‌عبّاس ( وَ تَقَلُّبَکَ فِی السَّاجِدِینَ؛ یعنی تو را می‌بیند که در میان نمازگزاران، رکوع و سجده کرده و برخاسته و می‌نشینی.
ابن‌عبّاس ( المَعنَی یَراکَ حِینَ تَقُوم للصلوهًْ مُنفَرِداً و تَقَلُّبَکَ فِی السَّاجِدِینَ إذَا صَلَّیتَ جَمَاعَهًًْ.
ابن‌عبّاس ( منظور از آن این است که خداوند هنگامی‌که تنها نماز می‌گزاری حرکت تو را در میان سجده‌کنندگان [مشاهده می‌کند]؛ یعنی زمانی‌که نماز را با جماعت ادا می‌کنی، تو را می‌بیند.
الرّسول ( عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ (لَا تَرْفَعُوا قِبَلِی وَ لَا تَضَعُوا قِبَلِی فَإِنِّی أَرَاکُمْ مِنْ خَلْفِی کَمَا أَرَاکُمْ مِنْ أَمَامِی ثُمَّ تَلَا هَذِهِ الْآیَهًَْ.
پیامبر ( از امام باقر (روایت است: قبل از من [از رکوع] بلند نشوید و همچنین قبل از من [به سجده] نروید، چرا که من شما را از پشت سر می‌بینم، همان‌طور که شما را زمانی‌که در جلوی من قرار دارید مشاهده می‌کنم. آنگاه این آیه را تلاوت فرمود.