آیه وَ إِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ [191]
و پروردگار تو توانا و مهربان است.
ابنعبّاس ( أَرْسَلَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ حُرّاً شَدِیداً فَأَخَذَ بِأَنْفَاسِهِمْ فَدَخَلُوا أَجْوَافَ الْبُیُوتِ فَدَخَلَ عَلَیْهِمْ الْبُیُوتَ فَلَمْ یَنْفَعْهُمْ ظِلٌّ وَ لَا مَاءٌ وَ أَنْضَجَهُمْ الْحَرُّ فَبَعَثَ اللَّهُ سَحَابَهًًْ فِیهَا رِیحٌ طَیِّبَهًٌْ فَوَجَدُوا بَرْدَ الرِّیحِ وَ طِیبَهَا وَ ظِلَّ السَّحَابَهًِْ فَنَادَوْا عَلَیْکُمْ بِهَا فَخَرَجُوا إِلَی الْبَرِیَّهًِْ فَلَمَّا اجْتَمَعُوا تَحْتَ السَّحَابَهًِْ أَلْهَبَهَا اللَّهُ عَلَیْهِمْ نَاراً وَ رَجَفَتْ بِهِمُ الْأَرْضَ فَاحْتَرَقُوا کَمَا یَحْتَرِقُ الْجَرَادُ وَ صَارُوا رَمَاداً وَ هُوَ عَذابُ یَوْمِ الظُّلَّةِ.
ابنعبّاس ( عذاب آنها به صورت حرارت و گرمای شدید بود که وارد فضای خالی خانههایشان شد. و نه سایه، نه آب و نه هیچ وسیلهی دیگر نتوانست آنها را خنک کند، آن وقت خداوند ابر خوشبویی به سوی آنها گسیل داشت که بسیار خنک و پر سایه بود و به آنها ندا رسید که همگی در زیر این ابر جمع شوید، وقتی همه در زیر آن ابر قرار گرفتند، خداوند از آن ابر آتشی بر سر آنان فرو ریخت و زمین آنها را فرو برد و مانند ملخ سوخته آتش گرفتند و خاکستر شدند؛ فَأَخَذَهُمْ عَذابُ یَوْمِ الظُّلَّة.
الصّادق ( بَعَثَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ صَیْحَهًًْ وَاحِدَهًًْ فَمَاتُوا بِهَا.
امام صادق ( خداوند یک صیحهی آسمانی بر آنها فرو فرستاد و همه در اثر آن هلاک شدند.
الصّادق ( وَ أَمَّا قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَذابُ یَوْمِ الظُّلَّةِ إِنَّهُ کَانَ عَذابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ فَبَلَغَنَا وَ اللَّهُ أَعْلَمُ أَنَّهُ أَصَابَهُمْ حَرٌّ وَ هُمْ فِی بُیُوتِهِمْ فَخَرَجُوا یَلْتَمِسُونَ الرَّوْحَ مِنْ قِبَلِ السَّحَابَهًِْ الَّتِی بَعَثَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِیهَا الْعَذَابَ؟ فَلَمَّا غَشِیَهُمْ أَخَذَتْهُمُ الصَّیْحَهًُْ فَأَصْبَحُوا فِی دِیارِهِمْ جَاثِمِینَ وَ هُمْ قَوْمُ شُعَیْبٍ (.
امام صادق ( عَذابُ یَوْمِ الظُّلَّةِ إِنَّهُ کانَ عَذابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ؛ به ما چنین رسیده: و خداوند بهمعنای واقعی آن آگاه است! درحالیکه اهالی مدین در خانههایشان بودند خداوند آنها را گرفتار گرما ساخت، برای یافتن آسایش از جانب ابری که خداوند عزّوجلّ عذاب را در آن فرستاده بود از خانههایشان بیرون رفتند و هنگامیکه ابر همهی آنها را فرا گرفت، بانگِ مرگبار آنها را گرفتار ساخت؛ و در خانههایشان به روی افتادند و مردند. (هود/۶۷). و آنها قوم شعیب (بودند.
الباقر ( عَنْ جَابِرِبْنِیَزِیدَ عَنْ أَبِیجَعْفَرٍ (قَال: قَوْلَهُ تَعَالَی حَتَّی إِذا فَتَحْنا عَلَیْهِمْ باباً ذا عَذابٍ شَدِیدٍ هُوَ عَلِیُّبْنُأَبِیطَالِبٍ (إِذَا رَجَعَ فِی الرَّجْعَهًْ وَ أَنَا عَذَابُ یَوْمِ الظُّلَّهًْ.
امام باقر ( زمانیکه دری از عذاب شدید به روی آنان بگشاییم. (مؤمنون/۷۷). منظور از این در، علیبنابیطالب (است روزی که در رجعت بازگشت میکند ... منم عذابِ روزِ سایبان.
أمیرالمؤمنین ( أَنَا الَّذِی جَاوَزْتُ بِمُوسَیبْنِعِمْرَانَ (الْبَحْرَ بِأَمْرِ رَبِّی ... وَ أَنَا عَذَابُ یَوْمِ الظُّلَّة.
امام علی ( در ضمن حدیثِ شناخت امام علی (به نورانیّت که سلمانفارسی (و ابوذرغفاری (آن را از امام علی (پرسیدند، آمدهاست که حضرت (فرمود: «منم آن کس که به دستور پروردگارم، موسیبنعمران (را از دریا عبور دادم. و منم عذابِ روزِ سایبان».
علیبنابراهیم ( فَکَذَّبُوهُ قَالَ قَوْمُ شُعَیْبٍ (فَأَخَذَهُمْ عَذابُ یَوْمِ الظُّلَّةِ قَالَ یَوْمُ حَرٍّ وَ سَمَائِمَ.
علیّبنابراهیم ( فَکَذَّبُوهُ؛ مراد قوم شعیب (است که شعیب (را دروغگو شمردند. فَأَخَذَهُمْ عَذابُ یَوْمِ الظُّلَّةِ؛ مراد روز گرم و بادهای داغ است.