آیه فَمَنْ تابَ مِنْ بَعْدِ ظُلْمِهِ وَ أَصْلَحَ فَإِنَّ اللهَ يَتُوبُ عَلَيْهِ إِنَّ اللهَ غَفُورٌ رَحيمٌ [39]
و هر كس كه پس از ستمكردن، توبه و جبران نمايد، خداوند توبه او را مىپذيرد؛ [و از اين مجازات، معاف مىشود]؛ زيرا خداوند، آمرزنده و مهربان است.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- روی أَنَّ امْرَأَهًًْ سَرَقَتْ حُلِیّاً فَأُتِیَ بِهَا النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) فَقَالَتْ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) هَلْ لِی مِنْ تَوْبَهًٍْ فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَی فَمَنْ تابَ مِنْ بَعْدِ ظُلْمِهِ وَ أَصْلَحَ فَإِنَّ اللهَ یَتُوبُ عَلَیْهِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- زنی زیورآلاتی را سرقت کرد. او را نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله) آوردند. او گفت: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، آیا برای من توبهای هست»؟ پس از آن خداوند فرو فرستاد: فَمَنْ تابَ مِنْ بَعْدِ ظُلْمِهِ وَ أَصْلَحَ فَإِنَّ الله یَتُوبُ عَلَیْه.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- مَنْ تَابَ قَبْلَ مَوْتِهِ بِسَنَهًٍْ قَبِلَ اللَّهُ تَوْبَتَهُ ثُمَّ قَالَ إِنَّ السَّنَهًَْ لَکَثِیرَهًٌْ مَنْ تَابَ قَبْلَ مَوْتِهِ بِشَهْرٍ قَبِلَ اللَّهُ تَوْبَتَهُ ثُمَّ قَالَ إِنَّ الشَّهْرَ لَکَثِیرٌ مَنْ تَابَ قَبْلَ مَوْتِهِ بِجُمْعَهًٍْ قَبِلَ اللَّهُ تَوْبَتَهُ ثُمَّ قَالَ إِنَّ الْجُمْعَهًَْ لَکَثِیرٌ مَنْ تَابَ قَبْلَ مَوْتِهِ بِیَوْمٍ قَبِلَ اللَّهُ تَوْبَتَهُ ثُمَّ قَالَ إِنَّ یَوْماً لَکَثِیرٌ مَنْ تَابَ قَبْلَ أَنْ یُعَایِنَ قَبِلَ اللَّهُ تَوْبَتَهُ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- هرکس یک سال پیش از آنکه بمیرد توبه کند خداوند توبهی او را میپذیرد، سپس فرمود: «یک سال زیاد است، هرکس یک ماه قبل از فوتش توبه کند خداوند توبه او را قبول میکند». بعد اضافه فرمود: «یک ماه هم زیاد است هرکس یک هفته پیش از مرگش توبه کند توبهاش در بارگاه خدا مقبول است». باز فرمود: «یک هفته هم بسیار است، هرکس یک روز قبل از وفاتش توبه کند خداوند توبه او را میپذیرد». باز فرمود: «یک روز هم زیاد است هرکه پیش از دیدار مرگ توبه کند خدا توبهاش را میپذیرد».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- لَا شَفِیعَ أَنْجَحُ مِنَ التَّوْبَهًِْ.
امام علی (علیه السلام)- شفیعی موفّقتر از توبه نمیباشد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- یَلْزَمُ الْحَقُ لِأُمَّتِی فِی أَرْبَعٍ یُحِبُّونَ التَّائِبَ وَ یَرْحَمُونَ الضَّعِیفَ وَ یُعِینُونَ الْمُحْسِنَ وَ یَسْتَغْفِرُونَ لِلْمُذْنِبِ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- بر امّت من در چهار مورد حقّی ثابت و لازم است: توبه کار را دوست میدارند. بر ناتوان دلسوزی میکنند، مددکار نیکوکار میباشند، و برای گنهکار آمرزش میطلبند.
الصّادق (علیه السلام)- مَنْ أُعْطِیَ أَرْبَعاً لَمْ یُحْرَمْ أَرْبَعاً مَنْ أُعْطِیَ الدُّعَاءَ لَمْ یُحْرَمِ الْإِجَابَهًَْ وَ مَنْ أُعْطِیَ الِاسْتِغْفَارَ لَمْ یُحْرَمِ التَّوْبَهًَْ وَ مَنْ أُعْطِیَ الشُّکْرَ لَمْ یُحْرَمِ الزِّیَادَهًَْ وَ مَنْ أُعْطِیَ الصَّبْرَ لَمْ یُحْرَمِ الْأَجْرَ.
امام صادق (علیه السلام)- شخصی که چهار چیز به او بخشیده شده از چهار چیز محروم نیست: به آنکس که سعادت خواندن دعا داده شده، از پذیرش آن ناامید نمیگردد، و به آنکس که توفیق آمرزش خواهیداده شده از بازگشت بهسوی خدا بینصیب نمیباشد، و به آنکس که توفیق سپاسگزاری از نعمت داده شده، افزونگشتن نعمت از او جلوگیری نشده، و به آنکس که شکیبائی عطا شده، از مزد آن بینصیب نمیگردد.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- التَّائِبُ مِنَ الذَّنْبِ کَمَنْ لَا ذَنْبَ لَهُ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- توبهکننده از گناهان مانند کسی است که گناه ندارد.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- تَعَطَّرُوا بِالاسْتِغْفَارِ لَا تَفْضَحْکُمْ رَوَائِحُ الذُّنُوبِ.
امام علی (علیه السلام)- خودتان را با استغفار خوشبو کنید تا بوی گناهان رسوایتان نکند.