آیه ۶۶ - سوره مائده

آیه وَ لَوْ أَنَّهُمْ أَقامُوا التَّوْراةَ وَ الْإِنْجيلَ وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ مِنْ رَبِّهِم لَأَكَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ مِنْهُمْ أُمَّةٌ مُقْتَصِدَةٌ وَ كَثيرٌ مِنْهُمْ ساءَ ما يَعْمَلُونَ [66]

و اگر آنان، تورات و انجيل و آنچه را از سوى پروردگارشان بر آن‌ها نازل‌ شده [قرآن] برپا مى‌داشتند، از آسمان و زمين، روزى مى‌خوردند؛ جمعى از آنها، معتدل و ميانه‌رو هستند؛ ولى بيشتر آن‌ها اعمالشان بد است.

۱
(مائده/ ۶۶)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌جَعْفَرٍ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ لَوْ أَنَّهُمْ أَقامُوا التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِیلَ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْهِمْ مِنْ رَبِّهِمْ قَالَ الْوَلَایَهًُْ.

امام باقر (علیه السلام)- وَ لَوْ أَنَّهُمْ أَقامُوا التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِیلَ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْهِمْ مِنْ رَبِّهِمْ، [منظور] ولایت است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۱۴۰
الکافی، ج۱، ص۴۱۳/ بحارالأنوار، ج۹، ص۱۹۸/ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۸۷/ بصایرالدرجات، ص۷۶/ تأویل الآیات الظاهرهًْ، ص۱۶۰/ العیاشی، ج۱، ص۳۳۰/ نورالثقلین
۲
(مائده/ ۶۶)

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ لَوْ أَنَّهُمْ أَقامُوا التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِیلَ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْهِمْ مِنْ رَبِّهِمْ یَعْنِی الْیَهُودَ وَ النَّصَارَی لَأَکَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ قَالَ مِنْ فَوْقِهِمُ الْمَطَرُ وَ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ النَّبَاتُ قَوْلُهُ مِنْهُمْ أُمَّةٌ مُقْتَصِدَةٌ قَالَ قَوْمٌ مِنَ الْیَهُودِ دَخَلُوا فِی الْإِسْلَامِ فَسَمَّاهُمُ اللَّهُ مُقْتَصِدَهًًْ.

علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ لَوْ أَنَّهُمْ أَقامُوا التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِیلَ وَ ما أُنْزِلَ إِلَیْهِمْ مِنْ رَبِّهِمْ؛ یعنی یهود و نصاری. لَأَکَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ از بالای سر باران و از زیر پاهایشان نباتات. مِنْهُمْ أُمَّةٌ مُقْتَصِدَةٌ؛ گروهی از یهود بودند که داخل اسلام شدند، آنها را خداوند امت مقتصده نامید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۱۴۰
بحارالأنوار، ج۹، ص۱۹۸/ العیاشی، ج۱، ص۳۳۰/ البرهان
۳
(مائده/ ۶۶)

أمیرألمؤمنین (علیه السلام)- أَنَّ أَمِیرَ‌الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) قَالَ یَا طَلْحَهًُْ إِنَّ کُلَّ آیَهًٍْ أَنْزَلَهَا اللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) عِنْدِی بِإِمْلَاءِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ خَطِّی بِیَدِی وَ تَأْوِیلَ کُلِّ آیَهًٍْ أَنْزَلَهَا اللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ کُلَّ حَلَالٍ وَ حَرَامٍ أَوْ حَدٍّ أَوْ حُکْمٍ تَحْتَاجُ إِلَیْهِ الْأُمَّهًُْ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ عِنْدِی مَکْتُوبٌ بِإِمْلَاءِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) وَ خَطِّی بِیَدِی حَتَّی أَرْشَ الْخَدْشِ قَالَ طَلْحَهًُْ کُلُّ شَیْءٍ مِنْ صَغِیرٍ أَوْ کَبِیرٍ أَوْ خَاصٍّ أَوْ عَامٍ أَوْ کَانَ أَوْ یَکُونُ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَهًِْ فَهُوَ مَکْتُوبٌ عِنْدَکَ قَالَ نَعَمْ وَ سِوَی ذَلِکَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَسَرَّ إِلَیَّ فِی مَرَضِهِ مِفْتَاحَ أَلْفِ بَابٍ فِی الْعِلْمِ یَفْتَحُ کُلُّ بَابٍ أَلْفَ بَابٍ وَ لَوْ أَنَّ الْأُمَّهًَْ بَعْدَ قَبْضِ رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) اتَّبَعُونِی وَ أَطَاعُونِی لَأَکَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ.

امام علی (علیه السلام)- در کتاب سلیم‌بن‌قیس در حدیثی طولانی آمده است: امیرالمؤمنین (علیه السلام) به طلحه فرمود: «هر آیه‌ای که خداوند بر محمّد (صلی الله علیه و آله) نازل کرد، به املای پیامبر (صلی الله علیه و آله) و خط خودم در نزد من هست و تأویل هر آیه‌ای که بر محمّد (صلی الله علیه و آله) نازل شده و هر حلال و حرامی یا حدّ یا حکمی که تا روز قیامت مورد احتیاج امت باشد، نوشته آن نزد من است؛ به املای پیامبر (صلی الله علیه و آله) و خط خودم، حتّی جریمه خدشه». طلحه پرسید: «هر خبر از کوچک و بزرگ و خاص و عام آنچه بوده و آنچه خواهد بود تا روز قیامت، نوشته آن در نزد توست»؟ فرمود: «آری، غیر از این نیز پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در بیماری خود، پنهانی کلید هزار باب از دانش را در اختیارم گذاشت که از هر بابی، هزار باب گشوده می‌شود. اگر امت پس از درگذشت پیامبر (صلی الله علیه و آله) از من پیروی و اطاعت می‌کردند، از آسمان و زمین، روزی می‌خوردند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۱۴۰
بحارالأنوار، ج۲۶، ص۶۵
۴
(مائده/ ۶۶)

الصّادق (علیه السلام)- یَا ابْنَ جُنْدَبٍ لَوْ أَنَّ شِیعَتَنَا اسْتَقَامُوا لَصَافَحَتْهُمُ الْمَلَائِکَهًُْ وَ لَأَظَلَّهُمُ الْغَمَامُ وَ لَأَشْرَقُوا نَهَاراً وَ لَأَکَلُوا مِنْ فَوْقِهِمْ وَ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ وَ لَمَا سَأَلُوا اللَّهَ شَیْئاً إِلَّا أَعْطَاهُم.

امام صادق (علیه السلام)- در وصیت‌های امام صادق (علیه السلام) به عبداللَّه‌بن‌جندب آمده است: پسر جندب! اگر شیعیان ما پایداری کنند؛ فرشتگان با آنان دست دهند، و ابر بر سرشان سایه افکند، و همچون [روشنایی] روز بدرخشند، و از آسمان و زمین قوت و روزیشان برسد، و هیچ چیزی از خدا نخواهند جز آنکه عطایشان فرماید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۱۴۲
بحارالأنوار، ج۷۵، ص۲۷۹
۵
(مائده/ ۶۶)

أمیرألمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌الصَّهْبَاءِ الْبَکْرِیِّ قَالَ: سَمِعْتُ عَلِیَّ‌بْنَ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) وَ دَعَا رَأْسَ الْجَالُوتِ وَ أُسْقُفَّ النَّصَارَی فَقَالَ إِنِّی سَائِلُکُمَا عَنْ أَمْرٍ وَ أَنَا أَعْلَمُ بِهِ مِنْکُمَا فَلَا تَکْتُمَانِی ثُمَّ دَعَا أُسْقُفَّ النَّصَارَی فَقَالَ أُنْشِدُکَ بِاللَّهِ الَّذِی أَنْزَلَ الْإِنْجِیلَ عَلَی عِیسَی (علیه السلام) وَ جَعَلَ عَلَی رِجْلِهِ الْبَرَکَهًَْ وَ کَانَ یُبْرِئُ الْأَکْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ وَ أَبْرَأَ أَکْمَهَ الْعَیْنِ وَ أَحْیَا الْمَیِّتَ وَ صَنَعَ لَکُمْ مِنَ الطِّینِ طُیُوراً وَ أَنْبَأَکُمْ بِمَا تَأْکُلُونَ وَ مَا تَدَّخِرُونَ فَقَالَ دُونَ هَذَا أَصْدُقُ فَقَالَ عَلِیٌّ (علیه السلام) بِکَمِ افْتَرَقَتْ بَنُو إِسْرَائِیلَ بَعْدَ عِیسَی (علیه السلام) فَقَالَ لَا وَ اللَّهِ إِلَّا فِرْقَهًًْ وَاحِدَهًًْ فَقَالَ عَلِیٌّ (علیه السلام) کَذَبْتَ وَ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَقَدِ افْتَرَقَتْ عَلَی اثْنَتَیْنِ وَ سَبْعِینَ فِرْقَهًًْ کُلُّهَا فِی النَّارِ إِلَّا فِرْقَهًًْ وَاحِدَهًًْ إِنَّ اللَّهَ یَقُولُ مِنْهُمْ أُمَّةٌ مُقْتَصِدَةٌ وَ کَثِیرٌ مِنْهُمْ ساءَ ما یَعْمَلُونَ فَهَذِهِ الَّتِی تَنْجُو.

امام علی (علیه السلام)- ابی‌صهباء بکری نقل می‌کند که از علی‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) شنیدم، رأس الجالوت و اسقف نصاری را خواست و فرمود: «من از شما چیزی را می‌پرسم که خودم بهتر از شما می‌دانم، مبادا کتمان کنید». به اسقف نصاری فرمود: «تو را قسم می‌دهم به خدایی که انجیل را بر عیسی (علیه السلام) نازل کرد و برکت را در پای او نهاد که عیسی (علیه السلام) کور و برص و نابینا و میت را زنده می‌کرد و برای شما از گل پرنده‌ها ساخت و به شما از آنچه می‌خورید و ذخیره نموده‌اید اطّلاع داد». اسقف گفت: «بدون این حرف‌ها [و سوگندها] راست می‌گویم». علی (علیه السلام) فرمود: «مسیحیان بعد از عیسی (علیه السلام) چند فرقه شدند»؟ گفت: «به خدا قسم فقط یک فرقه». علی (علیه السلام) فرمود: «قسم به خدایی که جز او خدایی نیست دروغ گفتی؛ به هفتادودو فرقه تقسیم شدند، همه اهل آتشند مگر یک فرقه. خداوند می‌فرماید: مِنْهُمْ أُمَّةٌ مُقْتَصِدَةٌ وَ کَثِیرٌ مِنْهُمْ ساءَ ما یَعْمَلُونَ فقط همین یک فرقه نجات می‌یابند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۱۴۲
بحارالأنوار، ج۹، ص۱۹۸/ العیاشی، ج۱، ص۳۳۰/ البرهان
بیشتر