آیه ۹۷ - سوره مائده

آیه جَعَلَ اللهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرامَ قِياماً لِلنَّاسِ وَ الشَّهْرَ الْحَرامَ وَ الْهَدْيَ وَ الْقَلائِدَ ذلِكَ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللهَ يَعْلَمُ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ أَنَّ اللهَ بِكُلِّ شَيْ‌ءٍ عَليمٌ [97]

خداوند، كعبه بيت الحرام را وسيله‌اى براى استوارى و سامان بخشيدن به كار مردم قرار‌ داده؛ و همچنين ماه حرام، و قرباني‌هاى بى‌نشان، و قرباني‌هاى نشاندار را؛ اين‌گونه احكام به‌خاطر آن است كه بدانيد خداوند،آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمين است، مى‌‌داند؛ و بدانيد خدا بر هر‌چيزى داناست.

۱
(مائده/ ۹۷)

الصّادق (علیه السلام)- عَن أَبَانِ‌بْنِ‌تَغْلِبَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) جَعَلَ اللهُ الْکَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرامَ قِیاماً لِلنَّاسِ قَالَ جَعَلَهَا اللَّهُ لِدِینِهِمْ وَ مَعَایِشِهِمْ.

امام صادق (علیه السلام)- ابان‌بن‌تغلب گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی آیه: جَعلَ الله الْکَعبَةَ الْبَیْتَ الْحَرَامَ قِیَامًا لِّلنَّاسِ پرسیدم: حضرت فرمود: «خداوند آن را برای دین و زندگی دنیویشان قرار داد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۲۵۸
بحارالأنوار، ج۹۶، ص۶۵/ العیاشی، ج۱، ص۳۴۶/ وسایل الشیعهًْ، ج۱۱، ص۶۰/ نورالثقلین/ البرهان
۲
(مائده/ ۹۷)

الصّادق (علیه السلام)- عَن عَبْدِ الرَّحْمَنِ‌بْنِ‌أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) إِنَّ أُنَاساً مِنْ هَؤُلَاءِ الْقُصَّاصِ یَقُولُونَ إِذَا حَجَّ رَجُلٌ حَجَّهًًْ ثُمَّ تَصَدَّقَ وَ وَصَلَ کَانَ خَیْراً لَهُ فَقَالَ کَذَبُوا لَوْ فَعَلَ هَذَا النَّاسُ لَعُطِّلَ هَذَا الْبَیْتُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَ هَذَا الْبَیْتَ قِیاماً لِلنَّاسِ.

امام صادق (علیه السلام)- عبدالرّحمن‌بن‌ابی‌عبدالله گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «گروهی از این معرکه‌گیرها می‌گویند: «وقتی شخص یک بار حج بجا آورد و دیگر به حج نرود و به‌جای آن پولش را صدقه داده و صله‌رحم کند از حج برایش بهتر است». حضرت فرمود: «دروغ گفتند، اگر مردم این کار را بکنند، این بیت تعطیل می‌شود درحالی‌که خداوند متعال آن را برای قیام مردم قرار داده است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۲۵۸
بحارالأنوار، ج۹۶، ص۱۸/ نورالثقلین
۳
(مائده/ ۹۷)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- وَ قَوْلُهُ جَعَلَ اللهُ الْکَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرامَ قِیاماً لِلنَّاسِ قَالَ: مَا دَامَتِ الْکَعْبُهًُْ قَائِمَهًًْ وَ یَحُجُّ النَّاسُ إِلَیْهَا لَمْ یُهْلَکُوا فَإِذَا هَدَمَتْ وَ تَرَکُوا الْحَجَّ هَلَکُوا.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- جَعَلَ الله الْکَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرامَ قِیاماً لِلنَّاس؛ تا زمانی که خانه پا برجاست و مردم به حجّ می‌روند، هلاک نمی‌شوند و اگر کعبه نابود شود و از بین برود و آن‌ها حجّ را ترک کنند، نابود می‌شوند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۲۶۰
القمی، ج۱، ص۱۸۷/ البرهان
۴
(مائده/ ۹۷)

الصّادق (علیه السلام)- مَنْ أَتَی هَذَا الْبَیْتَ یُرِیدُ شَیْئاً لِلدُّنْیَا وَ الْآخِرَهًَْ أَصَابَهُ.

امام صادق (علیه السلام)- هرکس که به این خانه می‌آید، و می‌خواهد که از چیزی برای دنیا و آخرت، بهره ببرد، آن را به دست می‌آورد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۲۶۰
نورالثقلین/ البرهان
۵
(مائده/ ۹۷)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- مَعْنَاهُ جَعَلَ اللهُ الْکَعْبَةَ أَمْناً لِلنَّاسِ بِهَا یَقُومُونَ أَیْ یَأْمَنُونَ وَ لَوْلَاهَا لَفَنَوْا وَ هَلَکُوا وَ مَا قَامُوا وَ کَانَ أَهْلُ الْجَاهِلِیَّهًِْ یَأْمَنُونَ بِهِ فَلَوْ لَقِیَ الرَّجُلُ قَاتِلَ أَبِیهِ أَوِ ابْنِهِ فِی الْحَرَمِ مَا قَتَلَهُ.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- جَعَلَ الله الْکَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرامَ قِیاماً لِلنَّاسِ یعنی امنیّت پیدا می‌کنند و اگر کعبه نبود، نابود و هلاک می‌شدند و پایدار نمی‌ماندند و اهل جاهلیّت به‌وسیله‌ی آن امنیّت پیدا می‌کردند و اگر مردی قاتل پدرش و پسرش را در حرم می‌یافت، او را نمی‌کشت.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۲۶۰
بحرالعرفان، ج۶، ص۲۱۷
۶
(مائده/ ۹۷)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ حَنَانٍ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) لِمَ سُمِّیَ بَیْتُ اللَّهِ الْحَرَامَ قَالَ لِأَنَّهُ حُرِّمَ عَلَی الْمُشْرِکِینَ أَنْ یَدْخُلُوهُ.

امام صادق (علیه السلام)- حنان گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «چرا خانه‌ی خدا بیت‌الله‌الحرام نامیده شده است»؟ فرمود: «چون بر مشرکین حرام است که در آن وارد شوند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۲۶۰
علل الشرایع، ج۲، ص۳۹۸/ نورالثقلین
۷
(مائده/ ۹۷)

الصّادق (علیه السلام)- رُوِیَ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) أَنَّهُ سُئِلَ لِمَ سُمِّیَتِ الْکَعْبَهًُْ کَعْبَهًَْ قَالَ لِأَنَّهَا مُرَبَّعَهًٌْ فَقِیلَ لَهُ وَ لِمَ صَارَتْ مُرَبَّعَهًًْ قَالَ لِأَنَّهَا بِحِذَاءِ الْبَیْتِ الْمَعْمُورِ وَ هُوَ مُرَبَّعٌ فَقِیلَ لَهُ وَ لِمَ صَارَ الْبَیْتُ الْمَعْمُورُ مُرَبَّعاً قَالَ لِأَنَّهُ بِحِذَاءِ الْعَرْشِ وَ هُوَ مُرَبَّعٌ فَقِیلَ لَهُ وَ لِمَ صَارَ الْعَرْشُ مُرَبَّعاً قَالَ لِأَنَّ الْکَلِمَاتِ الَّتِی بُنِیَ عَلَیْهَا الْإِسْلَامُ أَرْبَعٌ وَ هِیَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ.

امام صادق (علیه السلام)- از امام صادق (علیه السلام) سؤال شد: «برای چه کعبه، کعبه نامیده شده است»؟ حضرت فرمود: «زیرا چهارگوش می‌باشد». عرض شد: «برای چه چهارگوش می‌باشد»؟ حضرت فرمود: «زیرا محاذی بیت المعمور است و آن چهار گوش می‌باشد». عرض شد: «برای چه بیت‌المعمور چهار گوش است»؟ حضرت فرمود: «زیرا محاذی عرش است و آن چهار گوش می‌باشد». عرض شد: «چرا عرش مربّع است»؟ فرمود: «زیرا کلماتی که اسلام بر آن بنا شده چهار تا است و آن‌ها عبارتند از: سبحان اللَّه و الحمد للَّه و لا اله الّا اللَّه و اللَّه اکبر».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۲۶۰
علل الشرایع، ج۲، ص۳۹۸/ نورالثقلین
۸
(مائده/ ۹۷)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَن الْحَسَنِ‌بْنِ‌عَلِیِّ‌بْنِ‌أَبِی‌طَالِبٍ (علیه السلام) قَالَ جَاءَ نَفَرٌ مِنَ الْیَهُودِ إِلَی رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَسَأَلُوهُ عَنْ أَشْیَاءَ فَکَانَ فِیمَا سَأَلُوهُ عَنْهُ أَنْ قَالَ لَهُ أَحَدُهُمْ لِأَیِ شَیْءٍ سُمِّیَتِ الْکَعْبَهًُْ کَعْبَهًَْ فَقَالَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) لِأَنَّهَا وَسَطُ الدُّنْیَا.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- از امام حسن (علیه السلام) روایت است: چند نفر یهودی محضر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) رسیدند و از آن سرور از اموری سؤال کرده و در ضمن سؤالاتی‌که کردند، یکی از ایشان پرسید: «برای چه کعبه، کعبه نامیده شده است»؟ نبی اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «زیرا در وسط دنیا واقع شده است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۲۶۰
علل الشرایع، ج۲، ص۳۹۸/ نورالثقلین
۹
(مائده/ ۹۷)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ دَاوُدَ بْنِ کَثِیرٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) ... فَقَالَ: یَا دَاوُدَ نَحْنُ الصَّلَاهًُْ فِی کِتَابِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ نَحْنُ الزَّکَاهًُْ وَ نَحْنُ الصِّیَامُ وَ نَحْنُ الْحَجُّ وَ نَحْنُ الشَّهْرُ الْحَرَامُ وَ نَحْنُ الْبَلَدُ الْحَرَامُ وَ نَحْنُ کَعْبَهًُْ اللَّهِ وَ نَحْنُ قِبْلَهًُْ اللَّهِ وَ نَحْنُ وَجْهُ اللَّهِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَی فَأَیْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللهِ.

امام صادق (علیه السلام)- داودبن‌کثیر گوید: ... امام صادق (علیه السلام) فرمود: ای داود، منظور از نماز و زکات و روزه و حج و ماه حرام و سرزمین حرام و خانه‌ی کعبه و قبله‌ی خدا و وجه‌الله، ما هستیم؛ خداوند متعال فرمود: پس به هر جای که رو کنید، همان‌جا رو به خداست. (بقره/۱۱۵)».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۲۶۰
بحار الأنوار، ج۲۴، ص۳۰۳
بیشتر