آیه ۴۲ - سوره مائده

آیه سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ أَكَّالُونَ لِلسُّحْتِ فَإِنْ جاؤُكَ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ أَوْ أَعْرِضْ عَنْهُمْ وَ إِنْ تُعْرِضْ عَنْهُمْ فَلَنْ يَضُرُّوكَ شَيْئاً وَ إِنْ حَكَمْتَ فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ إِنَّ اللهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطين َ [42]

آنها بادقّت [به سخنان تو] گوش ‌مى‌دهند تا [دستاويزى پيدا كنند و آن را] تكذيب نمايند؛ و بسيار مال حرام مى‌خورند؛ ولى اگر نزد تو آمدند، در ميان آنان داورى‌ كن، يا [اگر صلاح دانستى] از آنان صرف‌نظر‌كن. و اگر از آنان صرف نظر‌ كنى، به تو هيچ زيانى نمى‌رسانند؛ واگر داورى‌ كنى، با عدالت در ميان آن‌ها داورى‌ كن، كه خدا عدالت پيشگان را دوست دارد.

و بسیار مال حرام می‌خورند

۱ -۱
(مائده/ ۴۲)

الرّضا (علیه السلام)- أَکَّالُونَ لِلسُّحْتِ قَالَ هُوَ الرَّجُلُ یَقْضِی لِأَخِیهِ الْحَاجَهًَْ ثُمَّ یَقْبَلُ هَدِیَّتَهُ.

امام رضا (علیه السلام)- أَکَّالُونَ لِلسُّحْتِ مراد شخصی است که حاجتی از برادر مؤمنش برآورد و آنگاه هدیّه او را بپذیرد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۲
بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص۲۷۳/ جامع الأخبار، ص۱۵۶/ صحیفهًْ الرضا (ص۸۲/ عیون أخبار الرضا (ج۲، ص۲۸/ وسایل الشیعهًْ، ج۱۷، ص۹۵/ نورالثقلین/ البرهان
۱ -۲
(مائده/ ۴۲)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- أَکَّالُونَ لِلسُّحْتِ قَالَ أُجْرَهًُْ الْمُعَلِّمِینَ الَّذِینَ یُشَارِطُونَ فِی تَعْلِیمِ الْقُرْآن.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- [مقصود] اجرت آموزگارانی است که برای آموزش قرآن قرارداد می‌بندند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۲
فقه الرضا (ص۲۵۳/ مستدرک الوسایل، ج۱۳، ص۱۱۶
۱ -۳
(مائده/ ۴۲)

الصّادق (علیه السلام)- السُّحْتُ ثَمَنُ الْمَیْتَهًِْ وَ ثَمَنُ الْکَلْبِ وَ ثَمَنُ الْخَمْرِ وَ مَهْرُ الْبَغِیِ وَ الرِّشْوَهًُْ فِی الْحُکْمِ وَ أَجْرُ الْکَاهِنِ.

امام صادق (علیه السلام)- سُحت، بهایی است که برای مردار می‌پردازند و همچنین بهای سگ، بهای شراب، مهریه زن فاحشه، رشوه در قضاوت و دستمزد پیشگو نیز سُحت به حساب می‌آید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۲
الکافی، ج۵، ص۱۲۶/ نورالثقلین/ البرهان
۱ -۴
(مائده/ ۴۲)

الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ الْوَلِیدِ الْعَمَّارِیِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) عَنْ ثَمَنِ الْکَلْبِ الَّذِی لَا یَصِیدُ فَقَالَ سُحْتٌ فَأَمَّا الصَّیُودُ فَلَا بَأْسَ بِهِ.

امام صادق (علیه السلام)- قاسم‌بن‌ولید عمّاری گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی بهای سگی که شکاری نیست، پرسیدم، پاسخ داد: «این سُحْت است؛ امّا در بهای سگهای شکاری اشکالی وارد نیست».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۲
تهذیب الأحکام، ج۹، ص۸۰/ نورالثقلین/ البرهان
۱ -۵
(مائده/ ۴۲)

الصّادق (علیه السلام)- السُّحْتُ أَنْوَاعٌ کَثِیرَهًٌْ مِنْهَا کَسْبُ الْحَجَّامِ إِذَا شَارَطَ وَ أَجْرُ الزَّانِیَهًِْ وَ ثَمَنُ الْخَمْرِ فَأَمَّا الرِّشَا فِی الْحُکْمِ فَهُوَ الْکُفْرُ بِاللَّهِ الْعَظِیمِ.

امام صادق (علیه السلام)- سُحت انواع زیادی دارد، از جمله: دستمزد حجامت‌گر اگر قرار داد ببندد و دستمزد زنان فاحشه و بهای شراب و رشوه در قضاوت که آن کفر به خداوند بزرگ است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۲
الکافی، ج۵، ص۱۲۷/ نورالثقلین/ البرهان
۱ -۶
(مائده/ ۴۲)

الصّادق (علیه السلام)- أَنَّ السُّحْتَ أَنْوَاعٌ کَثِیرَهًٌْ فَأَمَّا الرِّشَا فِی الْحُکْمِ فَهُوَ الْکُفْرُ بِاللَّهِ.

امام صادق (علیه السلام)- همانا مال نامشروع انواع زیادی دارد؛ ولی رشوه در داوری، کفرورزی به خداوند است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۲
عوالی اللیالی، ج۲، ص۱۰۹
۱ -۷
(مائده/ ۴۲)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ عَمَّارِ بْنِ مَرْوَانَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (علیه السلام) عَنِ الْغُلُولِ قَالَ کُلُ شَیْءٍ غُلَ مِنَ الْإِمَامِ فَهُوَ سُحْتٌ وَ أَکْلُ مَالِ الْیَتِیمِ وَ شِبْهُهُ سُحْتٌ وَ السُّحْتُ أَنْوَاعٌ کَثِیرَهًٌْ مِنْهَا أُجُورُ الْفَوَاجِرِ وَ ثَمَنُ الْخَمْرِ وَ النَّبِیذِ الْمُسْکِرِ وَ الرِّبَا بَعْدَ الْبَیِّنَهًِْ فَأَمَّا الرِّشَا فِی الْحُکْمِ فَإِنَّ ذَلِکَ الْکُفْرُ بِاللَّهِ الْعَظِیمِ وَ بِرَسُولِهِ (صلی الله علیه و آله).

امام باقر (علیه السلام)- عمّاربن‌مروان گوید: از امام باقر (علیه السلام) درباره‌ی غلول (خیانت و دزدی) پرسیدم. ایشان فرمود: «هرچه که به امام در آن خیانت شود و یا از او دزدیده شود، سُحت است و خوردن مال یتیم و مانند آن نیز سُحتْ می‌باشد و سُحت انواع زیادی دارد، از جمله آن: دستمزد فاحشه‌ها، پولی که از فروش شراب یا نبیذ مست‌کننده به دست آید و ربا بعد از بینه (پس از اینکه حکم آشکار، آن را حرام دانست) و پذیرفتن رشوه در قضاوت که این مورد آخر، کفر به خداوند بزرگ و پیامبرش می‌باشد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۴
الکافی، ج۵، ص۱۲۶/ البرهان/ نورالثقلین
۱ -۸
(مائده/ ۴۲)

أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- السُّحتُ هُوَ الرِّشْوَهًُْ فِی الْحُکْمِ وَ مَهْرُ الْبَغِیِ وَ کَسْبُ الْحَجَّامِ وَ عَسِیبُ الْفَحْلِ وَ ثَمَنُ الْکَلْبِ وَ ثَمَنُ الْخَمْرِ وَ حُلْوَانُ الْکَاهِنِ وَ الِاسْتِعْمَالُ فِی الْمَعْصِیَهًِْ.

امام علی (علیه السلام)- سُحت، آن رشوه‌ی در داوری، مهریه‌ی زن زناکار، درآمد حجامتگر و نطفه حیوان نر و قیمت سگ و ثمن شراب و بهای مردار و انعام پیشگو است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۴
عوالی اللیالی، ج۲، ص۱۰۹
۱ -۹
(مائده/ ۴۲)

الصّادق (علیه السلام)- الصُّنَّاعُ إِذَا سَهِرُوا اللَّیْلَ کُلَّهُ فَهُوَ سُحْتٌ.

امام صادق (علیه السلام)- پیشه‌وران، اگر همه شب را بیدار بمانند و کارکنند، این سحت است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۴
الکافی، ج۵، ص۱۲۷/ نورالثقلین/ البرهان
۱ -۱۰
(مائده/ ۴۲)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ قَالَ سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) عَنْ قَاضٍ بَیْنَ قَرْیَتَیْنِ یَأْخُذُ مِنَ السُّلْطَانِ عَلَی الْقَضَاءِ الرِّزْقَ فَقَالَ ذَاکَ سُحْتٌ.

امام صادق (علیه السلام)- عبدالله‌بن‌سنان گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی یک قاضی سؤال شد که بین دو روستا قضاوت می‌کرد و روزیِ خود را در ازای قضاوتش از سلطان می‌گرفت، امام (علیه السلام) پاسخ داد: «این سُحت است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۴
من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۶/ نورالثقلین/ البرهان
۱ -۱۱
(مائده/ ۴۲)

الباقر (علیه السلام)- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) عَنْ أَبِیهِ (علیه السلام) أَنَّهُ کَانَ یَنْهَی عَنِ الْجَوْزِ الَّذِی یَجِیءُ بِهِ الصِّبْیَانُ مِنَ الْقِمَارِ أَنْ یُؤْکَلَ وَ قَالَ هُوَ سُحْتٌ.

امام باقر (علیه السلام)- امام صادق (علیه السلام) از پدرش روایت نمود: «ایشان خوردن گردویی را که بچّه‌ها از قمار به دست آورده بودند، نهی می‌کرد». و می‌فرمود: «این سُحت است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۴
من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۱۶۱/ البرهان
۱ -۱۲
(مائده/ ۴۲)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ یَزِیدَ بْنِ فَرْقَدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ السُّحْتِ فَقَالَ: الرِّشَا فِی الْحُکْمِِ.

امام صادق (علیه السلام)- یزیدبن‌فرقد نقل می‌کند: از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی سُحْت پرسیدم». فرمود: «یعنی رشوه در قضاوت».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۴
نورالثقلین/ البرهان
۱ -۱۳
(مائده/ ۴۲)

الرّسول (صلی الله علیه و آله)- فی فقه القرآن: رُوِیَ عَنِ النَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) فِی قَوْلِهِ تَعَالَی أَکَّالُونَ لِلسُّحْتِ قَالَ السُّحْتُ الرِّشْوَهًُْ فِی الْحُکْمِ.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- از پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله) روایت است که درباره‌ی این کلام خداوند متعال: أَکَّالُونَ لِلسُّحْتِ فرمود: سحت رشوه در حکم است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۴
فقه القرآن، ج۲، ص۲۶
۱ -۱۴
(مائده/ ۴۲)

الصّادق (علیه السلام)- ثَمَنُ الْکَلْبِ الَّذِی لَا یَصِیدُ سُحْتٌ.

امام صادق (علیه السلام)- بهای سگ غیرشکاری، سُحت است.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۴
تهذیب الأحکام، ج۶، ص۳۵۶/ البرهان
۱ -۱۵
(مائده/ ۴۲)

الصّادق (علیه السلام)- السُّحْتُ أَنْوَاعٌ کَثِیرَهًٌْ مِنْهَا مَا أُصِیبَ مِنْ أَعْمَالِ الْوُلَاهًِْ الظَّلَمَهًِْ.

امام صادق (علیه السلام)- سُحت انواع بسیاری است که از آن جمله است: آنچه از کارهای کارگزاران ستمگر به دست می‌آید.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۴
الخصال، ج۱، ص۳۲۹/ نورالثقلین
۱ -۱۶
(مائده/ ۴۲)

الصّادق (علیه السلام)- فِی فِقْهِ الْقُرْآنِ عَنِ الصَّادِقِ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ أَکَّالُونَ لِلسُّحْتِ أَنَّهُ قَالَ: ثَمَنُ الْعَذِرَهًِْ مِنَ السُّحْتِ.

امام صادق (علیه السلام)- از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی این کلام خداوند: أَکَّالُونَ لِلسُّحْتِ روایت است که فرمود: «بهای مدفوعات از مال نامشروع است».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۴
فقه القرآن، ج۲، ص۲۷
۱ -۱۷
(مائده/ ۴۲)

الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْفَضْلِ بْنِ أَبِی قُرَّهًَْ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) هَؤُلَاءِ یَقُولُونَ إِنَ کَسْبَ الْمُعَلِّمِ سُحْتٌ فَقَالَ کَذَبُوا أَعْدَاءُ اللَّهِ إِنَّمَا أَرَادُوا أَنْ لَا یُعَلِّمُوا الْقُرْآنَ وَ لَوْ أَنَّ الْمُعَلِّمَ أَعْطَاهُ رَجُلٌ دِیَهًَْ وَلَدِهِ لَکَانَ لِلْمُعَلِّمِ مُبَاحاً.

امام صادق (علیه السلام)- فضل‌بن‌ابی‌قرّه گوید: به امام صادق (علیه السلام) گفتم: آن‌ها می‌گویند: «درآمد معلّم، سُحت است! امام (علیه السلام) پاسخ داد: «آنان دشمنان خدایند و دروغ می‌گویند، آن‌ها فقط می‌خواهند که قرآن را آموزش ندهند و اگر فردی دیه فرزندش را به معلّم پرداخت، برای معلّم حلال می‌باشد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۴
الکافی، ج۵، ص۱۲۱/ البرهان
۱ -۱۸
(مائده/ ۴۲)

الرّضا (علیه السلام)- عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْوَشَّاءِ قَالَ: سُئِلَ أَبُو الْحَسَنِ الرِّضَا (علیه السلام) عَنْ شِرَاءِ الْمُغَنِّیَهًِْ فَقَالَ قَدْ تَکُونُ لِلرَّجُلِ الْجَارِیَهًُْ تُلْهِیهِ وَ مَا ثَمَنُهَا إِلَّا ثَمَنُ کَلْبٍ وَ ثَمَنُ الْکَلْبِ سُحْتٌ وَ السُّحْتُ فِی النَّارِِ.

امام رضا (علیه السلام)- حسن‌بن‌علی وشّاء گوید: از امام رضا (علیه السلام) درباره‌ی خرید زن آوازه‌خوان پرسیدند، امام (علیه السلام) در پاسخ فرمود: «زن آوازه خوان برای سرگرم کردن مردم می‌باشد و بهای آن عین بهای سگ است و بهای سگ، سُحت است و سُحت در آتش می‌باشد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۶
البرهان
۱ -۱۹
(مائده/ ۴۲)

الکاظم (علیه السلام)- عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ أَبِی الْبِلَادِ قَالَ: أَوْصَی إِسْحَاقُ بْنُ عُمَرَ عِنْدَ وَفَاتِهِ بِجَوَارٍ لَهُ مُغَنِّیَاتٍ أَنْ نَبِیعَهُنَ وَ نَحْمِلَ ثَمَنَهُنَ إِلَی أَبِی الْحَسَنِِ (علیه السلام). قَالَ إِبْرَاهِیمُ فَبِعْتُ الْجَوَارِیَ بِثَلَاثِمِائَهًِْ أَلْفِ دِرْهَمٍ وَ حَمَلْتُ الثَّمَنَ إِلَیْهِ فَقُلْتُ لَهُ إِنَّ مَوْلًی لَکَ یُقَالُ لَهُ إِسْحَاقُ بْنُ عُمَرَ قَدْ أَوْصَی عِنْدَ مَوْتِهِ بِبَیْعِ جَوَارٍ لَهُ مُغَنِّیَاتٍ وَ حَمْلِ الثَّمَنِ إِلَیْکَ وَ قَدْ بِعْتُهُنَّ وَ هَذَا الثَّمَنُ ثَلَاثُمِائَهًِْ أَلْفِ دِرْهَمٍ فَقَالَ لَا حَاجَهًَْ لِی فِیهِ إِنَّ هَذَا سُحْتٌ وَ تَعْلِیمَهُنَّ کُفْرٌ وَ الِاسْتِمَاعَ مِنْهُنَّ نِفَاقٌ وَ ثَمَنَهُنَّ سُحْتٌ.

امام کاظم (علیه السلام)- ابراهیم‌بن‌ابی بلاد گوید: اسحاق‌بن‌عمَر، هنگام وفاتش وصیّت کرد کنیزان آوازه خوانش را بفروشیم و بهای حاصل از فروش آن‌ها را به امام کاظم (علیه السلام) بپردازیم. ابراهیم نقل می‌کند: «من آن کنیزان را به سیصد هزار درهم فروختم و بهای آن را نزد امام (علیه السلام) بردم». و به او گفتم: «دوست شما به نام اسحاق‌بن‌عمر به‌هنگام وفاتش وصیّت کرد که کنیزان آوازه خوانش را بفروشیم و بهای آن را نزد شما آوریم و من آن‌ها را فروختم و این بهای آن‌ها است، سیصد هزار درهم». امام (علیه السلام) فرمود: «من به این پول احتیاجی ندارم، این پول، سُحْت است. آموزش‌دادن به آن کنیزان، کفر و گوش‌سپردن به آن‌ها نفاق و بهای آن‌ها سُحْت می‌باشد».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۶
الکافی، ج۵، ص۱۲۰/ البرهان

ولی اگر نزد تو آمدند، در میان آنان داوری کن، یا [اگر صلاح دانستی] از آنان صرف‌نظر کن. و اگر از آنان صرف‌نظر کنی، به تو هیچ زیانی نمی‌رسانند

۲ -۱
(مائده/ ۴۲)

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- إِنَ اللَّهَ خَیَّرَ نَبِیَّهُ (صلی الله علیه و آله) بِقَوْلِهِ تَعَالَی: فَإِنْ جاؤُکَ فَاحْکُمْ بَیْنَهُمْ أَوْ أَعْرِضْ عَنْهُمْ.

ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه)- خداوند با این سخنش: فَإِنْ جاؤُکَ فَاحْکُمْ بَیْنَهُمْ أَوْ أَعْرِضْ عَنْهُمْ، پیامبرش را مخیّر ساخت.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۶۶
فقه القرآن، ج۲، ص۱۹
بیشتر