آیه يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْياءَ إِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ وَ إِنْ تَسْئَلُوا عَنْها حينَ يُنَزَّلُ الْقُرْآنُ تُبْدَ لَكُمْ عَفَا اللهُ عَنْها وَ اللهُ غَفُورٌ حَليمٌ [101]
اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! از چيزهايى‌كه اگر براى شما آشكار گردد، شما را در رنج مى‌افكند، سؤال نكنيد؛ و اگر به‌هنگام نزول قرآن، از آن‌ها سؤال كنيد، براى شما آشكار مى‌شود؛ خداوند آن‌ها را [براى سهولت] ناديده گرفته است. و خداوند، آمرزنده و داراى حلم است.
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- عَنْ أَبِی الْجَارُودِ قَالَ: قَالَ أبوجَعفَر (علیه السلام) إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) نَهَی عَنِ الْقِیلِ وَ الْقَالِ وَ فَسَادِ الْمَالِ وَ کَثْرَهًِْ السُّؤَالِ فَقِیلَ لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ (علیه السلام) أَیْنَ هَذَا مِنْ کِتَابِ اللَّهِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ لاخَیْرَ فِی کَثِیرٍ مِنْ نَجْواهُمْ إِلَّا مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلاحٍ بَیْنَ النَّاسِ وَ قَالَ وَلاتُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَکُمُ الَّتِی جَعَلَ اللهُ لَکُمْ قِیاماً وَ قَالَ لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- در روایت ابوجارود آمده است، امام باقر (علیه السلام) فرمود: «رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از قیل و قال، فساد مال و بسیاری خواهش و سؤال، نهی فرمود. به وی گفتند: «ای نواده‌ی رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! اینکه می‌فرمایی، در کجای قرآن آمده است»؟ فرمود: «خدای عزّوجلّ می‌فرماید: در بسیاری از سخنانِ درِگوشی [و جلسات محرمانه] آن‌ها، خیر و سودی نیست مگر کسی که [به این وسیله]، امر به کمک به دیگران، یا کار نیک، یا اصلاح در میان مردم کند. (نساء/۱۱۴). و فرمود: اموال خود را، که خداوند وسیله‌ی قوام زندگی شما قرار داده، به دست سفیهان نسپارید. (نساء/۵». و فرمود: لاَتَسْأَلُواْ عنْ أَشْیَاء إِن تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ».
الرّسول (صلی الله علیه و آله)- أَنَّهُ نَهَی عَنْ قِیلٍ وَ قَالٍ وَکَثْرَهًِْ السُّؤَالِ وَ إِضَاعَهًِْ الْمَالِ وَ أَمَّا کَثْرَهًُْ السُّؤَالِ فَإِنَّهُ نَهَی عَنْ مَسْأَلَهًِْ النَّاسِ أَمْوَالَهُمْ وَ قَدْ یَکُونُ أَیْضاً مِنَ السُّؤَالِ عَنِ الْأُمُورِ وَ کَثْرَهًِْ الْبَحْثِ عَنْهَا کَمَا قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- و نهی فرمود: از بگو مگو و زیادی پرسش، و تباه‌ساختن مال. اینکه آن حضرت نهی کرده از درخواست اموال مردم و بسا مقصود، پرسش از امورات و کاوش بسیار از آن‌ها باشد، چنانکه خدا عزّوجلّ فرموده: لاتَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ افْتَرَضَ عَلَیْکُمْ فَرَائِضَ فَلَا تُضَیِّعُوهَا وَ حَدَّ لَکُمْ حُدُوداً فَلَا تَعْتَدُوهَا وَ نَهَاکُمْ عَنْ أَشْیَاءَ فَلَا تَنْتَهِکُوهَا وَ سَکَتَ لَکُمْ عَنْ أَشْیَاءَ وَ لَمْ یَدَعْهَا نِسْیَاناً فَلَا تَتَکَلَّفُوهَا.
امام علی (علیه السلام)- خداوند واجباتی را بر عهده‌ی شما گذاشته، آن را ضایع نکنید، و حدودی را مقرّر فرموده از آن تجاوز ننمایید، و از اموری نهی نموده حرمت آن را از بین نبرید، و مسایلی را بر شما تکلیف نکرده و آن‌ها را از روی فراموشی وانگذاشته پس خود را نسبت به آن‌ها در زحمت نیندازید.
الرّضا (علیه السلام)- قَالَ اللَّهُ فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لا تَعْلَمُونَ وَ قَالَ فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَ لِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ ... فَقَدْ فُرِضَتْ عَلَیْکُمُ الْمَسْأَلَهًُْ وَ الرَّدُّ إِلَیْنَا وَ لَمْ یُفْرَضْ عَلَیْنَا الْجَوَابُ أَوَ لَمْ تُنْهَوْا عَنْ کَثْرَهًِْ الْمَسَائِلِ فَأَبَیْتُمْ أَنْ تَنْتَهُوا إِیَّاکُمْ وَ ذَاکَ فَإِنَّهُ إِنَّمَا هَلَکَ مَنْ کَانَ قَبْلَکُمْ بِکَثْرَهًِْ سُؤَالِهِمْ لِأَنْبِیَائِهِمْ (علیهم السلام) قَالَ اللَّهُ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ.
امام رضا (علیه السلام)- خداوند فرموده است: نمی‌دانید، از آگاهان بپرسید. (انبیاء/۷) و نیز فرموده: چرا از هر گروهی دسته‌ای به سفر نروند تا دانش دین خویش را بیاموزند و چون بازگشتند مردم خود را هشدار دهند. (توبه/۱۲۲) بر شما واجب شده که از ما سؤال کنید و بر ما جواب شما واجب نیست. آیا از کثرت سؤال نهی نشدید و خود از اینکه به سؤالاتتان پایان دهید، امتناع کردید؟ شما را از این کار برحذر می‌دارم. کسانی که پیش از شما بودند، تنها به‌خاطر کثرت سؤال از پیامبرانشان هلاک شدند؛ خداوند تبارک‌و تعالی می‌فرماید: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تَسْأَلُواْ عَنْ أَشْیَاء إِن تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ.
الباقر (علیه السلام)- لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ لَمْ تُبْدَ لَکُمْ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ.
امام باقر (علیه السلام)- از چیزهایی [که برای شما آشکار نشده] نپرسید! که اگر برای شما آشکار شود شما بدتان می‌آید.
الباقر (علیه السلام)- أَنَسٌ أَنَّهُ قَالَ: لَا تَسْأَلُونِّی عَنْ شَیْءٍ إِلَّا بَیَّنْتُهُ فَقَامَ رَجُلٌ مِنْ بَنِی سَهْمٍ یُقَالُ لَهُ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ حَذَافَهًَْ وَ کَانَ یُطْعَنُ فِی نَسَبِهِ فَقَالَ یَا نَبِیَّ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) مَنْ أَبِی قَالَ أَبُوکَ حَذَافَهًُْ بْنُ قَیْسٍ فَنَزَلَتْ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ.
امام باقر (علیه السلام)- انس گوید: پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «از هر چه بپرسید برایتان تبیین می کنم». مردی از قبیله بنی سهم به نام عبدالله‌بن‌حذافه که از نسب او عیب می گرفتند و بر او طعنه می‌زدند برخاست و گفت: «ای پیامبر خدا پدر من کیست»؟ فرمود: «پدرت حذافۀبن‌قیس است». پس این آیه نازل شد: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تَسْأَلُواْ عَنْ أَشْیَاء إِن تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- لَمَّا نَزَلَتْ وَ لِلهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ ... قَالَ الْمُؤْمِنُونَ یَا رَسُولَ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) أَفِی‌کُلِّ عَامٍ فَسَکَتَ فَأَعَادُوا عَلَیْهِ مَرَّتَیْنِ فَقَالَ لَا وَ لَوْ قَالَ نَعَمْ لَوَجَبَتْ فَأَنْزَلَ اللَّهُ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ.
امام علی (علیه السلام)- هنگامی که آیه: و برای خدا بر مردم است که آهنگ خانه [او] کنند. (آل عمران/۹۷) نازل شد، مؤمنان گفتند: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! آیا در هر سال [حجّ واجب است]»؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله) سکوت کرد و دوباره تکرار کردند؛ در نتیجه فرمود: «نه». و اگر می‌گفت: «بله»، واجب می‌شد؛ پس خداوند نازل فرمود: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ.
المهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)- عَنْ إِسْحَاقَ‌بْنِ‌یَعْقُوب أَنَّهُ وَرَدَ عَلَیْهِ مِنَ النَّاحِیَهًِْ الْمُقَدَّسَهًِْ عَلَی یَدِ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌عُثْمَانَ وَ أَمَّا عِلَّهًُْ مَا وَقَعَ مِنَ الْغَیْبَهًِْ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ یَقُولُ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ إِنَّهُ لَمْ یَکُنْ أَحَدٌ مِنْ آبَائِی إِلَّا وَقَعَتْ فِی عُنُقِهِ بَیْعَهًٌْ لِطَاغِیَهًِْ زَمَانِهِ وَ إِنِّی أَخْرُجُ حِینَ أَخْرُجُ وَ لَا بَیْعَهًَْ لِأَحَدٍ مِنَ الطَّوَاغِیتِ فِی عُنُقِی وَ أَمَّا وَجْهُ الِانْتِفَاعِ بِی فِی غَیْبَتِی فَکَالِانْتِفَاعِ بِالشَّمْسِ إِذَا غَیَّبَهَا عَنِ الْأَبْصَارِ‌السَّحَابُ وَ إِنِّی لَأَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ‌کَمَا أَنَّ النُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ السَّمَاءِ فَأَغْلِقُوا أَبْوَابَ السُّؤَالِ عَمَّا لَا یَعْنِیکُمْ وَ لَا تَتَکَلَّفُوا عَلَی مَا قَدْ کُفِیتُمْ.
امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)- از اسحاق‌بن‌یعقوب روایت است: این مطلب از ناحیه‌ی مقدّسه امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) به‌وسیله‌ی محمّدبن‌عثمان وارد شد: «و امّا علّت غیبت که واقع شده، خداوند می‌فرماید: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ هر یک از پدران من ناچار از آن بودند که بیعت با ظالم زمان خود را به گردن بگیرند، ولی من موقعی ظهور میکنم که بیعت هیچ یک از ستمگران را به گردن نگرفته‌ام، و امّا چگونگی انتفاعی که مردم در غیبت من از وجودم می‌برند مانند استفاده از آفتاب است که ابر آن را از نظرها مستور ساخته است. وجود من امان مردم روی زمین است چنانکه ستارگان امان اهل آسمان هستند. پس درهای سؤال را از چیزی که سودی به‌حال شما ندارد ببندید، و برای فهم چیزی که تکلیف به آن ندارید، خود را ناراحت نکنید».
الصّادق (علیه السلام)- یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا اللَّهَ وَ لَا تُکْثِرُوا السُّؤَالَ إِنَّمَا هَلَکَ مَنْ کَانَ قَبْلَکُمْ بِکَثْرَهًِْ سُؤَالِهِمْ أَنْبِیَاءَهُمْ (علیهم السلام) وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ وَ اسْأَلُوا عَمَّا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَیْکُمْ وَ اللَّهِ إِنَّ الرَّجُلَ یَأْتِینِی وَ یَسْأَلُنِی فَأُخْبِرُهُ فَیَکْفُرُ وَ لَوْ لَمْ یَسْأَلْنِی مَا ضَرَّهُ وَ قَالَ اللَّهُ وَ إِنْ تَسْئَلُوا عَنْها حِینَ یُنَزَّلُ الْقُرْآنُ تُبْدَ لَکُمْ إِلَی قَوْلِهِ قَدْ سَأَلَها قَوْمٌ مِنْ قَبْلِکُمْ ثُمَّ أَصْبَحُوا بِها کافِرِینَ.
امام صادق (علیه السلام)- ای مردم! تقوای الهی پیشه کنید و زیاد سؤال نکنید. کسانی که قبل از شما بودند به‌خاطر اینکه از پیامبرانشان زیاد سؤال می‌کردند، هلاک شدند. و خدای عزّوجلّ فرمود: یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْیاءَ إِنْ تُبْدَ لَکُمْ تَسُؤْکُمْ و از آنچه خداوند بر شما واجب کرده بپرسید. به خدا سوگند شخصی نزد من می‌آید و از من سؤال می‌کند و به او خبر می‌دهم؛ پس کافر می‌شود و اگر از من سؤال نمی‌کرد، به او زیان نمی‌رساند. و خداوند فرمود: وَ إِنْ تَسْئَلُوا عَنْها حِینَ یُنَزَّلُ الْقُرْآنُ تُبْدَ لَکُمْ... قَدْ سَأَلَها قَوْمٌ مِنْ قَبْلِکُمْ ثُمَّ أَصْبَحُوا بِها کافِرِینَ.