آیه إِذْ قالَ اللهُ يا عيسَى‌ابْنَ‌مَرْيَمَ اذْكُرْ نِعْمَتي عَلَيْكَ وَ عَلى والِدَتِكَ إِذْ أَيَّدْتُكَ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَ كَهْلاً وَ إِذْ عَلَّمْتُكَ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ وَ التَّوْراةَ وَ الْإِنْجيلَ وَ إِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْني فَتَنْفُخُ فيها فَتَكُونُ طَيْراً بِإِذْني وَ تُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ بِإِذْني وَ إِذْ تُخْرِجُ الْمَوْتى بِإِذْني وَ إِذْ كَفَفْتُ بَني إِسْرائيلَ عَنْكَ إِذْ جِئْتَهُمْ بِالْبَيِّناتِ فَقالَ الَّذينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ إِنْ هذا إِلاَّ سِحْرٌ مُبينٌ [110]
[به خاطر بياور] هنگامى را كه خداوند به عيسى‌بن‌مريم گفت: ياد كن نعمتم را كه به تو ومادرت بخشيدم؛ زمانى كه تو را با «روح القدس» تأييد‌كردم؛ كه در گاهواره و نيز در‌حال ميانسالى، با مردم سخن مى‌گفتى؛ و هنگامى را كه كتاب و حكمت و تورات و انجيل را به تو آموختم؛ و هنگامى را كه به اذن من، از گل چيزى به‌صورت پرنده مى‌ساختى، و در آن مى‌دميدى، و به اذن من، پرنده‌اى مى‌شد؛ و كور مادرزاد، و مبتلا به بيمارى پيسى را به اذن من، شفا مى‌دادى؛ و هنگامى‌كه مردگان را به اذن من زنده مى‌كردى؛ و هنگامى كه بنى‌اسرائيل را از آسيب‌رساندن به تو، باز داشتم؛ در آن زمان كه دلايل روشن براى آنها آوردى، ولى جمعى از كافران آنها گفتند: «اين‌ها جز سحر آشكار نيست».
الصّادق (علیه السلام)- أَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ أَعْطَی عِیسَی (علیه السلام) حَرْفَیْنِ مِنَ الْأَسْمَاءِ الْعِظَامِ کَانَ یُحْیِی بِهِمَا الْمَوْتَی وَ یُبْرِئُ بِهِمَا الْأَکْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ.
امام صادق (علیه السلام)- خدای عزّوجلّ به عیسی (علیه السلام) دو حرف از اسم‌های اعظم عطا فرمود که به‌وسیله‌ی آن دو، مرده‌ها را زنده میکرد و به‌وسیله‌ی آن دو، کورِ مادرزاد و مبتلایان به برص (پیسی) را بهبودی می‌بخشید.
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَن الصّادق (علیه السلام) سُئِلَ أَمِیرُالمُؤمِنِینَ (علیه السلام) عَنْ مُشَابِهِ الْخَلْقِ فَقَالَ هُوَ عَلَی ثَلَاثَهًِْ أَوْجُهٍ فَمِنْهُ خَلْقُ الِاخْتِرَاعِ کَقَوْلِهِ سُبْحَانَهُ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ وَ خَلْقُ الِاسْتِحَالَةِ قَوْلُهُ تَعَالَی یَخْلُقُکُمْ فِی بُطُونِ أُمَّهاتِکُمْ خَلْقاً مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ فِی ظُلُماتٍ ثَلاثٍ وَ قَوْلُهُ هُوَ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ الْآیَهًَْ وَ أَمَّا خَلْقُ التَّقْدِیرِ فَقَوْلُهُ لِعِیسَی وَ إِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّینِ ... .
امام علی (علیه السلام)- از امام صادق (علیه السلام) روایت است: از امیرالمؤمنین (علیه السلام) سؤال شد: از نمونه‌های آفرینش بگویید»؟ فرمود: «بر سه روش می‌باشند چون خلق اختراع و بی‌مایه؛ مانند اینکه خداوند فرموده: که آسمان‌ها و زمین را در شش روز آفرید. (اعراف/۵۴) و آفرینش دگرگونی؛ چون کلام خدای تعالی: شما را در شکم مادرتان در چند مرحله در درون تاریکی‌های سه‌گانه آفرینش بخشید. (زمر/۶). و کلام او: اوست آن خدایی که شما را از خاک، سپس از نطفه. (غافر/۶۷) و یا خلق تقدیر است چنانچه به عیسی (علیه السلام) فرمود: وَ إِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّینِ... .
الرّضا (علیه السلام)- فِی عُیُونِ الأَخبَارِ فِی بَابِ مَجلِسِ الرِّضَا (علیه السلام) مَعَ أَهلِ الأَدیَانِ وَ أَصحَابِ المَقَالَاتِ فِی التَّوحِیدِ: قَالَ الرِّضَا (علیه السلام) یَا نَصْرَانِیُ أَسْأَلُکَ عَنْ مَسْأَلَهًٍْ قَالَ سَلْ فَإِنْ کَانَ عِنْدِی عِلْمُهَا أَجَبْتُکَ قَالَ الرِّضَا (علیه السلام) مَا أَنْکَرْتَ أَنَّ عِیسَی کَانَ یُحْیِی الْمَوْتَی بِإِذْنِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ قَالَ الْجَاثَلِیقُ أَنْکَرْتُ ذَلِکَ مِنْ أَجْلِ أَنَّ مَنْ أَحْیَا الْمَوْتَی وَ أَبْرَأَ الْأَکْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ فَهُوَ رَبٌّ مُسْتَحِقٌّ لِأَنْ یُعْبَدَ قَالَ الرِّضَا (علیه السلام) فَإِنَّ الْیَسَعَ قَدْ صَنَعَ مِثْلَ مَا صَنَعَ عِیسَی (علیه السلام) مَشَی عَلَی الْمَاءِ وَ أَحْیَا الْمَوْتَی وَ أَبْرَأَ الْأَکْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ فَلَمْ تَتَّخِذْهُ أُمَّتُهُ رَبّاً وَ لَمْ یَعْبُدْهُ أَحَدٌ مِنْ دُونِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ لَقَدْ صَنَعَ حِزْقِیلُ النَّبِیُّ (علیه السلام) مِثْلَ مَا صَنَعَ عِیسَی ابْنُ مَرْیَمَ (علیه السلام) فَأَحْیَا خَمْسَهًًْ وَ ثَلَاثِینَ أَلْفَ رَجُلٍ مِنْ بَعْدِ مَوْتِهِمْ بِسِتِّینَ سَنَهًًْ ثُمَّ الْتَفَتَ إِلَی رَأْسِ الْجَالُوتِ فَقَالَ لَهُ یَا رَأْسَ الْجَالُوتِ أَ تَجِدُ هَؤُلَاءِ فِی شَبَابِ بَنِی إِسْرَائِیلَ فِی التَّوْرَاهًِْ اخْتَارَهُمْ بُخْتَ‌نَصَّرُ مِنْ سَبْیِ بَنِی إِسْرَائِیلَ حِینَ غَزَا بَیْتَ الْمَقْدِسِ ثُمَّ انْصَرَفَ بِهِمْ إِلَی بَابِلَ فَأَرْسَلَهُ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ إِلَیْهِمْ فَأَحْیَاهُمْ هَذَا فِی التَّوْرَاهًِْ لَا یَدْفَعُهُ إِلَّا کَافِرٌ مِنْکُمْ قَالَ رَأْسُ الْجَالُوتِ قَدْ سَمِعْنَا بِهِ وَ عَرَفْنَاهُ قَالَ صَدَقْتَ ثُمَّ قَالَ یَا یَهُودِیُّ خُذْ عَلَی هَذَا السِّفْرِ مِنَ التَّوْرَاهًِْ فَتَلَا (علیه السلام) عَلَیْنَا مِنَ التَّوْرَاهًِْ آیَاتٍ فَأَقْبَلَ الْیَهُودِیُّ یَتَرَجَّجُ لِقِرَاءَتِهِ وَ یَتَعَجَّبُ ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَی النَّصْرَانِیِ فَقَالَ یَا نَصْرَانِیُّ أَ فَهَؤُلَاءِ کَانُوا قَبْلَ عِیسَی (علیه السلام) أَمْ عِیسَی (علیه السلام) کَانَ قَبْلَهُمْ قَالَ بَلْ کَانُوا قَبْلَهُ فَقَالَ الرِّضَا (علیه السلام) لَقَدِ اجْتَمَعَتْ قُرَیْشٌ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فَسَأَلُوهُ أَنْ یُحْیِیَ لَهُمْ مَوْتَاهُمْ فَوَجَّهَ مَعَهُمْ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ (علیه السلام) فَقَالَ لَهُ اذْهَبْ إِلَی الْجَبَّانَهًِْ فَنَادِ بِأَسْمَاءِ هَؤُلَاءِ الرَّهْطِ الَّذِینَ یَسْأَلُونَ عَنْهُمْ بِأَعْلَی صَوْتِکَ یَا فُلَانُ وَ یَا فُلَانُ وَ یَا فُلَانُ یَقُولُ لَکُمْ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) قُومُوا بِإِذْنِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فَقَامُوا یَنْفُضُونَ التُّرَابَ عَنْ رُءُوسِهِمْ فَأَقْبَلَتْ قُرَیْشٌ یَسْأَلُهُمْ عَنْ أُمُورِهِمْ ثُمَّ أَخْبَرُوهُمْ أَنَّ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) قَدْ بُعِثَ نَبِیّاً فَقَالُوا وَدِدْنَا أَنَّا أَدْرَکْنَاهُ فَنُؤْمِنُ بِهِ وَ لَقَدْ أَبْرَأَ الْأَکْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ وَ الْمَجَانِینَ وَ کَلَّمَهُ الْبَهَائِمُ وَ الطَّیْرُ وَ الْجِنُّ وَ الشَّیَاطِینُ وَ لَمْ نَتَّخِذْهُ رَبّاً مِنْ دُونِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ لَمْ نُنْکِرْ لِأَحَدٍ مِنْ هَؤُلَاءِ فَضْلَهُمْ.
امام رضا (علیه السلام)- درعیون اخبار در ذکر مجلس امام رضا (علیه السلام) با اهل ادیان و کسانی که گفتگوی در توحید نموده‌اند؛ حضرت فرمود: «از مسأله‌ای سؤال می‌کنم». گفت: «بفرمایید، اگر دانستم جواب می‌دهم». حضرت رضا (علیه السلام) فرمود: «انکار نداری با اجازه‌ی خدا مرده‌ها را زنده میکرد»؟ جاثلیق گفت: «این مطلب را انکار می‌کنم، زیرا کسی که مرده را زنده کند و کور را بینا نماید و برص را شفاء دهد، شایسته پرستش است». حضرت رضا (علیه السلام) فرمود: «یسع نیز کار حضرت عیسی را کرد؛ به روی آب راه رفت، مرده را زنده کرد و کور و برص را شفا بخشید، ولی امّت او یسع را به عنوان خدا نگرفتند و هیچ کس او را پرستش نمی‌کرد. حزقیل پیامبر نیز کار عیسی مسیح (علیه السلام) را انجام داد و سی و پنج هزار نفر را بعد از مرگ زنده کرد، با اینکه شصت سال از مرگ آنها گذشته بود». سپس روی به رأس الجالوت (رئیس کلیمیان) کرد و فرمود: «آیا تو در تورات در میان جوانان بنی اسرائیل، آنها را دیده‌ای که بخت نصر موقعی که در بیت المقدس جنگ کرد و آنها را به بابل برد، از میان اسیران بنی اسرائیل انتخابشان کرد»؟ خداوند حزقیل (علیه السلام) را مبعوث نمود و آنها را زنده کرد. این مطلب در تورات هست و هر کس منکر شود، کافر است». رأس الجالوت در پاسخ گفت: «شنیده‌ام و می‌دانم که شما راست می‌گویید». بعد امام (علیه السلام) فرمود: «اینک گوش کن تا آن سفر را بخوانم». و شروع به خواندن تورات کرد. یهودی از این قرائت در شگفت شد و تعجب میکرد. سپس روی به نصرانی کرد و فرمود: «این‌ها قبل از عیسی (علیه السلام) بودند یا عیسی (علیه السلام) قبل از آنها»؟ گفت: «قبل از عیسی (علیه السلام) بودند». حضرت رضا (علیه السلام) فرمود: «قریش خدمت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) اجتماع و تقاضا کردند که مرده‌هایشان را زنده کند. پیامبر علی‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) را فرستاد و فرمود: «با این‌ها به قبرستان برو و نام این‌ها را با صدای بلند فریاد بزن، فلانی! فلانی فلانی، و بگو: محمّد رسول الله می‌گوید، به اذن خدا از جای حرکت کنید! آنها درحالی‌که خاک از سر خود می‌تکاندند، از جای حرکت کردند. قریش شروع کردند به سؤال کردن از وضعشان». به آنها گفتند که حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) به رسالت مبعوث شده. گفتند: «ای کاش ما او را درک می‌کردیم و به او ایمان می‌آوردیم». او کور و برص و دیوانه را شفا بخشید و چهارپایان و پرنده‌ها و جن و شیاطین با او صحبت می‌کردند، ولی ما پیامبر خودمان را به عنوان پروردگار نپذیرفتیم. در مقابل خدا منکر فضل هیچ کدام از پیامبران هم نیستیم، امّا شما که عیسی (علیه السلام) را خدا می‌دانید، باید حزقیل و یسع را نیز خدا بدانید، چون همان کار عیسی را انجام دادند».
الرّضا (علیه السلام)- عَنْ أَبِی یَعْقُوبَ الْبَغْدَادِیِّ قَالَ قَالَ ابْنُ السِّکِّیتِ لِأَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا (علیه السلام) لِمَا ذَا بَعَثَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ مُوسَی بْنَ عِمْرَانَ (علیه السلام) بِالْعَصَا وَ یَدِهِ الْبَیْضَاءِ وَ آلَهًِْ السِّحْرِ وَ بَعَثَ عِیسَی (علیه السلام) بِالطِّبِّ وَ بَعَثَ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) بِالْکَلَامِ وَ الْخُطَبِ فَقَالَ لَهُ أَبُو الْحَسَنِ (علیه السلام) إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی لَمَّا بَعَثَ مُوسَی (علیه السلام) کَانَ الْأَغْلَبُ عَلَی أَهْلِ عَصْرِهِ السِّحْرَ فَأَتَاهُمْ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ بِمَا لَمْ یَکُنْ عِنْدَ الْقَوْمِ وَ فِی وُسْعِهِمْ مِثْلُهُ وَ بِمَا أَبْطَلَ بِهِ سِحْرَهُمْ وَ أَثْبَتَ بِهِ الْحُجَّهًَْ عَلَیْهِمْ وَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی بَعَثَ عِیسَی (علیه السلام) فِی وَقْتٍ ظَهَرَتْ فِیهِ الزَّمَانَاتُ وَ احْتَاجَ النَّاسُ إِلَی الطِّبِّ فَأَتَاهُمْ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ بِمَا لَمْ یَکُنْ عِنْدَهُمْ مِثْلُهُ وَ بِمَا أَحْیَا لَهُمُ الْمَوْتَی وَ أَبْرَأَ لَهُمُ الْأَکْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ بِإِذْنِ اللَّهِ تَعَالَی وَ أَثْبَتَ بِهِ الْحُجَّهًَْ عَلَیْهِمْ وَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی بَعَثَ مُحَمَّداً (صلی الله علیه و آله) فِی وَقْتٍ کَانَ الْأَغْلَبُ عَلَی أَهْلِ عَصْرِهِ الْخُطَبَ وَ الْکَلَامَ وَ أَظُنُّهُ قَالَ وَ الشِّعْرَ فَأَتَاهُمْ مِنْ کِتَابِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ مَوَاعِظِهِ وَ أَحْکَامِهِ مَا أَبْطَلَ بِهِ قَوْلَهُمْ وَ أَثْبَتَ بِهِ الْحُجَّهًَْ عَلَیْهِمْ فَقَالَ ابْنُ السِّکِّیتِ تَاللَّهِ مَا رَأَیْتُ مِثْلَکَ الْیَوْمَ قَطُّ فَمَا الْحُجَّهًُْ عَلَی الْخَلْقِ الْیَوْمَ فَقَالَ (علیه السلام) الْعَقْلُ یُعْرَفُ بِهِ الصَّادِقُ عَلَی اللَّهِ فَیُصَدِّقُهُ وَ الْکَاذِبُ عَلَی اللَّهِ فَیُکَذِّبُهُ فَقَالَ ابْنُ السِّکِّیتِ هَذَا وَ اللَّهِ الْجَوَابُ.
امام رضا (علیه السلام)- ابویعقوب بغدادی گوید: ابن‌سکّیت به امام رضا (علیه السلام) عرض کرد: «چرا خداوند متعال، موسی‌بن‌عمران (علیه السلام) را با ید بیضاء (دست درخشان) و عصا و ابزار سحر و عیسی (علیه السلام) را با علم پزشکی و محمّد (صلی الله علیه و آله) را با کلام و خطبه و سخن، مبعوث کرد»؟ ایشان فرمود: «خداوند متعال وقتی موسی (علیه السلام) را مبعوث، عصر، عصر سحر و جادوگری بود و موسی (علیه السلام) از جانب خدا برای آنها چیزی را آورد که قادر نباشند مثل آن را انجام دهند و با آن سحرشان را باطل کرد و از این طریق، حجّت خویش را بر ایشان ثابت کرد. خداوند تبارک‌وتعالی، عیسی (علیه السلام) را زمانی مبعوث کرد که دوره‌ی بیماری‌های مزمن بود و مردم به علم طب نیاز داشتند و عیسی (علیه السلام) از جانب خدای متعال برایشان چیزی را آورد که مثل آن را نداشتند و ندیده بودند و با آن مردگان را زنده کرد و انسان کور و پیسی گرفته را به اذن خداوند عزّوجلّ شفا داد و این‌گونه برای آنها حجّت آورد. خداوند، محمّد (صلی الله علیه و آله) را زمانی مبعوث گردانید که عصر خطبه و کلام بود. و فکر می‌کنم که فرموده باشد: «عصر شعر و محمّد (صلی الله علیه و آله) کتاب خدا و مواعظ و احکام آن را آورد و نشان داد که سخنان آنان باطل و پوچ است و این‌گونه برای آنها حجّت آورد. ابن‌سکیت گفت: به خدا که در این زمانه، هرگز کسی مثل شما را ندیدم. در این زمانه، حجّت برای مردم چیست»؟ ایشان فرمود: «چیزهایی‌که در مورد خدا صادق باشد، با عقل شناخته می‌شود و عقل آن را تصدیق میکند و آنچه که دروغ است نیز شناخته می‌شود و سپس عقل، آن را تکذیب میکند». ابن‌سکیت گفت: «به خدا قسم که جواب، فقط همین می‌توانست باشد».
الصّادق (علیه السلام)- عَن أَبَانِ‌بْنِ‌تَغْلِبَ وَ غَیْرِهِ: عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) أَنَّهُ سُئِلَ هَلْ کَانَ عِیسَی ابْنُ مَرْیَمَ (علیه السلام) أَحْیَا أَحَداً بَعْدَ مَوْتِهِ حَتَّی کَانَ لَهُ أَکْلٌ وَ رِزْقٌ وَ مُدَّهًٌْ وَ وَلَدٌ فَقَالَ نَعَمْ إِنَّهُ کَانَ لَهُ صَدِیقٌ مُوَاخٍ لَهُ فِی اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی وَ کَانَ عِیسَی (علیه السلام) یَمُرُّ بِهِ وَ یَنْزِلُ عَلَیْهِ وَ إِنَّ عِیسَی (علیه السلام) غَابَ عَنْهُ حِیناً ثُمَّ مَرَّ بِهِ لِیُسَلِّمَ عَلَیْهِ فَخَرَجَتْ إِلَیْهِ أُمُّهُ فَسَأَلَهَا عَنْهُ فَقَالَتْ مَاتَ یَا رَسُولَ اللَّهِ. فَقَالَ أَ فَتُحِبِّینَ أَنْ تَرَاهُ قَالَتْ نَعَمْ فَقَالَ لَهَا فَإِذَا کَانَ غَداً فَآتِیکِ حَتَّی أُحْیِیَهُ لَکِ بِإِذْنِ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی فَلَمَّا کَانَ مِنَ الْغَدِ أَتَاهَا فَقَالَ لَهَا انْطَلِقِی مَعِی إِلَی قَبْرِهِ فَانْطَلَقَا حَتَّی أَتَیَا قَبْرَهُ فَوَقَفَ عَلَیْهِ عِیسَی (علیه السلام) ثُمَّ دَعَا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَانْفَرَجَ الْقَبْرُ وَ خَرَجَ ابْنُهَا حَیّاً فَلَمَّا رَأَتْهُ أُمُّهُ وَ رَآهَا بَکَیَا فَرَحِمَهُمَا عِیسَی (علیه السلام) فَقَالَ لَهُ عِیسَی (علیه السلام) أَ تُحِبُّ أَنْ تَبْقَی مَعَ أُمِّکَ فِی الدُّنْیَا فَقَالَ یَا نَبِیَّ اللَّهِ بِأَکْلٍ وَ رِزْقٍ وَ مُدَّهًٍْ أَمْ بِغَیْرِ أَکْلٍ وَ لَا رِزْقٍ وَ لَا مُدَّهًٍْ فَقَالَ لَهُ عِیسَی (علیه السلام) بِأَکْلٍ وَ رِزْقٍ وَ مُدَّهًٍْ وَ تُعَمَّرُ عِشْرِینَ سَنَهًًْ وَ تَزَوَّجُ وَ یُولَدُ لَکَ قَالَ نَعَمْ إِذاً قَالَ فَدَفَعَهُ عِیسَی (علیه السلام) إِلَی أُمِّهِ فَعَاشَ عِشْرِینَ سَنَهًًْ وَ تَزَوَّجَ وَ وُلِدَ لَهُ.
امام صادق (علیه السلام)- ابان‌بن‌تغلب و دیگران نقل می‌کنند: از امام صادق (علیه السلام) سؤال شد: «آیا عیسی‌بن‌مریم (علیه السلام) کسی را بعد از مرگش زنده‌کرد که همان صفات زندگان مثل خوردن و رزق و فرزند و طول عمر را داشته باشد»؟ ایشان جواب داد: «بله. او دوستی صمیمی داشت که به دین عیسی (علیه السلام) وارد شده بود و عیسی (علیه السلام) نزد او می‌رفت و مهمان او می‌شد. مدّتی عیسی (علیه السلام) از او دیدار نکرد و بعد از مدّتی به سراغ او رفت تا به او سلامی بدهد. مادر او پیش عیسی (علیه السلام) آمد و عیسی (علیه السلام) سراغ دوستش را از او گرفت». گفت: «ای رسول خدا! فوت کرد». عیسی (علیه السلام) گفت: «می‌خواهی او را ببینی»؟ جواب داد: «بله». عیسی (علیه السلام) گفت: «فردا می‌آیم تا به اذن خداوند تبارک‌وتعالی او را برایت زنده کنم». چون فردا فرا رسید، عیسی (علیه السلام) پیش مادر دوستش آمد. و گفت: «با من بیا تا به کنار قبر او برویم». آن دو رفتند تا به قبر او رسیدند. عیسی (علیه السلام) بر فراز قبر ایستاد و دعا کرد. به ناگاه قبر شکاف خورد و فرزندِ آن زن، زنده از قبر بیرون آمد. وقتی مادرش او را در مقابل خود دید، هر دو شروع به گریه کردند. دل عیسی (علیه السلام) از حال آن دو به رحم آمد و به دوستش گفت: «می‌خواهی در این دنیا و پیش مادرت بمانی»؟ گفت: «ای رسول خدا! با خوردن و رزق و زمان برای زندگی و یا بدون این‌ها»؟ عیسی (علیه السلام) گفت: «با خوردن و رزق و طول عمر؛ بیست سال عمر می‌کنی، ازدواج می‌کنی و صاحب فرزند می‌شوی». گفت: «اگر چنین است، بله می‌خواهم». پس عیسی (علیه السلام) او را مادرش بازگرداند و او بیست سال زندگی کرد و ازدواج کرد و صاحب فرزند شد».
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ عِیسَی ابْنَ مَرْیَمَ (علیه السلام) جَاءَ إِلَی قَبْرِ یَحْیَی بْنِ زَکَرِیَّا (علیه السلام) وَ کَانَ سَأَلَ رَبَّهُ أَنْ یُحْیِیَهُ لَهُ فَدَعَاهُ فَأَجَابَهُ وَ خَرَجَ إِلَیْهِ مِنَ الْقَبْرِ فَقَالَ لَهُ مَا تُرِیدُ مِنِّی فَقَالَ لَهُ أُرِیدُ أَنْ تُؤْنِسَنِی کَمَا کُنْتَ فِی الدُّنْیَا فَقَالَ لَهُ یَا عِیسَی (علیه السلام) مَا سَکَنَتْ عَنِّی حَرَارَهًُْ الْمَوْتِ وَ أَنْتَ تُرِیدُ أَنْ تُعِیدَنِی إِلَی الدُّنْیَا وَ تَعُودَ عَلَیَّ حَرَارَهًُْ الْمَوْتِ فَتَرَکَهُ فَعَادَ إِلَی قَبْرِهِ.
امام صادق (علیه السلام)- عیسی‌بن‌مریم (علیه السلام) به سراغ قبر یحیی‌بن‌زکریا (علیه السلام) رفت و از خدا خواست که او را زنده کند و دعا کرد. خداوند نیز دعای او را اجابت کرد و یحیی از قبر خارج شد. به عیسی (علیه السلام) گفت: «از من چه می‌خواهی»؟ عیسی (علیه السلام) جواب داد: «از تو می‌خواهم که مونس من باشی و همان‌طور که قبلاً زنده بودی، اکنون نیز در دنیا باشی». گفت: «هنوز گرمی مرگِ من فرو ننشسته و تو می‌خواهی که مرا به دنیا بازگردانی تا حرارت مرگ، دوباره به تن من بنشیند؟! پس او را ترک کرد و عیسی (علیه السلام) او را به قبر بازگرداند».
السّجاد (علیه السلام)- عَن جُعَیْدٍ الْهَمْدَانِیِّ قَالَ: سَأَلْتُ عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ (علیه السلام) بِأَیِ حُکْمٍ تَحْکُمُونَ قَالَ نَحْکُمَ بِحُکْمِ آلِ دَاوُدَ (علیه السلام) فَإِنْ عَیِینَا شَیْئاً تَلَقَّانَا بِهِ رُوحُ الْقُدُسِِ.
امام سجّاد (علیه السلام)- جعید همدانی گوید: از امام سجّاد (علیه السلام) پرسیدم: «چگونه میان مردم حکم می‌کنید»؟ فرمود: «به حکم آل‌داود (علیه السلام) اگر در یک مورد اطّلاعی نداشتیم روح القدس ما را در جریان می‌گذارد».
الباقر (علیه السلام)- فِی رِوَایَهًِْ أَبِی الْجَارُودِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (علیه السلام) فِی قَوْلِهِ رُوحُ الْقُدُسِ قَالَ الرُّوحُ هُوَ جَبْرَئِیلُ وَ الْقُدُسُ الطَّاهِر.
امام باقر (علیه السلام)- رُوحُ الْقُدُسِ یعنی جبرئیل و القُدُس یعنی پاک و طاهر.
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَسْبَاطٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ قُلْتُ تُسْأَلُونَ عَنِ الشَّیْءِ فَلَا یَکُونُ عِنْدَکُمْ عِلْمُهُ قَالَ رُبَّمَا کَانَ ذَلِکَ قُلْتُ کَیْفَ تَصْنَعُونَ قَالَ تَلَقَّانَا بِهِ رُوحُ الْقُدُس.
امام صادق (علیه السلام)- اسباط گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «[آیا] گاهی از شما چیزی می‌پرسند که جواب آن را ندانید»؟ فرمود: «گاهی اتفاق می‌افتد». عرض کردم: «در این مواقع چه می‌کنید»؟ فرمود: «رُوحِ الْقُدُسِ ما را در جریان می‌گذارد».
الصّادق (علیه السلام)- عَنْ عَمَّارٍ أَوْ غَیْرِهِ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) فَبِمَا تَحْکُمُونَ إِذَا حَکَمْتُمْ فَقَالَ بِحُکْمِ اللَّهِ وَ حُکْمِ دَاوُدَ (علیه السلام) وَ حُکْمِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) فَإِذَا وَرَدَ عَلَیْنَا مَا لَیْسَ فِی کِتَابِ عَلِیٍّ (علیه السلام) تَلَقَّانَا بِهِ رُوحُ الْقُدُسِ وَ أَلْهَمَنَا اللَّهُ إِلْهَاماً.
امام صادق (علیه السلام)- عمّار گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «وقتی حکم کنید، با چه چیزی حکم می‌کنید»؟ فرمود: «با حکم خدا و حکم داود و حکم محمّد (صلی الله علیه و آله) [حکم می‌کنیم] و هرگاه چیزی‌که در کتاب علی (علیه السلام) نیست برای ما پیش بیاید، رُوحِ الْقُدُسِ آن را به ما القا میکند و خداوند به ما الهام می‌فرماید».
الصّادق (علیه السلام)- إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی خَلَقَ رُوحَ الْقُدُسِ وَ لَمْ یَخْلُقْ خَلْقاً أَقْرَبَ إِلَیْهِ مِنْهَا وَ لَیْسَتْ بِأَکْرَمِ خَلْقِهِ عَلَیْهِ فَإِذَا أَرَادَ أَمْراً أَلْقَاهُ إِلَیْهَا فَأَلْقَاهُ إِلَی النُّجُومِ فَجَرَتْ بِهِ.
امام صادق (علیه السلام)- خداوند تبارک و تعالی روح القدس را آفرید و مخلوقی نزدیکتر از او به خودش نیافرید، نه اینکه بهترین مخلوق خدا باشد. هرگاه کاری را بخواهد به او القا میکند؛ آنگاه او به ستارگان القا می نماید و آن ها به آن عمل می‌کنند.
الباقر (علیه السلام)- إِنَ الْأَوْصِیَاءَ مُحَدَّثُونَ یُحَدِّثُهُمْ رُوحُ الْقُدُسِ وَ لَا یَرَوْنَهُ وَ کَانَ عَلِیٌّ (علیه السلام) یَعْرِضُ عَلَی رُوحِ الْقُدُسِ مَا یُسْأَلُ عَنْهُ فَیُوجَسُ فِی نَفْسِهِ أَنْ قَدْ أَصَبْتَ بِالْجَوَابِ فَیُخْبِرُ فَیَکُونُ کَمَا قَالَ.
امام باقر (علیه السلام)- اوصیاء محدّث هستند، روح القدس با آن ها صحبت می کند، ولی او را نمی‌بینند. حضرت علی (علیه السلام) آنچه از او می‌پرسیدند را به روح القدس عرضه می داشت و در دل خود احساس می کرد که به جواب رسیده است، بعد جواب را می گفت، جواب همان بود که فرموده بود.
الصّادق (علیه السلام)- فِی الْأَنْبِیَاءِ (علیهم السلام) وَ الْأَوْصِیَاءِ خَمْسَهًُْ أَرْوَاحٍ رُوحُ الْبَدَنِ وَ رُوحُ الْقُدُسِ وَ رُوحُ الْقُوَّهًِْ وَ رُوحُ الشَّهْوَهًِْ وَ رُوحُ الْإِیمَانِ وَ فِی الْمُؤْمِنِینَ أَرْبَعَهًُْ أَرْوَاحٍ أَفْقَدَهَا رُوحَ الْقُدُسِ رُوحُ الْبَدَنِ وَ رُوحُ الْقُوَّهًِْ وَ رُوحُ الشَّهْوَهًِْ وَ رُوحُ الْإِیمَانِ وَ فِی الْکُفَّارِ ثَلَاثَهًُْ أَرْوَاحٍ رُوحُ الْبَدَنِ رُوحُ الْقُوَّهًِْ وَ رُوحُ الشَّهْوَهًِْ ثُمَّ قَالَ رُوحُ الْإِیمَانِ یُلَازِمُ الْجَسَدَ مَا لَمْ یَعْمَلْ بِکَبِیرَهًٍْ فَإِذَا عَمِلَ بِکَبِیرَهًْ فَارَقَهُ الرُّوحُ وَ رُوحُ الْقُدُسِ مَنْ سَکَنَ فِیهِ فَإِنَّهُ لَا یَعْمَلُ بِکَبِیرَهًٍْ أَبَداً.
امام صادق (علیه السلام)- در انبیاء (علیهم السلام) و اوصیاء پنج روح است؛ روح بدن و روح قدس و روح قوت و روح شهوت و روح ایمان. و در مؤمنین چهار روح است که روح قدس ندارند ولی دارای روح بدن و روح قوت و روح شهوت و روح ایمانند. و در کفار سه روح است؛ روح بدن و روح قوت و روح شهوت. روح ایمان با بدن هست تا وقتی که مرتکب گناه کبیره‌ای نشده باشد؛ وقتی کبیره‌ای انجام داد روح از او جدا می‌شود؛ ولی روح القدس در هرکس بود هرگز گناه کبیره انجام نمی‌دهد.
الصّادق (علیه السلام)- عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) سَأَلْتُهُ عَنْ عِلْمِ الْإِمَامِ بِمَا فِی أَقْطَارِ الْأَرْضِ وَ هُوَ فِی بَیْتِهِ مُرْخًی عَلَیْهِ سِتْرُهُ فَقَالَ یَا مُفَضَّلُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی جَعَلَ لِلنَّبِیِّ (صلی الله علیه و آله) خَمْسَهًَْ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْحَیَاهًِْ فَبِهِ دَبَ وَ دَرَجَ وَ رُوحَ الْقُوَّهًِْ فَبِهِ نَهَضَ وَ جَاهَدَ وَ رُوحَ الشَّهْوَهًِْ فَبِهِ أَکَلَ وَ شَرِبَ وَ أَتَی النِّسَاءَ مِنَ الْحَلَالِ وَ رُوحَ الْإِیمَانِ فَبِهِ أَمَرَ وَ عَدَلَ وَ رُوحَ الْقُدُسِ فَبِهِ حَمَلَ النُّبُوَّهًَْ فَإِذَا قُبِضَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) انْتَقَلَ رُوحُ الْقُدُسِ فَصَارَ فِی الْإِمَامِ وَ رُوحُ الْقُدُسِ لَا یَنَامُ وَ لَا یَغْفُلُ وَ لَا یَلْهُو وَ لَا یَسْهُو وَ الْأَرْبَعَهًُْ الْأَرْوَاحُ تَنَامُ وَ تَلْهُو وَ تَغْفُلُ وَ تَسْهُوَ وَ رُوحُ الْقُدُسِ ثَابِتٌ یَرَی بِهِ مَا فِی شَرْقِ الْأَرْضِ وَ غَرْبِهَا وَ بَرِّهَا وَ بَحْرِهَا قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ یَتَنَاوَلُ الْإِمَامُ مَا بِبَغْدَادَ بِیَدِهِ قَالَ نَعَمْ وَ مَا دُونَ الْعَرْشِ.
امام صادق (علیه السلام)- مفضل‌بن‌عمر گفت: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: «از کجا امام از اطراف جهان اطّلاع دارد؛ با اینکه در خانه نشسته و پرده آویخته است». فرمود: «مفضّل! خداوند برای پیامبر پنج روح قرارداده: روح حیات؛ که با آن حرکت میکند می‌رود و می‌آید. روح قوت؛ با آن حرکت میکند و جهاد مینماید. و روح شهوت؛ با آن می‌خورد و می‌آشامد و با زنان از راه حلال همبستر می‌شود. و روح ایمان که به‌وسیله‌ی آن دستور می‌دهد و عدالت میکند. و روح قدس؛ به‌وسیله‌ی آن بار نبّوت را بر می‌دارد وقتی پیامبر (صلی الله علیه و آله) از دنیا رفت روح القدس به امام منتقل می‌شود. روح القدس نمی‌خوابد و نه غافل است و اهل لهو نیست و اشتباه نمی‌کند ولی چهار روح دیگر می‌خوابند و دارای لهو و غفلت و سهو هستند. روح القدس ثابت است به‌وسیله‌ی آنچه در شرق و غرب و خشکی و دریا است می‌بیند، عرض کردم: «آیا امام می‌تواند چیزی که در بغداد است با دست خود بر دارد». فرمود: «آری حتی پائین‌تر از عرش را می‌تواند».
أمیرالمؤمنین (علیه السلام)- عَنْ عَلِیِّ بْنِ عَطِیَّهًَْ یَرْفَعُهُ إِلَی أَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (علیه السلام) َإِنَّ لِلَّهِ نَهَراً دُونَ عَرْشِهِ وَ دُونَ النَّهَرِ الَّذِی دُونَ عَرْشِهِ نُورٌ مِنْ نُورِهِ وَ إِنَّ عَلَی حَافَتَیِ النَّهَرِ رُوحَیْنِ مَخْلُوقَیْنِ رُوحُ الْقُدُسِ وَ رُوحٌ مِنْ أَمْرِهِ وَ إِنَّ لِلَّهِ عَشْرَ طِینَاتٍ خَمْسَهًًْ مِنَ الْجَنَّهًِْ وَ خَمْسَهًًْ مِنَ النَّارِ وَ خَمْسَهًًْ مِنَ الْأَرْضِ وَ فَسَّرَ الْجِنَانَ وَ فَسَّرَ الْأَرْضَ ثُمَّ قَالَ مَا مِنْ نَبِیٍّ وَ لَا مَلَکٍ إِلَّا مِنْ بَعْدِ جَبْلِهِ نُفِخَ فِیهِ مِنْ إِحْدَی الرُّوحَیْنِ وَ جُبِلَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) مِنْ إِحْدَی الطِّینَتَیْنِ قُلْتُ لِأَبِی الْحَسَنِ (علیه السلام) مَا الْجَبْلُ قَالَ الْخَلْقُ غَیْرَنَا أَهْلَ الْبَیْتِ فَإِنَّ اللَّهَ خَلَقَنَا مِنَ الْعَشْرِ طِینَاتٍ جَمِیعاً وَ نَفَخَ فِینَا مِنَ الرُّوحَیْنِ جَمِیعاً فَأَطْیَبُهَا طِینَتُنَا.
امام علی (علیه السلام)- علی‌بن‌عطیّه در حدیثی مرفوع از امام علی (علیه السلام) روایت میکند که فرمود: خداوند نهری در پایین عرش دارد؛ پایین آن نهر نورِ، از نور خدا است و در کنار دو طرف نهر دو روح آفریده شده است؛ ۱ روح القدس ۲ روح من أمره. خداوند چند طینت و سرشت دارد؛ پنج سرشت آن از بهشت است و پنج طینت از زمین بهشت و زمین را تفسیر نمود. سپس فرمود: هیچ پیامبر و فرشته‌ای نیست مگر اینکه پس از آفرینش در او از یکی از این دو روح دمیده می‌شود. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) را از یکی از این دو طینت قرار داد، به امام رضا (علیه السلام) گفتم: «جبل چیست»؟ فرمود: «آفرینش مردم البتّه غیر ما اهل‌بیت (علیهم السلام) چون خداوند ما را از تمام ده طینت و سرشت آفرید و در ما از هر دو روح دمید؛ و چقدر طینت و سرشت خوش بویی است».