آیه ۹۴ - سوره مائده

آیه يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لَيَبْلُوَنَّكُمُ اللهُ بِشَيْ‌ءٍ مِنَ الصَّيْدِ تَنالُهُ أَيْديكُمْ وَ رِماحُكُمْ لِيَعْلَمَ اللهُ مَنْ يَخافُهُ بِالْغَيْبِ فَمَنِ اعْتَدى بَعْدَ ذلِكَ فَلَهُ عَذابٌ أَليمٌ [94]

اى كسانى‌ كه ايمان آورده‌ايد! خداوند شما را با شكارهايى‌ كه [در حال احرام به شما نزديك مى‌شوند، به‌طورى‌ كه] دست‌ها و نيزه‌هايتان به آن مى‌رسد، مى‌آزمايد؛ تا مشخص‌كند چه كسى با ايمان به غيب از خدا مى‌ترسد؛ و هر‌كس بعد از آن تجاوز‌ كند، مجازات دردناكى خواهد داشت.

۱
(مائده/ ۹۴)

الصّادق (علیه السلام)- الْحَلَبِیِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَاعَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَیَبْلُوَنَّکُمُ اللهُ بِشَیْءٍ مِنَ الصَّیْدِ تَنالُهُ أَیْدِیکُمْ وَ رِماحُکُمْ قَالَ حُشِرَ عَلَیْهِمُ الصَّیْدُ فِی کُلِّ مَکَانٍ حَتَّی دَنَا مِنْهُمْ لِیَبْلُوَهُمُ اللَّهُ بِهِ.

امام صادق (علیه السلام)- حلبی گوید: از امام صادق (علیه السلام) در مورد این آیه: لَیَبْلُوَنَّکُمُ الله بِشَیْءٍ مِّنَ الصَّیْدِ تَنَالُهُ أَیْدِیکُمْ وَرِمَاحُکُمْ پرسیدم. فرمود: «صید از هر طرف بر آن‌ها جمع شده تا آنجا که به آن‌ها نزدیک شدند، برای اینکه خداوند به‌وسیله‌ی آن، آن‌ها را بیازماید».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۲۳۶
الکافی، ج۴، ص۳۹۶/ بحارالأنوار، ج۲۰، ص۳۴۷/ تهذیب الأحکام، ج۵، ص۳۰۰/ علل الشرایع، ج۲، ص۴۵۶/ وسایل الشیعهًْ، ج۱۲، ص۴۱۶/ البرهان
۲
(مائده/ ۹۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَن مُعَاوِیَهًَْ‌بْنِ‌عَمَّار عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ لَیَبْلُوَنَّکُمُ اللهُ بِشَیْءٍ مِنَ الصَّیْدِ تَنالُهُ أَیْدِیکُمْ وَ رِماحُکُمْ قَالَ حُشِرَتْ لِرَسُولِ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) فِی عُمْرَهًِْ الْحُدَیْبِیَهًِْ الْوُحُوشُ حَتَّی نَالَتْهَا أَیْدِیهِمْ وَ رِمَاحُهُمْ.

امام صادق (علیه السلام)- معاویهًْ‌بن‌عمّار نقل می‌کند: امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی این آیه: لَیَبْلُوَنَّکُمُ الله بِشَیْءٍ مِّنَ الصَّیْدِ تَنَالُهُ أَیْدِیکُمْ وَرِمَاحُکُمْ فرمود: در روز عمْره حدیبیّه، حیوانات وحشی در نزدیکی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) جمع شدند، به‌طوری که در دسترس دست‌ها و تیرهای آنان قرار گرفتند.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۲۳۶
الکافی، ج۴، ص۳۹۷/ وسایل الشیعهًْ، ج۱۲، ص۴۱۶/ البرهان
۳
(مائده/ ۹۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَن سَماعَۀِ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) فِی قَوْلِ اللَّهِ لَیَبْلُوَنَّکُمُ اللهُ بِشَیْءٍ مِنَ الصَّیْدِ قَالَ ابْتَلَاهُمُ اللَّهُ بِالْوَحْشِ فَرَکِبَتْهُمْ مِنْ کُلِّ مَکَانٍ.

امام صادق (علیه السلام)- سماعه از امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی این آیه: لَیَبْلُوَنَّکُمُ الله بِشَیْءٍ مِّنَ الصَّیْدِ نقل می‌کند که فرمود: «خداوند آن‌ها را با حیوانات وحشی آزمایش کرد، که از هر طرف به‌سویشان سرازیر شدند».

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۲۳۶
بحارالأنوار، ج۲۰، ص۳۴۷/ العیاشی، ج۱، ص۳۴۲/ وسایل الشیعهًْ، ج۱۲، ص۴۱۸/ البرهان
۴
(مائده/ ۹۴)

الصّادق (علیه السلام)- حَریز عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ وَ إِنْ وَطِئَ الْمُحْرِمُ بَیْضَهًًْ وَ کَسَرَهَا فَعَلَیْهِ دِرْهَمٌ کُلُّ هَذَا یَتَصَدَّقُ بِهِ بِمَکَّهًَْ وَ مِنًی وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ تَعَالَی تَنالُهُ أَیْدِیکُمْ وَ رِماحُکُمْ.

امام صادق (علیه السلام)- حریز از امام صادق (علیه السلام) نقل می‌کند که فرمود: «اگر شخص مُحرِمی تخم مرغی را پایمال کند و آن را بشکند، بر او واجب است پولش را بپردازد [باید یک درهم بپردازد] و همه‌ی این را باید در مکّه و مِنا صدقه بدهد و این کلام خداوند است: تَنَالُهُ أَیْدِیکُمْ وَرِمَاحُکُمْ

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۲۳۶
تهذیب الأحکام، ج۵، ص۳۴۶/ الإستبصار، ج۲، ص۲۰۱/ وسایل الشیعهًْ، ج۱۳، ص۲۳/ البرهان
۵
(مائده/ ۹۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَن حَریز عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ إِذَا قَتَلَ الرَّجُلُ الْمُحْرِمُ حَمَامَهًًْ فَفِیهَا شَاهًٌْ فَإِنْ قَتَلَ فَرْخاً فَفِیهِ حَمَلٌ فَإِنْ وَطِئَ بَیْضَهًًْ فَکَسَرَهَا فَعَلَیْهِ دِرْهَمٌ کُلُّ هَذَا یَتَصَدَّقُ بِمَکَّهًَْ وَ بِمِنًی وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ فِی کِتَابِهِ لَیَبْلُوَنَّکُمُ اللهُ بِشَیْءٍ مِنَ الصَّیْدِ تَنالُهُ أَیْدِیکُمْ الْبَیْضِ وَ الْفِرَاخِ وَ رِماحُکُمْ الْأُمَّهَاتِ الْکِبَار.

امام صادق (علیه السلام)- حریز از امام صادق (علیه السلام) نقل می‌کند که فرمود: «اگر مرد مُحْرِمی، کبوتری را بکشد، باید گوسفند قربانی کند و اگر جوجه‌ای را کُشت، باید شتر قربانی کند و اگر تخم مرغی را شکست [اگر تخم مرغی را پایمال کند و آن را بشکند]، باید یک درهم بپردازد و باید آن را در مکّه و مِنا صدقه بدهد و این معنای کلام خداوند در قرآن است که می‌فرماید: لَیَبْلُوَنَّکُمُ الله بِشَیْءٍ مِّنَ الصَّیْدِ تَنَالُهُ أَیْدِیکُمْ منظور، تخم و جوجه است. رِمَاحُکُمْ منظور، مادران آن‌ها که بزرگ هستند، می‌باشد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۲۳۶
بحارالأنوار، ج۹۶، ص۱۵۵/ العیاشی، ج۱، ص۳۴۲/ وسایل الشیعهًْ، ج۱۳، ص۲۲/ البرهان
۶
(مائده/ ۹۴)

الصّادق (علیه السلام)- عَنْ أَبِی‌بَصِیرٍ عَنْ أَبِی‌عَبْدِ‌اللَّهِ (علیه السلام) ... فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ لَیَبْلُوَنَّکُمُ اللهُ بِشَیْءٍ مِنَ الصَّیْدِ تَنالُهُ أَیْدِیکُمْ وَ رِماحُکُمْ قَالَ: کَانَ ذَلِکَ فِی عُمْرَهًِْ الْحُدَیْبِیَهًِْ وَ قَالَ: إِنَّ إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) حِینَ أَفَاضَ مِنْ عَرَفَاتٍ بَاتَ عَلَی الْمَشْعَرِ الْحَرَامِ وَ حُمْلَانُ الْحَاجِّ وَ ضَمَانُهُمْ عَلَی اللَّهِ فَإِذَا دَخَلَ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ وَکَّلَ اللَّهُ بِهِ مَلَکَیْنِ یَحْفَظَانِ عَلَیْهِ طَوَافَهُ وَ صَلَاتَهُ وَ سَعْیَهُ فَإِذَا کَانَ عَشِیَّهًُْ عَرَفَهًَْ ضَرَبَا عَلَی مَنْکِبِهِ الْأَیْمَنِ ثُمَّ یَقُولَانِ یَا هَذَا أَمَّا مَا مَضَی فَقَدْ کُفِیتَهُ فَانْظُرْ کَیْفَ تَکُونُ فِیمَا تَسْتَقْبِلُ وَ الْحَاجُ یَصْدُرُونَ عَلَی ثَلَاثَهًِْ أَصْنَافٍ فَمُعْتِقٌ مِنَ النَّارِ وَ صِنْفٍ یَخْرُجُ مِنْ ذُنُوبِهِ کَهَیْئَهًِْ یَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ وَ صِنْفٍ یُخْلَفُ فِی أَهْلِهِ وَ مَالِهِ وَ وُلْدِهِ فَذَلِکَ أَدْنَی مَا یَرْجِعُ بِهِ قَالَ: وَ مَنْ قَامَ بِمَکَّهًَْ سَنَهًًْ فَهُوَ بِمَنْزِلَهًِْ أَهْلِ مَکَّهًَْ وَ لَا یَرْکَبُ الْمُحْرِمُ فِی الْقُبَّهًِْ وَ تَرْکَبُ الْمُحْرِمَهًُْ وَ تُشْعَرُ الْبَدَنَهًَْ وَ هِیَ بَارِکَهًٌْ وَ تُنْحَرُ وَ هِیَ قَائِمَهًٌْ وَ تُشْعَرُ مِنْ شِقِّ سَنَامِهَا الْأَیْمَنِ وَ الْمُحْرِمُ مَتَی قَتَلَ جَرَادَهًًْ فَعَلَیْهِ کَفٌّ مِنْ طَعَامٍ وَ إِنْ کَانَ کَثِیراً فَعَلَیْهِ دَمُ شَاهًٍْ وَ إِذَا وَجَدَ الرَّجُلُ هَدْیاً ضَالًّا فَلْیُعَرِّفْهُ یَوْمَ النَّحْرِ وَ الْیَوْمَ الثَّانِیَ وَ الثَّالِثَ ثُمَّ لْیَذْبَحْهَا عَنْ صَاحِبِهَا عَشِیَّهًَْ الثَّالِثِ وَ لَا طَاعَهًَْ لِلزَّوْجِ فِی حَجَّهًِْ الْإِسْلَامِ وَ یَحُجُّ الرَّجُلُ مِنَ الزَّکَاهًِْ إِذَا کَانَتْ حَجَّهًَْ الْإِسْلَامِ.

امام صادق (علیه السلام)- ابوبصیر نقل می‌کند: امام صادق (علیه السلام) فرمود: ... «کلام خداوند تعال: لَیَبْلُوَنَّکُمُ الله بِشَیْءٍ مِنَ الصَّیْدِ تَنالُهُ أَیْدِیکُمْ وَ رِماحُکُمْ، [نزول] آن در عمره [سال] حدیبیّه بود و فرمود: زمانی که ابراهیم (علیه السلام) از عرفات کوچ کرد، در مشعرالحرام خوابید. و اثاث و اسباب سفر کسانی که حج می‌روند و ضمانتشان بر خداوند است و هنگامی که [حاجی] وارد مسجدالحرام شود، خداوند دو فرشته بر او می‌گمارد که طواف، نماز و سعیش را برای او حفظ می‌کنند و هنگامی که شب عرفه شود، آن دو فرشته بردوش راست او می‌زنند و می‌گویند: «از آنچه گذشت بی‌نیاز شدی بنگر که در آینده چگونه خواهی بود. [در روز قیامت] حاجیان سه دسته محشور می‌شوند؛ گروهی در آتشند و دسته‌ای از گناهانش بیرون می‌آید مانند روزی که مادرش او را به دنیا آورده و دسته‌ای [خداوند] را در میان اهل و مال و فرزندانش جانشین خود می‌گرداند و این کمترین چیزی است که با آن [از حجّ] بر می‌گردد». فرمود: «هرکس یک سال در مکّه بماند، او به منزله‌ی اهل مکّه است. و مردی که محرم شده در چادر هودج [که سایه بر روی سر می‌اندازد] سوار نمی‌شود و زنی‌که محرم شده سوار می‌شود، و شتران قربانی درحالی‌که خوابیده‌اند نشاندار می‌شوند و درحالی‌که ایستاده‌اند نحر [و قربانی] می‌شوند و از شکاف کوهان راستشان نشاندار می‌شوند، و مُحرم هرگاه ملخی را بکشد، به اندازه‌ی کف دستی، غذا بر او واجب می‌شود و اگر زیاد بود، ذبح گوسفندی بر او واجب است. و هنگامی که فردی، قربانی گمشده‌ای را پیدا کند، باید در روز عیدقربان و روز دوّم و روز سوّم معرّفی [و اعلام] کند. سپس آن را در شامگاه روز سوّم از طرف صاحبش ذبح می‌کند. و در حجّ واجب از شوهر اطاعت نمی‌شود. و اگر حجّ واجب بود، مرد با زکات حجّ به‌جا می‌آورد.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۲۳۶
النوادرللأشعری، ص۱۳۷/ بحارالأنوار، ج۹۶، ص۱۶۰/ مستدرک الوسایل، ج۹، ص۲۷۷
۷
(مائده/ ۹۴)

علی‌بن‌إبراهیم (رحمة الله علیه)- نَزَلَتْ فِی غُزَاهًِْ الْحُدَیْبِیَهًِْ قَدْ جَمَعَ اللَّهُ عَلَیْهِمُ الصَّیْدَ فَدَخَلَ بَیْنَ رَحَائِلِهِمْ لِیَبْلُوَنَّهُمُ اللَّهُ أَیْ یَخْتَبِرَهُمْ وَ قَوْلُهُ لِیَعْلَمَ اللهُ مَنْ یَخافُهُ بِالْغَیْبِ قَبْلَ ذَلِکَ وَ لَکِنَّهُ عَزَّوَجَلَّ لَا یُعَذِّبُ أَحَداً إِلَّا بِحُجَّهًٍْ بَعْدَ إِظْهَارِ الْفِعْلِ.

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- [این آیه] در جنگ حدیبیّه نازل شد. خداوند صید را بر آن‌ها جمع کرد و [صیدها] در میان زین‌های اسبان و شترانشان وارد شدند تا خداوند آن‌ها را بیازماید یعنی امتحان کند. و کلام خداوند: لِیَعْلَمَ الله مَنْ یَخافُهُ بِالْغَیْبِ، مربوط به قبل از آن است ولکن خدای عزّوجلّ هیچ‌کس را عذاب نمی‌کند جز با دلیل و بعد از آشکارنمودن کار [واجب].

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۲۳۸
القمی، ج۱، ص۱۸۲/ البرهان
بیشتر